اختلال شخصیت دوری گزین چیست؟
اختلال شخصیت دوری گزین چیست؟
اختلال شخصیت دوری جو یا دوری گزین با احساس بی کفایتی اجتماعی، حساسیت مفرط به انتقاد و کناره گیری اجتماعی مشخص می شود.
تقریباً ۲٫۴٪ از جمعیت ایالات متحده به شخصیت دوری جو مبتلا هستند و به نظر می رسد که مردان و زنان را به طور مساوی تحت تأثیر قرار می دهد.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت دوری جو زمان زیادی را صرف نشخوار فکری در مورد کاستی‌های درک شده خود می‌کنند و در برقراری روابط با دیگران که ممکن است طرد شود، مردد هستند.
اختلال شخصیت دوری جو یا دوری گزین می تواند برای افراد بسیار ناراحت کننده باشد و آن ها اغلب از ترس انتقاد، طرد شدن یا خجالت از دیگران دور می شوند.
مانند سایر اختلالات شخصیت، علائم اختلال شخصیت دوری جو یا دوری گزین ممکن است در دوران کودکی مشاهده شود و اغلب در نوجوانی یا اوایل بزرگسالی باعث نگرانی و اضطراب فرد می شود.
این اختلال اغلب به تمام زمینه های زندگی تعمیم می یابد و می تواند تأثیر منفی بر روابط اجتماعی، فرصت های تحصیلی و شغلی داشته باشد.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت دوری جو یا دوری گزین ممکن است بخواهند اجتماعی باشند، اما به طور قابل توجهی احساس حقارت پیدا می کنند و تحت تاثیر این احساس قرار می گیرند.
علائم و تشخیص شخصیت دوری جو
در زیر فهرستی از برخی از علائم رایج مرتبط با اختلال شخصیت دوری جو یا دوری گزین آمده است:
- احساس بی کفایتی
- ترس شدید از انتقاد
- از نظر اجتماعی منزوی
- ترس شدید از طرد شدن
- خجالتی بیش از حد
- محدود کردن روابط جدید
- ترس طرد شدن و انتقاد شدید
- مدام به این فکر می کنند که دیگران چگونه به آن ها نگاه می کنند
- اجتناب از هر چیزی که می تواند منجر به شکست و تمسخر شود
- عزت نفس پایین
- از درگیری اجتناب کرده و اغلب به دنبال رضایت دیگران هستند.
- تجزیه و تحلیل دیگران برای نشانه های تایید یا رد
- عدم قاطعیت
- عدم برقراری تماس اجتماعی
الگوهای رفتاری افراد مبتلا به اختلال شخصیت دوری جو یا دوری گزین می تواند از خفیف تا شدید متفاوت باشد.
برخی از افراد ممکن است به طور کامل از معاشرت با دیگران اجتناب کنند یا به دلیل ترس از طرد شدن، تنها در صورتی معاشرت می کنند که بدانند دیگران آن ها را دوست دارند.
آن ها ممکن است از ترس قضاوت شدن از همه رویدادهای اجتماعی یا ملاقات حتی با همکاران خود نیز خودداری کنند. در موقعیت‌های اجتماعی، فردی که مبتلا به اختلال شخصیت دوری جو یا دوری گزین است، ممکن است از ترس حرف نادرست، سرخ شدن، لکنت زدن یا خجالت کشیدن، از صحبت کردن بترسد.
اغلب، از ترس انتقاد یا طرد شدن، از فعالیت های کاری، اجتماعی یا مدرسه اجتناب می کنند.
فرد مبتلا به اختلال شخصیت دوری جو یا دوری گزین ممکن است دائماً به خود شک کند، به خصوص در موقعیت های اجتماعی خود را پست تر از دیگران می بیند.
به دلیل احساس بی کفایتی و ترس از انتقاد، ممکن است از نظر اجتماعی کنار بکشند تا این ترس ها را کاهش دهند.
برای تشخیص شخصیت دوری جو، یک فرد باید تا زمانی که به سن بلوغ می رسد، مشکلات زیر را تجربه کرده باشد:
- بازداری اجتماعی
- احساس بی کفایتی
- حساسیت به انتقاد یا طرد شدن
بر اساس راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5)، برای تشخیص شخصیت دوری جو باید معیارهای خاصی دیده شود. آن ها باید حداقل چهار مورد از علائم زیر را تجربه کنند تا درگیر اختلال تشخیص داده شود:
- اجتناب از فعالیت هایی که شامل تماس بین فردی به دلیل ترس از انتقاد یا طرد شدن است.
- عدم تمایل به تعامل با دیگران مگر اینکه مطمئن باشند که پاسخ مثبت دریافت خواهند کرد.
- دودلی در روابط صمیمانه به دلیل ترس از مسخره شدن.
- نگرانی در مورد مورد انتقاد قرار گرفتن.
- احساس بی کفایتی و بازدارندگی در موقعیت های اجتماعی جدید.
- تصور از خود به عنوان ناتوان، غیر جذاب و پست تر از دیگران.
- بی میلی نسبت به ریسک کردن یا شرکت در فعالیت هایی که ممکن است منجر به خجالت فرد شود.
تشخیص اختلال شخصیتی دوری جو نیاز به ارزیابی روانشناختی توسط یک متخصص سلامت روان دارد که معیارهای تشخیصی را بررسی می کند. این ارزیابی همچنین احتمال سایر تشخیص‌های بالقوه را رد می‌کند یا تعیین می‌کند که آیا فرد بیش از یک اختلال دارد یا خیر.
متخصصان سلامت روان همچنین به تاریخچه طولانی مدت علائم و الگوهای رفتاری فرد نگاه می کنند تا مشخص کنند که آیا علائم آن ها پایدار بوده و به بیشتر یا همه زمینه های زندگی تعمیم داده می شوند.
اگرچه اختلال شخصیت دوری جو معمولاً در کودکان یا نوجوانان دیده می شود اما تشخیص آن در دوران کودکی در حالی که شخصیت فرد هنوز در حال رشد است قابل تشخیص نیست.
به همین ترتیب، خجالتی بودن، ترس از غریبه ها، بی دست و پا و حساس بودن به انتقاد اغلب بخشی طبیعی از رشد کودک و نوجوان است و لزوماً به این معنا نیست که آن ها مبتلا به اختلال شخصیت دوری جو هستند.
بنابراین، تشخیص اغلب تا اواخر زندگی به تعویق می افتد، زمانی که این علائم باقی می مانند، بدتر می شوند و شروع به تداخل جدی با عملکرد کلی فرد می کنند.
عواملی که در شخصیت دوری جو نقش دارند:
علل ژنتیکی
اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده مبتلا به شخصیت دوری جو باشد، ممکن است خودش نیز به این اختلال مبتلا شود.
همانطور که گفته شد، هر کودکی که خجالتی است به شخصیت دوری جو مبتلا نمی شود، همانطور که هر بزرگسالی که خجالتی است این اختلال را ندارد.
علل محیطی
افراد مبتلا به شخصیت دوری جو اغلب توسط والدین خود طرد شده اند که بر عزت نفس و احساس ارزشمندی فرد تأثیر بگذارد.
غفلت در اوایل دوران کودکی، سوء استفاده و ضربه عاطفی می تواند عامل بزرگی در ایجاد شخصیت دوری جو باشد.
عوامل منفی دوران کودکی که می تواند بر ایجاد شخصیت دوری جو تأثیر بگذارد عبارتند از:
- میزان کم عشق ابراز شده توسط والدین
- عدم اعتماد والدین به فرزندان
- والدینی که سعی می کنند کودک را شرمنده یا گناهکار کنند
فردی که در کودکی این نوع تربیت را تجربه کرده است، می تواند احساس کند که ارزش دوست داشتن را ندارد و کمتر احتمال دارد که دیگران را ایمن یا حامی ببیند.
به همین دلیل، حتی زمانی که دیگران دلیلی برای بی اعتمادی به آنها نمی‌دهند، بیشتر نسبت به دیگران احساس بی‌اعتمادی می‌کنند.
بی‌اعتمادی می‌تواند فرد را مغرور یا گستاخانه ساخته و باعث شود که افراد دیگر تمایلی به تعامل با آن شخص نداشته باشند، که به نوبه خود می‌تواند باعث انزوای بیشتر فرد شود.
افزایش انزوا منجر به کاهش سطح اعتماد می شود. بنابراین، چرخه ای وجود دارد که با سوء استفاده و بی توجهی آغاز می شود و تا نوجوانی و بزرگسالی ادامه می یابد.
با این حال، توجه به این نکته مهم است که همه افراد مبتلا به شخصیت دوری جو در کودکی مورد آزار و اذیت قرار نگرفته اند همچنین همه کسانی که در کودکی مورد آزار و اذیت قرار گرفته یا مورد بی توجهی قرار گرفته اند، به شخصیت دوری جو مبتلا نمی شوند.
درمان شخصیت دوری گزین
درمان اختلالات شخصیت می تواند دشوار باشد، زیرا افراد مبتلا به این اختلال دارای الگوهای ریشه ای عمیقی از تفکر و رفتار هستند که برای سالیان متمادی وجود داشته است.
بسیاری از افراد مبتلا به شخصیت دوری جو به دنبال درمان نیستند، و اغلب به دلیل یک مشکل خاص زندگی یا انواع دیگر علائم مانند افسردگی و اضطراب به دنبال درمان می روند.
هدف درمان باید بهبود علائم مبتلایان به شخصیت دوری جو باشد و می تواند به آن ها کمک کند تا توانایی ارتباط با دیگران را یاد بگیرند.
درمان
روان درمانی درمان اصلی شخصیت دوری جو است. در روان درمانی، مراجع و درمانگر می توانند باورهای منفی چالش برانگیز را تمرین کنند و گام های کوچک اما مهمی را برای ایجاد روابط صمیمانه با دیگران بردارند.
درمان شناختی رفتاری
درمان شناختی رفتاری یک نوع روان درمانی رایج است که بر شناسایی الگوها و رفتارهای فکری منفی و غیرمفید تمرکز دارد و آن ها را به الگوهای واقعی تر و مفیدتر تبدیل می کند.
درمان شناختی رفتاری می تواند به مراجع کمک کند تا یاد بگیرند هنگامی که در معرض الگوهای فکری غیرمفید قرار می گیرند آگاهی بیشتری داشته و بتواند خود را برای تغییر این الگوها به چالش بکشد.
روان درمانی
درمان روان پویشی اغلب بر تجربیات دوران کودکی متمرکز است که ممکن است برای افراد مبتلا به شخصیت دوری جو که در کودکی دچار غفلت یا سوء استفاده شده اند مفید باشد.
طرحواره درمانی
طرحواره درمانی یک رویکرد یکپارچه است که براساس درمان شناختی رفتاری و همچنین بسیاری از تکنیک های درمانی دیگر بنا شده است.
هدف این طرحواره بهبود عملکرد روزانه و کسب بینش برای تغییر بر اساس درک و بازسازی تجربیات اولیه زندگی است.
مفاهیم اصلی طرحواره درمانی عبارتند از:
- درک اینکه چگونه طرحواره های ناسازگار الگوهایی هستند که در طول زندگی تکرار می شوند.
- درک اینکه چه سبک های مقابله ای در کودکی آموخته شده است.
- کمک به بزرگسالان برای مقابله و برآوردن نیازهای عاطفی.
گروه درمانی و خانواده درمانی
گروه درمانی اغلب برای کمک به افراد مبتلا به شخصیت دوری جو که دارای چالش های مشابه هستند، استفاده می شود. این به ایجاد فضای امن برای ایجاد روابط محکم با دیگران کمک می کند.
خانواده‌درمانی همچنین می‌تواند مفید باشد تا اعضای خانواده شرایط را درک کرده و حمایتی را فراهم کنند که باعث رشد و ریسک‌پذیری فرد شود.
درمان برای افراد مبتلا به شخصیت دوری جو زمانی موثرتر است که اعضای خانواده حمایت کننده باشند.
داروها
تحقیقات بسیار محدودی وجود دارد که نشان می دهد دارو در درمان شخصیت دوری جو موثر است. البته می توان از داروها برای درمان برخی از علائم شخصیت دوری جو یا علائم مرتبط با بیماری های همراه مانند اضطراب و افسردگی استفاده کرد.
دارو درمانی می توانند شامل داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد اضطراب باشند.
منبع : اختلال شخصیت دوری گزین چیست؟
