بعد از ترک اعتیاد، اهمیت مراقبت و پیشگیری بعد از ترک
آیا از مراقب های بعد از ترک اعتیاد و اهمیت آن ها آگاهی و اطلاعاتی دارید؟ انجام و رعایت مراقبت های بعد از ترک می تواند حتی از خود ترک اعتیاد مهم تر باشد و باید به آن توجه کرد، زیرا وسوسه ها و لغزش هایی که بعد از ترک به وجود می آید باعث می شود تا شرایط ترک کردن برای فرد معتاد سخت تر شود، مصرف کنندگان مواد بعد از ترک باید نکاتی را در نظر بگیرند و آن ها را رعایت کنند تا بتوانند زندگی سالم و بدون مواد را ادامه دهند، در ادامه این مقاله به توضیح بیشتری در مورد نکات مربوط به ترک اعتیاد می پردازیم که می تواند اطلاعات شما را در این زمینه افزایش دهد.
اهمیت مراقبت های بعد از ترک اعتیاد
رهایی از اعتیاد و به دست آوردن بهبودی کامل بعد از ترک یک فرایند طولانی مدت می باشد و گاهی اوقات لازم است تا فرد در تمام طول عمر خود، یکسری از نکات را رعایت کند زیرا بخشی از اعتیاد، وابستگی ذهنی و روانی است که فرد اگر بخواهد از آن ها رها شود باید مراقبت های همیشگی انجام دهد.
افراد که قصد ترک را دارند باید با شرایط و موقعیت بعد از ترک آشنا شوند و آگاهی خود را در این زمینه افزایش دهند و همچنین موقعیت های وسوسه مصرف را بشناسند و آمادگی های لازم برای مقابله با این موقعیت ها را در خود ایجاد کنند تا بتوانند برای همیشه مصرف مواد را کنار بگذارند.
توجه کردن به این نکته بسیار اهمیت دارد که بدانند که مراقبت های بعد از ترک هرگز با سم زدایی و کنار گذاشتن مواد تمام نمی شود، بلکه باید این مراقبت ها در طول عمر ادامه داشته باشد تا در برابر مصرف دوباره از فرد محافظت شود.
بسیاری از افرادی که موفق به ترک مواد مخدر می شوند بعد از ترک حداقل یک دوره عود و مصرف دوباره مواد مخدر را تجربه می کنند در این هنگام شخص باید نکات لازم را در نظر بگیرد تا پیشگیری های لازم را برای بازگشت نکردن مجدد مواد انجام دهد و دوباره به سمت مواد نرود.
چرا باید برای بعد از ترک اعتیاد نیز برنامه ریزی کرد؟
علاوه به این که فرد بعد از ترک احتمال وسوسه مصرف دوباره وجود دارد ممکن است مشکلات دیگری را تجربه کند که باعث لغزش مجدد او شود و برای او آسیب پذیر باشد و بسیاری از این مشکلات در قالب اختلالات روانی نشان داده می شوند.
یکی از اختلالاتی که در زمان ترک احتمال دارد به وجود آید افسردگی بعد از ترک می باشد که درمانگر قبل از ترک باید آن را در نظر بگیرد و بیمار را برای رو به رو شدن با دوره های افسردگی آشنا سازد و در زمان ترک فرد بی خوابی و درد های جسمانی بسیاری را تجربه می کند که خطر افسردگی را در فرد افزایش می دهند.
با درمان بی خوابی بعد از ترک اعتیاد و با استفاده از رژیم های مناسب برای تقویت بدن بعد از ترک اعتیاد می توان به فرد کمک کرد تا با سختی های این دوره مقابله کند و راحت تر بتواند با آن ها رو به رو شود.
پیشگیری از عود بعد از ترک اعتیاد
بر اساس مطالبی که در بالا بیان شده است برای این که شخص بعد از ترک اعتیاد، زندگی سالمی داشته باشد باید آن را حفظ کند و به دور از مصرف قرار دهد همچنین برخی از نکات و مراقبت ها را رعایت کند. و برای این که وسوسه و لغزش های احتمالی آن ها کاهش یابد باید از مشاوران کمک بگیرند و با آن ها در ارتباط باشند و افرادی که موفق به ترک شده اند از تجارب آن ها استفاده کنید. در ادامه این مقاله برخی از نکات را بیان می کنیم:
- شناخت بر انگیزنده های مصرف
فردی که اعتیاد را ترک کرده است با بر انگیزنده هایی برخورد می کند که با توجه به شرایط و موقعیت ها ممکن است برای مصرف دوباره مواد تحریک شود این برانگیزاننده ها به دو گروه درونی و بیرونی تقسیم می شوند، برانگیزاننده های بیرونی به شرایطی و محیطی مربوط می شود که شخص در آن محیط قرار می گیرد و بعد از ترک به مصرف مواد وسوسه می شود این موقعیت ها می تواند گروه دوستانی باشند که اهل مصرف مواد مخدر هستند یا جمع ها و مهمانی هایی که احتمال مصرف مواد مخدر در آن ها زیاد می باشد به طور کلی هر محیط و موقعیت و شرایطی که باعث شود فرد به یاد مصرف مواد بیفتد به عنوان برانگیزنده بیرونی محسوب می شوند.
برانگیزاننده های درونی
اما برانگیزاننده های درونی به حالت های روحی و روانی گفته می شود که زمانی که فرد به آن ها دچار می شود ممکن است به مصرف مواد روی آورد به عنوان مثال بسیاری از افرادی که عصبانی می شوند و یا خلق آن ها غمگین می شود به سمت مواد کشیده می شوند. در این مواقع چون افراد مهارت های حل مسئله را یاد ندارند و این مهارت ها در آن ضعیف می باشد، آن ها برای آرام کردن خود و بهتر کردن اوضاع از راه حل های هیجان مدار مخرب استفاده می کنند یعنی به جای آن که مشکل خود را حل کنند به هر طریقی شده می خواهند احساسات منفی خود را کاهش دهند و به سمت مواد مخدر کشیده می شوند.
یکی از خطرناک ترین راه حل های هیجان مدار، مصرف مواد مخدر می باشد و در صورتی که می خواهید برای همیشه مصرف مواد را کنار بگذارید می توانید از برانگیزننده های درونی و بیرونی خود را به طرز دقیقی شناسایی کنید و از آن دوری کنید تا دوباره گرفتار مواد نشوید.
- بعد از ترک اعتیاد، یادگیری نحوه کنار آمدن با محرک ها
پس از این که توانستند به درک دقیقی از شرایط تحریک کننده مصرف مواد در خود دست پیدا کنید، باید بیاموزید در صورتی که با این موقعیت ها و شرایط رو به رو شدید چه واکنش های جایگزینی را از خود نشان دهید، البته بهتر است که کمتر خود را در معرض این شرایط قرار دهید و هم چنین کمک گرفتن از روانشناس و مشاوره ترک اعتیاد به شما کمک می کند تا از دوره های روان درمانی در کنار سم زدایی و روش های ترک اعتیاد استفاده کنید، تا سیر درمان شما سریع تر انجام شود و روانشناس به شما کمک می کند تا بر روی ترک اعتیاد و کنار گذاشتن مواد پافشاری داشته باشید و به خوبی مراحل ترک اعتیاد را بگذرانید.
- یادگیری مهارت های حل مساله و جرات ورزی
زمانی که فرد تصمیم می گیرد تا مواد را ترک کند میزان مهارت های حل مسئله و جرات ورزی به او کمک می کند تا در تصمیمش ثبات داشته باشد، زیرا اگر او بتواند که با مشکلات زندگی درست برخورد کند و آن ها را به خوبی مدیریت کند و از مهارت بالایی در حل مسئله بر خوردار باشد در این صورت زمانی که با مشکلات و دشواری های زندگی رو به رو می شود احتمال پناه بردن او به مواد مخدر کاهش خواهد یافت.
همچنین اگر فرد مهارت جرات ورزی خود را تقویت کند و به راحتی بتواند در برابر اصرارها و پیشنهاد های دیگزان نه بگوید و توانایی نه گفتن را داشته باشد در این صورت مقاومت او در برابر مصرف مواد افزایش می یابد، فرد برای این که این مهارت جرات ورزی را در خود تقویت کند می تواند از کلاس های آموزشی، جلسات روان درمانی فردی و گروهی استفاده کند تا برای او سودمند باشد.
- بعد از ترک اعتیاد، دریافت آموزش های متمرکز بر خانواده
از دیدگاه سیستماتیک بروز اعتیاد تنها مشکل یک فرد نمی باشد بلکه به دلیل وجود چرخه معیوب در کل خانواده است در واقع زمانی که میان اعضای خانواده ارتباط سالمی وجود ندارد باعث می شود تا این مشکل ثانویه به وجود آید و همه توجه ها به طرف شخص معتاد جلب شود.
در صورتی که متخصصین بتوانند مشکلات اصلی یک خانواده را شناسایی کنند در این صورت احتمال بازگشت به سمت مواد مخدر و عود مجدد در فرد آسیب دیده به حد زیادی کاهش خواهد یافت.
به همین دلیل یکی از روش های ترک اعتیاد خانواده درمانی می باشد و درمانگران اعتیاد برای ترک اعتیاد از خانواده ها کمک می گیرند و در این روش به جای یک نفر همه اعضای خانواده در فرایند ترک درگیر می شوند و نحوه رفتار با فردی که زمانی درگیر اعتیاد بوده است را یاد می گیرند.
همچنین درمانگر به ارتباطات میان اعضای توجه می کند و الگوی رفتاری مخرب در میان اعضا را شناسایی می کند و با دادن راهکار و بازخورد مناسب به مراجعین کمک می کنند تا بتوانند تعاملات سازنده تری اعضای خانواده با یکدیگر داشته باشند.
- بازتافتن سلامت جسمانی و روانی
اعتیاد به هر نوع ماده مخدر باعث می شود تا فرد دچار پیامد های جسمانی و روانی مختلف شود، اکثر افرادی که معتاد هستند بدن ضعیفی دارند و در برابر بیماری ها آسیب پذیر هستند، همچنین معتاد بودن در جامعه باعث تجربه نوعی انگ اجتماعی می شود و فرد با واکنش های مختلفی رو به رو می شود و ممکن است مورد طرد شدن یا سرزنش قرار بگیرد که باعث بروز افسردگی و سرافکندگی در او می شود.
در این شرایط احتمال دارد فکرهای منفی به سراغ فرد بیاید و تصور کند که هرگز زندگی بهتری نخواهد داشت، این طرز فکر باعث می شود تا به سمت فرو رفتن مجدد در باتلاق اعتیاد حرکت داده شود، در این شرایط باید اهداف صحیح و معقولانه تری را برای بازیافتن سلامت جسم و روح خود در نظر بگیرد و همیشه این نکته را به یاد داشته باشد که روشنایی از دل تاریک ترین لحظه ها به وجود می آید.
او می تواند با استفاده از روش های ساده نظیر ورزش های هوازی و پیروی از یک رژیم غذایی سالم به ذهن و جسم خود کمک کند تا کمی آزاد تر شوند و برای قرار گرفتن در دنیای جدید آماده شوند و علاوه بر این ها می تواند تمرین هایی مانند یوگا، ریلکسیشن انجام دهند تا توانمندی روانی او افزایش یابد.
۶٫ یافتن دوستان جدید و فراهم کردن حمایت اجتماعی برای خود
اکثر افراد بعد از این که اعتیاد را ترک کردند برای این که به زندگی بازگردند به حمایت اطرافیان و خانواده شان نیاز دارند این در حالی است که مشکل اعتیاد باعث می شود تا بیماران در بسیاری از موارد از خانواده و اطرافیان طرد شده و از جانب آن ها حمایتی را دریافت نکنند، در این شرایط باید سعی کنید تا حلقه ی جدیدی از افراد را دور خود جمع نمایید تا در ترک اعتیاد حامی شما باشند.
در این شرایط می توانید به گروه های درمانی مراجعه کنید و یا به گروه های خودیاری نظیر انجمن الکلی های گمنام سر بزنید تا با افرادی که شرایط شما را درک می کنند آشنا شوید در این صورت آن ها شرایط سخت شما را به خوبی درک می کنند و می دانند در این موقعیت باید با ولع مصرف مواد مخدر چه کار کنید و چگونه اوضاع و شرایط را مدیریت کنید.
به عبارتی این گروه ها می توانند هم از نظر عاطفی نیاز شما را ارضا نمایند و هم منبع برای آگاهی و حل و فصل مشکلاتی که مرتبط با اعتیاد باشند و اطلاعات مورد نیاز را در اختیار شما قرار دهند.
۷٫ بعد از ترک اعتیاد، ادامه دادن به جلسات روان درمانی
باید این نکته را در نظر داشته باشید که ترک اعتیاد تنها به معنای سم زدایی بدن از مواد مخدر نمی باشد بلکه مرحله پاکسازی بدن از مواد مخدر قدم ابتدایی در مسیر درمان است و برای آن که بتوانید در مسیر ترک اعتیاد مقاومت کرده و به صورت پایدار و با دوام آن را ادامه دهید تا از مواد مخدر رهایی یابید باید ریشه های مشکل را بشناسید و راهکارهای مقابله با آن را بیاموزید.
به عنوان مثال اگر فردی به خاطر افسردگی به سمت مواد مخدر و مشروبات الکی کشیده شده است باید بتواند با مشکل اصلی خود که همان خلق غمگین است مواجه شده و آن را حل نماید تا زمانی که برای مصرف مواد مخدر و الکل دلیل خاصی داشته باشد احتمال لغزش و مصرف دوباره مواد وجود دارد، به همین دلیل پس از سم زدایی و ترک اعتیاد ارتباط خود را با درمانگر قطع نکنید و به او اجازه دهید تا فرایند درمان را به طور کامل طی کند.
منبع : بعد از ترک اعتیاد، اهمیت مراقبت و پیشگیری بعد از ترک
