کودک خود را به ما بسپارید
گاهی اوقات کودکان مانند بزرگترها به درمان های روحی و روانی نیازمندند. روان درمانی کودک می تواند به آنها کمک کند که مهارت های حل مسئله خود را گسترش دهند. علاوه بر آن کودکان شما از سنین ابتدایی می آموزند که کمک حرفه ای گرفتن از متخصصین حوزه سلامت روان چه ارزشی دارد.
یک درمانگر خوب می تواند به کودکان و خانواده ها در رفع استرس ها و مشکلات رفتاری و هیجانی شان کمک کند و به آنها بیاموزد که چگونه مشکلات خود را مدیریت کند.
خیلی از کودک ها در زمینه مدیریت کردن استرس های مدرسه مثل: انجام تکالیف، اضطراب امتحان، فشار همسالان و سر و کله زدن با مراجع قدرت مشکل دارند. همچنین در حیطه خانواده نیز مسائلی چون طلاق، جابجایی یا بیماری اعضای خانواده و تحولات بزرگی از این دست وجود دارد که می تواند کودک شما را نیازمند به مشورت با یک متخصص کند.
آیا فرزند شما باید با یک درمانگر دیدار داشته باشد؟!
بهتر است این طور پاسخ دهیم، اتفاقات مهم زندگی: مانند مرگ یکی از اعضای خانواده، دوست یا حیوان خانگی، طلاق یا جابجایی، سوء استفاده بدنی، آسیب یا یک مریضی جدی در خانواده می تواند منجر به استرس و نهایتاً مشکلات رفتاری و تغییراتی در وضع روانی، خواب، اشتها و فعالیت های اجتماعی و عملی کودک شما شود.
هر چند در بعضی از موارد، واضح نیست چه چیزی باعث می شود که به یکباره یک بچه گوشه گیر، نگران و مضطرب، رنجیده، عبوس یا گریان به نظر برسد ولی اگر شما احساس می کنید فرزندتان شاید یک مشکل رفتاری یا احساسی – هیجانی دارد یا نیاز به کمک در زمینه مدیریت حوادث مشکل زندگی دارد به غریزه تان اعتماد کنید!
علائم اساسی که باید در کودک خود دنبال کنید و ساده از آن نگذرید
- تأخیر رشدی در گفتار، زبان یا تعلیم دستشویی رفتن
- مشکلات مربوط به توجه و یادگیری (ADHD)
- مشکلات رفتاری (مانند خشم بیش از حد، رفتارهای در هم گسیخته، شب ادراری یا اختلال خوردن)
- افت شدید در نمرات به خصوص اگر فرزند شما به طور نرمال نمرات بالایی به دست می آورده
- ناراحتی، غم، گریانی یا افسردگی
- کناره گیری یا انزوای اجتماعی
- کاهش علاقه در فعالیت های لذت بخش قبلی
- رفتارهای خشمگین و عصبی (مانند گاز گرفتن، لگد زدن یا ضربه زدن)
- تغییر ناگهانی در اشتها (مخصوصاً در نوجوانی)
- کم خوابی یا پر خوابی
- غیبت یا دیر آمدن به مدرسه (بیش از حد)
- نوسانات خلق (به عنوان مثال شادی در یک لحظه و ناراحتی در لحظه بعد)
- گسترش یا افزایش مشکلات فیزیکی (مثل سردرد، دل درد و…) با وجود جواب آزمایش های نرمال از سوی پزشک
- یک بیماری جدی یا مزمن
- نشانه هایی از مصرف الکل، مواد مخدر یا سوء مصرف از داروها
- مشکلات تحولی (مانند جدایی، طلاق یا جابجایی)
- پیامدهای داغ دیدگی
- اختلالات رشدی
با پرستارها، معلم ها و دکترها صحبت کنید
صحبت کردن با پرستارها و معلم هایی که به طور منظم با فرزندتان در ارتباط هستند بسیار مفید است. آیا فرزند شما در کلاس درس توجه لازم دارد و تکالیف و وظایفش به موقع حاضر است؟ رفتارش در ارتباط با همسالانش چگونه است؟ آیا سازگاری لازم با محیط های اجتماعی دارد؟
تا جایی که امکان دارد اطلاعات مفید در ارتباط با چگونگی فرزندتان بیرون از محیط خانه یا در حضور غریبه ها به دور از اعضای خانواده جمع آوری کنید. این اطلاعات می تواند به درمانگر کودکتان در راستای اهداف درمانی اش کمک بسزایی بکند.
چگونه یک متخصص بالینی واجد شرایط که تجربه کار کردن با بچه ها و نوجوانان را دارد پیدا کنید؟
در حالی که تجربه و تحصیلات مهم هستند، باید بدانید که پیدا کردن یک مشاور که فرزندتان در حضور او احساس راحتی کند، به او اعتماد کند و بتواند با او ارتباط برقرار کند نکته بسیار مهمی است که نباید از آن غافل باشید.
زمانی که در حال جستجو برای یک درمانگر شایسته برای فرزندتان هستید به نکات زیر توجه کنید:
- آیا درمانگر مجوز برای کار کردن در حوزه مشکل شما را دارد (مدارک تحصیلی، سوابق کار، گواهی نامه ها و از همه مهمتر مراکز معتبر که تحت نظارت سازمان های علمی و روانشناسی هستند نشانه های خوبی برای این است که یک درمانگر آیا صلاحیت کار کردن در حوزه های علمی خود را دارد یا خیر؟ بنابراین هرگز به افرادی که بدون تابلوی مجوز رسمی کار می کنند اعتماد نکنید).
- چه مدت درمانگر با کودکان و نوجوانان کار کرده است؟
- آیا کودک شما رفتار درمانگر را دوستانی تلقی کرده است؟!
- آیا در مواقع اضطراری، می توانید از طریق تلفن با ایشان در ارتباط باشید؟!
- درمانگر در چه زمینه ای از درمان تخصص دارد؟
باید به این نکته توجه کنید که پیدا کردن درمانگری که با شما و فرزندتان و نیازهای درمانی او مطابقت دارد ضروری است، بنابراین از جستجو دست برندارید!
نکته قابل توجه دیگر این است که همانند دیگر تخصص های پزشکی، روان درمانگرها انواع مختلفی از گواهی نامه ها و تخصص ها را دارند. به عنوان یک قانون کلی درمانگر فرزند شما باید یک درجه تخصصی در زمینه سلامت روان (روان شناسی، مددکاری، نوروتراپی یا روانپزشکی) را داشته باشد.
روانپزشکان چه کسانی هستند؟
روانپزشکان (MD یا DOS) پزشکان طبی هستند که به طور حرفه ای در زمینه مشکلات روحی و روانی آموزش دیده اند و برای حل معضلات خلقی، عاطفی و روانی دارو تجویز می کنند.
روانشناسان چه کسانی هستند؟
روانشناسان بالینی (PhDS و PSDS یا EolDS) درمانگرانی هستند که درجه فوق لیسانس یا دکترا در زمینه روان درمانی دارند. آنها تخصص های زیادی در زمینه برخورد با کودکان و نوجوانان و خانواده هایشان دارند. روانشناسان ممکن است به مراجعه کنندگان در زمینه مدیریت مصرف داروهایشان کمک کنند اما دارو تجویز نمی کنند.
نوروتراپیست ها چه کسانی هستند؟
عصب درمانگرها روانشناسان آموزش دیده ای هستند که از تکنولوژی های نوین درمانی همانند بیوفیدبک، نوروفیدبک، تی – دی – سی – اس و… برای درمان اختلالات کودکان، نوجوانان و بزرگسالان استفاده می کنند.
از کجا شروع کنیم؟
به باور ما مرحله و گام اول درمان مناسب برای فرزندتان مراجعه به یک روانشناس است. روان درمانگر متخصص بعد از انجام آزمایش های لازم (شامل تست های روانی، خلقی و هویتی) و انجام مصاحبه بالینی اقدام به تشخیص گذاری اختلال فرزندتان خواهد کرد و سپس به شما توصیه خواهد کرد که از کدام یک از متخصصین فوق (روانپزشک، روان درمانگر و یا نوروتراپیست) کمک بگیرید.
خانواده درمانی چیست و از چه زمانی ضرورت پیدا می کند؟!
زمانی که یک کودک یا نوجوان مشکل رفتاری دارد، خانواده درمانی می تواند برای برقراری ارتباط خوب اعضای خانواده با یکدیگر و کمک به حل مشکلات کودک و یا نوجوان شما بسیار کمک کند. هرگز فراموش نکنید که مشکلات روحی و روانی فرزند شما گاه به خاطر نابسامانی های داخل خانه و معضلات ارتباطی یا خلقی بزرگسالان شکل گرفته است. بنابراین همکاری اعضای خانواده برای حل معضلات و ایجاد محیطی امن و جوی آرام بسیار حائز اهمیت است.
چگونه کودکم را برای جلسه اول درمان آماده سازم؟
شما ممکن است نگران باشید که وقتی به فرزندتان ابراز می کنید که در آینده نزدیک با یک درمانگر ملاقات دارد، ناراحت یا خشمگین نشود.
اگر چه در برخی موارد این اتفاق رخ می دهد ولی این امر بسیار ضروری است که با فرزندتان در مورد این که چرا او قرار است با یک درمانگر ملاقات داشته باشد، صادق باشید.
اگر چه در طول جلسات این موضوع روشن خواهد شد ولی این که شما فرزندتان را برای این ملاقات آماده کنید بسیار مهم است.
به کودک تان توضیح دهید که این ملاقات، شبیه مراجعه به دکترهای فیزیکی و طبی نخواهد بود. برای آنها شرح بدهید که این نوع از دکترها با بچه ها و خانواده هایشان برای این که مشکلاتشان را حل کنند و احساس بهتری داشته باشند صحبت می کنند، بازی می کنند و راه حل های خوبی را یادشان می دهند.
بچه های بزرگتر و نوجوانان ممکن است نیاز به شنیدن این امر داشته باشند که تمام گفته های آنها با درمانگر محرمانه باقی خواهد ماند و هرگز با افراد دیگری مثل والدین، معلم ها و دوستان بدون اجازه آنها در میان گذاشته نمی شود.
دادن این اطلاعات به فرزندتان قبل از قرار ملاقات اول می تواند از اساس تنهایی و طرد شدن فرزندتان جلوگیری کرده و این اطمینان خاطر را برای آنها فراهم می کند که قرار است تمام اعضای خانواده برای حل مشکلات پیش آمده با هم کار می کنند.
جو حمایتی را فراموش نکنید
زمانی که فرزندتان با مسائل خلقی و عاطفی در حال سر و کله زدن است، به آنها خوب گوش دهید، آنها را قضاوت نکنید و مورد حمایتشان قرار دهید. فراموش نکنید که خیلی از بچه ها قادر به بیان دقیق ترس ها و احساساتشان نیستند، پس تا می توانید صبور باشید.
حتماً زمانی را برای صحبت کردن فرزندانتان در ارتباط با ترس ها و نگرانی هایشان به آنها اختصاص دهید. برای خوب گوش دادن، تلویزیون را خاموش کنید، موبایل تان را کنار بگذارید، دست های او را بگیرید و به او اطمینان خاطر دهید که او در اولویت برنامه های شما قرار دارد.
چند پند خوب
- تا جایی که می توانید، هر چند وقت یک بار مستقیم و آزادانه با فرزندانتان صحبت کنید.
- عشق و محبتتان را به فرزندتان نشان دهید.
- با مراقبت از نیازهای جسمی و روحیتان یک الگوی خوب برای کودکان خود باشید.
- در مواقع لزوم از همسرتان، اعضای خانواده درجه یک، معلم و دکتر فرزندتان درخواست کمک و حمایت کنید.
- جمع های سرگرم کننده و شاد داشته باشید تا جو حمایتی و ارتباطی خانه مطلوب باشد.
- هر چند وقت یک بار با درمانگران در تماس باشید.
- به ارتباط میان درمانگر و فرزندتان احترام بگذارید و در موارد غیر ضروری سرک نکشید و جو اعتماد میان آنها را مختل نکنید.
سخن آخر
با تشخیص به موقع مشکلات و درخواست به موقع کمک می توانید به فرزندتان قبل از ریشه دار شدن و شکل گیری آسیب های جدی روانی و فیزیکی در آنها کمک کنید.
با اقدام به موقع و عاقلانه خانواده خود را از سختی ها و نا امنی ها دور کرده، به سمت زندگی شاد و سالم سوق دهید.
فرزند شما حق دارد سالم، جسور، موفق و شاد باشد.
منبع: کودک و نوجوان
