کودکان یک مخرن ذخیره داخلی (درایو) برای اکتشاف دارند. فرزندانتان را به مشاهده ی جهان و شگفت زدگی و تعجب برای هرچیزی که درآن است تشویق کنید. ماریا مونتسوری معتقد بود که همه ی بچه ها مانند “دانشمندان کوچک” رفتار می‌کنند، به طوری که آنها مشتاق مشاهده و ساختن اکتشافات “چه چیزی می شود اگر” در مورد جهانشان هستند. نوزادان و کوکان نوپا محیط را تست می کنند تا مشاهده کنند چه اتفاقی می افتد زمانی که بطور مثال یک اسباب بازی را از بالای صندلی بلند خود رها می‌کنند یا در حمامشان با آب بازی می‌کنند.این درایو مربوط به اکتشاف همچنان با رشد آنها توسعه پیدا می کند و آنها در چیزهایی که برایش تلاش میکنند مخاطره پذیرتر می شوند، از ساختن گل و لای به هم ریخته در باغ تا ایجاد یک پرورشگاه کرم در اتاق نشیمن.

کودکان با تصورات حیرت آور و تمایلات شدید برای کشف جهان متولد می شوند. تشویق این مورد در کودکتان – به او درکشف زیبایی ها و شگفتی های تمام چیزهای اطرافش کمک می کند.

دیدگاه کودک نسبت به جهان

به یاد داشته باشید که جهان کودکان شما بسته تر و کوچک تر از زمین است. دیدن جهان از نقطه نظر او می تواند به شما کمک کند تا حس شگفتی یک کودک خردسال را کشف کنید. سرعت آهسته ی حرکت  جهان او را به خاطر داشته باشید.راهنمایی کردن کودکتان را ادامه دهید و آماده ی توقف و بررسی هر آنچه که توجه او را جلب می کند باشید- برای مثال یک پینه دوز یا یک گل: زمانی که او اتلاف وقت می کند ناشکیبا نباشید- با سرعت او سازگار شوید.

بهترین روش برای یادگیری کودکان کارکردن با اشیا است نه حرف زدن در مورد آن ها. این امر مخصوصا وقتی که آن ها جوان (خردسال) هستند مناسب است اما این امر همچنین برای کودکان بزرگ تر و حتی بزرگسالان هم کاربردی است. وقتی بچه ها جوان (خردسال) هستند نه تنها چیزهایی را یاد می گیرند بلکه یاد می گیرند که چگونه یاد بگیرند.هیچ کتابی با استفاده از کلمات و تصاویر برای توصیف جهانی که پیرامون یک جوی کوچک  یا زیر یک کنده ی پوسیده وجود دارد، نمی تواند جایگزین ارزش وقت گذاشتن برای مطالعه ی دقیق چیزهای واقعی شود. کتاب ها و دیگر مواد به کودکان کمک می کنند تا قدرت درک و تجربه را با هم در ذهنشان ایجاد کنند، اما اساس باید بر مبنای مشاهده ی مستقیم و تجربه ی دستکاری کردن گذاشته شود.

جهان بیرون از خانه

کودکان دوست دارند آزاد باشند، در اطراف بچرخند، از درخت بالا روند،انواع توت ها را بچینند، و مخروط های کاج ها را جمع آوری کنند.آنها از کمک به مراقبت از باغ خانواده و تغذیه حیوانات کوچک مثل اردک، خرگوش و مرغ لذت می برند.آن ها خاطرات مادام العمر خود را از روزهایی که صرف پیاده روی با پدر و مادر خود در جنگل، بازی در یک نهر و راه رفتن در امتداد ساحل به دنبال یافتن صدف حلزون می کنند، تشکیل می دهند.شما احتمالا زندگی آزاد فرزندتان را با بیرون بردن او برای گشت و گذار و کمی پرسه زدن با او یا گرفتن او درپشت کولتان آغاز می کنید.

زمانی را برای معرفی او به جهان خودتان اختصاص دهید. حتی نوزادان بسیار کوچک هم جذب مناظر و صداهای بیرونی می شوند-عبور ابرها بالای سر، چشم انداز و بوی گل در باغ، باد و صدای خش خش برگ درختان. همه ی اینها تاثیر قوی و ماندگاری بر جای می گذارند. اینکه آیا تابستان، پاییز، بهار یا تابستان است، هرفصلی زیبایی های مخصوص به خودش را دارد، به چیزهای کوچک اشاره می کنند: یک گل کوچک بیرون آمده از دل برف، یک صدف حلزون زیبا، یک برگ زیبا و کامل. همان گونه که بچه شما بزرگ تر می شود،همانطور که شما درحال راه رفتن هستید شروع کنید به اشاره کردن به چیزهای اشنا در اطراف خود: “نگاه کن اینجا خانه ی مادربزرگ است! گل هایی که او بیرون از خانه اش پرورش می‌دهد چقدر دوست داشتنی هستند!” یا “خدای من، تو می توانی لانه هایی که پرنده ها در درخت ساخته اند را ببینی؟ آنها بعضی روزها تخم می گذارند، و سپس پرندگان کوچکی آن بالا خواهند داشت” .در زمستان وقتی شما ردپای حیوانات را در برف تازه می بینید می پرسید”چه کسی در اینجا راه رفته است؟”

ناظران سیاره

ایده ی دیگر مونتسوری این است که کودکان ناظران زمین هستند و باید یاد بگیرند از مکانهای دور دستی مانندجنگل های انبوه، پوشش های یخ، همچنین طبیعت درون شهر و حومه محافظت کنند و آنها را برای آینده حفظ کنند. به فرزندانتان آموزش دهید که به زندگی احترام بگذارند. درکل، ما همه بخشی از شبکه زندگی  و وابسته به تعادل ظریف درون این جهان طبیعت، برای وجود خودمان هستیم. به عنوان مثال، بچه ها اغلب یاد می گیرند که به زمین به عنوان”خاک کثیف” فکر کنند، اصطلاحی که در بسیاری از مردم چیزی تند و زنننده را تداعی می کند.

به بچه ها آموزش دهید که به خاک غنی و به تمام حیاتی که آن (خاک) به سیاره ما می بخشد احترام بگذارند، به ضرورت مواظبت ازتمام موجودات زنده تاکید کنید. به فرزندتان آموزش دهید که برگ و گل ها را بی هدف نچیند و سپس آنها را به اطراف پرتاب نکند،و فقط آنها را برای یک هدف خوب جمع آوری کند. این خوب است که گاهی اوقات گلهای وحشی را جمع آوری کنید، سپس آنها را خشک یا پرس کنید یا آنها را در گلدان آب قرار دهید تا برای مدت زمانی که امکانش هست حفظ شوند.اما هرگز در چیدن هر گل وگیاهی زیاده روی نکنید. به فرزندتان آموزش دهید که به آرامی بر روی زمین راه رود و تنها به این فکر کند که به چه چیزی نیاز دارد. به فرزند خود یاد دهید که از جنگل ها و مراتع لذت ببرد و چیزی را آنجا رها نکند (زباله نریزد).

به او آموزش دهید که هرگز به بستر نرو اگر دیدی که زباله ای بر روی زمین افتاده است، آن را بردار و نگه دار تا زمانی که بتوانی دورش بیاندازی. این امر به ویژه در مورد بطری ها، شیشه های شکسته، قوطی ها و کیسه های پلاستیکی که نه تنها ناخوشایند هستند بلکه همچنین می توانند به حیوانات هم آسیب برسانند صدق می کند. قوطی ها و شیشه های شکسته را با احتیاط جمع آوری کنید، شما ممکن است که یک کیسه ی پارچه ای قدیمی را بر روی شانه تان حمل کنید، همان طور که فرزندتان بزرگ تر می شود به او یک کیسه بدهید تا او هم زباله ها را جمع آوری کند.

بچه ها دوست دارند کار کنند و بازی کنند.

بچه های کوچک می خواهند که بخشی از جهان شما باشند. برای آنها کاری هرچند کوچک به اندازه ی بازی کردن جالب و لذت بخش است، اگر شانس انجام آن را بدست بیاورند. بهترین روش برای تشویق فرزندتان برای  تلاش در راه مهارت های جدید این است که به آرامی و با دقت و با روشی ساده به او شرح دهید که بتواند بفهمد. سپس به او فرصت و اجازه تمرین کردن و اشتباه کردن، و اصلاح اشتباهاتش را بدهید. سعی کنید به جهان از دید کودکتان نگاه کنید. با مشخص کردن مرزهای روشن و دستورالعمل های دقیق، شما می توانید به او اجازه دهید که یاد بگیرد چطور کارها را برای خودش انجام دهد و به او عزت نفس و اعتماد به نفس دهید که مستقل شده است.

موضوع اندازه اشیا: درگام اول به دنبال ابزار و ظروفی باشید که اندازه ی مناسبی برای فرزندتان دارد. بسیاری از کارهای کودکان خردسال می تواند بسیار راحت انجام شود اگر آنها تجهیزات ساخته شده در اندازه ای که برای سن آنها مناسب است را در اختیار داشته باشند. بسیاری از والدین می توانند مسواک سایز کودک را پیدا کنند، اما همچنین فنجان ها، بشقاب ها، چنگال ها، قاشق ها، آب پاش ها، برس ها و شانه ها و حتی خمیر دندان سایز کودک هم وجود دارد.

اشیای واقعی_ بچه ها به راحتی می توانند چیزهای سرد را هم بزنند، سبزیجات را بشویند، و یا یاد بگیرند که چگونه میز را بچینند. بچه ها همیشه نمی خواهند که کارهایی که ما انجام می دهیم را انجام دهند و پیشنهاد ما این نیست که کودک خردسال را مجبور کنید ظرف هارا بشوید زمانی که او واقعا می خواهد بازی کند. کارد و چنگال سایز کودک بخرید.طرح کلی هر قطعه نشان می دهد کودک شما چگونه میز را می چیند و بشقاب و فنجان را کجا قرار می دهد. اما وقتی بچه ها درخواست میکنند و نشان می دهند که می خواهند کمک کنند،آماده باشید که چگونگی انجامش را به آنها نشان دهید، و اگر شمازمانی را برای سازماندهی آشپزخانه تان و فراهم کردن یک میز کار کوچک بگذارید و برخی از وسایل اساسی سایز کودک هم وجود داشته باشد، آنها بیشتر تمایل می یابند که درخواست کنند،کمک کنند و دوباره و دوباره برگردند.

گام به گام_ بسیاری از کارهایی که ما در طول روز انجام می دهیم شامل چندین مهارت مختلف است که هرکدام از ما در طول راه آنها را فراگرفته است. با شکستن کارها به مراحل کوچک شما می توانید به فرزندتان کمک کنید که در یک زمان کوتاه در هر سطحی از دشواری ماهر و استاد شود. این روش را وقتی می خواهید به فرزندتان آموزش دهید که چگونه جوراب تمیز را در بین لباس های شسته مرتب کند یا گل ها را درگلدان قرار دهد استفاده کنید. در هرمرحله به این فکر کنید که چگونه می توانید آن مرحله را برای ادامه مسیر ساده تر کنید.هرمرحله را همان طور که دارید درعمل نشان می دهید تنها با کلمات محدودی توضیح دهید، بنابراین فرزند شما بجای تمرکز روی آنچه که می گویید روی آنچه که انجام می دهید تمرکز می کند.

سپس به کودکتان اجازه دهید تمرین کند تا شایستگی لازم برای هر مرحله را بدست آورد. یادگیری دوچرخه سواری قیاس خوبی است.هنگاهی که کودکان آماده به کار هستند (تازه کار هستند)،والدین اغلب به آنها یک سه چرخه می دهند و به انها اجازه می دهند که یاد بگیرند که چطورسوار و پیاده شوند،چگونه به آن جهت دهند و چگونه با پدال ها کار کنند.با اینکه سه چرخه ها امن هستند اما آنها معمولا ترمز ندارند و ما باید مراقب باشیم که در چه جاهایی به فرزندانمان اجازه می دهیم آن ها رابرانند. سرانجام زمانی می رسد که کودکان درخواست “دوچرخه بچگانه بزرگ” را میکنند. والدین دوچرخه ای را انتخاب می کنند که اندازه ی آن برای کودکشان مناسب است که این امر با آموزش چرخ زدن همراه می شود.

چرخ های کمکی به نگه داشتن این دوچرخه بسیار بزرگ تر در حالت ایستاده کمک می کنند و به کودک شما اجازه می دهند که از پدال، فرمان و ترمز استفاده کند.به تدریج آنها اعتماد به نفس بیشتر و بیشتری می گیرند تا اینکه از ما درخواست می کنند که چرخ های کمکی را حذف کنیم. قبل از اینکه شما متوجه شوید، آنها تمام انرژی خود را در اطراف دوچرخه شان صرف می کنند و شما دائما باید به آنها یادآور شوید که کلاه ایمنیشان را بپوشند! مرحله به مرحله ، این فرآیند تسلط بر همه ی مهارت ها به وسیله ی برنامه ریزی دقیق و آموزش بردباری و حمایت از سوی پدر و مادرآسان تر می شود. همانطور که فرزند شما رشد میک‌ند و بزرگ می شود چنین درس هایی ادامه پیدا میکنند.

فرآیند آموزش رانندگی نوجوانان یک مثال خوبی از مهارت های زندگی روزمره است که فرزند شما درحالی که تقریبا رشد کرده است آن را فرا می گیرد. تمایل داشتن به چگونگی رو به رو شدن با اختلافاتی که با دوستان به وجود می آید، مدیریت پس انداز،و برنامه ریزی یک دارودسته کوچک، مثال های دیگری هستند.شاید یکی از دشوارترین چیزهایی که باید به عنوان یک پدر و مادر انجام داد زمانی باشد که ما مهارتهای جدید را به فرزندمان آموزش داده ایم و بنابراین به آنها اجازه می دهیم که به عنوان بخشی از زندگی روزمره شان تمرین این وظایف را بدون هیچ دخالتی انجام دهند. ما هرگز به فکرمان هم خطور نمی کند که کودکی که دوچرخه سواری را یادگرفته است دوباره به آموزش چرخ زدن برگردد،اما چگونه است که یک کودک را در مورد پوشیدن کت یا کفش هایش محدود میکنیم ودر تنگنا قرار می دهیم درصورتی که او مدتهاست که می‌تواند ان ها را بدون کمک ما بپوشد؟

حس نظم_ یک عنصراصلی در آموزش مهارت های روزمره به کودکانتان این است که همه چیز را مرتب و منظم نگه دارند. در دوره ی حساس حیاتیشان برای نظم،جهان آنها نیاز به سازماندهی درست دارد. اگر آنها آموزش دیده باشند که جای هرچیزی کجاست و چگونه وقتی کارشان  با وسایل تمام شد آنها را سرجایشان برگردانند، آنها این حس نظم را درونی می کنند و درتمام باقی زندگی این حس همراه آنهاست. به کودکانتان آموزش دهید که دریک زمان تنها یک اسباب بازی یا یک کتاب را از قفسه بردارند و وقتی کارشان تمام شد آنها را به همان جای اولش برگردانند. بسیاری از ما را می توان بی هرج و مرج دانست  بدین صورت که اگر ما وسایل را همه جا رها کنیم و جا بگذاریم این بی هرج و مرجی به سرعت در کل خانه گسترش می یابد.

کودکان بخصوص دراین مورد حساس هستند. درحالی که آنها استاد ایجاد آلودگی هستند،؛ تمیز کردن بعد از آن را بسیار مشکل می دانند. مهم ترین نظریه این است که هرچه شما جلوتر می روید تمیزتر می شوید. درحالی که برخی از کودکان ممکن است با یک “ژن شسته رفته” متولد شده باشند، بچه ها می توانند  از همان شروع، بدون محدود شدن خلاقیتشان و محروم شدن از زمان های سرگرم کننده بازی، کار و بازی را به شیوه ای منظم و مرتب یاد بگیرند. رمز این کار این است که برای ایجاد یک قانون زمینی و تدریجی اما قاطعانه، به فرزندانتان آموزش دهید که همانطور که آنها ممکن است هر چیزی را  برای کار یا بازی از قفسه، برای مدت زمانی که می خواهند انتخاب می کنند، باید وقتی کارشان تمام شد آن را سرجایش برگردانند و امکان ندارد چیزی به تازگی گم شود مگر اینکه اخیرا دور انداخته شده باشد.

بعضی از اسباب بازی ها وقتی که با هم استفاده می شوند بهتر است، مثل مجموعه بلوک های ساختمان سازی یا یک مجموعه از ماشین های اسباب بازی. در این مثال ها همه ی شما نیاز دارید که دو اسباب بازی را در یک مجموعه ترکیب کنید. بچه ها به سادگی می توانند قوانین خاص و ایده هایی در مورد همتا سازی ماشین های اسباب بازی یا بلوک ها یاد بگیرند واین  بهتر می شود وقتی که هم زمان با آنها بازی هم می کنند.مسئله ی اصلی این است که قبل از اینکه کودک خود را به پروژه بعدی هدایت کنید،همه ی ماشین های اسباب بازی و بلوک ها به قفسه برگردند.

برچسب های تصویری- به منظور کمک به فرزندتان برای اینکه هر چیزی را به جای مناسب خودش برگرداند، بر روی سطل های اسباب بازی عکس ها استفاده کنید. شما همچنین می توانید در هر قفسه عکسی قرار دهید که نشان دهد چطور و در کجا همه ی اسباب بازی ها،بازی ها،کتاب ها و دیگر موارد باید گذاشته شوند. این به بچه ها اجازه می دهد که هر زمان که وسایل را از قفسه به منظور بازی،کار،غبارگیری،تمییز کردن،یا بازرسی آنها برای آسیب بر می‌دارند از عکس ها برای کنترل خطا استفاده کنند.

چیدمان کاربردی_ قفسه های پایینی اتاق خوابش و همینطور در اتاق های پیرامونی منزل که شما و خانواده تمایل به صرف زمان در آنجا دارید را برای نگه داری کتاب ها،اسباب بازی ها و بازی های  کودکتان در نظر بگیرید. راه هایی برای جلوگیری از این ور و آن ور رفتن اسباب بازی ها و دیگر قطعات پیدا کنید. که معمولا این شامل استفاده از نوعی ظرف به اندازه کافی بزرگ برای نگه داری تمام قطعات و به اندازه ی کافی محکم که  با استفاده  کردن از هم جدا نمی شود و نمیشکند، می شود. بسته به ماهیت یک اسباب بازی خاص، یک ظرف سنگین پلاستیکی، یک سبد محکم، یک جعبه چوبی محکم، یک شیشه ی بزرگ و یا یک کاسه گزینه های خوبی هستند.

تعریف مناطق بازی/کار_ شما احتمالا نمی خواهید که کودکتان با انگشت روی فرش وسط اتاق نشیمنتان نقاشی کند. شما قطعا نقاشی کشیدن او بر روی دیوار را هم نمی خواهید. در مورد هر اسباب بازی و فعالیتی که شما امکان دسترسی به آن را به فرزندتان می دهید فکر کنید، و جاهایی که هرکدام از اسباب بازی ها با خیال راحت می توانند استفاده شوند، بدون اینکه کثیف کاری صورت بگیرد و یا تمییز کردنش برای فرزندتان دشوار باشد را مشخص کنید.

بعضی از فعالیت ها باید در آشپزخانه و یا در یک اتاق با کف کاشی شده انجام شوند چرا که تمییز کردن مواد غدایی یا رنگ ریخته شده در آنجا آسان تر است.بعضی فعالیت ها ممکن است برای استفاده در اتاق خانواده مناسب باشند، اما نه جایی که افراد در حین رفت و آمدشان روی کودکان پا بگذارند.به همین منوال برخی از فعالیت ها مخصوص فضای باز هستند، و نیاز دارند که در حیاط انجام شوند مثل نجاری یا پرتاپ توپ. برنامه ی خود را طرح کنید و سپس به جای تنبیه  یا انتقاد کردن به خاطر اشتباهات کودکتان به او آموزش دهید که چطور کارها را به درستی انجام دهد.

اگر کودکتان را درحال بازی با یک اسباب بازی در مکانی اشتباه یافتید، او را راهنمایی کنید تا به مکانی که متعلق به این فعالیت است برود. اگر یک کثیف کاری انجام شده است، طبیعی و قابل توجیه است، اینکه از او انتظار داشته باشید آنجا را تمییز کند یا حداقل در تمییز کردن آنجا کمک کند،  بستگی به سن کودکتان دارد.این امر اغلب در مورد کودکان نوپا کاربرد خوبی ندارد. در مورد آن ها پیشگیری تنها دفاع است!به آنها اجازه ندهید که به چیزهایی که نباید استفاده کنند دسترسی داشته باشند، بعضی از وسایل برای کار یا بازی روی مبل مناسب هستند، بعضی ها بهترین استفاده را روی یک میز دارند. با این وجود بسیاری از فعالیت های کودکان لذت بردن از چیزهایی است که به راحت ترین شکل روی زمین پیدا می کنند.

به کودکان خود فرش‌هایی کوچک یا تشکچه هایی برای مشخص کردن مناطق کار/بازیشان بدهید.اسباب بازی ها و پازل ها معمولا در سرتاسر همه ی اتاق ها پخش می شوند اگر شما در جمع آوری آنها به کودکان کمک نکنید. یک حصیر یا تشکچه ی کوچک پهن شده در کف زمین، یک منطقه ی عالی برای کار/بازی بر روی زمین را مشخص می‌کند. برای پروژه های بزرگ تری مثل یک شهر بزرگ ساخته شده از بلوک ها، کودک شما می تواند از دوتا تشکچه با هم استفاده کند. به کودکان خود آموزش دهید که برای قرار دادن تشکچه در یک سبد بزرگ چطور تشکچه خود را باز کنند و ببندند. در مورد اینکه کودک شما چطور می تواند با خیالت راحت و با دقت هر اسباب بازی یا وسیله را از قفس بردارد در جایی که قرار است کار یا بازی کند ،فکر کنید.

اغلب، بهترین راه این است که یک اسباب بازی از ظرف خودش برداشته شود. بعضی از اسباب بازی ها، بازی ها و وسایل به راحتی توسط کودکان حمل می شوند، مثل یک عروسک. دیگر وسایل از جمله بسیاری از قطعات، گاهی اوقات برای حمل توسط کودکان بسار سنگین هستند. دراین موارد، سینی های(جعبه های طبقه ای) کوچکی که کودک شما بتواند برای حمل قطعات موردنیاز به منظور کار با آنها در هنگام سفر استفاده کند، فراهم کنید. به خاطر داشته باشید که کودکان به صورت خودکار و بدون اینکه به آنها بفهمانید، نمی دانند که چطور محتویات داخل سینی را حمل کنند، بنابراین لازم است به آنها نشان دهید و اجازه دهید که دراین باره تمرین کنند. سبدهای کوچک ممکن است برای کودکی که استفاده از سینی برایش دشوار است، راحت تر باشد.

به فرزند خود مراقبت از اسباب بازی و دیگر وسایلش را آموزش دهید. وقتی او چیزی را شکست به جای تنبیه کردنش و یا بجای اینکه به سادگی یک اسباب بازی جایگزین برایش بخرید، وقت بگذارید تا به او نشان دهید که چطور از وسایل به درستی استفاده کند. وقتی یک اسباب بازی، بازی، یا چیز دیگری شکسته شد، ببینید که اگر قابل تعمیر است،از آن به عنوان یک فرآیند برای درس دادن به خودش استفاده کنید.فرزندتان را تشویق کنید تا به شما کمک کند که وسایل را تعمیر کنید،و به او آموزش دهید که چطور خودش به راحتی تعمیر وسایل را انجام دهد.

نشان دهید که چطور شما شخصا مواظب خانه و خانواده خود هستید، و فرزند خود را به انجام کارها به همین ترتیب و به صورت روزانه تشویق کنید. توجهشان را به جزئیات کوچک جلب کنید، مثل کنار هم چیدن تکه های دور ریخته شده کاغذ،مهره یا دیگر زباله های کف زمین.

اسباب بازی های زیبا_بچه ها به مواد طبیعی زیبا مثل چوب، نقره و فلز واکنش نشان می دهند. اسباب بازی ها، وسایل و دیگر اقلامی که کودک شما استفاده می کند را براساس سایز مناسب آن ها، سهولت حمل و نقل و زیبایی انتخاب کنید.هنگامی که شما سینی، کوزه و ظروف دیگر را برای کوکتان به منظور استفاده در مهارت های زندگی روزمره انتخاب می کنید،از تهیه پلاستیک های ارزان قیمت اجتناب کنید و بجای آن در جست و جوی مواد جذاب تری که می توانید بیابید و تهیه کنید، باشید.هدف، طراحی فعالیتی است که علاقه ی فرزند شما را به تصویر بکشد و یک محیط خانگی هماهنگ و زیبا ایجاد شود.

یادگیری مشاهده کوکتان و دنبال کردن پیشرفت او

ما اغلب به عنوان پدر و مادر احساس می کنیم که لازم است فرزندانمان را راهنمایی کنیم،اما مونتسوری معتقد است که به جای راهنمایی کردن ما باید آن ها را دنبال کنیم. شما چه مدت زمانی را صرف تماشای فرزند خود می کنید؟ منظور این نیست که درحالی که مشغول انجام کار دیگری هستید بخشی از توجهتان معطوف به کودکتان باشد. منظور تمرکز توجهتان به صورت کامل و برای مدت زمان طولانی روی فرزندتان است. هیچ راهی بهتر از استفاده از اصول مونتسوری در خانه تان نیست، به طوری که همان طور که نشسته اید برگردید و به آنچه که فرزندتان در حال نگاه کردن، گوش دادن و انجام دادن است نگاه کنید. اگر ما تنها زمانی را صرف توجه به کودکان کنیم متوجه می شویم که آنها به مقدار زیادی در مورد نیازها و علائقشان به ما آموزش می دهند.

چگونه مشاهده صورت بگیرد_شما ممکن است که بخواهید یک دفترچه یا بروشوری کوچک به منظور یادداشت و ثبت مشاهداتتان داشته باشید. به طور منظم، مدت زمانی را برای مشاهده فرزندتان کنار بگذارید. بنشینید جایی که نزدیک او باشید و بتوانید به راحتی او و بچه های دیگری که او درحال بازی با آنهاست را ببینید و به صحبت هایشان گوش دهید. هر ازچندگاهی آنچه را که می بینید یادداشت کنید. با گذشت زمان نوشته های شما گزارش های جالبی در مورد رفتار کودکتان به شما می دهد، هم چنین به شما کمک می کند که به الگوی رفتاری که در یک زمان خاص درحال پدیدارشدن است توجه کنید.

سعی کنید معنی رفتار فرزندتان را تفسیر کنید. وقتی شما متوجه می شوید او علاقه ای به چیزهای جدید نشان نمی دهد، بدون اینکه او را دستپاچه کنید سعی کنید آن را در فرزندتان پرورش دهید. در این مواقع، در مورد راه های معرفی کردن برخی از فعالیت های جدید به نحوی که در فعالیت ها و دستاوردهای فرزند شما تجدید نظر شود، فکر کنید.

چه چیزی مشاهده شود_ به یاد داشته باشید تنها چیزی که شما می توانید به مرور روی فرزندتان حساب کنید، این است که همان طور که آنها رشد می کنند، ترجیهات،علائق و توانایی هایشان به صورت غیرقابل پیش بینی تغییر می کند. هر بار که شما کودکتان را مشاهده می کنید، سعی کنید که تجارب و یافته های قبلی را فراموش کنید و بر روی انچه که واقعا در حال حاضر درحال اتفاق افتادن است تمرکز کنید. همانطور که فرزند شما درحال بازی  کردن است توجه کنید که چه اسباب بازی هایی انتخاب می کند. چگونه از آنها استفاده می کند؟ او تمایل دارد که به تنهایی بازی کند یا به همراه دیگران؟ ایا شما متوجه همه ی الگوها با گذشت زمان هستید؟ ببینید که فرزند شما چطور در اطراف خانه حرکت می کند؟ آیا او به سمت مکانی بی سرو صدا حرکت می کند.به آرامی حرکت می کند، یا با سرعت زیاد؟ آیا اتاقی در خانه شما وجود دارد که فرزندتان ترجیح می دهد که در آنجا باشد؟ به نظر چه چیزی در آن اتاق وجود دارد که او را جذب می کند؟ درهنگام غذا خوردن توجه کنید که فرزند شما بیشتر از چه چیزی لذت می برد.او می‌تواند بدون ریختن نوشیدنی آن را بنوشد و با هماهنگی مناسب بین چشم و دست به صورت مناسب از قاشق و چنگال استفاده کند؟ فرزند شما در هنگام صرف غذا چطور رفتار می کند؟ آیا این زمانی است که او دوست دارد در مورد روز خود صحبت کند؟ همان طور که درحال مشاهده هستید، در مورد دوبار قبلی که با فعالیت فرزندتان مخالفت کردید فکر کنید. هدف شما از این تمرین این است که از کارهایی که او انجام می دهد چیزی یاد بگیرید،نه اینکه او را اصلاحش کنید.

منبع: کودک و نوجوان

 

 

 

 

 

 

 

 

اگر فرزند نوجوان داشته باشید، فکر این که او مواد مخدر مصرف کند، موجی از احساسات شدید و آزار دهنده را در وجود شما بر می انگیزد، خشم، ترس، ناامیدی، و احساس بی پناهی تنها برخی از این احساسات هستند.

مشکل اینجاست که، در موقعیتی با چنین آشوب روحی ناشی از کشف احتمال اینکه در حال زندگی با فردی معتاد هستید، باید بتوانید مشخص کنید که آیا واقعا نوجوان شما مواد مصرف می کند یا اینکه شما زیادی منفی باف هستید. بستن درها، تغییرات مداوم در روحیه، یا پنهان کاری می توانند صرفا رفتارهای معمول یک نوجوان برای دفاع از حریم خصوصی خود باشند، ولی همچنین می توانند نشانه هایی باشند از مسئله ای ناگوار. اما چگونه حقیقت را دریابیم؟

جواب ساده ای برای این سوال وجود ندارد، اما راه هایی وجود دارند تا بتوانید مشخص کنید که آیا فرزند شما مواد مصرف می کند.

 

باید از او بپرسید

مستقیم ترین راه برای خلاص شدن از نگرانی ها این است که از فرزند خود مستقیما بپرسید. این بهترین قدم ابتدایی است اگر نگران مصرف مواد مخدر توسط فرزند خود هستید. اما پیش از آنکه این کار را انجام دهید، باید به مسائل زیر توجه داشته باشید:

• باید دلایل روشن و منطقی برای اینکه چرا فکر می کنید نوجوان مواد مصرف می کند، داشته باشید. نمونه های مشخصی داشته باشید که بتوانید به آنها استناد کنید.
• برای پیامد های احتمالی آماده باشید، اگر قبول کردند که مواد مصرف می کنند، چه خواهید کرد و چه خواهید گفت؟ اگر خشمگین و احساساتی شدند چه خواهید کرد؟
• چگونه این مسئله را به آنها انتقال خواهید داد که بیشتر نگران او هستید و می خواهید به او کمک کنید تا اینکه او را تنبیه و مجازات کنید؟

اگر نمی دانید چگونه مسئله را با فرزند خود مطرح کنید، پرسیدن این که مصرف مواد مخدر چقدر در مدرسه شایع شده است می تواند شروع خوبی باشد، یا این که نظر دوستان او در باره ی مصرف مواد مخدر والکل چیست؟ نوجوانان بیشتر مایل هستند درباره ی دیگران صحبت کنند تا خودشان. این گفت وگو به شما نگرشی از گرایش های و عادات دوستان و همسالان فرزند شما خواهد داد و همچنین دیدی بهتر از زمینه ی فکری خود او پیدا خواهید کرد.

 

اگر احساس کردید بحث زیادی کشدار شده و چیز بیشتری متوجه نمی شوید، می توانید گفت و گو را با پرسیدن این که آیا آنها تابحال در حظور او الکل یا مواد مخدر مصرف کرده اند، و سپس بررسی کنید که آیا کسی به او مصرف مواد مخدر را پیشنهاد داده است یا خیر. اگر پاسخ او مثبت بود، شما می توانید بپرسید که آیا امتحان کرده اند، و این که آیا بیشتر از یک بار اتفاق افتاده است و سوالاتی از این دست را بپرسید. پس شما نقطه ی اتکایی برای مطرح کردن نگرانی بزرگتر خود در مورد احتمال مصرف مداوم او و مشکل احتمالی دارید.

 

علارغم تلاش شما، اما این احتمال وجود دارد که بخشی از حرف های او و یا تمام آن دروغ باشد. اگر فکر می کنید انکار کردن های نوجوان حقیقت ندارد به آنها دوباره گوشزد کنید که چرا فکر می کنید که آنها حقیقت را بیان نمی کنند، و به آنها به آنها فرصت دهید تا پذیرفته و یا نگرانی شما را برطرف سازند.

 

همچنین این مسئله اهمیت دارد که آنها را متوجه کنید که اگر بپذیرند که مشکلی وجود دارد تحمل شنیدن آن را دارید، اما اگر دروغ بگویند مشکلات دیگری در رابطه ی شما با او به وجود خواهد آمد. در نهایت اگر نمی خواهند و یا نمی توانند حقیقت را برای شما بیان کنند، کار زیادی برای وادار کردن او از دست شما ساخته نخواهد بود (بسیاری از بزرگسالان با مشکل اعتیاد به مواد مخدر زمان طولانی را صرف دروغ گفتن به خود و دیگران می کنند).

 

اگر پذیرفتند که مواد مخدر مصرف می کنند، بنابراین اولین پاسخ شما تشکر از صداقت او خواهد بود. پاسخ بعدی به او نباید پرسیدن”چرا؟” باشد، بلکه بجای آن چیزی شبیه به “این موضوع خیلی مرا نگران می کند، از این کاری که انجام می دهی چه احساسی داری؟” بهتر خواهد بود، چنین پاسخی از طرف شما توانایی شما برای ایستادگی در برابر این حقیقت را به نمایش می گذارد، و زمینه را برای ادامه ی گفت و گو فراهم می سازد.

توجه داشته باشید که با اینکه دروغ گفتن در باره ی مصرف مواد مخدر معمول است، برخی اوقات والدین به شدت نگرانند که فرزند آنها به دروغ مصرف مواد مخدر را انکار می کنند، در حالی که اینگونه نیست و نوجوان حقیقت را بیان کرده است. اگر پاسخ او در باره ی کارهایی که شک شما را برانگیخته اند قانع کننده باشند سعی کنید آنها را باور کنید.

 

از نزدیکتر مسئله را بررسی کنید

اگر هنوز شک شما برطرف نشده است، و نوجوان نیز مصرف مواد مخدر را همچنان انکار می کند، بنابراین شما باید از نزدیکتر این مسئله را بررسی کنید.

برخی از کارهایی که می توانید انجام دهید از این قرار هستند:

• با معلمان او صحبت کنید و ببینید که آیا آنها متوجه موضوعی شده اند.
• مراقب پول های خود باشید و دسترسی او را به پول ها مورد توجه قرار دهید
• به تغییرات در هزینه های آنها توجه کنید
• هنگامی که از خانه بیرون می رود بررسی کنید که به جایی رفته باشد که به شما گفته است، برای مثال می توانید با والدین دوست او تماس گرفته و مطمئن شوید که به آنجا رفته است.
• اتاق او را بگردید (با او صادق باشید و با صراحت در حضور آنها این کار را انجام دهید و یا به آنها بگویید که اتاق او را گشته اید). حریم خصوصی برای نوجوان اهمیت زیادی دارد، و نباید برای مسائل غیر ضروری آن را نقض کرد، اما خطری که در این موضوع و جود دارد این کار شما را توجیه می کند.

 

علایم استفاده از مواد مخدر

علایم بسیار متنوع و متعددی برای استفاده از مواد مخدر وجود دارند، اما در عین حال بسیاری از این علایم می توانند جزء ویژگیهای معمول دوره ی نوجوانی نیز باشند، برای مثال کم توجهی به نظافت فردی، تغییر حالات روحی و غیره. چیزی که شما باید به دنبال آن باشید تغییراتی هستند که برای نوجوان شما غیر طبیعی باشند. شما باید بیشتر یک یا دو علامت مشاهده کنید، زیرا مصرف مداوم مواد مخدر معمولا علائم متعددی را به وجود می آورند.

در زیر به تعدادی از علایم مصرف احتمالی مواد مخدر اشاره شده است. باید توجه داشته باشید که این علایم به هیچ وجه کامل، جامع، و قطعی نبوده و صرفا جنبه ی راهنمایی دارند:

رفتارها

• تغییرات ناگهانی در روابط، دوستان، و عادات.
• تغییر در روحیات یا ثبات عاطفی
• رفتارهای غیر محترمانه و آزار دهنده
• خنده های بی دلیل
• رفتارهای خصمانه، عصبی، و عدم همکاری
• اشتیاق به موسیقی، لباس پوشیدن و پوسترهای مربوط به سبک زندگی مرتبط با مشروبات الکلی و مواد مخدر.
• پرهیز از تماس چشمی
• پنهان کاری
• ناتوانی در سخن گفتن به گونه ای که قابل فهم باشد، یا سخنرانی های آتشین و پر حرارت
• بیش فعالی
• خستگی یا بی حالی غیر معمول
• دوره هایی همراه با بی خوابی یا داشتن انرژی مضاعف، و پس از آن دوره های طولانی اسارت در خواب
• اشتهای شدید و پرخوری ناگهانی
• چشم های قرمز، تنگی یا گشادی بیش از حد مردمک های چشم
• نرسیدن به خود و داشتن ظاهری به هم ریخته
• سوختگی یا سیاهی انگشتان یا لب ها
• وجود زخم ها و خراشیدگی هایی که توضیحی برای آن ندارند
• پدیدار شدن خطوط برروی بازوها یا پاها
• لرزش، رعشه، و سخن گفتن بی معنی یا نا مفهوم
• نداشتن هماهنگی، تعادل، و شلختگی
• بوهای غیر معمول در بازدم، بدن، یا لباس ها.

 

شرایط

• کم شدن پول از کیف شما
• نوجوان هیشه با کمبود پول مواجه است
• ناپدید شدن برخی از داروها
• افزایش استفاده از رایحه ها و خوش بوکننده ها
• استفاده بیش از حد از قرص های نعنا و خوشبو کننده های دهان، و دهان شورها
• قفل بودن در اتاق نوجوان
• تغییر گروه دوستان
• مدرسه گریزی یا بی علاقه شدن به مدرسه
• از دست دادن علاقه به فعالیت های فوق برنامه، سرگرمی ها یا ورزش
• شکایت و گلایه از معلمان یا همکاران
• تماس های تلفنی یا بیرون رفتن های مخفیانه

 

اگر اطمینان پیدا کردید که نوجوان مواد مخدر مصرف می کند

اگر با اعتراف نوجوان و یا صرفا با اتکا به شواهد زیاد موجود به این نتیجه رسیدید که نوجوان شما اقدام به مصرف مواد مخدر می کند، باید تصمیم بگیرید چه کاری در این باره انجام دهید. این کار بسیاری از مواق می تواند پیچیده و دشوار باشد، و بسته به موقعیت ها میزان پیچیدگی و دشواری آن نیز متفاوت است.

 

برخی مسائل که هنگام تصمیم گیری درباره ی انجام اقدامات لازم در چنین موقعیت هایی باید مورد توجه قرار گیرند:

• آیا نوجوان در مرحله ی استفاده ی تفریحی از مواد مخدر است یا به صورت مداوم از این مواد استفاده کرده و در نتیجه در حال گرفتار شدن به اعتیاد بوده یا اینکه او هم اکنون فردی معتاد است؟
• آیا نوجوان صادقانه به سوالات شما پاسخ می دهد؟ بسیاری از از معتادان، از جمله افراد بالغ، به سختی می توانند بپذیرند که برای خود یا دیگران مشکل ایجاد کرده اند.
• انگیزه ی نوجوان از مصرف مواد مخدر چیست؟ آیا در نتیجه ی ارتباطات اجتماعی و همسالان به مصرف مواد مخدر روی آورده است، یا اینکه برای سازگاری با مشکلات و مسائلی بسیارعمیقتر به مصرف آنها روی آورده است؟
• در صورتی که شما معتقد هستید برای حل این مشکل نیاز به کمک گرفتن از یک متخصص وجود دارد، تا چه میزان نوجوان مایل به انجام این کار است؟

اگر نوجوان هنوز در مرحله ی استفاده ی تفریحی از مواد مخدر است، و تنها گاه به گاه مواد مخدر مصرف می کند، ممکن است بتوان از طریق ایجاد محدودیت ها و پیامد های مشخص نقض آن محدودیت ها، احتمال بازگشت فرزند شما به مصرف مواد مخدر را از بین برد.

 

اما اگر او به صورت مداوم به مصرف مواد مخدر می پردازد برای کمک به او نیاز به برداشتن گام های بزرگتری دارید و در این راه باید از یک متخصص کمک بگیرید. اگر نمی دانید این کار را از کجا شروع کنید و اطلاعی در این زمینه ندارید می توانید با پزشک خانواده خود مشورت کنید.

 

صرف نظر از هر راهی که انتخاب کنید، ابتدا این مسئله بسیار حائز اهمیت است که نوجوان را قانع کنید که به کمک نیاز دارد و مایل به همکاری باشد. اما انجام این کار به سادگی گفتن آن نیست و ممکن است اندکی به زمان نیاز داشته باشد، اما برای ایجاد تغییرات ماندگار و همیشگی، پذیرش مسئولیت مشکل خود توسط نوجوان بسیار حیاتی است.

منبع: کودک و نوجوان

 

نوجوانان نیز مانند بزرگسالان ممکن است هر روز استرس را تجربه کنند و یا دگیری مهارت های مدیریت استرس می تواند برای آنها مفید باشد. بیشتر نوجوانان زمانی استرس بیشتری احساس می کنند که موقعیت موجود را خطرناک، دشوار، یا دردناک تلقی کنند و توان کافی برای مواجه شدن با آن وضعیت را در خود احساس نمی کنند. در ذیل به برخی از ریشه های استرس نوجوانان اشاره شده است:

• انتظارات موجود در محیط مدرسه و احساس نا امیدی و کلافگی
• احساست و تفکرات منفی در باره ی خود
• تغییر در بدن آنها
• مشکلات در رابطه با دوستان و یا همکلاسی ها در مدرسه
• عدم امنیت در محیط زندگی یا در همسایگی
• جدایی یا طلاق والدین
• بیماری های مزمن یا دیگر مشکلات جدی در خانواده
• مرگ عزیزان
• تغییر مدرسه
• فعالیت بیش از حد یا انتظارات بیش از حد
• مشکل مالی خانواده

 

برخی از نوجوانان در استرس غرق می شوند. زمانی که این اتفاق می افتد، میزان زیاد استرس که به اندازه ی کافی مدیریت نشده اند می تواند اضطراب، گوشه گیری، خشونت، بیماری های جسمی، یا روی آوردن به راه های ناسالم مقابله با استرس مانند مصرف موادمخدر و الکل را در پی داشته باشند.

ما هنگامی که شرایط را دشوار یا آزار دهنده می بینیم، در ذهن و جسم ما تغییراتی اتفاق می افتد که ما را برای مقابله با خطر آماده می سازد. این پاسخ های “جنگ، جنگ، یا گریز” شامل ضربان بالاتر قلب و ریتم تنفس بالاتر، افزایش خون رسانی به عضلات بازو ها و پاها، سردی دست و پا، احساس ناراحتی و درد معده و احساس وحشت می شوند.

 

مکانیزم یکسانی که پاسخ به استرس را شروع می کند، می تواند آن را متوقف سازد. پس از آنکه متوجه می شویم که شرایط دیگر خطرناک نیست، بلافاصله تغییرات می توانند در ذهن و بدن ما برای کمک به ما برای بازیافتن آرامش و آسودگی رخ دهند. این “پاسخ ریلکسیشن” شامل کاهش ضربان قلب و ریتم تنفس، و یک احساس کلی آسایش می شود. نوجوانانی که به یک به سطح مطلوبی از مهارت “پاسخ های ریلکسیشن” و دیگر مهارت های مدیریت استرس دست می یابند، کمتر در مقابل استرس دچار درماندگی شده و گزینه ها بیشتری برای مقابله با استرس در اختیار خواهند داشت.

 

والدین نیز می توانند به روش های زیر به نوجوان کمک کنند:

• همواره نسبت به اثرات احتمالی استرس بر سلامت، رفتار، افکار، یا احساسات نوجوان گوش به زنگ باشند.
• به حرف های نوجوان به دقت گوش کنند تا در صورت حمله ی استرس به سرعت متوجه آن شوند.
• فراگیری و مدل سازی مهارت های مدیریت استرس
• پشتیبانی در فعالیت های ورزشی و دیگر فعالیت های خیرخواهانه اجتماعی

 

نوجوانان با بکارگیری اصول و رفتارهای زیر می توانند استرس خود را کاهش دهند:

• طبق یک برنامه ی دقیق و مداوم ورزش کرده و برنامه ی غذایی منظمی داشته باشند.
• پرهیز از مصرف زیاد نوشیدنی ها و غذاهای حاوی کافئین که می توانند سبب تشدید احساس اضطراب و بی قراری شوند.
• دوری از مواد مخدر، الکل و دخانیات
• یادگیری تمرینات ریلکسیشن ( تکنیک های تنفس شکمی و ریلکسیشن عضلات)
• رشد مهارت های جرات ورزی. برای مثال، ابراز احساسات با قاطعیت و بدور از موضعی تهاجمی یا منفعل: (“زمانی که غر می زنی من عصبانی می شوم”، “لطفا دیگر غر نزن”).
• با تمرین خود را برای کارها و موقعیت های استرس زا آماده سازند. برای مثال اگر صحبت کردن در جمع شما را مضطرب می سازد، برای تمرین ورفع این مشکل می توانید در یک سخنرانی و یا کنفراس در کلاس های مدرسه شرکت کنید.
• کاستن از گفتگوی درونی منفی با خود: هنگامی که افکار منفی به شما هجوم می آورند، با افکار جایگزین مثبت یا افکار فاقد بار منفی، به مقابله با آنها بپردازید. “زندگی من هرگز بهتر نخواهد شد” را می توان با “اگر الان احساس نا امیدی می کنم، اما احتمالا زندگی من در آینده با تلاش خودم و کمک دیگران بهتر خواهد شد” جایگزین کرد.
• به جای آنکه از خود و دیگران توقع داشته باشید همواره بی عیب و نقص و کامل باشید، سعی کنید یاد بگیرید تا از کارهای موثری که به اندازه ی کافی آنها رابخوبی انجام داده اید احساس رضایت داشته باشید.
• هر ازگاهی از موقعیت های استرس زا فاصله گرفته و آرامش خود را باز یابید. کارهایی مانند گوش دادن به موسیقی، گفت وگو با یک دوست، نقاشی، نوشتن، یا گذراندن وقت خود با یک حیوان خانگی می توانند موجب کاهش استرس شوند.
• تشکیل شبکه ای از دوستان که به شما در مقابله با استرس از طریق فعالیت های سالم کمک می کنند.

با استفاده از این تکنیک ها و روشهای دیگر، نوجوانان می توانند به مدیریت استرس خود بپردازند. اگر نوجوانی در باره ی تجربه ی استرس شدید با شما سخن می گوید و یا علایم آن را نشان می دهد، مشاوره با یک روان پزشک کودک و نوجوان یا یک متخصص در زمینه ی سلامت روانی می تواند به او کمک کند.

منبع: com.مشاوره-آنلاین

شیوه های فرزند پروری هر والد معمولا از تجربیات اجتماعی، نحوه تربیت خود والد در دوره کودکی وتکرار تجربیات ومشاهدات و الگوبرداری از محیط اطراف ناشی می شود.

بر اساس نحوه تربیت کودکان می توان چهار الگوی تربیتی را تشخیص داد.

1- الگوی تربیتی مبتنی بر عدم محبت و قاطعیت.

2- الگوی تربیتی مبتنی بر محبت و عدم قاطعیت.

3- الگوی تربیتی مبتنی بر عدم محبت و عدم قاطعیت.

4- الگوی تربیتی مبتنی بر محبت و قاطعیت.

تحقیقات و بررسی ها حاکی از آن است که در شکل گیری خصوصیات تربیتی کودکان، الگوی تربیتی حاکم بر خانواده سهم به سزایی دارد. محققین عقیده دارند که اکثر کودکان مبتلا به اختلالات رفتاری در الگوی اول و سوم یعنی خانواده های سرکوب گر و طرد کننده بزرگ می شوند.

فرایند این حانواده ها بدین صورت است که والدین و بچه ها برای کنترل یکدیگر از رفتار های منفی استفاده می کنند و در واقع والدین توانایی لازم برای هدایت فرزندان شان را ندارند. در چنین خانواده ای، والدین هیچ پروایی از فرمان دادن، فریاد زدن، سرزنش کردن و تنبیه نمودن بچه ها ندارند. بچه ها هم به همین ترتیب عمل می کنند تا بتوانند والدین شان را کنترل کنند. معمولا هر دو طرف تسلیم یکدیگر می شوند و این باعث تقویت رفتار در هر دو طرف می گردد.

1- الگوی تربیتی عدم محبت و قاطعیت

اکثر علائم عصبی که روزانه در افراد مشاهده می کنیم، از طریق این الگو به وجود می آید، نگرانی، تنش، اضطراب، افسردگی و در نهایت خودکشی، خصوصیات عاطفی، هیجانی ای هستند که به واسطه این الگوی تربیتی ایجاد می شوند.

کودکانی که بر اساس این الگو تربیت می شوند، معمولا به ترس های غیر منطقی مثل ترس از تنها خوابیدن، تاریکی، صدمه، عدم موفقیت،ترس از حیوانات بی آزار و… مبتلا می شوند واین ترس ها با سرزنش وتحقیر هر چه بیشتر والدین، شدیدتر می گردد. والدینی که مطابق با الگوی شماره یک با فرزندان خود رفتار می کنند، مقررات شدید و سختی را وضع می کنند که موجب می شود در نهایت بین آن ها و فرزندان شان روابط حاکم و پیشخدمتی برقرار گردد. با ادامه این روند جهان در نزد کودک به دو بخش حقارت و برتری تقسیم می شود که در بخش حقارت، کودک و در بخش برتری والدین اش قرار می گیرند.

2- الگوی تربیتی محبت و عدم قاطعیت

در طول بیست سال گذشته والدین همواره به دلیل عدم محبت و سخت گیری زیاد نسبت به فرزندان شان مورد انتقاد قرار گرفته اند. اما اکنون الگوی تربیتی خود را نسبت به گذشته تغییر داده اند. بر اساس الگوی تربیتی محبت و عدم قاطعیت رفتار می کنند. اما این الگو نیز نه تنها بهبودی در وضعیت کودک بوجود نمی آورد، بلکه در عوض مشکلات بسیاری برای جامعه ایجاد می کند. در گذشته کودکان را مسئولیت پذیر و سخت کوش تربیت می کردند. اما آ نها خود سرزنش گر می شدند و از احساس بی ارزشی و گناه کار بودن در رنج بودند. امروزه شاهد کودکان بسیاری هستیم که از زیر بار مسئولیت شانه خالی می کنند. منفعل و پر توقع هستند، احساس می کنند همه دنیا به آن ها بدهکار است. با وجود این، کودکان امروزی کمتر دچار احساس افسردگی یا گناهکاری و شرمندگی می شوند، اما در عوض با مشکلات دیگری دست به گریبانند، مشکلاتی از قبیل بی حوصلگی، نارضایتی از زندگی و درک این مطلب که از استعداد های خود به نحو بهینه استفاده نکرده اند.

آن ها درماندگی و ناتوانی خود را احساس می کنند، اما از اعتماد به نفس لازم برای رفع این نقایص برخوردار نیستند. آن ها مرتبا در خواست ها و تقاضاهای بیش تری از والدین شان دارند و خودشان در جهت رفع خواسته های خود کم تر تلاش می کنند و مسئولیت پذیر نیستند.

این الگوی تربیتی کودکانی ناز پرورده، لوس، ضعیف النفس و وابسته تربیت می کند که تا سنین بزرگسالی هم مانند کودک رفتار می کنند. با این کودکان با مهربانی و ملاحظه بیش از حد رفتار می شود. اجازه هر کاری را دارند و والدین محدودیت های بسیار کمی برایشان قایل می شوند وتقاضاهای کمی از آن ها دارند ومسئولیت انجام کار را در خانه به آن ها واگذار نمی کنند.

3- الگوی تربیتی عدم محبت وعدم قاطعیت

در این الگوی تربیتی اعتقاد بر این است که کودک عمدا بدرفتاری می کند واگر بخواهد می تواند به سادگی در تکالیف و کارهایش موفق شود. این والدین بر اساس رفتارهای اشتباه کودک خود، در مورد شخصیت اش قضاوت کرده و معتقدند کودک شان بدذات، پست و فرومایه است. آن ها معتقدند تعریف وتمجید کودک شان را شرطی و لوس می کند و رفتارهای خوب را تنها زمانی انجام خواهد داد که بخواهد هدیه و پاداش دریافت کند و با خشنود ساختن والدین اش جایزه ای بگیرد. این کودکان اگر بد رفتاری کنند طرد می شوند، اما اگر بد رفتاری نکنند مورد تشویق والدین شان قرار نمی گیرند. همیشه مورد سرزنش و مقایسه قرار می گیرند. چه کار ناشایسته ای انجام دهند و چه انجام ندهند. این کودکان سر در گم، آشفته، پریشان، سرخورده وناکام هستند. زیرا هیچ راهی برای آن ها جهت کسب موفقیت و جلب رضایت والدین وجود ندارد. در نتیجه این کودکان خشمگین و رنجیده خاطر می شوند. در این زمان احساسات خصمانه خود را یا به درون خود برده و یا به نزدیکان خود و به جامعه منتقل می کنند.

4- الگوی تربیتی محبت و قاطعیت

والدینی که بر اساس این الگو که بهترین و مطلوب ترین الگوی تربیتی است رفتار می کنند، درباره رفتارهای منفی کودک خود سخن می گویند، همیشه بر رفتار کودک تاکید دارند و هرگز خود او یا شخصیت اش را مورد خطاب قرار نمی دهند و بر اساس رفتارش در مورد شخصیت اش قضاوت نمی کنند.

کودک را طرد نمی کنند. هرگز به او نمی گویند تو را دوست ندارم. محبت شان به کودک مشروط به رفتار کودک نیست و محبت بی دریغ دارند. تمام توجه خود را به حل مسئله اختصاص می دهند. هرگز سعی نمی کنند کودک را هراسان و پریشان سازند و یا او را مقصر جلوه دهند. این گونه والدین به فرزندان خود می گویند که از رفتار آن ها نا راضی اند و آن ها را توجیه می کنند که تنبیه شان صرفا به منظور اصلاح رفتارشان است و هرگز قصد تخریب شخصیت آنان را ندارند.

این والدین به مسائل و مشکلات کودکان به عنوان جزئی از زندگی طبیعی کودک و به عنوان مشکلی که نیاز به راه حل دارد، توجه می کنند، نه به عنوان رفتاری ناپسند که کودک عمدا برای ناخشنود کردن والدین اش انجام می دهد. در هنگام مشکلات این والدین تلاش نمی کنند تا کودک را سرزنش کرده و مقصر جلوه دهند، بلکه سعی می کنند آگاهی او را بالا برده و به او مهارت های لازم و اندیشه منطقی را آموزش دهند.

آن ها بدون آن که کودک خود را سرخورده و ناکام کرده یا ناعادلانه با او رفتار کنند و بدون جنجال و غوغا، کودک را برای مقابله با مشکلات زندگی آماده می سازند. این والدین عقیده دارند که رفتارهای اشتباه کودکان برای رسیدن به بلوغ فکری و مقابله با مشکلات دوران بزرگسالی ضروری است و در هنگام آموزش فرزندان خود، بدون کوچک ترین خشونت و فشاری به آن ها می آموزند که خود نظم باشند.

این والدین قاطع و جدی هستند و حتی زمانی هم که کودک را تنبیه بدنی می کنند، هرگز خشم خود را در تنبیه کودک وارد نمی کنند و کنترل خود را از دست نمی دهند. به عقیده آنان کودک به دلیل این که بیاموزد تا رفتارهای خود را اصلاح کند، تنبیه می شود، نه به این علت که مستحق تنبیه بوده است. آن ها تنبیه بدنی را به عنوان آخرین راه و زمانی که سایر روش ها موثر نباشد، به کار می گیرند.

منبع: کودک و نوجوان