بایگانی دسته ی کودک

آگاهی از چند روش تربیتی

قبل از هر چیز لازم است که در مورد روش های تربیتی توضیحاتی ارائه گردد، که والدین بنا به امکانات، ارزش های نظام خانواده، محدودیت های اجتماعی و … می توانند از این روش ها به دلخواه برای تربیت فرزندان خود استفاده کنند، به طور خلاصه این روش ها را مورد بررسی قرار می دهیم.

• روش گینات
• روش گوردن
• روش درایکورز
• روش بکر

• روش گینات

• این روش که هدف آن آگاهی کودک از احساساتش در برابر اعضای خانواده است. از طریق بحث آزاد می توان به چنین هدفی رسید. در این روش اصولی وجود دارد که رعایت آن ها جهت تربیت کودکی ، مسئول ضرورت تام دارد.
• اصل اول: پیام ارسال شده باید حاکی از احترام و توجه به کودک باشد، بدین معنی که در آن صداقت و احترام متقابل رعایت شود.
• اصل دوم: پیامی که والدین برای کودکان می فرستند، باید نحوه انجام ار را دقیقا مشخص کند و ابهامی در آن موجود نباشد این پیام باید حاکی از عمل و فعالیت باشد. مثال (زهرا تلویزیون را نگاه نکن به جایش به رادیو گوش بده).
• اصل سوم: والدین باید فعالیت و عمل کودک را مورد تشویق و نکوهش قرار دهند و به خصیصه شخصیتی او در این مورد توجه نکنند و مثلا گفته شود (لیلا تو چقدر ظرف ها را تمیز شسته ای و نگویند لیلا تو دختر خوبی هستی).
• اصل چهارم: والدین در صورت احساس نگرانی از جانب کودکان، باید فورا و بدون احساس گناه موضوع را با کودک در میان بگذارند و به بحث و بررسی آن بپردازند.
• اصل پنجم: مسئولیت یاد گرفتنی و عاملی درونی است و به مرور زمان آموخته می شود. طرز تلقی و رفتار والدین با کودک در مسئول به بار آمدن کودک نقش بسزائی دارد.
• اصل ششم: در داخل خانواده باید بین افراد خانواده رابطه حسنه و آزاد برقرار باشد و تمام افراد خانواده بتوانند آزادانه عقاید خود را با دیگران در میان بگذارند، برخی مسائل خصوصی بین پدر و مادر موجود است که اطلاع از آنها برای کودک ضرورتی ندارد و نباید با کودک مطرح شود.
• اصل هفتم: از کاربرد کلمه «اگر» خود داری شود. اگر حاکی از وجود شک و تردی در توانایی کودک است . در رفتار خود با کودکان نباید مشروط بود، بلکه باید به طور قاطع مسائل ضروری با کودک مطرح شوند.
• اصل هشتم: منابع ایجاد نگرانی در کودک بیشمارند، باید علل نگرانی کودکان کشف شود و برای آنها اقدامات مقتضی به عمل آید.
• اصل نهم: در آموزش مسائل جنسی، باید کودکان را با واقعیت مواجه کرد و مسائل را به طور جدی مطرح کرد. حتی قبل از تولد کودک دوم باید کودک اول آماده پذیرش ان شود. مثلا به کودک اول گفته شود به زودی خواهر یا برادری در خانواده متولدخواهد شد و همان طور که تو را دوست داریم او را نیز دوست خواهیم داشت.
• اصل دهم: حسادت کودکان در خانواده باید به طور مناسب مورد بررسی قرار گیرد وگرنه رفتارهای نامناسبی نظیر خیس کردن رختخواب، راه رفتن در خواب، تعارض را موجب خواهد شد.

• روش گوردن:
• ایجاد رابطه و تفاهم بین والدین و کودکان، هسته اصلی نظریه گوردن را تشکلیل می دهد. والدین باید احساسات کودکان را با دقت درک کنند و کودک را تشویق کنند تا درباره عواطف و احساساتش صحبت کند، والدین نیز در بین عقاید و افکار و احساسات خود بهتر است حتی الامکان به طور آشکار بحث کنند زیرا پوشیده نگه داشتن عقاید و احساسات اعضای خانواده از یکدیگر به تشدید تعارض و ناراحتی ها کمک می کند.
• در ارتباط کودک با والدین گوش دادن فعال از اهمیت خاصی برخوردار است. والدین باید قرا گیرند که به گفتار کودکشان فعالانه گوش دهند، پیام های ارسالی باید حاکی از صداقت و محبت به یکدیگر باشد، مذمت کردن کودکان به خاطر اشتباهشان کار پسندیده ای نیست. در ارتباط با کودک توصیه می شود که از پیام (من) به جای پیام (تو) استفاده شود.
• والدین باید اعتماد کودک را جلب کنند و به طریقی با کودک رفتار کنند که در آن کسی بازنده نشود، همچنین گوردن معتقد است که با تغییر محیط ، می توان در رفتار کودک تغییراتی را به وجود آورد. روش گوردن در خانواده هایی که از آزادی زیادی در روابط افراد حکم فرماست با موفقیت بیشتری اجرا می شود. در مقابل در خانواده هایی که با روابط پدرسالاری، اجرای این روش زیاد موفقیت آمیز نیست. این روش در صورتی موفق است که از سنین اولیه درباره کودکان به مرحله اجرا درآید.
• در روش گوردن به توانایی های فکری و تصمیم گیری کودکان بیش از حد اعتماد می شود و به آن ها آزادی زیاد اعطا می شود.

• روش درایکوز
• الف- کودک به محبت و پذیرش و تائید والدین نیاز دارد و ارضای این نیازها در تکوین شخصیت او موثر است. والدین باید نشان دهند که به کودک علاقه مندند و به او محبت دارند، کودک همچنین نیازهای اساسی دارد که اگر به طور مقبول و اجتماع پسندی آنها ارضا نگردد، به ایجاد خواسته ها و رفتارهای نامناسب در کودک خواهد شد.
• ب- (درایکوز) با تاکید بر عقاید(آدلر) انسان را موجود اجتماعی می داند و مقتقد است که مشکلات انسان زائیده ارتباطات نامناسب اوست و باید مشکلات در انجمن خانوادگی حل و فصل شوند.
• پ- هر کودک فردیت مخصوص به خود را دارد و مقایسه کودکان با یکدیگر و ایجاد رقابت های نامعقول بین آن ها صحیح به نظر نمی رسد.
• ت- به توانایی کودک برای انجام کار باید اطمینان و اعتماد داشت و به پرورش اعتماد به نفس کودک اقدام کرد. همچنین کودک باید به خاطر کارهای مناسبی که انجام می دهد مورد توجه و تشویق قرار گیرد، برای ایجاد اعتماد به نفس، بهتر است که یادگیری ها و پیشرفت های کودکان گام به گام انجام پذیرد.
• ث- چون کودک معنی رفتارهای کلامی و غیرکلامی را به خوبی تشخیص می دهند، والدین باید از هر گونه تظاهر خودداری کنند و سعی کنند در مقابل کودک رفتار واقعی خود را نشان دهند.
• ج) چون تشویق در فرم گیری رفتار جدید کودک موثر است همیشه می توان رفتار مثبتی را در کودک جستجو و پیدا کرد و از آن به عنوان عامل مشوق و تقویت کنند رفتارهای مورد نظر استفاده کرد.مشاوره تربیتی کودک

• روش بکر
• بکر در روش خود از مکتب رفتار گرایی برای تربیت کودک استفاده می کند، به نظر او، سه روش برای تغییر رفتار انسان و یا هر موجود زنده ای وجود دارد که عبارتند از : کنترل محیط، کاربرد دارو، تغییر در عواقب رفتار.
• در استفاده از تقویت کننده ها باید اولا: تواتر وقوع رفتار مشخص شود . ثانیا: معین شود رفتار تحت چه شرایطی انجام می گیرد. پس از تعیین این دو عامل، تقویت کننده ها و یا تنبیه کننده های مناسبی که می توانند پاسخ ها را تغییر دهند، مورد استفاده قرار می گیرند، استفاه مناسب از تقویت کننده ها و یا تنبیه کننده ها نوعی هنر است، و قسمت مهمی از روش بکر را تشکیل می دهد. در دادن تقویت کننده ها و تنبیه کننده ها باید به احساسات و عواطف کودکان توجه شود.
• به عقیده بکر باید برای کودکان استدلال کرد، زیرا استدلال قدرت خلاقیت را در کودکان می پروراند و مطالب جدیدی را به کودکان می آموزد، همچنین اگر از تنبه به طور درست و در زمان مناسب استفاده شود، در تغییر رفتار نامطلوب موثر واقع خواهد شد.
• بر اثر وجود تفاوت ها ی فردی ، مقایسه کودکان با یکدیگر کار صحیح و مناسبی نیست و با هر کودکی باید با توجه به خصوصیات فردیش رفتار شود.
• (بکر) معتقد است اگر دادن پاداش به صورت مناسب انجام پذیرد کودک خواهد توانست در غیاب پاداش نیز رفتار مناسبی را انجام دهد.
• والدین بر اساس معرفی روش های بالا می توانند روش مناسب به معیارهای خانواده را انتخاب کنند.
• در تربیت فرزندان به یک سری از اصطلاحات بر می خوریم که شاید به نظر ما ساده باشند، اما بسیاری از روانشناسان در مورد همین اصطلاحات به ظاهر ساده به بحث و تبادل نظر پرداخته اند، که در اینجا لازم است توضیحاتی در این موارد داده شود.
• به این جمله دقت کنید(والدین نقش، تربیت فرزندان را در خانواده بر عهده دارند). در این جمله سه کلمه وجود دارد که به ارائه توضیحاتی در این موارد می پردازیم.
• نقش یا وظیفه ، اگر به طور خیلی ساده بگوییم، نقش یعنی ترکیبی از هنجارها است که با یکدیگر در ارتباط می باشند. (نقش یا وظیفه) بخشی از یک وضعیت اجتماعی می باشد که کم و بیش شامل هنجارهای اجتماعی ادغام شده ای است که سایر هنجارهای اجتماعی تشکیل دهنده ی همان وضعیت اجتماعی، قابل تشخیص باشد.

• نقش: عبارت است از انتظاراتی که از یک فرد در یک گروه می رود، نه یک گونه رفتارهای فردی.
• تربیت: در لغت (نشو و نمو دادن، زیاد کردن، برکشیدن مرغوب کردن یا قیمتی ساختن است) در این معنی اخیر، تربیت از حد افراط و تفری بیرون آوردن و به حد اعتدال سوق دادن است.
• تربیت ، محصول مراقبتی است که از شور و نمای آدمیزاد در جریان رشد وی سیر به سوی کمال ، به عمل می آید. تربیت ، عمل عمدی فردی رشید است که می خواهد رشد را در فردی که فاقد ولی قابل آنست ، تسهیل کند. تربیت، سرپرستی از جریان رشد یعنی اتخاذ تدابیر مقتضی جهت فراهم ساختن شرایط مساعد برای رشد است.

منبع : آگاهی از چند روش تربیتی

اختلالات خوردن در کودکان، درمان اختلالات خوردن، درمان ترس از غذا خوردن در کودکان امری عادی است و در اکثر اوقات والدین این مشکلات را به آرامی رفع می کنند. اما بعضی اوقات شدت اختلالات به اندازه ای است که از نظر بالینی از اهمیت زیادی پیدا می کند و باید به آن توجه کرد. به طور کلی اختلال های زیادی در زمینه غذا خوردن و غذا دادن به کودکان گزارش می شود، از جمله این اختلال ها می توان به نشخوار شیرخوارگی، مشکلات جویدن، هرزه خواری، تاخیر در غذا خوردن، پرخوری، رفتارهای ناراحت کننده در هنگام صرف غذا و عادت های عجیب در خوردن اشاره کرد.

اختلالات خوردن در کودکان چیست؟

اختلالات خوردن فقط مربوط به غذا نیست، بلکه بیماری های روانی جدی و پیچیده ای است که بر افراد در هر سن، جنسیت، قومیت و پیشینه تأثیر می گذارند و هم از نظر جسمی و هم از نظر عاطفی می تواند آسیب جدی ایجاد کند و بالاترین میزان مرگ و میر را در بین هر بیماری روانی دارد. از نظر آماری، اختلالات خوردن، زنان را بیشتر از مردان تحت تاثیر قرار می دهد و علائم اولیه می تواند زمانی که کودک ۸ ساله یا کوچکتر است شروع شود. از زمان قرنطینه، تعداد کودکان مبتلا به اختلالات خوردن و سایر مشکلات سلامت روان به طور چشمگیری افزایش یافته است.

پیشنهاد مشاور: اختلال تغذیه دختران : چرا دختران بیشتر تحت تاثیر قرار می گیرند؟

اختلالات خوردن می تواند زندگی کودک را تحت الشعاع قرار داده، تأثیر زیادی بر زندگی آن ها در خانه، مدرسه و اجتماع داشته و در عین حال زندگی کل خانواده را نیز تحت تأثیر قرار دهد. مرکز مشاوره ستاره ایرانیان با کادری ماهر به کودک و نوجوان شما کمک می کند تا با موفقیت اختلالات خوردن را پشت سر گذاشته و با سلامت کامل جسمی و روانی مراحل رشد را طی کند.

انواع

۱. بی اشتهایی

وضعیتی که در آن کودک به دلیل ترس شدید و غیرمنطقی از چاق شدن از خوردن کالری کافی امتناع می کند. بی اشتهایی عصبی معمولا در سنین نوجوانی شروع می شود. از آنجایی که کودکان مبتلا به بی اشتهایی اغلب در مدرسه خوب عمل می کنند و محبوب هستند، برای والدین و سایر بزرگسالان دشوار است که متوجه وجود مشکل شوند. ابتلا دختران به بی اشتهایی عصبی بسیار بیشتر از پسران است، اما این می تواند تا حدی به این دلیل باشد که تشخیص بی اشتهایی در پسران دشوارتر است. علائم این اختلال شامل موارد زیر می باشد:

• کاهش وزن شدید
• وزن بسیار کمتر از حد طبیعی
• ترس شدید و غیر طبیعی از چاق شدن
• امتناع از خوردن غذا در اندازه معمول
• استفراغ عمدی یا استفاده از ملین ها
• ورزش بیش از حد
• ناخن های ضعیف یا ریزش مو
• یبوست
• قاعدگی نامنظم

۲. هرزه خواری

هرزه خواری به خوردن مداوم مواد ناخوشایند مانند: خاک رس، کاغذ و… اشاره دارد. اکثر کودکان در اولین سال زندگی، چیزهای زیادی را به داخل دهان خود وارد می کنند، زیرا این راهی است که با آن اطراف خود را می‌شناسند. اما آنان در سال های آینده، راه ای دیگر از کشف محیط را یاد می گیرند و چیزهای خوراکی و غیر خوراکی را از هم تشخیص می دهند. درنتیجه تشخیص اختلال عادت به خوردن خوراکی ها هنگامی رخ می دهد که خوردن این چیزها بعد از سن ۱ و ۲ سالگی نیز ادامه پیدا می کند.

این اختلال در کودکان متعلق به طبقات مختلف اجتماعی وجود دارد و در پسران بیشتر از دختران دیده شده است. معمولا برای هرزه خواری سه علت زیر ذکر می‌شود:

• کمبود تغذیه ای خاص که سبب خوردن مواد غیرقابل خوردن می‌شود.
• عوامل فرهنگی که در نشاسته خوری و خاک خوری برخی خانوم‌های باردار مؤثر است.
• فقدان رابطه مناسب و صمیمی بین مادر و کودک به عدم ارضاء نیازهای دهانی و جست و جو برای مواد نامناسب منجر می‌شود.

به استثناء موارد مربوط به عقب ماندگی ذهنی، معمولا تا نوجوانی، هرزه خواری ازبین می رود. درمان قطعی برای هرزه خواری وجود ندارد و روش های درمانی اکثرا بر روی روش‌های روانی، اجتماعی، رفتاری، محیطی و یا راهنمایی خانوادگی تاکید دارند. با اینکه هنوز برای درمان هرزه خواری روشی قطعی وجود ندارد ولی با ایجاد بیزاری خفیف یا تقویت منفی مانند: استفاده از داروهای قی آور، شوک الکتریکی قوی، صداهای ناخوشایند و همین طور تقویت مثبت مانند: الگو سازی، شکل دادن رفتار درمان می شود.

۳.پرخوری عصبی

وضعیتی که در آن کودک به شدت پرخوری می کند (بی خوری) و سپس غذا را با استفراغ یا استفاده از ملین ها برای جلوگیری از افزایش وزن برطرف می کند. کسانی که از آن رنج می برند دارای اضطراب و رفتارهای خودآزاری هستند. علائم پرخوری عصبی خرابی دندان‌ها، پینه‌های پشت دست‌ یا بند انگشتان ناشی از استفراغ باشد. علائم این اختلال شامل موارد زیر می باشد:

• خوردن مقدار زیادی غذا در مدت زمان بسیار کوتاه
• جبران زیاد خوردن با استفراغ یا ملین ها
• از دست دادن تعداد زیادی وعده های غذایی
• رفتن به دستشویی بلافاصله بعد از غذا خوردن
• اثرات فیزیکی استفراغ از جمله گلودرد، غدد متورم، رفلاکس اسید معده و دندان های آسیب دیده
• کاهش وزن

۴. نشخوار شیرخوارگی 

نشخوار کردن از کلمه لاتین Ruminare گرفته شده است که به معنی ” جویدن مواد برگشتی از معده “ است. و همچنین معادل یونانی آن merycism می باشد که بالا آوردن غذا از معده و جویدن مجدد معنی می دهد. نشخوار در کودکان به شکلی است که از عمد تلاش می کنند که غذا را بالا بیاورند و از انجام این کار لذت می برند. اگر این عمل ادامه داشته باشد؛ می تواند مشکلاتی بسیار جدی را برای کودک فراهم  آورد و حتی سبب مرگ او بشود. اختلال نشخوار اکثرا در بچه های سه ماهه تا یک ساله و کودکان مبتلا به عقب ماندگی ذهنی مشاهده می شود و میزان شیوع آن در هر دو جنس برابر است. به صورت تجربی ثابت شده ست که اگر به کودک اجازه داده شود که هرچقدر که دلش می خواهد غذا بخورد، مقدار نشخوار کردن کم می شود.

شناسایی علت 

بررسی پزشکان و متخصصان در این زمینه نشان می دهد که ژنتیک، استرس و اختلالات روانپزشکی می تواند کودک را مستعد ابتلا به اختلالات خوردن کند. اختلالات خوردن می تواند راهی برای مقابله با احساسات یا موقعیت هایی باشد که کودک را ناراضی، عصبانی، افسرده، نگران یا مضطرب می سازد. این اختلال همچنین ممکن است به دلیل  اختلالات اضطرابی خاص مانند اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD) ایجاد شود.

در این شرایط ابتدا باید اختلال زمینه ای شناسایی شود، با درمان این اختلال، اختلال خوردن نیز درمان می شود. مرکز ستاره ایرانیان در تهران به صورت حضوری و تلفنی به شما کمک می کند تا سلامت روان کودک خود را تضمین کنید، به یاد داشته باشید که درمان نکردن این اختلال باعث تشدید آن و مشکلات مختلف در رشد و سلامتی برای کودک شما می‌شود.

درمان اختلالات خوردن

بسته به نوع اختلال خوردن و علائم کودک، اشکال مختلفی از درمان وجود دارد، درمان های مختلف شامل روش های زیر می باشد:

• خانواده درمانی: خانواده درمانی تاثیر زیادی بر درمان پرخوری عصبی دارد. در در این درمان والدین نقش فعال و مثبتی را ایفا می کنند.
• رفتار درمانی شناختی (CBT): این درمان برای ایجاد تغییراتی در تفکر طراحی شده است. در این درمان به شما وظایفی داده می شود که بین جلسات درمانی انجام دهید تا به شما در ایجاد تغییرات کمک کنند.
• برنامه های غذایی شخصی. رژیم غذایی مشخص به فرزند شما کمک می کند تا خود را برای آن روز اماده کند. سعی کنید برنامه غذایی مناسبی داشته باشید تا فرزندتان تمام مواد غذایی مورد نیاز خود را تامین کند.  حتما تمام وعده های غذایی را به صورت دست جمعی برگذار کنید تا فرزندتان مجبور شود غذای کافی را بخورد در صورت لزوم از دستشویی رفتن بلافاصله آن ها جلوگیری کنید.
• درمان بین فردی: درمان بین فردی (IPT) برای درمان افسردگی ایجاد شده است که ممکن است برای درمان ترس از غذا خوردن در کودکان در طیف وسیعی از گروه های سنی از جمله نوجوانان و بزرگسالان استفاده شود. این درمان نقش روابط بین فردی فعلی را در روند بهبودی تشخیص می دهد و به مرور آن ها را بهبود می بخشد.
• در موارد شدید، اگر کودک مقدار خطرناکی از وزن خود را از دست داده باشد یا اگر درمان‌های دیگر موثر به نظر نمی‌رسند، ممکن است کودک در بیمارستان تحت درمان قرار گیرد.
• بهترین درمان برای اختلالات خوردن ترکیبی از موارد بالا می باشد. در مرکز مشاوره ستاره ایرانیان بهترین پکیج درمانی برای اختلالات خوردن ارائه می شود. با تماس با مراکز ستاره ایرانیان می توانید از هزینه های درمان اختلالات خوردن در کودکان آگاه شده و از کمک متخصصان کمک بگیرید.

جلسات درمانی

جلسات درمانی بین ۳۰ دقیقه تا ۴۵ دقیقه بسته به نیاز مراجع و شدت اختلال طول می کشد تعداد جلسات نیز در ماه بسته به نیاز شخصی می باشد. مرکز مشاوره ستاره ایرانیان با بیش از ۳ شعبه در تهران امکان مراجعه حضوری را برای مراجعان فراهم کرده و علاوه بر این با امکان مشاوره تلفنی و آنلاین به ایرانیان داخل و کشور نیز درمان لازم را ارائه می دهد. در این مرکز اختلال کودک شما به صورت تخصصی ریشه یابی و با بهترین روش های درمانی بدون هیچ عوارض جانبی درمان می شود

منبع : اختلالات خوردن در کودکان

بازی درمانی کودکان (Play Therapy)، بازی درمانی در منزل یک تعامل درمانی بین کودک و درمانگر است که از طریق ارتباط نمادین در بازی در جست و جوی راه‌هایی برای کاهش اشفتگی هیجانی کودک می باشد.

بازی درمانگر بدون توجه به ارزش ها، رفتار های پذیزفته شده کودک را درک می کند و با منعکس کردن آنچه که کودک می گوید، افکار و احساسات وی را اصلاح می کند. به مرور بازی به وسیله ای تبدیل می شود که کودک می تواند از طریق آن، به ضمیر ناخود اگاه خود بپردازد و احساسات، ترس ها و نگرانی های خود را ابراز نماید (انگجی و عسگری، ۱۳۸۵)

والدین نقش مهم و اساسی در درمان کودک دارند، در ابتدا درمانگر معمولاً با انجام مصاحبه با یک یا هر دو والدین شروع می کند تا اطلاعاتی در مورد کودک جمع آوری کند و بفهمد مشکل ارائه شده چیست و دلایل احتمالی آن را در دست داشته باشد.

سپس درمانگر به طور جداگانه با کودک مصاحبه کرده و بازی کودک را به تنهایی تماشا کند. مشاهده نحوه تعامل والدین و کودک در این مقطع می تواند اطلاعاتی در مورد رابطه والد با کودک و میزان دلبستگی کودک در اختیار درمانگر قرار دهد که برای شروع و روند درمان ضروری می باشد.

بازی درمانی چیست؟

بازی درمانی روشی است که به وسیله آن، ابزارهای طبیعی بیان حالت کودک، یعنی بازی، به ­عنوان روش درمانی به کار گرفته می شوند تا به کودک، کمک کند فشارهای احساسی خویش را تحت کنترل قرار دهد. تکنیک های بازی درمانی در موارد زیر به کار می رود:

• مشکلات خانوادگی (مانند طلاق والدین)
• ناخن جویدن
• شب ادراری اختلال رفتاری
• بیش فعالی
• قربانی سوء استفاده از کودکان
• اختلال سلوک
• بازی درمانی برای اضطراب
• استرس
• ترس و فوبیا
• دروغ گویی
• رفتار پرخاشگرانه

این نوع درمان در مورد تعلیم وتربیت کودکان استثنایی نیز از جایگاه ویژهای برخوردار است.(محمداسماعیل، ۱۳۸۸).

کودک درزندگی روزانه نیازمند است که خود را از نگرانی­هایی که فشار محیط در او ایجاد می­کند رها سازد. بازی بهترین وسیله ای است که او را در رسیدن به این هدف از راه تغییر عواطف کمک می کند. کودک می­تواند احتیاجات و امیال سرکوفته خود را از راه بازیهای گوناگون ارضا کند. همچنین بازی او را قادر می­سازد که نقشه­ هایی را برای حل مسایل خود طرح کند که در تامین بهداشت روانی تاثیر بسزایی دارد. (قزوینی­نژاد، ۱۳۸۷).

پیشنهاد مشاور:

ما در مرکز مشاوره ستاره ایرانیان به شما کمک می کنیم تا با بازی درمانی مسائل و احتیاجات کودک خود را بشناسید و با بازی درمانی آن ها را درمان کنید.

تاریخچه بازی درمانی

اولین بحث های شناخته شده در مورد ارتباط بازی و آموزش به فیلسوفان یونانی افلاطون و ارسطو برمی گردد. در قرون وسطی، نظریه‌های مربوط به بازی وجود ندارد و اولین نظریه‌های واقعی در قرن نوزدهم توسط شیلر، اسپنسر یافت شد، که ذکر کرد بازی برای تخلیه انرژی بیش از حد کودکان است و به سادگی باعث سرگرمی او می‌شود.

شفر روان‌شناس آمریکایی می باشد که بسیاری او را «پدر بازی‌درمانی» می‌دانند اما ایده بازی درمانی کودکان سال ها قبل توسط آنا فروید مطرح شد، وی باور داشت که باید سیستمی را توسعه داد که از بازی کودکان به شیوه ای مشابه با رویاها در روانکاوی بزرگسالان استفاده شود. ملانی کلاین اظهار داشت که بازی درمانی دسترسی مستقیم به ناخودآگاه کودک را فراهم می کند. بنابراین می توان گفت که بازی درمانی به شکلی که ما اکنون داریم نتیجه تلاش بسیاری از روانشناسان، روانکاوان و فیلسوفان می باشد.

در نگاه این افراد بازی درمانی می تواند فواید زیر را به دنبال داشته باشد:

• توسعه ارتباطات
• خودکنترلی را یاد بگیرند
• پذیرش کودک همانطور که هست
• کمک به کودک برای بیان احساسات خود
• اعتقاد به اینکه کودک توانایی حل مشکلات خود را دارد

جلسه بازی درمانی

بازی‌درمانی کلاسیک که در یک اتاق بازی با ابعاد معمولی اجرا می‌شود که در آن انواع اسباب‌بازی‌ها و وسایل هنری وجود دارد، درمانگر سعی می‌کند رابطه گرم و صمیمانه‌ای با کودک برقرار کند. وی کودک را همانگونه که هست می‌پذیرد و به او اجازه می‌دهد ابتکار عمل را به دست گیرد و سعی نمی‌کند وی را تغییر دهد یا مداخله خاصی انجام دهد یا به بازی‌های کودک خط بدهد.

جلسات ممکن است معمولا بین ۳۰ تا ۴۵ دقیقه طول بکشد و درمان متناسب به مشکل کودک ممکن است فردی یا گروهی باشد.

در طول بازی درمانی، درمانگر  فضایی امن ایجاد می‌کند تا کودک خیلی راحت خودش را ابراز نماید. وی احساسات کودک را می‌پذیرد و آن را به گونه‌ای منعکس می‌کند تا خودشناسی کودک افزایش یابد. درمانگر به جای “کمک” به کودکان در حل مسایل به آن ها اجازه می‌دهد مسایل خود را به روش خویش حل کنند.

وی فقط محدوده‌ها را مشخص می‌کند و به آن ها کمک می‌کند مسئولیت‌پذیر باشند. در بازی‌درمانی کلاسیک، اعتقاد بر این است که این نحوه رفتار درمانگر، گرایش طبیعی کودک به کمال را افزایش می‌دهد. در این نوع بازی‌درمانی، بیشتر بر رابطه و تقویت گرایش طبیعی کودکان تأکید می‌شود تا بر هدف‌های درمانبخش. اما هدف‌های کلی بازی‌درمانی کلاسیک عبارتند از:

• تقویت عزت نفس کودکان
• مسئولیت‌پذیری
• خودپذیری با بازی درمانی کودکان
• احساس اقتدار و خودفرمانی
• شناسایی و درمان اختلالات افسردگی، اضطرابی، پرخاشگری و غیره
• مقبولیت اجتماعی.

در مرکز ستاره ایرانیان جلسات بازی درمانی کودکان در محیطی امن انجام می شود و به کودک کمک می کند تا احساسات خود را نشان دهد و با آن ها کنار بیاید. نتیجه جلسات بازی درمانی کاهش قابل توجه خشم، اضطراب و بدرفتاری کودک را نشان می دهد.

تکنیک های بازی درمانی

انواع بازی و بازی درمانی در روانشناسی را می توانیم در هفت گروه دسته بندی کنیم که شامل موارد زیر می شود:

۱. تکنیک قصه گویی

تکنیک قصه گویی برای کودکانی استفاده می شود که در بیان مشکلات خود مشکل داشته یا اضطراب، بی خوابی و جویدن ناخون را تجربه می کنند، ای تکنیک به آن ها کمک می کند تا اضطراب نهان خود را آشکار کنند.

۲. تکنیک مهارت های بیانی

این تکنیک برای رفع تعارض با همسالان یا خواهر و برادران کاربرد دارد و به کاهش اضطراب و فشار عاطفی آن ها کمک می کند. این تکنیک به کودک کمک می کند تا بتواند نیازهای خود را بهتر بیان کرده و پاسخ مناسبی برای آن ها دریافت کند.

۳. تکنیک بازی های رقابتی

کودکان با مشکلات توجه، ایذایی و اضطراب از این درمان سود زیادی می بند زیرا این بازی ها نیازمند فعالیت زیاد می باشند. این تکنیک به کودکان کمک می کند تا یاد بگیرند بدون حضور والد خود نیز به درستی رفتار کنند.

۴. تکنیک عروسک بازی

این تکنیک برای درمان ترس از خواب کودک، کودکانی که عزیز خود را از دست داده اند یا اضطراب مفرط، خودخواه و با مهارت اجتماعی پایین را تجربه می کنند، کاربرد زیادی دارد.

۵. تکنیک وسایل و اشیا اسباب بازی

این تکنیک برای کودکان عصبانی، پرخاشگر و بی نظم کاربرد دارد.  علاوه بر این می تواند به کودکان کمک کند تا مهارت حل مسئله، خلاقیت و رشدد اجتماعی خود را افزایش دهند و به مرور مسائل را ریشه یابی و راه های احتمالی برای حل آن ها را ارائه دهند.

۶. تکنیک بازی گروهی

این تکنیک برای افزایش مهارت های کار گروهی، همکاری و خودکنترلی استفاده می شود. این تکنیک به صورت گروهی انجام می شود و به کودک این امکان را می دهد که بتواند تعامل خود را با همسن و سالان خود برقرار کرده و دوست های خوبی پیدا کند.

۷. سایر تکنیک ها

این تکنیک ها در دسته بندی های بالا قرار ندارند اما به مرور باعث افزایش بیان کودک می شود و مشکلات اضطراب و افسردگی آن ها را ریشه یابی و حل می کنند.

بازی درمانی برای بزرگسالان 

بازی درمانی می تواند برای بزرگسالانی که نمی توانند احساسات خود را بروز دهند و در نشان دادن آن مشکل دارند مفید می باشد.

جلسات درمانی در مرکز ستاره ایرانیان این یک محیط راحت و امن را برای افراد فراهم می کند تا با استفاده از خلاقیتی که بزرگسالان نیز دارند احساسات خود را بروز دهند. هنر درمانی یا بازی درمانی برای بزرگسالان باعث می شود که بتوانند احساساتی را که نمی توان با کلمات بیان کرد، بروز دهند.

انواع بازی درمانی گروهی

1. درست کردن آدمک خمیری
2. جعبه خشم
3. ادا بازی
4. مداد شمعی سحرآمیز
5. بازی کردن تئاتر
6. شخصیت عروسکی

چرا مرکز مشاوره ستاره ایرانیان؟

مرکز مشاوره ستاره ایرانیان با برخورداری از بیش از ۳۰ مشاور و متخصص با تجربه و مجرب، فراهم کردن سه شعبه در تهران و استفاده از ابزارها و تکنولوژی‌های روز دنیا به کودک شما کمک می کند تا بر اختلالات افسردگی، اضطراب، پرخاشگری، دو قطبی، همدلی، کنار آمدن با مرگ عزیز، کنار آمدن با طلاق، آفازیا، اختلالات یادگیری و غیره کمک می کند.

برای دریافت نوبت، رزرو وقت، آگاهی از قیمت ها برای بازی درمانی زیر نظر متخصص کودک می‌توانید با شعبه مورد نظر تماس بگیرید یا با استفاده از وب‌سایت وقت خود را تنظیم کرده و هرچه زودتر روند درمان کودک خود را شروع کنند تا از تشدید آن در آینده جلوگیری کنید.

برای بازی درمانی و کمک گرفتن از مشاور کودک می توانید با مراکز

برتر مشاوره کودک همچون “مرکز مشاوره ستاره” تماس حاصل کنید، رزرو وقت با مشاور از طریق شماره های ۰۲۱۲۲۳۵۴۲۸۲ و ۰۲۱۲۲۲۴۷۱۰۰ به وسیله موبایل از طریق شماره های ۰۹۰۳۵۶۷۳۰۵۰ و ۰۹۱۰۸۳۴۷۵۹۷ امکان پذیر است.

منبع : بازی درمانی کودکان| انواع، فواید، تکنیک ها

چگونه عادت های خوب تلویزیون دیدن در بچه ها ایجاد کنیم؟

فوایدی که تلویزیون برای جامعه دارد  بی حد و اندازه است. تلویزیون نقش یک رسانه سرگرمی را بازی می کند که باعث می شود حال خوبی  برای ما به وجود آورد. تلویزیون اطلاعات جهانی را به طرز بسیار موثری انتقال می دهد و می تواند وسیله ای برای پیوند با خانواده و دوستان شود. با این وجود، مثل هر چیز دیگری در زندگی، خوب بودن بیش از حد با خود بدی هایی به همراه دارد. تلویزیون اغلب به عنوان وسیله ای برای فرار از واقعیت استفاده می شود. کودکان زمان زیادی را صرف تماشای تلویزیون می کنند و کمتر مطالعه کرده یا دراجتماع قرار می گیرند. براساس تحقیقات نویسنده ای به نام تایلر دانلوپ،  وزیر آموزش سابق مرکز ریچارد رایلی امریکا، ۹۰ درصد موفقیت بچه ها  با حضور در مدرسه، میزان درس خواندن در خانه و میزان تماشای تلویزیون تعیین می شود. نمی توان اهمیت برنامه ریزی تماشای تلویزیون را نادیده گرفت.

والدین در خانه می توانند با دنبال کردن این تکنیک های ساده عادت‌های خوب تماشای تلویزیون را برای بچه ها ایجاد و القا کنند.

پیشنهادهای جایگزین:

کتاب ها

کتاب یک  جایگزین ساده ولی گرانبها است. ولی مساله اصلی این است که بیشتر بچه ها خواندن را خسته کننده می یابند. طی سال‌های رشد و تکوین، زمان گذاشتن برای پروراندن علاقه به خواندن در کودک می تواند در بلند مدت به شکل فوق العاده ای موثر باشد. کتاب خواندن همراه فرزندتان به او می آموزد که کتاب ها جالب و سرگرم کننده اند و دروازه ای به سوی  دنیای دیگر هستند. والدین می توانند خودشان با کتاب خواندن به طور مداوم  و تخصیص زمانی بعد ازمدرسه  منحصرا برای کتاب خواندن، مثال های عملی برای این کار بیاورند.  بچه ها احترام زیادی برای والدین قائل هستند و غالبا کارهای بزرگترها را تقلید می کنند. اگر بچه ها باانگیزه تر باشند، پدر و مادر می توانند انها را حداقل یک بار در ماه به کتاب فروشی برده و به آنها اجازه بدهند هر کتابی که می خواهند بخرند. کتاب هاب زیادی برای کودکان وجود دارد که موضوعات مختلفی را پوشش می دهند. مثل ترسناک، فانتزی، و ماجراجویانه. بچه های مختلف تمایلات متفاوتی دارند، و اجازه دادن به انها برای انتخاب کتاب موردعلاقه  موجب برانگیخته شدن حس مطالعه در آنها می شود. همانطور که قبلا ذکر شد، ۹۰ درصد از دست آوردهای مدرسه تا حدی بخاطر مطالعه در منزل است و با ایجاد علاقه به مطالعه، موفقیت های عظیمی در مدرسه درانتظار کودک خواهد بود.

ورزش ها

بچه ها معمولا زمان زیادی را صرف تماشای تلویزیون می کنند تا بی حوصلگی خود را از بین ببرند! آشنا کردن کودک با ورزش نیاز او را به دیدن تلویزیون بیش از حد از بین می برد. بسکتبال، بیسبال، فوتبال، یا حتی هنرهای تجسمی تا حد زیادی می توانند برای بچه ها خوشایند باشند. اجازه دهید فرزندتان ورزشی که دوست دارد را انتخاب کند تا علاقه اش بیشتر شود. ورزش می تواند  تاثیرات فوق العاده ای در ایجاد قدرت جسمانی ، هماهنگ سازی، و کارگروهی  از راه دادن فرصت حس برتر بودن، داشته باشد. ورزش به عنوان یک فعالیت خانوادگی موجب افزایش الفت و پیوند در بین اعضاء خانواده می شود.

ابزار موسیقی

ایجاد علاقه مندی در بچه ها برای نواختن یک وسیله موسیقی می‌تواند تماشای بیش از حد تلویزیون را محدود کند، ولی مزیت های استفاده از موسیقی فقط این نیست. نواختن یک ابزار موسیقی تاثیر سرنوشت سازی بر تکوین خلاقیت دارد.  پدر و مادرمی توانند  برای شروع این فرایند فیلم های نوازندگان باتجربه در رشته های مختلف موسیقی را به فرزندانشان نشان دهند. تعداد زیادی از این فیلم ها به صورت رایگان در اینترنت وجود دارد. بچه ها بسیار تاثیر پذیر هستند. و شاهد چنین منظره فوق العاده بودن برای بچه ها، میل درونی به کسب همان شاهکار را  ایجاد می کند. بعد از یک بحث جدی، والدین می توانند به بچه ها اجازه بدهند ابزار موسیقی مورد علاقه خودشان را انتخاب کنند، به شرطی که با  بودجه ای که دارند سازگار باشد. مهم است که بچه خودش وسیله موسیقی را انتخاب کند. در غیر اینصورت اگر چیزی به آنها تحمیل شود، به سرعت علاقه مندی آنها از بین می رود  و ترک موسیقی را با گفتن اینکه این نوع  موسیقی آن چیزی نیست که می خواستند، توجیه می کنند. اگر چنین اتفاقی رخ داد، تقویت مثبت و یادآوری مداوم  فواید و موفقیت ها به بچه کمک می کند انگیزه اش را بالا ببرد. اگر بودجه محدودی دارید، اجاره  یا قرض گرفتن ابزار موسیقی کفایت می کند. اگر والدین استعداد موسیقایی داشته باشند، خودشان می توانند به فرزندشان  آموزش دهند ، به این شکل پولشان را پس انداز می کنند و فرصتی برای قرض دادن ایجاد می کنند.

سرگرمی ها

تماشای تلویزیون یک شکل  بسیار منفعل  از تمرین خلاقیت  است. عاقلانه تر است که    فرزندتان را با سرگرمی هایی که رشد و ترقی آنها را ارتقا می دهد آشنا کنید. سرگرمی ها می توانند شامل جمع آوری سکه یا مهر، قصه گویی و نوشته های هنری خلاقانه، گل آرایی، رنگ آمیزی، عکاسی، و یا حتی بازی با اسباب بازی  به تنهایی یا با دوستانش باشد. تمام این کارها جایگزین های بهتری نسبت به تماشای تلویزیون هستند و می توانند به کودک لذت سرگرمی های دنیای اطراف را  آموزش دهند که بر خلاف خستگی بیهوده ای است که سرگرمی های رخوت بار مثل تلویزیون  ایجاد می کند.

زمان بندی

زمان بندی می تواند تماشای بیش ازحد تلویزیون را متوقف کند. والدین می توانند کنار فرزندشان بنشینند  و یک برنامه زمانی تهیه کنند، مطمئن شوید که یک زمانبندی واقعی و درست ترتیب داده اید که زمان  سرگرمی مورد نیاز بچه ها  نیز به همان اندازه که درس خواندن زمان می برد در آن لحاظ شده باشد. اجازه دهید بچه در تهیه این برنامه زمانی شرکت کند تا بعدها رضایتش فراهم شود. بعد از اینکه برنامه زمانی تهیه شد باید در دیدرسی آسان  جلوی تلویزیون  قرار داده شود. باید  طی هفته های آ تی شدیدا به این زمان بندی وفادار بود چرا که ممکن است بچه با چانه زدن از انجام آن شانه خالی کند. مصمم بودن بسیار مهم است، چون اگر پدر و مادر به آسانی  تسلیم خواست بچه بشوند، احترام و اعتماد از بین خواهد رفت. بعد از ماه ها استفاده منظم از زمانبندی، بچه ها می توانند اجازه داشته باشند  خودشان زمان را مدیریت کنند و زمان بندی قبلی می تواند حذف شود. عادت هایی که در طول دوره نظارتی آموخته شده به شکل امیدوارانه ای کامل و به صورت خودکار دنبال می شوند.

خودگردان بودن

در این روش، اطمینان کامل در فرزند شما در توانایی مدیریت خویش ایجاد می شود. اگر این تکنیک استفاده شود، میزان آرزو و اراده برای کامیاب بودن در مدرسه و تمایل به بهترساختن خود به بالاترین سطح می رسد. در این روش به بچه آزادی همراه با محدودیت های منطقی داده می شود مثل زمانی که برای تماشای تلویزیون در اختیار دارد. این روش می تواند دراختیار بیشتر بچه ها قرار بگیرد  و به آنها آزادی بیشتر داده و  موجب شود به خودشان اعتماد داشته باشند. بعضی از بچه ها ممکن است از این فرصت سوء استفاده کنند و متعاقب آن نمره های بدی در مدرسه بگیرند. اگر چنین اتفاقی افتاد، پدر و مادر باید اجازه بدهند فرزندشان با نتیجه کاری که انجام داده اند روبه رو شوند حتی اگر به معنی حضور درکلاس خصوصی، تکالیف تنبیهی اضافی، ویا در بدترین حالت ممکن تکرار یک سطح تحصیلی باشد . این موضوع می تواند یک نقطه عطف در نگرش  به بچه هایی که سخت مدیریت می شوند باشد. وقتی بچه ها به خاطر عملکرد خودشان نتایج بدی را  تجربه می کنند و می دانند که مسئولیت درست کردن این وضعیت بد به عهده آنهاست،  یک تمایل باطنی برای تغییر مثبت را تجربه می کنند که در سرتاسر زندگی آنها ادامه می یابد.

تبدیل عادت تماشای تلویزیون  به یک کار خانوادگی

زمان تماشای تلویزیون می تواند به یک فعالیت گروهی خانوادگی تبدیل شود. تعیین زمان در هر هفته مثل شنبه شب ها برای تماشای تلویزیون به صورت دسته جمعی می تواند راه خوبی برای ایجاد پیوند بین خانواده باشد. تماشای تلویزیون با عزیزان یک تجربه اشتراکی عالی است که به سرعت در تضاد با حس تنهایی کسل کننده ای که هنگام تماشای تلویزیون به تنهایی ایجاد می‌شود قرار می گیرد. این روش به  بچه ها فرصت  پیوند با خانواده به صورت هفتگی  می دهد  تا برای  گذراندن روزهای طولانی مدرسه  مشتاق باشند و تنها تماشا کردن تلویزیون را کمتر جذاب بدانند.

استفاده از نرم افزارها و محصولات

نرم افزار ها و محصولات  گوناگونی در بازار وجود دارند که می توانند تلویزیون را به صورت خودکارتنظیم کنند و وقتی که زمان محدودیت سر می رسد  آن را خاموش کنند ، بنابراین زمان ارزشمند والدین برای  تنظیم دستی تلوزیون هدر نمی رود و ذخیره می شود. برخی از محصولات از سیستم رمزدار استفاده می کنند مثل بازی های مرحله ای، که بچه باید هربار که می خواهد تلویزیون تماشا کند یک رمز وارد کند. رمز، تلویزیون را روشن می کند و بعد از گذشت مدت معین به صورت خودکار آن را خاموش می کند. برای روشن کردن مجدد تلویزیون رمز جدیدی نیار است. والدین می توانند تصمیم بگیرند یک سری رمز را هر هفته  در اختیار بچه ها بگذارند. به این ترتیب این کار در بچه  حس مسولیت نسبت به استفاده از رمز ها ایجاد می کند  و به او ارزش بودجه بندی صحیح را می آموزد . این محصولات بسیار  سودمند و بی شک و شبهه هستند.

قطع ارتباط

راه حل ابتدایی و به هرحال موثر،  قطع کردن کابل یا سیگنال تلویزیون در زمانی است که  بچه اجازه تماشای تلویزیون را ندارد. با وجود صفحه نمایش ها و گیرنده های کابلی مدرن، والدین به آسانی می توانند بدانند چطور موقتا  سیگنال  را قطع کنند بدون اینکه بچه ها بتوانند دوباره آن را وصل کنند. بدی این روش این است که احتمال ایجاد یک احساس بد بین والدین و فرزندان وجود دارد. بچه ها ممکن است احساس کنند درست نیست  با تلویزیون تنها گذاشته شوند. با این وجود فایده قطع کردن این است که او مجبور می شود شکل های سازنده تری از سرگرمی ها را پیدا کند مثل کتاب خواندن یا ارتباط با دوستان.

تلویزیون می تواند تاثیر عمیقی در رشد و تکوین بچه ها در سال های شکل پذیری آنها داشته باشد. ایجاد عادت های خوب می تواند روابط با والدین، عملکرد تحصیلی، و تندرستی و خوشبختی کلی را بهبود دهد.

به پدر و مادر بر می‌گردد که با حفظ اعتدال نحوه استفاده از تلویزیون را به فرزندنشان آموزش دهند و  کمک کنند بچه ها آینده اجتماعی و تحصیلی خود را کنترل کنند. این عادت چیزی است که نباید دست کم گرفته شود. آینده بچه ها به آن وابسته است.

منبع : تلویزیون و کودک

درمان لجبازی کودکان چیست؟ واکنش نامطلوبی است که کودکان نسبت به محیط، شرایط و رفتار والدین از خود نشان می دهند. والدین پیش از تصمیم به بچه دار شدن باید رفتارها و مهارت های تربیت فرزند را بیاموزند تا از بروز ناهنجاری های رفتاری مانند لجبازی در کودکان پیشگیری شود. لجبازی جزو مراحل طبیعی رشد کودک است و استثنا بردار هم نیست.

برخی اوقات از والدین می‌شنویم که «این بچه نیم وجبی داره تو روی من می‌ایسته»

این ایستادگی در مقابل والدین  تا شش یا هفت سالگی ادامه دارد و کم کم به مرحله کمون یا نهفتگی وارد می‌شود. تقریبا همه کودکان به درجاتی متفاوت، منفی کاری را از خود بروز می‌دهند.در مورد لجبازی کودکان بیشتر بخوانید: روش های مقابله با لجبازی کودک و نوجوان

علت لجبازی کودکان

کودکان از بدو تولد معمولا لجباز نیستند، اما برخی از آن ها به دلایل مختلف (رفتار والدی)  به چنین رفتاری عادت می کنند. همچنین کودکان لجباز در همه موارد انعطاف ناپذیر نیستند.

درک علت دقیق لجبازی برای کمک به کودکان برای کاهش این رفتار کلیدی است بنابراین این قسمت از مقاله را از دست ندهید.

لجبازی در کودکان امری طبیعی است، اما این از مشکلات والدین کم نمی کند. کارهای ساده ای مانند خوابیدن، حمام کردن یا خوردن می تواند باعث دعوا و درگیری میان مادر و کودک شود.  علت لجبازی کودکان می تواند شامل موارد زیر باشد:

• نیاز شدیدی به تایید و شنیده شدن  توسط والدین خود دارد. بنابراین ممکن است توجه شما را جلب کنند.
• می خواهد مستقل باشد.
• عدم کنترل. یکی دیگر از دلایل رایج افزایش لجبازی در کودکان، احساس عدم کنترل است. هنگامی که کودکان احساس می کنند هیچ کنترلی بر زندگی خود ندارند، شروع به لجبازی می کنند.
• ویژگی های رهبری دارد و می خواهد رئیس باشد.
• دوست دارد که کارها را با سرعت خودش انجام دهند.
• لجبازی در کودکان می تواند ژنتیکی یا اکتسابی از محیط باشد.
• ترس از تغییر. تغییر برای کودکان ترسناک است، بنابراین آنها اغلب از لجبازی به عنوان اولین خط دفاعی خود استفاده می کنند. برخی از کودکان اگر به مکان جدیدی نقل مکان کنند یا به مدرسه جدیدی بروند، لجبازی بیش تری نشان می دهند.
• حفظ هویت. برخی از کودکان برای حفظ هویت خود ارزش زیادی قائل هستند. بنابراین در چنین مواقعی تا حدی لجباز می‌شوند که حتی از دید دیگران فکر نمی‌کنند.
• رهایی از درد. وقتی والدین سعی می کنند به هر طریق ممکن کودک را کنترل کنند، کودکان درد را احساس می کند و برای رهایی از این درد دست به لجبازی می زند.

ویژگی کودک لجباز

در اینجا برخی از ویژگی های کودک لجباز وجود دارد که باید به آن ها توجه کرد :

• باهوش و خلاق هستند.
• تمایل به زیر سوال بردن مسائل دارند.
• آن‌ها می‌خواهند شنیده شوند و انتظار دارند که مورد تایید قرار بگیرند.
•  مستقل هستند.
• معتقد هستند که باید به نتیجه دلخواه خود برسند.
• ممکن است کج خلقی و لجبازی مکرر داشته باشد.
• همه چیز را با سرعت خود انجام خواهند داد.
• باید به هدفی که دارد برسد حتی اگر قوانین را زیرپا بگذارد.

درمان لجبازی کودکان

معمولا لجبازی یا منفی کاری از دو سالگی شروع، در حدود سه تا چهار سالگی به اوج می‌رسد و در حدود شش سالگی کاهش پیدا می‌کند.
نکته مهم این است که بچه‌ها از دو تا سه سالگی می‌خواهند خود را ثابت کنند و به استقلال برسند و همین را والدین لجبازی می‌نامند.

والدین و مربیانی که این رفتار را به عنوان تلاش طبیعی و سالم برای پرورش استقلال می‌دانند، می‌توانند به کودکان یاد دهند که به خودشان نظم بدهند و افزایش رفتار خود انضباطی را در کودکان پرورش دهند.

به‌گونه‌ای که کودکان در پیدایش احساس کفایت و شایستگی خود سهیم شوند و از تضاد‌ها و کشمکش‌ها پرهیز ‌کنند. بنابراین در این دوره واکنش های سخت و حساسیت های بی مورد از خود نشان ندهید. ما باید نظم را همراه با عشق و محبت به بچه‌ها آموزش بدهیم تا آن را بپذیرند.

برخی از پیشنهادی به منظور درمان لجبازی کودکان به شرح زیر است:

۱. نرمش و انعطاف داشته باشید.

این مرحله از رشد کودک را به خوبی بشناسید و جزو نیازهای رفتاری او بدانید، انتظارات بیش از حد از باعث می شود که کودک احساس سرخوردگی پیدا کند.

۲. قانون ایجاد کنید.

والدین در این مرحله باید نقش فانوس دریایی را داشته و راهنمای فرزندان باشند ولی در عین حال محدودیت و قوانین خاصی برای خانواده خود قائل باشند.
تکیه‌گاه امنی برای کودک باشند و از دور آن ها را هدایت کنید اما محدوده فعالیت کودک را از او نگیرند و از دور مراقب او باشند.
به آن‌ها اجازه دهند محیط اطراف را کشف کنند و مانع خلاقیت آن‌ها نباشند.

۳. خانه را برای فرزندان امن جالب و دوستانه درست کنید.

فضای خانه باید به‌گونه‌ای باشد که مجبور نباشید مرتب به او تذکر بدهید، البته قوانین و خط قرمزهای خود را رعایت کنید ولی جو خاواده را خشک نکنید.

۴. از تنبیه پرهیز کنید.

تنبیه کلامی چشم غره، تحقیر کردن، تهدید کردن یا کتک زدن و امثال این‌هاست که همگی نتیجه معکوس می‌دهد.
اثرات سو این‌گونه رفتار به قدری در کودکان شدید است که ممکن است آثارش تا بزرگسالی هم مشاهده شود.

۵.به کودکان حق انتخاب بدهید.

وقتی کودکان یاد بگیرند که حق رای داشته باشند در زمان نوجوانی از بسیاری از مسائل و مشکلات پیشگیری خواهند کرد و می توانند به تنهایی در جامعه تصمیم درست را بگیرند.

۶. قاطعیت داشته باشید.

در اعمال قوانین و مرزهایی که برای کودکان خطرناک است استوار باشید.

۷. تمرکز را در بچه‌ها تقویت کنید.

مثلا وقتی کودک کارتون می‌بیند او را دائم صدا نکنید یا وقتی نقاشی می‌کشد ریخت و پاش مداد رنگی‌هایش را به طور مرتب به او متذکر نشوید.

۸. مهارت حل مسئله

به کودکان فرصت دهید از دو تا هفت سالگی که سن شکوفایی خلاقیت آنان است راهی را برای انجام کارشان پیدا کنند و عجولانه با آن‌ها برخورد نکنید.

۹. به بچه‌ها پیشنهاد کنید و دستور ندهید.

خواسته‌های خود را به جای دستور و تحقیر و تنبیه با لبخند زدن و پرسش همراه کنید. با این کار کودکان یاد می‌گیرند به آن‌ها احترام گذاشته شود و از این رابطه لذت ببرند.

۱۰.پیشنهاد لذت بخش بدهید.

مثلا در پایان بازی یا هنگام ترک پارک به آن‌ها پیشنهاد کنید که برای خانه با هم به خرید می‌روید.

۱۱. یادآوری کنید.

یکی از مشکلات والدین در تربیت این است که فکر می‌کنند با یکی دو بار تذکر دادن کودک یاد می‌گیرد. این در حالی است که باید مدام به کودک نکات تربیتی را یادآوری کنید.

۱۲. صبر داشته باشید.

نکته مهم این است که در سن لجبازی کودکان باید برای مقابله با لجبازی کودک وقتی دستور می‌دهید حداقل ده دقیقه صبر داشته باشید تا کودک عمل کند.

۱۳. تغییر را در خود ایجاد کنید.

برای هر موضوع بی اهمیتی روی رفتار دلخواه تان اصرار نکنید. اگر واقعاً رفتاری از کودک سر می زند که دخالت نکردن شما برای او یا دیگران خطرناک است آنگاه وارد عمل شوید در اصطلاح خودتان را بیهوده هزینه نکنید. مثلاً اگر می خواهد بازی کند به زور او را مجبور نکنید که با شما عصرانه بخورد.

۱۴. عدم تقابل 

زمانی که کودک لجباز و عصبی می شود شما نیز متقابلاً رفتار کودکانه نداشته باشید و بر خواسته خود اصرار نورزید بلکه با بی توجهی از او دور شوید و خود را به کار دیگری مشغول سازید تا او دریابد که در هر زمانی که بخواهد از این طریق به خواسته اش برسد توجه شما را از دست می دهد.

البته دقت کنید که از هر نوع خشونتی پرهیز کنید. به این معنا که والدین باید در مقابل رفتارهای منفی بی خطر کودک هیچ واکنش کلامی، دیداری و شنیداری انجام ندهند انگار که چیزی را ندیده اند.

۱۵.چند انتخاب ارائه دهید

چند گزینه برای انتخاب ارائه داده و به کودک خود اجازه دهید تا از بین آن ها تصمیم بگیرد. این کار به کودک اجازه می دهد که استقلال خود را رشد دهد و به والدین نیز اجازه می دهد تا به هدف خود برسند.

۱۶. ارتباط برقرار کنید

چند دقیقه در کنار کودک خود بنشینید و به بازی ای که او می کند یا برنامه تلویزیونی که تماشا می کند علاقه نشان دهید. چند سوال خوب بپرسید یا چیزی حمایت کننده بگویید مثلا به او بگویید که بازی جذابی است یا فیلم در مورد چه چیزی می باشد.

۱۷. بازی “بله” را انجام دهید

این استراتژی هوشمندانه را امتحان کنید. از فرزندتان سؤالاتی بپرسید که او را وادار می کند حداقل سه بار متوالی پاسخ “بله” بدهد، سه بله پشت سر هم به شکستن مقاومت کودک شما کمک می کند و او همچنین احساس می کند شنیده و درک شده است و شما هم به هدفی که دارید می رسید.

۱۸. جملات مثبت

از کلمات تشویق‌کننده و حمایت‌کننده برای کمک به بچه‌های لجباز استفاده کنید. به جای اینکه بگویید «تا زمانی که اسباب‌بازی‌های شما کنار گذاشته نشود، نمی‌توانیم به پارک برویم!ولی به هیچ عنوان او را تهدید نکنید یا از جملات منفی استفاده نکنید این کار باعث می شود که کودک شما لجباز تر شود و مقاومت بیش تری در برابر خواسته شما نشان دهد.

منبع : درمان لجبازی کودکان