بایگانی دسته ی روانشناسی

کمرویی پدیده ای است که در بسیاری از افراد جهان به صورت طیفی از حالت خفیف تا شدید خجالتی بودن را مشاهده می کنند، مشکل کمرویی می تواند بسیار آزار دهنده باشد، بسیاری از افراد  آن را یکی از مهم ترین عوامل شکست در زندگی شان می دانند.

 خجالتی بودن با شاخص های متعددی مانند سن، جنسیت، محیط زندگی، نوع تربیت خانوادگی و غیره شدت می یابد، افرادی که با مشکل کمرویی رو به رو هستند از اجتماع دوری می کنند و در بیان خواسته هایشان با مشکل رو به رو می شوند و در ابراز وجود ناتوان هستند.

کودکانی که کمرو هستند با همسالانشان وارد بازی و گفتگو نمی شوند، در این صورت باید از مشاوره کودک کمک بگیرید تا موقعیت هایی  که باعث خجالت تان می شود را شناسایی کند و بعد شما با تغییر نگرش و افزایش اعتماد به نفس می توانید به تدریج شرایط تان را به چالش بکشانید.

کمرویی و خجالت چیست؟

کمرویی حالتی است که فرد در برخورد با دیگران دچار دستپاچگی می شود به طوری که به خوبی نمی تواند با دیگران صحبت کند یا دچار افت شدید عملکرد می شود و در این موقعیت نمی تواند خواسته های خود را بیان کند و با مشکلاتی رو به رو می شود، افراد کمرو در طیف های مختلفی قرار دارند برخی از آن ها دچار کمرویی خفیف می شوند که تاثیر چندانی در زندگی آن ها ندارد اما برخی دیگر کمرویی شدید را تجربه می کنند که تمام ابعاد زندگی فرد و حتی سلامت روحی او را تحت تاثیر قرار می دهد و باعث می شود فرد افسرده و مضطرب شود و احتمال این که فرد به اختلال شخصیت اسکیزوئید مبتلا شود بسیار زیاد است، هم چنین در نهایت باعث به وجود آمدن مشکلات جبران ناپذیری برای فرد می شود.

علل کمرویی چیست؟

کمرویی به عوامل مختلفی ربط دارد و تحت تاثیر ابعاد فردی، اجتماعی و خانوادگی می باد و ساخت شخصیتی فرد را از کودکی تا کهنسالی تحت تاثیر قرار می دهد.

علل تربیتی

 فرد به خاطر اصول تربیتی ممکن است با کمرویی رو به رو شود که در زیر نمونه هایی از آن را بیان می کنیم:

• مراقبت های شدید والدین از فرزند
• ترس فرزند از تنبیه و سرزنش والدین
• محرومیت فرزند از محبت والدین
• عدم دریافت استقلال در نوجوانی از والدین
• توقع والدین از فرزند برای اطاعت و تسلیم همیشگی

علل روانی

علل روانی بر روی کمرویی اثر می گذارد که می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• استرس محیطی و عدم احساس امنیت
• تحقیر شدن های مداوم در برابر جمع
• غم و اندوه شدید و همیشگی
• عدم موفقیت در تحصیل

علل اجتماعی

می توان به مواردی مانند فقدان مهارت های اجتماعی، مهارت، فقر، طلاق والدین اشاره کرد.

علل فیزیولوژیک

 عوامل فیزیولوژیک شامل عوامل زیر می شود:

• عوامل ژنتیکی
• نقض عضو
• عدم رضایت فرد از چهره یا اندام خود
• اختلال در عملکرد غدد فوق کلیوی
• اختلال در تکلم

نشانه های فرد خجالتی

فرد که کمرو و خجالتی است مجموعه ای از نشانه های جسمی و روانی ذیل را دارد.

نشانه های جسمی

• احساس گرفتگی در گلو، قلب و خالی بودن شکم
• دشواری در گفتار، لکنت زبان، تغییر تن صدا
• انقباضات عضلانی و اسپاسم
• کند شدن حواس و کاهش سطح هوشیاری کودک
• سرخ شدن و یا رنگ پریدگی در صورت، عدم ترشح بزاق و خشکی رگ ها، تعرق شدید در کف دست ها

نشانه های روانی

• عدم مشارکت فرد در فعالیت های گروهی و اجتماعی
• عدم ارتباط پایدار و مناسب همسالان
• اجتناب از برقراری تماس چشمی با افراد
• مخفی کردن خود از نگاه دیگران
• بریده بریده و کوتاه حرف زدن
• بازی کردن با انگشتان دست و غرق شدن در افکار
• عدم اعتماد به نفس وجود حس سرخوردگی اضطراب و غیره.

درمان کمرویی در کودکان

1. به کودک فرصت اظهار نظر بدهید

یکی از نیازهای اصلی همه انسان ها، بیان آزادانه افکار، احساسات و خواسته هایشان می باشد که اهمیت دادن به این نیاز در دوران کودکی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، والدینی که سبک تربیتی مستبدانه دارند در بسیاری از اوقات اجازه نمی دهند تا فرزندشان بدون ترس و در حضور آن ها صحبت کند و آن چه در درون خود حس می کند را با آن ها در میان بگذارد.

همین مسئله باعث می شود تا کودک در سایر روابط بین فردی با مشکلاتی رو به رو شود و برای ابراز وجود سطحی از ترس، نگرانی، شرم و ناراحتی را احساس نماید، برای پیشگیری از این مسئله باید فضایی صمیمانه و در عین حال مقتدرانه برای تربیت فرزند خود ایجاد کنید و به فرزندتان اجازه دهید تا آزادانه موضوعات را با شما در میان بگذارد و به راحتی با شما صحبت کند.

2. برای درمان کمرویی تعاملات اجتماعی کودک را افزایش دهید

کودکانی که در ابتدا در یک محیط منزوی و گوشه گیر بزرگ شده اند فرصت کمتری دارند تا مهارت های ارتباطی را یاد بگیرند در واقع تجربیات آن ها کم می باشد و زمانی که در محیط های جدید و ناآشنا قرار می گیرند سردرگم می شوند و ترجیح می دهند از برقرار کردن تعاملات جدید خودداری کنند، از این رو لازم است در سنین پایین به فرزندتان کمک کنید تا در محیط های مختلفی قرار گیرند و سعی کنند تعاملات اجتماعی گسترده تری را شکل دهند.

3. در مورد در دسترس بودن خود به کودک اطمینان ببخشید

یکی از مواردی که ممکن است کودک تمایلی به برقراری با سایر افراد نداشته باشد و رفتارهای کمرویی و خجالت از خود نشان دهد نگرانی در مورد عدم حضور والدین و داشتن دل مشغولی در مورد آن ها می باشد، بر اساس تحقیقات انجام شده کودکانی که سبک دلبستگی ایمنی با مادرشان دارند اغلب دز محیط راحت تر هستند و بهتر می توانند با دیگران ارتباط برقرار کنند اما کودکانی که دلبستگی نا ایمنی دارند از همان ابتدا با مشکلاتی رو به رو می شوند که عبارت است از اضطراب جدایی و ترس از غریبه ها. همین عوامل باعث می شود که ارتباطات آن ها گسترشی نداشته باشند و با دیگران ارتباط برقرار نکنند.

برای جلوگیری از این مشکلات باید از همان نوزادی به فرزندتان نشان دهید که به او اهمیت می دهید و به نیازها و خواسته هایش توجه دارید و هر زمان او به شما نیاز داشت در دسترس او هستید، تهدید کردن کودک به جدایی و یا گفتن عباراتی مانند من دیگر مادر تو نیستم، دیگر تو را دوست ندارم می تواند به دلبستگی کودک آسیب بزند و در سایر روابط بین فردی او اثر منفی می گذارد.

4. بر توانمندی های کودک تمرکز کنید

کودکان در ابتدای شکل دهی شخصیت شان می باشند و بازخورد والدین تاثیر بسیار زیادی بر روی توانمندی های کودک دارد، والدینی که دائما از فرزندشان ایراد می گیرند این پیغام را به او می دهند که او به اندازه کافی خوب نمی باشد و عیب و نقص هایش بیشتر از نکات مثبتش می باشد، زمانی که کودک چنین تصوری نسبت به توانایی های خود داشته باشد توانایی ابراز وجود او کاهش یافته و با مشکلاتی مانند کمرویی و احساس شرم رو به رو می شود.

در این شرایط شما باید نکات مثبت وجود فرزندتان را پیدا کنید و سعی کنید ویژگی های مثبتش را پرورش دهید، این امر باعث می شود تا جنبه های منفی به مرور زمان از بین بروند و هم چنین به شکل گیری یک شخصیت مقاوم تر کمک می کند.

5. از مشاور کودک کمک بگیرید

زمانی که کودک با مشکل کمرویی رو به رو شد در این صورت باید از خدمات مشاور و روانشناس در حیطه کودک و نوجوان کمک بگیرد درمانگر در این خصوص به شما کمک می کند تا ریشه کمرویی فرزندتان را بیشتر بشناسید و روش های تربیتی صحیح را فرا بگیرید تا بتوانید مهارت های اجتماعی قوی تری را در کودک تان ایجاد کنید.

درمان کمرویی در بزرگسالان

1. اهداف معقولانه ای برای خود تعیین کنید

برای این که بتوانید مشکل کم رویی و خجالتی بودنتان را حل نمایید باید اهداف معقولانه ای را برای خودتان انتخاب نمایید و انتظار نداشته باشید که یک شبه تبدیل به آدمی معاشرتی و بسیار خوش برخورد شوید در واقع شما باید قدم های تان را به صورت آهسته و پیوسته بردارید، به این منظور بهتر است از آشنایان نزدیک خود و کسانی که با آن ها راحت هستید شروع کنید و سعی کنید که تعامل خود را با آن ها افزایش دهید.

تلاش کنید تا با این افراد گفت و گوی موثری داشته باشید تا توانمندی های شما ارتقا یابد و شما بتوانید سایر روابط تان را گسترش دهید.

2. موقعیت های ناخوشایند را رتبه بندی کنید

میزان خجالت و کمرویی افراد در موقعیت های مختلف متفاوت می باشد برای مثال افراد در جمع خانوادگی کمرویی کمتری دارند اما در یک جمع غریبانه اوضاع سخت تر خواهد بود، برای این که بتوانید به صورت پایدار در همه موقعیت ها به صورت خوش مشرب ظاهر شوید لازم است یک لیست تهیه نمایید و موقعیت هایی که باعث خجالت و کمرویی شما می شود را بر اساس میزان ناراحتی ایجاد شده رتبه بندی نمایید، این کار به شما کمک می کند تا مسیری که می خواهید روی آن کار کنید را بشناسید و بر اساس ترتیبی که مشخص کرده اید قدم بردارید.

3. برای درمان کمرویی مهارت گفت و گوی موثر را تمرین نمایید

یکی از عواملی که باعث می شود توانایی ابراز وجود نداشته باشید و به شما اجازه نمی دهد که به درستی با اطرافیانتان ارتباط برقرار کنید ترس از بدتر شدن اوضاع می باشد به طور مثال زمانی که افراد خجالتی مشکل یا ناراحتی دارند احساس می کنند نباید آن را به زبان بیاورند زیرا ممکن است مشاجره پیش آید و اوضاع بدتر شود، در صورتی که شما مهارت گفت و گوی موثر را یاد داشته باشید می توانید بر احساسات خود متمرکز شوید و بدون آسیب رساندن به عواطف دیگران، احساسات خودتان را به اشتراک بگذارید.

در صورتی که در این خصوص با مشکلاتی رو به رو شوید، می توانید از مشاور روانشناس کمک بگیرید تا بتوانید در این زمینه به توانمندی بیشتری دست پیدا کنید.

4. اعتماد به نفس خود را تقویت کنید

در بسیاری از موارد کمرویی و اجتناب از تعاملات اجتماعی سلاحی می باشد و افراد به وابسته آن از خودشان محافظت می کنند، در واقع آن ها احساس می کنند ممکن است در روابط بین فردی آن ها آسیبی وارد شود و اعتماد به نفس شکننده ای در وجود آن ها پرورش یابد، در صورتی که احساس می کنید از جانب دیگران مورد تهدید قرار می گیرید یا رفتارهای دیگران باعث آزار و اذیت شما می شود در این حالت بهتر است از روانشناس کمک بگیرید و یا در جلسات روان درمانی شرکت کنید تا نیروی اعتماد به نفس شما افزایش یابد و بتوانید آن را تقویت نمایید.

5. برای درمان کمرویی به زبان بدنتان توجه کنید

روانشناسان معتقدند که ارتباطات بین فردی زبان بدن بیش از آن چه که واقعا بر زبان می آید بر روی مخاطبین اثر می گذارد، هم چنین وضعیت بدنی به طور ناخودآگاه بر روی رفتار فرد اثر می گذارد و باعث می شود فرد به شیوه نامناسب عمل کند به عنوان مثال فردی را در نظر بگیرید که همیشه سرش پایین است قامت خمیده ای دارد و هنگام صحبت کردن نمی تواند تماس چشمی مناسبی داشته باشد در این صورت افراد کمتر مجذوب حرف های این افراد می شوند و واکنش های چندان مثبتی از خودشان نشان نمی دهند.

این واکنش ها باعث می شود تا روحیه فرد تضعیف شود و کمرویی او بیشتر گردد در نهایت چرخه معیوبی در فرد به وجود می آید با توجه به این تفاسیر باید بیشتر به زبان بدن تان توجه کنید و برای این که خجالتی و کمرو به نظر نرسید باید همواره راست و محکم بایستید و با مخاطبین خود تماس چشمی برقرار کنید و تن صدای بسیار پایین یا بالا نداشته باشید هم چنین تند و سریع حرف نزنید و رفتارهایی مانند مالیدن دست ها به یکدیگر می تواند باعث انتقال استرس و ناراحتی به دیگران می شود در نتیجه بهتر است با تمرین کردن بر این رفتارها مسلط شوید و آن ها را تحت کنترل خودتان در آورید.

6. از قبل خود را برای موقعیت های دشوار آماده کنید

در موقعیت هایی که احساس راحتی نمی کنید باید خودتان برای حضور در آن موقعیت ها آماده کنید و تلاش و تمرین کنید تا در این شرایط عملکرد بهتری داشته باشید و عواطف مثبت تری را تجربه نمایید به عنوان مثال اگر می خواهید درخواستی از رئیس تان داشته باشید اما برای گفتن درخواست احساس خجالت می کنید باید گفته های خود را مقابل آینه بارها و بارها تمرین کنید و هم چنین ضبط کردن صدا و فیلم برداری از خودتان به شما کمک می کند تا بتوانید راحت تر نواقص رفتاری و گفتاری تان را ببینید  و با تکرار کردن آن نواقص را رفع کنید.

7. برای خود تجربیات مثبتی بیافرینید

در صورتی که تجربیات مثبتی از روابط بین فردی خود نداشته باشید همواره به سمت انزوا و گوشه گیری کشیده می شوید  و این امر باعث می شود تا در حضور دیگران احساس مثبتی نداشته باشید بسیاری از افراد در این شرایط شرم و ناراحتی را تجربه می کنند، برای این که بتوانید مسیر زندگی تان را عوض کنید باید تلاش کنید  و دست به کار شوید تا تجربیات مثبتی را برای خودتان خلق کنید به عنوان مثال سعی کنید به دنبال علایق خود بروید و با افرادی ارتباط برقرار کنید که با شما تشابهات فکری بیشتری دارند.

8. مراجعه به روانشناس و کمک گرفتن از یک درمانگر

در صورتی که کمرویی در بزرگسالی تداوم یابد در این حالت منجر به شکل گیری اختلالات اضطرابی مانند اختلال اضطراب اجتماعی و اختلالات شخصیتی از جمله اسکیزوئید می شود این وضعیت از یک کمرویی ساده شدیدتر می باشد و باعث می شود که فرد به خاطر این مشکل از بسیاری از فعالیت های بین فردی و اجتماعی باز ماند و سطح عملکردش پایین شود، در این شرایط لازم است که به یک روانشناس مراجعه کنید و برای درمان وضعیت خود از روش های تخصصی تری کمک بگیرد.

رها شدن از کمرویی؛ اقدام از همین امروز

همانطور که بیان شده است کمرویی تحت تاثیر عوامل مختلفی می باشد با این حال نقش شما در مورد این مسئله بسیار مهم و پررنگ می باشد پس کافی است که از همین امروز اراده کنید و به همان شخصیتی که خواهان آن هستید تبدیل شوید و باید موقعیت هایی که باعث خجالتتان می شود را شناسایی کنید و دلایلی که باعث کمرویی شما می شود را بررسی کرده تا به مرور زمان نگرش و ذهنیت خودتان را در مورد آن تغییر دهید، در این حالت باید از گام های کوچک تر شروع کنید تا بتوانید بر کمرویی خودتان غلبه کنید به عنوان مثال اگر صحبت کردن در جمع برای شما سخت است ابتدا سعی کنید یک مکالمه دو نفره ای را تشکیل دهید و کم کم آن را به جمع های بزرگ تری تعمیم دهید.

سوالات متداول

آیا کمرویی می تواند نشان دهنده مشکل خاصی در شخصیت باشد؟

در صورتی که کمرویی به یکی از ویژگی های شخصیتی فرد تبدیل شود. در این صورت برای فرد بسیار دشوار است تا خودش را تغییر دهد و برای این که در این امر موفق شود و به نتایج درمانی موفقی برسد باید از روانشناس کمک بگیرد تا مشکل شما را مورد بررسی قرار دهد و از روش های درمانی صحیحی برای حل مشکل استفاده کند بسیاری از افراد که به اختلالات دسته A از جمله شخصیت اسکیزوئید مبتلا می شوند بسیار از این مشکل رنج می برند.

منبع : از شر کمرویی برای همیشه خلاص شوید 

بی خوابی بعد از ترک اعتیاد، درمان بی خوابی ترک اعتیاد

یکی از مشکلات شایع که بعد از ترک اعتیاد افراد گرفتار آن می شوند بی خوابی می باشد، این مساله یکی از عوامل هشداردهنده می باشد و در بسیاری از مواقع باعث می شود تا فرد دوباره به سمت مصرف مواد اعتیاد آور برود به همین دلیل بسیار مهم است تا افراد برای درمان بی خوابی خود راه حلی را پیدا کنند، درمان بی خوابی بعد از ترک اعتیاد با استفاده از روش ها و داروهای گوناگون انجام می شود.

در این مقاله می خواهیم توضیحات کاملی در مورد علل و درمان بی خوابی بعد از ترک بیان می کنیم و در صورتی که بعد از ترک علاوه بر بی خوابی با چالش های دیگری رو به رو شدید می توانید از مراکز مشاوره کمک بخواهید.

بی خوابی بعد از ترک اعتیاد

یکی از شایع ترین عوارضی که بعد از ترک اعتیاد به وجود می آید و حدودا بین ۹۷ درصد افراد ترک کرده دیده می شود بی خوابی می باشد، داشتن خواب کافی بسیار مهم است و بر روی زندگی نقش بسیار مهمی می گذارد و بر کیفیت زندگی اثر می گذارد.

اگر خواب کافی داشته باشد باعث آرامش و کاهش استرس می شود، سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند و مغز فعال تر می شود و می تواند سریع تر نسبت به مصرف مواد مخدر رها شود اما در صورتی که فرد دچار بی خوابی و کمبود خواب شود با مشکلاتی مانند تحریک پذیری، عصبانیت، اضطراب و افسردگی رو به رو می شود و قدرت تمرکز و تصمیم گیری فرد به سرعت کاهش می یابد.

مشکلاتی که در خواب به وجود می آیند تا حد زیادی می تواند غیرقابل تحمل شود و فکر فرد را به سمت بکشاند که تنها راه خوب خوابیدن مصرف مجدد مواد مخدر می باشد و این باعث می شود تا مصرف اعتیاد افزایش یابد به همین دلیل مشکلات خواب یکی از مهم ترین بخش های درمانی برای ترک اعتیاد می باشد که باید به آن توجه ویژه ای شود تا ترک به صورت اصولی انجام شود و دوباره فرد گرفتار مواد مخدر نشود.

مشکلات خواب بعد از ترک اعتیاد

بسیار از افراد بعد از ترک دچار مشکلات خواب می شوند اما برای برخی از آن ها این مشکل بعد از چند روز از بین می رود و خواب آن ها به حالت نرمال بر می گردد، در سایر افراد ممکن است مشکلات خواب به سه شکل زیر ادامه داشته باشد:

کم خوابی: این افراد بعد از ترک اعتیاد به راحتی نمی توانند بخوابند و دچار بی خوابی بعد از ترک اعتیاد می شوند و این مشکل برای آن ها بسیار آزاردهنده خواهد بود.

کاهش کیفیت خواب: گروهی از افراد از کیفیت خواب شان شکایت می کنند و با خوابیدن خستگی آن ها از بین نمی رود و در طول روز به قدری خسته هستند که انگار شب گذشته اصلا نخوابیده اند.

خواب بریده بریده: این گروه از افراد نسبت به سایرین بیشتر می خوابند اما خواب آن ها منقطع و بریده بریده می باشد و بدن نمی تواند به آرامش لازم برسد.

بی خوابی بعد از ترک اعتیاد چند روز طول می کشد؟

با توجه به شرایط فرد و میزان مصرف او، مدت زمان بی خوابی بعد از ترک برای افراد متفاوت می باشد و حتی نوع ماده مصرفی در افزایش یا کاهش دوره نقش بسیاری دارد، در صورتی که ترک تحت نظر متخصص باشد و به صورت اصولی انجام شود تا حد زیادی کاهش می یابد ، در صورتی که خواب فرد بعد از یک دوره بهبود یابد از نشانه ها سم زدایی کامل تلقی می شود و در این خصوص مشاوره ترک اعتیاد نقش اساسی و مهمی در کاهش این گونه مشکلات دارد.

درمان بی خوابی بعد از ترک اعتیاد

بر اساس مطالبی که بیان شده است مشکلات خواب باعث می شود تا خطر عود اعتیاد افزایش یابد برای جلوگیری از مصرف مجدد مواد باید به درمان مشکلات خواب پرداخته شود، برای درمان بی خوابی روش های مختلفی وجود دارد.

ابتدا باید ریشه بی خوابی را شناسایی کرد و گاهی اوقات ریشه بی خوابی در استرس و اضطراب فرد می باشد و هم چنین بی خوابی یکی از علائم افسردگی است و باید فرد به روانشناس مراجعه کند تا به صورت کامل مورد ارزیابی قرار بگیرد و با فهم دقیق تری مشکلش را شناسایی کند و در این صورت با دید روشن تری برای درمان بی خوابی اقدام خواهد کرد.

1. دارو درمانی برای درمان بی خوابی بعد از ترک اعتیاد

یکی از روش هایی که برای درمان بی خوابی مورد استفاده قرار می گیرد دارو درمانی می باشد، بنزودیازپین ها و باربیتورات ها از جمله گروه های دارویی می باشند که برای درمان بی خوابی مورد استفاده قرار می گیرند اما این داروها نباید به صورت خودسرانه مورد استفاده قرار گیرد و باید به پزشک مراجعه کرد تا نسخه مناسب را در اختیار فرد قرار دهد.

زیرا این داروها خودشان اعتیاد آور می باشند و ممکن است باعث اعتیاد دارویی شوند و یکی دیگر از معایبی که دارو درمانی دارد این است که با قطع مصرف دارو، بی خوابی با شدت بیشتری برمی گردد و مشکلاتی را برای فرد به وجود می آورد.

2. رفتار درمانی شناختی

در این روش درمانی به شما کمک می شود تا بتوانید افکار و عادت های مضر خود را تشخیص دهید و این افکار را با افکار بهتری و استراتژی های مقابله ای مناسب تری جایگزین کنید تا بتوانید از این طریق با مشکلات خواب مقابله کنید.

در رفتار درمانی شناختی به صورت خاص به شما کمک می شود تا افکاری که مانع خواب شما می شود مبارزه کنید و بتوانید از استرس ها و اضطراب ها دور شوید برای این کار تکنیک های مختلفی وجود دارد که در رفتار درمانی شناختی برای درمان بی خوابی مورد استفاده قرار می گیرد، برخی از این تکنیک ها عبارت اند از:

بهداشت خواب: این تکنیک ها به شما کمک می کند تا بدانید چه رفتارهایی را باید انجام دهید و چه رفتارهایی را نباید انجام دهید تا خواب بهتر و راحت تری داشته باشید، به طور مثال نباید از کافئین و یا قبل از خواب گوشی همراه استفاده کنید و به صورت منظم ورزش را انجام دهید. و غیره.

تکنیک های آرام سازی: در تکنیک هایی آرام سازی مانند مدتیشن، ذهن آگاهی و تنفس عمیق باعث می شود فرد به آرام کردن عضلات و ذهن خود بپردازد تا استرس و اضطراب را از خود دور کند و با آرامش بیشتری به خواب برود در این صورت کیفیت خواب بالاتری خواهد داشت.

تحمل بیدار ماندن: در این روش از شما خواسته می شود با توجه به فراهم بودن شرایط و موقعیت خواب اما شما بیدار بمانید، به این ترتیب این فکر که” اگر تا صبح نتوانم بخوابم چه اتفاقی می افتد” استرس ناشی از آن از شما دور خواهد شد.

3. بی خوابی بعد از ترک اعتیاد، طب سنتی

از دیدگاه طب سنتی برخی از گیاهان هستند که در تنظیم چرخه خواب بسیار مناسب می باشند و با استفاده از آن ها می توان بی خوابی بعد از ترک اعتیاد را از بین برد به عنوان مثال گیاه بابونه، گیاهی است که به عنوان آرام بخش مورد استفاده قرار می گیرد و می توانید قبل از خواب از آن استفاده کنید تا خواب راحت تری داشته باشید هم چنین می توانید از روغن بابونه برای ماساژ دادن سر خود استفاده نمایید.

علاوه بر بابونه متخصصین طب سنتی، توصیه های دیگری دارند به عنوان مثال می توان از دم کرده گل بیدمشک برای آرام سازی اعصاب و خواب زیاد استفاده کرد، تخم گیاه شوید نیز خاصیت خواب آوری دارد و باعث می شود تا هورمون های آرام بخش افزایش یابند، گیاه گشنیز، جوشانده ترخون و سبزیجاتی مانند هویج و کدو تنبل به خاطر داشتن ویتامین A برای رفع بی خوابی مناسب می باشند و می توانید از این گیاهان که مفید هستند و باعث آرامش فرد می شود در رژیم غذایی استفاده کرد.

4. اتاق خواب آرامش بخش و برنامه خوابی منظم

سعی کنید برای خوابتان اتاق ثابتی داشته باشید و هر شب را در جای متفاوتی نخوابید و اتاق تان را از هر گونه نور و صدایی که باعث مزاحمت می شود دور نگه دارید و از بالش و تشک های مناسب استفاده کنید تا در طول شب بدنتان در حالت آرامش باشد و خواب راحتی داشته باشید، داشتن برنامه خواب ثابت و منظم اهمیت بسیاری دارد و بسیار کمک کننده می باشد شما باید سعی کنید تا هر شب در زمان مشخصی به خواب بروید تا چرخه خواب شما به خوبی تنظیم شود.

۵٫ کمک گرفتن از دیگران

نقش حضور خانواده و عزیزان را در نظر بگیرید و آن ها را فراموش نکنید، بعد از ترک اعتیاد مشکلات خواب بسیار آزار دهنده می باشند شما باید این احساس خود را با آن ها  در میان بگذارید و از آن ها بخواهید برخی از شب ها در کنار شما باشند تا کمی از سختی آن کاسته شود، هم چنین آن ها می توانند برخی از شب ها به شما سر بزنند و به شما کمک کنند.

۶٫ تغذیه، ورزش و خواب منظم

برای این که بی خوابی بعد از ترک اعتیاد را درمان کنید باید خواب منظمی داشته باشید و همواره به آن پایبند بوده تا بتوانند شب ها به راحتی به خواب بروید، به عنوان مثال روز ها با ورزش کردن خودتان را خسته کنید و در طول روز چرت نزنید  اینطور می توانید شب با خستگی بیشتری به خواب بروید.

در صورتی که تغذیه مناسبی داشته باشید و ورزش کنید نقش بسیار مهمی بر روی خلق و خوی شما خواهد داشت هم چنین قبل از خواب از مصرف کافئین و استفاده از گوشی بپرهیزید تا کیفیت خوابتان بر هم نریزد.

۷٫ مدیریت اضطراب

اضطراب ارتباط مستقیمی با کیفیت خواب دارد در صورتی که فرد اختلالات اضطرابی را تجربه نکرده باشد اما ممکن است در فرایند ترک آن را تجربه کند و توصیه می شود برای این که اضطراب خودتان را کنترل و مدیریت کنید از ورزش، یوگا و مدیتیشن استفاده کنید، هم چنین می توانید از فردی که در این خصوص تخصص دارد استفاده کنید تا آموزش های لازم را به شما بدهد و راهکارهای کنترل اضطراب را در اختیار شما بگذارد.

منبع : بی خوابی بعد از ترک اعتیاد | درمان فوری بی خوابی ترک اعتیاد

اختلال شخصیت در مردان با توجه به شرایط فیزیولوژیک و انتظاراتی که فرهنگ های متفاوت از مردان دارند وضعیت متفاوتی نسبت به زنان داشته باشند و هم چنین شیوع اختلالات شخصیتی مختلف در دو جنس نشان می دهد که نقش جنسیتی در اختلال شخصیت از اهمیت بسیاری برخوردار است و قابل انکار نمی باشد.

اختلال شخصیت می تواند بر روی تربیت و شناخت اصول رفتار با کودکان در هر جنس را بیشتر نشان داده می شود به طور کلی اختلالاتی مانند شخصیت های ضد اجتماعی و یا پارانویید در میان مردان بیشتر از زنان نشان داده می شود و دلیل آن ممکن است به خاطر تشویقی باشد که جامعه برای مردان پرخاشگر و قدرتمند و یا آن هایی که از ناموس خود به خوبی مراقبت می کنند قائل باشد.

در این مقاله در مورد اختلالات شخصیت در مردان و دلایل شیوع آن مطالبی را بیان می کنیم تا بیشتر با آن آشنا شوید.

اختلال شخصیت چیست؟

اختلال شخصیت به معنی ویژگی ها و خصایص اخلاقی می باشد که از سنین نوجوانی و جوانی در فرد ایجاد می شود و نسبت به آن چه که جامعه به عنوان رفتار معمول و پسندیده در نظر می گیرد فاصله بسیار زیادی دارد، افرادی که به اختلالات شخصیتی مبتلا می شوند بینش صحیحی نسبت به شرایط خود ندارند به همین برای درمان خود اقدامی انجام نمی دهند. 

این افراد در جامعه رفتارهایی خارج از عرف انجام می دهند که مشکلاتی برای فرد به وجود می آورد با این حال این موضوع نمی تواند دلیل برای این باشد که آن ها احساس کنند با مشکل جدی رو به رو شده اند و به طور معمول دیگران را مقصر شرایط نامطلوب و اوضاع نامناسب شان می دانند.

این افراد به سختی برای درمان مراجعه می کنند و مشکلاتی که در رفتار آن ها وجود دارد را قبول نداشته و آن را نمی پذیرند اما در صورتی که درمان بیماران اختلال شخصیت شروع شود باعث بهبود شرایط آن ها خواهد شد.

افرادی که به اختلال شخصیت مبتلا هستند به طور معمول با خواهش دیگران و یا به خاطر مشکلات ثانویه ای که در زندگی آن ها ایجاد شده است برای درمان مراجعه کرده و اقداماتی را برای حل مشکل شان انجام می دهند اگر چه آن ها برای درمان می توانند به مراکز درمانی مراجعه کنند اما امکان بهبود آن ها از طریق آموزش های روانشناختی وجود دارد.

دلایل تفاوت جنس ها در اختلالات شخصیت

بر اساس بررسی های انجام شده میزان شیوع انواع اختلال شخصیت در هر دو جنس برابر نمی باشد برخی از اختلال شخصیت ها مانند شخصیت ضد اجتماعی و یا پارانویید در مردان بیش تر از زنان می باشد و اختلالاتی مانند شخصیت مرزی و یا وابسته در زنان شیوع بیشتری دارد، بر اساس این مطالب نمی توان نقش جنسیت در بروز اختلالات شخصیت را نادیده گرفت و به آن توجهی نکرد.

با توجه به این مطالب باید به این سوال پاسخ داد که جنسیت چه نقشی در بروز اختلال شخصیت دارد و یا به عبارتی چرا برخی اختلالات شخصیت در میان مردان بیشتر دیده می شود؟

1. اختلال شخصیت در مردان، ژنتیک و مسائل فیزیولوژیک

مردان و زنان به لحاظ ساختارهای جسمی و ترشح هورمون ها با یکدیگر تفاوت هایی دارند و بر اساس تحقیقات انجام شده ثابت شده است که ترشح هورمون تستوسترون با میزان پرخاشگری ارتباط مستقیمی دارد و به همین دلیل تفاوت در شرایط جسمی و ژنتیکی یکی از دلایل بروز اختلالات شخصیتی در مردان می باشد و وضعیت جسمی مردان باعث می شود تا در برابر برخی از بیماری ها آسیب پذیرتر شوند.

2. شرایط فرهنگی

فرهنگ و انتظارات فرهنگی بر روی شیوه رفتار کردن در هر جنس تاثیر می گذارد و یکی از موضوعاتی است که بر روی کیفیت اختلال شخصیت در مردان اثرگذار است به عنوان مثال پسر بچه ها در کودکی برای ویژگی هایی مانند جنگندگی و قدرت بدنی تشویق می شوند در صورتی که دختران نباید این ویژگی ها را بروز دهند.

در عین حال جامعه زنان را برای تبعیت از دیگران و محبت کردن پرورش می دهد، در نتیجه دیدگاه های فرهنگی یکی  از عواملی است که باعث بروز اختلالات شخصیتی می شود به عنوان مثال مردان بر بروز برخی از رفتارها تشویق می شوند که می تواند زمینه ساز بروز رفتارهای شدیدتر و مشکلات شخصیتی در آن ها باشد.

اختلال های شخصیت شایع در مردان

بر اساس مطالبی که بیان شده است شرایط جسمی و وضعیت فرهنگی باعث شده است که مردان بیش تر از زنان به اختلالات شخصیتی مبتلا شوند که در ادامه این مقاله شایع ترین اختلالات شخصیت در مردان را مورد بررسی قرار می دهیم.

1.اختلال شخصیت ضد اجتماعی

شخصیت ضد اجتماعی یکی از مردانه ترین اختلالات شخصیت می باشد که فردی که به این اختلال شخصیت مبتلا می شود ویژگی هایی دارد که در زیر نمونه هایی از آن را بیان می کنیم:

• هیچ رحم و محبتی نسبت به دیگران ندارند و تنها به دنبال دستیابی به منافع شخصی خودشان می باشند.
• برای این که به خواسته هایشان برسند به روش های هوشمندانه و یا پرخاشگرانه متوسل می شوند.
• در طول زندگی حداقل برای یک بار دچار درگیری های قانونی می شوند.
• تنبیه هرگز نمی تواند دلیلی برای عدم انجام مجدد یک رفتار در آن ها باشد و یا به عبارتی می توان گفت ترس از تنبیه در این افراد معنای چندانی ندارد.

هم چنین دلایل فرهنگی و فیزیولوژیکی می تواند باعث شیوع بیشتر این اختلال در مردان شود و هم چنین شرایط جسمی مردان نسبت به زنان باعث تسهیل پرخاشگری می شود،احتمالا این رفتار از کودکی در آن ها تقویت شده است و به همین دلیل شخصیت ضد اجتماعی یکی از انواع اختلال شخصیت می باشد که بیشتر در مردان نشان داده می شود.

2. اختلال شخصیت پارانویید

یکی دیگر از عوامل شایع اختلال شخصیت در مردان، پارانویید یا شخصیت بد گمان می باشد این افراد نسبت به همه چیز بدگمان هستند و در اکثر مواقع فکر می کنند که دیگران علیه آن ها می خواهند دست به کاری بزنند، اگر چه در مورد دلایل بروز این اختلال اطلاعات محدودی وجود دارد اما علاوه بر نقش مشکلات ژنتیکی و فیزیولوژیک، می توان به تاثیری که فرهنگ در برونگرایی و دقت مردان دارد اشاره نمود.

به طور کلی زنان برای ویژگی هایی مانند محبت و حمایت از دیگران پرورش پیدا می کنند اما جامعه از مردان انتظار دارند که در فهم توطئه ها و تقلب ها دقیق تر و جسورتر از زنان باشند و مردان در طول تاریخ وظیفه حفاظت از خانواده و کشورشان را برعهده داشته اند و این مسئله باعث شده است که به صورت تکاملی میزانی از حساسیت در جنس مذکر بیش از سایرین باشد، در صورتی که این حساسیت در برخی از افراد به صورت بیمارگونه باشد به آن اختلال شخصیت پارانویید می گویند.

3. اختلال شخصیت در مردان، اختلال شخصیت وسواسی

افرادی که به این اختلال دچار می شوند به طور معمول بیش از دیگران درگیر نظم و توجه به اصول و قوانین هستند، آن ها معمولا در شرایطی که نظم وجود دارد و ضوابط مشخصی را رعایت می کنند عملکرد مناسبی خواهند داشت و زمانی که باید با انعطاف یا خلاقیت بیشتری با مسائل رو به رو شوند دچار مشکلاتی خواهند شد، یکی از ویژگی هایی که به طور معمول در اختلال شخصیت وسواسی دیده می شود کمال گرایی می باشد و آن ها به سختی خواهند توانست اشتباهات را از جانب خود یا دیگران بپذیرند.

در صورتی که مردان را به جزئی نگری تشویق کنیم و هم چنین تلاش آن ها در طول تاریخ برای مراقبت از خانواده می تواند دلیلی برای توجه بیشتر افراد به جزئیات باشد علاوه بر این مردان به طور معمول برای منطقی بودن و توجه به قانون مورد تشویق قرار می گیرند ولی این ویژگی ها در زنان قابل پذیرفته شدن نمی باشد و در این شرایط جامعه زنان با احساس را بیشتر مورد تشویق قرار می دهد، به وجود آمدن این مسائل در کنار کژکاری های جسمی می تواند دلیلی برای بروز اختلال در مردان شود.

درمان اختلال شخصیت در مردان

روش های زیادی برای درمان اختلال شخصیت وجود دارد اما تفاوت جنسیت در آن نقشی ندارد ولی با این وجود درمان مردان مبتلا به اختلال شخصیت با چالش هایی همراه می باشد که در درمان جنس مونث این چالش ها کمتر دیده می شود به عنوان مثال یکی از چالش ها این است که مردان در مقایسه با زنان انعطاف کمتری دارند و این موضوع مشکلاتی در زمینه برقراری ارتباط درمانی و یا همکاری بیمار ایجاد می کند و هم چنین مردانی که به اختلال شخصیت مبتلا هستند به احتمال کمتری حاضر به حضور در مراکز مشاوره و شروع درمان می باشند.

سوالات متداول

1. چرا برخی اختلالات شخصیت در مردان بیشتر دیده می شود؟

در مردان عواملی مانند تفاوت های جسمی و هورمونی و همین طور باورهای فرهنگی باعث بیشتر بودن اختلالات شخصیت در آن ها می شود

2. کدام اختلالات شخصیت در مردان شایع تر است؟

بروز برخی از اختلال شخصیت ها مانند ضد اجتماعی، پارانویید و شخصیت وسواسی در مردان بیشتر از زنان می باشد و در مردان این اختلالات شایع تر است.

منبع : اختلالات شخصیت در مردان که باعث همسر آزاری می شود 

مواد مخدر و سرطان، خطر ابتلا به انواع سرطان

رابطه مواد مخدر و سرطان از موضوعات بسیار می باشد که باید به آن ها توجه کرد، در صورتی که مصرف مواد مخدر افزایش یابد بر روی سلامت روانی، امنیت اجتماعی و سلامت جسمانی فرد اثر می گذارد و آن ها در معرض خطر قرار می دهد یکی از آن خطرت بروز بیماری های لاعلاجی مانند سرطان می باشد.

بر اساس تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده است مواد مخدر تا ۹۰ درصد باعث بروز سرطان ریه و ۳۰ درصد باعث سرطان مثانه، دستگاه گوارش و سرطان های دیگر شده است، در ادامه این مقاله به بررسی تاثیر مواد مخدر بر روی سرطان می پردازیم و اگر در مورد مواد مخدر نیاز به راهنمایی دارید می توانید از مشاوره ترک اعتیاد در این زمینه کمک بگیرید.

مواد مخدر و سرطان؛ نقش عامل نیکوتین

سرطان نوعی از بیماری می باشد که در بسیاری از اوقات خارج از کنترل انسان است و بر اثر ژنتیک، سن، سابقه خانوادگی، دلایل ارثی و نوسانات هورمونی در افراد به وجود می آید و تنها بخش قابل توجهی از آن در کنترل انسان می باشد.

نیکوتینی که در مواد مخدر وجود دارد به تنهایی خطر ابتلا به سرطان را به میزان زیادی افزایش می دهد و اگر نیکوتین به همراه الکل مصرف شود این خطر را دو برابر  می کند و زمانی که مواد مخدر با مشروبات الکلی ترکیب شود باعث به وجود آمدن سرطان های دهان، حنجره، گلو و مری می شود زیرا هنگامی که فرد الکل مصرف می کند الکل به دستگاه ایمنی اجازه نمی دهد تا سموم بدن را به راحتی دفع نماید و زمانی که سموم بدن در یک جا جمع شد سرطان به وجود می آید. عواملی مانند روش مصرف، ترکیب مواد مخدر و چگونگی تولید آن ها در بروز شدت و ضعف سرطان نقش بسیاری دارد.

سرطان و مواد مخدر تزریقی

افراد معتاد مواد مخدر را به شیوه های متفاوتی مصرف می کنند اما بعضی از آن ها ماده مخدر را به شیوه تزریقی مورد استفاده قرار می دهند که خطرناک ترین روش مصرف می باشد و معمولا معتادان از سرنگ های یکدیگر برای تزریق مواد استفاده می کنند و این امر باعث می شود تا دچار هیپاتیت C شوند.

زمانی که افراد معتاد از سوزن های مشترک استفاده می کنند باعث می شود تا با خون آلوده تماس داشته باشد و به این ترتیب زمینه برای ابتلا به هپاتیت فراهم شود و اگر شخصی که گرفتار این بیماری شده است متوجه نشود و مورد درمان قرار نگیرد هیپاتیت در او پیشرفت کرده و باعث بروز نوعی سیروز و سرطان کبد می شود. به طور کلی سوء مصرف هر گونه مواد مخدری به واسطه تزریق دیر یا زود خطر ابتلا به سرطان را در پی خواهد داشت و مشکلاتی را برای فرد به وجود خواهد آورد.

تاثیر شیشه، کوکائین و اکستازی

مواد مخدری که با سرطان ارتباط بیشتری دارد و باعث سرطان می شوند عبارت اند از شیشه، کوکائین و اکستازی. افرادی که کوکائین استفاده می کنند سرطان لنفوم به میزان زیادی در آن ها افزایش می یابد، تولید کنندگان کوکائین معمولا آن را با ماده دیگری مانند فناستین مخلوط می کنند تا وزن بیشتری داشته باشد و سود بیشتری را به دست آورند؛ در صورتی که استفاده از فناستین باعث ابتلا به سرطان هایی کلیوی می شود.

برای تولید و ساخت ماده مخدر شیشه از سموم شیمیایی بسیاری استفاده می کنند که یکی از این سموم کارسینوژن نام دارد و برای تولید کنندگان و مصرف کنندگان بسیار سرطان زا می باشد و این ماده خطرناک در سیگار نیز یافت می شود و هم چنین در تهیه اکستازی از سافرول استفاده می کنند که خطر ابتلا به تومور های سرطانی را بالا می برد.

خطرات غیر مستقیم مواد مخدر

خطرات غیر مستقیم با مواد مخدر و سرطان مسئله ی بسیار مهمی می باشد، در بسیار اوقات افرادی که به طور غیر مستقیم با مواد مخدر در ارتباط هستند مشکلات جدی همچون سرطان را تجربه می کنند یکی از این خطرات غیر مستقیم قرار گرفتن در معرض دود سیگار می باشد.

سالانه افراد غیر سیگاری زیادی هستند که به دلیل مصرف سیگار اطرافیان به انواع سیگار مبتلا می شوند و جان خود را از دست می دهند و هم چنین افرادی که در آزمایشگاه یا آشپزخانه های تولید مواد قرار دارند و یا برای مدت کوتاهی از آن دیدن می کنند در معرض شدید این آلودگی قرار می گیرد و بیشتر مستعد بروز انواع سرطان می باشند.

درمان اعتیاد به مواد مخدر

بر اساس مطالبی که بیان شده است مصرف مواد مخدر عوارض و بیماری های بسیاری را به همراه دارد و به همین دلیل درمان اعتیاد و ترک مصرف مواد از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد  و اگر به صورت غیر اصولی و خود درمانی، درمان شود عوارض شدید تری را به همراه خواهد داشت. برای موفق شدن در ترک اعتیاد باید از مشاور و مراکز ترک اعتیاد کمک بگیرید و توصیه می شود تمام مراحل ترک زیر نظر پزشکان و متخصصان ترک اعتیاد صورت گیرد تا عوارض ترک اعتیاد به حداقل برسد، زیرا درمان اعتیاد سخت است و بدون کمک مشاور و مراکز ترک اعتیاد تقریبا غیر ممکن می باشد.

مرکز مشاوره روانشناسی ستاره ایرانیان

بر اساس مطالبی که بیان شده است کمک گرفتن از خدمات تخصصی در فرایند ترک اعتیاد بسیار اهمیت دارد و در صورتی که از خدمات مشاوره ای استفاده نشود احتمال موفقیت در ترک اعتیاد کاهش می یابد، اما لازم نیست حتما از خدمات کمپ های ترک اعتیاد بهره مند شوید بلکه می توانید با دریافت مشاوره های تلفنی و شرکت در جلسات درمانی کلینیک های ترک اعتیاد مشکل خودتان را حل نمایید.

مرکز مشاوره ستاره ایرانیان در زمینه های مختلف روانشناسی اعم از خانواده، ازدواج، اعتیاد، جنسی، کودک، مشاوره، شغلی، تحصیلی و غیره خدمات جامع روانشناسی را انجام می دهد.

همچنین مشاوران به صورت تلفنی، اینترنتی به مراجعان امکان می دهند تا از خدمات بهره مند شوند و در کمترین زمان از بروز ترین متخصصین استفاده کنند.

منبع : خطر ابتلا به انواع سرطان با موادمخدر غیر ممکن است؟

بسیاری از افراد مدام نگران سلامتی خود هستند و نگران هستند که علائم بیماری های مشکلات را داشته باشند. نام این اختلال وسواس خود بیمار پنداری(hypochondria) می باشد که در این مقاله به درمان و شرح این بیماری پرداخته شده است.

احتمالا تابحال در اطرافیان خود با افرادی برخورد داشته اید که مدام نگران سلامتی خود هستند، از بیماری زیاد حرف می زنند و دل مشغولی زیادی در خصوص این موارد دارند. در بسیاری از موارد ممکن است شما سعی کرده باشید فرد را متقاعد کنید که افکار اشتباهی دارد و اوضاع آنطور که او فکر می کند بد نیست، اما مجدد مشاهده می کنید که نگرانی های فرد به قوه خود باقی مانده اند، یا اینکه ممکن است خودتان چنین علائمی داشته باشید و چنین تفکرات و دل مشغولی هایی خودتان را درمانده کرده باشد. 

چنین مواردی نشان دهنده وسواس بیمار پنداری هستند که البته نام دقیق این اختلال، خود بیمار پنداری یا هیپوکندریا (hypochondria) است. که در این مقاله برای شرح این اختلال از اصطلاح تخصصی آن یعنی خودبیمارپنداری استفاده می کنیم.

علائم خود بیمار انگاری

افراد خود بیمار انگار از ابتلا شدن به بیماری های خاص به شدت هراس دارند یا در اکثر مواقع معتقدند که مبتلا به بیماری غیرقابل درمانی هستند و این افکار و اعتقادات در حالی است که واکنش های جسمانی آن ها سالم است. این افراد رویدادهای طبیعی بدن را سوء تعبیر می کنند یا آن ها را بسیار بزرگتر جلوه می دهند. در واقع تعابیر غیر واقعی یا نادرست علائم سبب خود بیمارپنداری می شود.

ضابطه اصلی خود بیمارپنداری، ترس از ابتلا به یک بیماری جدی است.

این اختلال دارای شدت های هذیانی نیست و بیمار می تواند جنبه های افراطی ترس هایش را بپذیرد. 

افراد مبتلا معمولا در تشریح دقیق نشانه های مرضی خود ناتوان هستند و توجه آن ها همواره در جهت ظهور بیماری های جدید است. 

این افراد مدام در اینترنت در حال جستجوی علائم و دلایل بیماری ها هستند و مدام وضعیت سلامتی خود را با دیگران مقایسه می کنند، نگرانی شدید در مورد وضعیت سلامتی افراد نزدیک و همینطور بررسی مکرر فشار خون و دمای بدن از جمله خصوصیات رفتاری این افراد می باشد.

در این افراد ترس یا اضطرابی که در اکثر افراد مبتلا به بیماری واقعی وجود دارد ملاحظه نمی شود اما معمولا اشتغالی ذهنی مرضی درباره بیماری دارند. 

این اختلال در کتاب راهنمای تشخیصی اختلالات روانی به دو بخش تقسیم شده است:

1. اختلال علائم جسمانی که شامل افرادی می شود که علائم جسمانی خفیفی را مشاهده می کنند و این علائم جسمانی را به بدترین حالت ممکن تفسیر می کنند و تصور می کنند که مبتلا به بیماری صعب العلاجی هستند.
2. اختلال اضطراب بیماری که شامل افرادی می شود که علائم جسمانی خاصی را مشاهده نمی کنند ولی به طور مکرر نگران هستند که مبادا به یک بیماری مبتلا شوند.

سه خصوصیت عمده اختلال خودبیمارانگاری

1. اشتغال ذهنی درباره بدن و اعمال بدن: فرد تمایل به خود – مشاهده گری دارد، نسبت به احساس های بدنی خود بیش از حد حساس است و هنگامی که متوجه سمپتوم های ناخوشایند و غیرعادی می شود در ذهنش آژیر خطر به صدا درمی آید.
2. فوبیای بیماری (بیماری هراسی): فرد از مبتلا بودن به یک بیماری جدی یا مردن به دلیل یک بیماری ناگهانی هراس دارد. در این افراد ترس از پیری و مرگ نیز وجود دارد.
3. ایمان به بیماری (اعتقاد راسخ به مریض بودن): حتی بعد از معاینات مکرر توسط پزشک و قوت قلب های بی پایان از سمت دوستان و اعضای خانواده فرد بازهم باور دارد که مریض است و پزشک نتوانسته است بیماری او را تشخیص دهد.

البته لازم به ذکر است که فرد خودبیمارانگار لزوما به طور مکرر به پزشک مراجعه نمی کند، برخی از افراد مبتلا به خود بیمارانگاری، روشی اجتنابی رو به کار می گیرند و به دلیل ترس از روبرو شدن و آگاه شدن از وجود بیماری های صعب العلاج  در بدنشان، مدام رفتن به دکتر را به تعویق می اندازند و با اینکه مدام نگران مبتلا شدن خودشان به بیماری خاص هستند از مراجعه به پزشک اجتناب می کنند. این افراد مدام سعی می کنند افکار منفی خود را سرکوب کنند اما موفق نمی شوند، در واقع هرچه بیشتر برای سرکوب افکار منفی شان تلاش می کنند و هرچه بیشتر مراجعه به پزشک را به تعویق می اندازند اضطرابشان شدیدتر می شود.

ملاک تشخیصی اختلال خودبیمارانگاری

• افراد مبتلا به اشتغال ذهنی شدید ترس از بیمار شدن و بیمار بودن دارند.
• نشانه های جسمانی در فرد وجود ندارد و اگر هم وجود دارد بسیار خفیف است و اصلا تهدید آمیز نیست.
• اشتغال دهنی این افراد در مورد بیماری به رغم ارزیابی پزشکی و غیر منطقی بودن ادامه دارد.
• رفتارهای فرد در مورد سلامتی بسیار افراطی است.
• اشتغال ذهنی فرد در مورد بیماری باعث اختلال در زندگی او شده و در واقع تمام زندگی او را تحت الشعاع قرار داده است.
• نشانه های فرد بیشتر از 6 ماه است که ادامه دارد.
• اشتغال ذهنی فرد نسبت به بیماری با نشانه های هیچ اختلال دیگری قابل توجیه نیست.

در بین بیماری هایی که ذهن افراد مبتلا به خودبیمارانگار را به خود مشغول می کند بیماری سرطان، ایدز و در دو سال اخیر کرونا، فراوانی بیشتری دارند.

ترس و درگیری ذهنی در مورد سرطان در افراد خودبیمارانگار

افرادی که درگیری ذهنی شدید نسبت به سرطان دارند هر نوع علامت ساده ای را مربوط به سرطان می دانند، به عنوان مثال علائم سرماخوردگی، سردرد، دل درد و هرچیز دیگری را به علائم سرطان ربط می دهند و به سرعت شروع به سرچ در گوگل در این مورد می کنند و با این کار اضطراب خود را شدت می بخشند. مثلا اگر در نشانه های تومور مغزی نوشته شده باشد که یکی از علائم سردرد است، فرد خودبیمار انگار با هر سردردی احتمال مبتلا شدن به تومور مغزی را می دهد و دیگر به این فکر نمی کند که سردرد می تواند دلایل مختلف دیگری هم داشته باشد در واقع این فرد بدترین حالت ممکن را در نظر می گیرد.

• ترس و درگیری ذهنی درمورد ایدز

همه ما شنیده ایم که ایدز از طریق رابطه جنسی پرخطر و استفاده از سرم تزریقی آلوده انتقال پیدا می کند و در برخی موارد در صورت عدم بهداشت مکان هایی مثل آرایشگاه یا مطب دندانپزشکی از طریق وسایل آلوده در آرایشگاه ها و دندانپزشکی ها امکان انتقال وجود دارد.

 افراد خودبیمارانگار بدون اینکه رفتار جنسی پرخطر داشته باشند و بدون اینکه از سرم تزریی آلوده استفاده کرده باشند مدام ترس از ابتلا به ایدز دارند یعنی به محض مراجعه به آرایشگاه یا مطب دندانپزشکی دچار ترس شدید و دل مشغولی شدید نسبت به این مسئله می شوند در صورتی که افرادی که خودبیمار انگار نیستند احتمال رعایت بهداشت در مطب و آرایشگاه را بیشتر از عدم رعایت آن می دانند و با وجود اطلاعاتی در این مورد دارند با هربار مراجعه، استرس و درگیری ذهنی نسبت به این مسئله پیدا نمی کنند.

• ترس از کرونا

بیماری کرونا تاثیر بسیار زیادی در زندگی افراد در همه نقاط جهان گذاشت و ترس از بیماری و خودبیمار انگاری را بسیار افزایش داد. می توانیم بگوییم در حال حاضر خودبیمارانگاری در مورد کورونا یکی از شایع ترین موارد است که افراد بسیاری از آن رنج می برند. افرادی هستند که مراقبت های بسیار وسواسی دارند ولی در عین حال به شدت در مورد مبتلا شدن به بیماری کرونا نگرانی درگیری ذهنی دارند و هر نشانه کوچکی را به کرونا ربط می دهند. طبیعی است که این میزان درگیری ذهنی اضطراب و استرس شدیدی را به فرد وارد می کند و زندگی فرد تحت تاثیر این میزان از اضطراب به شدت مختل می شود.

رابطه اختلال خودبیمار پنداری با وسواس

اگرچه این دو اختلال دو بیماری متفاوت از هم هستند اما برخی از علائم اختلال خودبیمار پنداری و اختلال وسواس عملی با یکدیگر همپوشانی دارند. به این صورت که می توانیم بگوییم برخی از افراد مبتلا به وسواس به خودبیمار انگاری نیز مبتلا هستند  اما لزوما این مسئله در مورد همه افراد صدق نمی کند یعنی نمی توانیم بگوییم که هر فرد مبتلا به وسواس لزوما خود بیمار پندار است.

علت اختلال خود بیمارپنداری

علت بروز این اختلال را می توان با استفاده از سه دیدگاه شناختی، روان پویشی و یادگیری اجتماعی تفسیر کرد.

• دیدگاه شناختی: بر اساس دیدگاه شناختی، تعبیر نادرست علائم، منجر به خود بیمارانگاری فرد شده است. تحقیقات نشان داده است که این افراد آستانه تحمل پایین تری در برابر ناراحتی های جسمانی دارند و به دلیل سوء تعبیر علائم و طرح های شناختی اشتباه، مدام به خود هشدار بیماری می دهند.
• دیدگاه روان پویشی: بر اساس این دیدگاه، امیال پرخاشگرانه و خصمانه نسبت به دیگران، به علائم جسمی تبدیل می شود. در واقع بر اساس این دیدگاه، خودبیمار انگاری، دفاعی در مقابل احساس گناه، احساس شرارت ذاتی و احترام به نفس پایین است و نشانه ای از توجه مفرط به خود می باشد و درد و رنج جسمی وسیله ای برای جبران و کفاره دادن (ابطال) می شود و به صورت استحقاق تنبیه برای کارهای نادرست گذشته (خواه واقعی، خواه خیالی) تجربه می شود.
• دیدگاه یادگیری اجتماعی: بر اساس این دیدگاه، همسان سازی با والدین و دیگر اعضاء خانواده، توجه بیش از حد والدین به کودک، آسیب یا بیماری های اولیه دوره کودکی عامل به وجود آمدن این اختلال می باشد. طبق دیدگاه یادگیری اجتماعی بیماری های جدی یکی از اعضای خانواده نیز می تواند دلیلی برای بروز اختلال باشد.

استرس و اضطراب شدید و اختلالات روانی دیگر مثل وسواس، اضطراب و افسردگی نیز می توانند فرد را مستعد ابتلا به این بیماری کنند.

همچنین اگر خانواده فرد، سابقه اختلالاتی مثل اضطراب و افسردگی و دیگر اختلالات روانی را داشته باشند، نقش ژنتیک را نیز در بروز این اختلال می توانیم موثر بدانیم.

شیوع اختلال خود بیمارانگاری

شیوع این اختلال بین زن و مرد یکسان است و این اختلال می تواند در هر سنی شروع شود اما معمولا در دوره جوانی شایع تر است.

درمان هیپوکندریا | درمان خودبیمارانگاری

از سرچ های مکرر در مورد علائم بیماری های مختلف در اینترنت خودداری کنید، در اینترنت اطلاعات متعدد و بسیار گسترده ای وجود دارد و اگر شما آگاهی و دانش کافی در مورد مسئله یا بیماری خاصی را نداشته باشید ممکن است گمراه شوید و هر علائمی را به بیماری های خاص نسبت دهید.

• به جای سرچ مکرر در اینترنت سعی کنید وضعیت سلامتی خود را توسط پزشک چک کنید و بعد از چکاپ اگر که استرس و نگرانی شما به قوه خود باقی بود به روانشناس مراجعه کنید.
• اگر اضطراب و استرس زیادی را در این خصوص تجربه می کنید سعی کنید از تمرینات یوگا و ریلکسیشن بهره ببرید.
• از دیگران کمک بگیرید و به گروه های حمایتی بپیوندید و در مورد نگرانی هایتان صحبت کنید.
• سعی کنید افکار منفی  که در مورد بیماری دارید را بر روی کاغذ بنویسید و آن ها را از نظر منطقی بودن یا غیر منطقی بودن مورد بررسی قرار دهید.

درمان اختلال خود بیمار پنداری

درمان های مورد استفاده برای اختلال خودبیمار پنداری درمان شناختی – رفتاری، گروه درمانی، رفتار درمانی و دارو درمانی می باشد.

• درمان شناختی – رفتاری: در این نوع از درمان، درمانگر تلاش می کند که تا افکار نادرست و تفسیرها و تعبیرهای فاجعه آمیز فرد را اصلاح کند و به درمانجو کمک کند تا بتواند با دید معقولانه تری وقایع و شرایط را تفسیر کند.
• رفتار درمانی: در رفتار درمانی نیز به فرد کمک می شود تا رفتارهای اجتنابی یا افراطی خود را اصلاح کند و با استفاده از تکنیک های کارآمد بتواند استرس و اضطراب ناشی از اختلال خود بیمار پنداری را کنترل و مدیریت کند.
• گروه درمانی: گروه درمانی به این دلیل که منجر به تعامل و دریافت حمایت اجتماعی می شود روش انتخابی مناسبی برای درمان این افراد است. این روش به افراد این امکان را می دهد که با افراد مشابه خود در مورد افکار و رفتارهای افراطی خود صحبت کنند و افکار غیر منطقی خود را بهتر شناسایی کنند. یکی از مهمترین مزایای این روش مقرون به صرفه بودن آن نیز هست.
• دارو درمانی: برخی از داروهای ضد اضطراب، برای کاستن از نگرانی وسواسی در مورد مسائل وسواسی مفید هستند. درمان دارویی فقط زمانی بکار برده می شود که فرد همزمان دارای اختلال دیگری مثل اضطراب و افسردگی باشد.

همچنین ممکن است در کنار روش های درمانی مناسب این اختلال، روان درمانگر تصمیم بگیرد کتاب هایی را که منجر به عادی سازی شرایط می شوند و اطلاعات مفیدی به افراد می دهند را معرفی کند تا افراد با مطالعه بتوانند آگاهی خود را در این موارد بالا ببرند و درک عمیقی نسبت به شرایط پیدا کنند.

منبع : بهترین و سریع ترین درمان وسواس خود بیمار پنداری