مشاوره وسواس به بررسی انواع مختلف آن می پردازد و اینکه فرد را تا حد درگیر کرده و در زندگی روزمره ی او را با اختلال روبرو کرده است.

افراد وسواسی معمولا از جانب دیگران با برچسب های نامناسبی نام گذاری می شوند و احساس می کنند هیچ کس قادر به درک حساسیت های شان نیست.

در این مطلب قصد داریم تا شما را با انواع مختلف وسواس و بهترین راهکارهای درمان آن آشنا کنیم.

**در حالت خاص همچون شیوع بیماری کرونا ، شستن دست ها و تمیزکردن سطوح وسواس محسوب نمی شود و اختلال به حساب نمی آید. البته تا وقتی که به خود و دیگران آسیب وارد نکند.**

مشاوره وسواس چیست و چرا به وجود می آید؟

وسواس به معنای افکار یا رفتارهای تکرار شونده و خارج از کنترل فرد است که اگر چه از وجود آن ها ناراحت است و آن ها را غیر منطقی می داند اما قادر به کنترل شان نیست.

فرد وسواسی دایما تلاش می کند تا افکار و یا رفتارهای وسواس گونه اش را ترک کند اما در این کار موفق نیست.

اختلال وسواس جزء دسته ی اختلالات اضطرابی و جبری است و معمولا دارای زمینه های خانوادگی و ارثی است.

بنابراین در صورت ابتلا به وسواس، می توانید نشانه های آن را در بستگان درجه یک مانند پدر و مادرتان نیز ببینید.

مهم ترین نشانه های اختلال وسواس

افراد وسواسی از اضطراب درونی زیادی رنج می برند.

افکار تکرار شونده در خصوص موضع نگرانی غالبا باعث ایجاد فشار می شود. در ادامه فرد تلاش می کند تا از طریق انجام رفتارهای تکراری، اضطراب را تحت کنترل در آورد و به آرامش برسد.

اگر چه وسواس فکری و عملی به شکل های مختلفی مانند وسواس پاکی و نجسی، نظافت، وسواس شست و شو … بروز می کند اما در همه ی انواع وسواس شامل افکار و رفتارهای همراه با وارسی هستیم.

به خاطر داشته باشید که چک کردن در، بستن آب، داشتن رویه ای مشخص در انجام کارها و رعایت بهداشت در همه ی حالات وسواس محسوب نمی شود.

این رفتارها در صورتی به عنوان وسواس نام گذاری می شوند که فرد قادر به کنترل آن ها نباشد و از طریق آن ها اختلالاتی در فعالیت های روزانه اش ایجاد شده باشد.

به عنوان مثال اگر پس از آمدن به خانه دست های تان را دو بار بشویید تا مبادا آلودگی منجر به بیماری تان شود، شما وسواسی نخواهید بود اما اگر ترس از ورود میکرب به بدن تان باعث شود از مهمانی، کلاس یا فعالیت ها جا بمانید، درگیر وسواس شده اید.

مهم ترین افکار وسواسی شایع در اختلال وسواس

• وسواس آلودگی
• وسواس از دست دادن کنترل
• وسواس کمال طلبی
• وسواس صدمه
• وسواس های مذهبی
• وسواس افکار جنسی ناخواسته

رفتارهای وسوای شایع

• شستن و پاک کردن
• وارسی و چک کردن
• تکرار کردن
• اعمال وسواسی ذهنی

روش های درمانی وسواس در مشاوره وسواس

روش های متفاوتی برای درمان وسواس وجود دارد.

در صورت زیاد بودن علایم و نشانگان، دارو درمانی می تواند یکی از روش ها باشد.

روش های روانشناختی مفیدی مانند درمان شناختی رفتاری و درمان های فراشناختی نیز به منظور کنترل علایم اضطراب و درمان وسواس وجود دارد که می تواند به شما کمک کند تا شرایط تان را مدیریت کنید.

در این شیوه ها، روانشناس به شما کمک می کند تا دست از کنترل کردن رفتارهای اجباری تان بردارید، منشا اضطراب تان را شناسایی و رفع کنید و با علایم تان آشتی کنید.

بررسی تصاویر مغری افراد وسواسی و مقایسه ی ان ها با افراد غیر وسواسی نشان می دهد که وسواسی ها به گونه ی قابل توجه و غیر منطقی خود را در معرض خطر می بینند و سیستم اضطرابی شان به شکل صحیح کار نمی کند و قرار گرفتن در معرض درمان می تواند سیستم موجود را اصلاح کند.

چطور می توانم به فرد وسواسی کمک کنم؟

در صورتی که در حال حاضر فردی مبتلا به وسواس را با خود دارید، استفاده از روش های زیر می تواند به شما کمک کند تا او را در مسیر بهبودی قرار دهید:

1. اطلاعات تان را در مورد وسواس زیاد کنید. می توانید کتاب های مربوط به وساس را مطالعه کنید، از مشاوره وسواس بگیرید و یا فیلم های آموزشی وسواس را مشاهده کنید.
2. به یاد داشته باشید فرد وسواسی قصد آزار رساندن به شما را ندارد و رفتارهای شان به دلیل اضطراب است.
3. رفتارهای خودتان با فرد وسواسی را به شکل درستی تغییر دهید.

برخی از رفتارها مانند مراقبت بیش از حد از او، برچسب های منفی، آماده کردن شرایط برای انجام رفتار وسواسی مانند خرید حجم زیادی از شوینده ها و یا قبول مسئولیت های اضافی می تواند رفتار وسواس را تقویت کند.

4. به او کمک کنید تا با روانشناس صحبت کند و درمان مناسب را پیدا کند.
5. در یک گروه حمایتی مانند خانواده های دیگر افراد وسواسی قرار بگرید و از روش هایی که آن ها برای مدیریت علایم وسواس استفاده می کنند، بهره ببرید.

منبع : مشاوره وسواس و روش درمان آن در جهان

همواره یکی از شکایات رایج والدین پرخاشگری فرزندان می باشد. شما ممکن است به عنوان والدین کودک پرخاشگر بارها این جمله را  به زبان بیاورید: “من احساس می کنم مانند پدر و مادری شکست خورده هستم”. این امر خیلی اهمیتی ندارد که چرا شما به عنوان پدر و مادر در آن زمان که باید، موثر نبوده اید- آنچه که مهم تر است این است که شما در مورد این مساله چه کاری انجام داده اید. ابتدایی ترین مرحله این است که  که از الگوهایی که در طول سال ها در کودکتان ایجاد شده است آگاه باشید. از خودتان بپرسید: “من چه رفتاری می بینم و درمقابل آن چه واکنشی انجام می دهم؟”

در نظر داشته باشید، هر فرد، شرایط و هر کودک، خاص هستند. برای مثال برخی از والدین در کنترل و مواجهه با خشم خودشان دچار مشکل هستند. آن‌ها به محض این‌که مشکلی را می بینند یا می شنوند به این ور و آن ور می پرند، و به کودک سیلی می زنند. این تنها منجر به بدتر شدن وضعیت می شود زیرا اگر شما واکنش پرخاشگرانه نشان دهید، کودک شما می آموزد که پرخاشگری همان چیزی است که با آن می توان مشکلات را حل کرد. درنتیجه ممکن است کودک یاد نگیرد به شیوه های مختلف دیگری رفتار کند: او همچنین اعتدال خود را از دست می دهد و پرخاشگر می شود.

درمقابل، برخی از والدین بسیار منفعل هستند- اما کودکشان ممکن است به دلیل عقب نشینی والدینش و برخورد نکردن درست با موضوع، پرخاشگر شود. بگذارید واضح تر بگوییم: شما می توانید معتدل باشید. شخصی ارام و پدر مادری موثر_این دو متقابلا منحصر به فرد نیستند_اما شما هنوز لازم است که محدودیت هایی را به صورت واضح، مشخص کنید و در این امر مشارکت کنید.

اگر شما پدر و مادری هستید که در یک الگوی ناموثر در پاسخ به فرزندتان گرفتار شده اید، توجه داشته باشید که تغییر یک شبه اتفاق نمی افتد. چگونگی پاسخ شما نشان نمی دهند که شما والدین بد یا خوبی هستید، این ممکن است بدان معنا باشد که شما بخشی از مشکل هستید و بنابراین می توانید بخشی از راه حل نیز باشید. اگرکودک شما پرخاشگر است این تقصیر شما نیست اما لازم است که شما به او آموزش دهید که چطور کارها را به روش های متفاوتی انجام دهد.

کودک شما ممکن است یک برچسب مانند ADHA (اختلال بیش فعالی/کمبود توجه)، ODD (اختلال نافرمانی مقابله ای)، و یا اختلال دوقطبی داشته باشد. اما صرف نظر از نوع برچسبی که فرزند شما دارد، شما هنوز هم می توانید یاد بگیرید که موثر باشید. رفتارهای پرخاشگرانه نیاز به تغییر دارند، و با وجود برچسب ها والدین هم لازم است که تغییر کنند. ممکن است به دلیل خواسته هایی که هر روز از شما انتظار می رود، احساس دلهره کنید، اما اگر به رفتار پرخاشگرانه فرزندتان پاسخ ندهید فقط وضع بدتر می شود. روش شما برای رسیدگی به پرخاشگری کودکتان ممکن است از سنی به سن دیگر و مرحله به مرحله تغییر کند. در اینجا چند راهنمایی برای کمک به شما در مراحل مختلف زندگی فرزندتان وجود دارد:

کودکان درسن پیش دبستانی و پرخاشگری

۱- ثبات داشته باشید: برای کودکان جوان تر ثبات داشتن، اهمیت زیادی دارد. شما نمی توانید رفتارهای یک روز را نادیده بگیرید و در روز بعد با فریاد زدن بر سر کودک خود واکنش نشان دهید. صرف نظر از جایی که هستید و کاری که انجام می دهید تلاش کنید ثبات داشته باشید. اگر فرزند شما  در حال کتک کاری با خواهر و برادر خود است، چیزی شبیه به این پاسخ بدهید: ” کتک کاری کار درستی نیست. لازم است شما زمانی را با خود خلوت کنید و آرام شوید.” تلاش کنید که در هر زمان به همان شیوه پاسخ می دهید.

۲-فرزندتان را از موقعیت دور کنید: گاهی اوقات لازم است که فرزندتان را از موقعیت دور کنید تا به او کمک کنید کنترل احساساتش را بازیابد. اگر در فروشگاه مواد غذایی هستید و فرزند شما اوقات تلخی می کند و به دلیل اینکه شما آنچه را که او دوست دارد برایش نمی خرید به سبد خرید لگد می زند، شما می توانید بگویید: “داری بیش از حد سروصدا ایجاد می کنی، ما برای خرید این خوراکی ها به اینجا نیامده ایم و اگر سرو صدا را تمام نکنی اینجا را ترک می کنیم”.اگر فرزند شما سروصدایش را متوقف نکرد، به راه خود ادامه دهید و او را از فروشگاه بیرون ببرید.

۳_با دیگر مراقبان هماهنگ باشید: به یاد داشته باشید که رفتارهای بدی مانند کتک کاری و حملات فیزیکی در مهدکودک ها و مراکز پیش دبستانی نیز رخ می دهد. این بخشی از مسیری است که کودکان یاد می‌گیرند که در ادامه برای مدتی طولانی درکنار هم باشند، اما اگر کودک شما پرخاشگری می‌کند شما باید فورا با این مساله برخورد کنید. همچنین لازم است که شما مداخلاتتان را با دیگر مراقبان هماهنگ کنید به طوری که هر دونوع مداخلات شبیه به هم باشند. به طور منظم با مربی مسائل را بررسی کنید تا مطمئن شوید که رفتار درحال بهبود یافتن است.

کودکان در سن مدرسه ابتدایی

اگر شما یک کودک دبستانی دارید که مرتب رفتار پرخاشگرانه انجام می دهد، لازم است که به طور منظم، و احتمالا روزانه، با مدرسه به منظور نظارت بر رفتارش در ارتباط باشید. به دنبال این باشید که رفتار آن ها چه عواقبی در مدرسه دارد، و مطمئن شوید که برای این  سورفتارها در مدرسه عواقبی وجود دارد. شما ممکن است که بخواهید معلم کودکتان را تشویق کنید که  در مقابل انتظارات رفتاری و عواقب رفتارپرخاشگرانه، ثبات داشته باشد.

سوءرفتارهایی مانند ادامس جویدن یا دویدن در سالن باید توسط مدرسه مورد نظارت قرارگیرد_کار آن ها این است که رفتارهای معمول را مدیریت کنند و شما به عنوان پدر و مادر دیگر لازم نیست برای آن ها مجازات دیگری را در نظر بگیرید_.اما رفتارهایی  هم هستند مانند پرخاشگری فیزیکی یا بدزبانی کردن، و مدرسه نمی تواند به طور کامل این مشکل را حل کند. این رفتارها باید درخانه دنبال شوند و مورد بحث قرار بگیرند و عواقب احتمالی در پی داشته باشند. دلیل اینکه شما رفتارهای مخرب تری را باید به چالش بکشید این است که خانه مکانی هست که شما فرصت دارید تا به کودکتان راه حل های دیگر را آموزش دهید. اگر برای اولین بار چیزی اتفاق افتاده است، به وسیله ی یک مکالمه پیرامون حل مساله، به او کمک کنید تا تجسم کند که کجا مهارت های مقابله کردنش شکست خورده است، وسپس در برخی از آن هایی که برای آینده او موثرتر است با او کارکنید. از او بپرسید:”دفعه ی بعد چه کار متفاوتی انجام میدهی؟”.

از سوی دیگر اگر سوءرفتار قبلا اتفاق افتاده است، نه تنها شما باید در مورد اینکه مهارتهای مقابله ایش کجا شکست خورده با او صحبت کنید بلکه باید برای رفتارش عواقبی هم در نظر بگیرید که او را مسئول و پاسخ گو نگه دارد. این عواقب می تواند شامل هر کاری باشد که شما فکر میکنید  برای یادگیری کودکتان در این وضعیت مفید است، تا زمانی که بتواند آن را کامل انجام دهد. بنابراین اینکه او را به انجام مجازات سختی برای ۶ ساعت وادارید مفید نیست، اما واداشتن به اینکه او ۱۰ چیز را بنویسد که می‌تواند دفعه بعد آن ها را متفاوت انجام دهد مفید است.

به هرحال اگر این رفتارهای پرخاشگرانه، تنها در مدرسه اتفاق بیافتند و نه درمکان های دیگر زندگی کودکتان، مهم است که بدانید چه اتفاقی افتاده است و دلیلش چیست. این یک رفتار نادرست است که شما بخواهید درمقابل مدرسه طرفداری فرزندتان را بکنید و_ به نظر نمی رسد که مفید هم باشد_.اما اگر فرزند شما که در موقعیت های دیگر تهاجمی نیست در مدرسه تهاجم و پرخاشگری می کند لازم است که شما دلیلش را بفهمید. به صحبت هایی که ممکن است کودک شما در مورد همکلاسی هایش و دیگر بچه ها بکند گوش دهید. درحالی که هنوز کودکتان را مسئول هر نوعی از رفتار پرخاشگرانه اش می دانید با معلم صحبت کنید. بدیهی است که اگر شما همان رفتار را در خانه ببینید، نتیجه ثابتی دارد و به مدرسه اجازه بدهید که بداند شما چه پیامدی را برای کودک در نظر می گیرید.

لازم است که درخانه، شما محدودیت هایی را  در مورد رفتار پرخاشگرانه وضع کنید. در مورد انتظاراتی  که از رفتار کودکتان دارید و عواقبی که رفتار او در پی خواهد داشت،موضع صریح و روشنی داشته باشید. شما می توانید قوانین را باصدای بلند بیان کنید یا اینکه آن ها را بنویسید. این اغلب در مورد کودکان کاربرد دارد که چیزها را به صورت سیاه و سفید ببینند. کودکتان را با گفتن این حرف ها آماده کنید: “این چیزی است که من انتظار دارم، اگر تو نتوانی انچه که من انتظار دارم  انجام دهی، اگر تو پرخاشگری کنی یا کار تهدید آمیزی انجام بدهی، چنین عواقبی را در پی خواهد داشت”.

منبع : چگونگی مدیریت رفتار کودک پرخاشگر

بازی درمانی اضطراب کودکان به او نمی گوید چه کاری انجام دهد، او کاملاً تمام تصمیمات خود را می گیرد و برای تمام احساسات، خواسته ها، تصمیمات و نیازهای ابراز شده اش احترام و اعتبار قائل هست.

به عبارت دیگر، مهم نیست که کودک چه کاری انجام می دهد، هیچ کس او را قضاوت یا ارزیابی نمی کند. در حقیقت بازی درمانی اضطراب کودکان یک راه عالی برای تشویق فرزندتان به صحبت و خندیدن با شما است و مهارت‌های مهمی مانند برخورد با موقعیت های ناشناخته‌ و همچنین شکست را به او آموزش می‌دهد.

بازی درمانی در منزل

۱.بازی هیولا

با کودک به اتاق او رفته و از او بخواهید عروسک یا شی را به عنوان هیولا انتخاب کند، اگر کودک در انتخاب مشکل داشت می تواند خودش برای کودک انتخاب کند اما بهترین کار این است که به کودک اجازه انتخاب بدهید. سپس هیولا را دست خود بگیرید و به سمت کودک  بروید و همزمان از عبارتی مانند « گمشو هیولا»، « سمت ما نیا» و عباراتی همانند این استفاده کنید.

در این بازی هیولا به کودک نمی رسد و واکنش های مختلفی نشان می دهند تا زمانی که هیولا به کم ترین فاصله از کودک برسد و سپس بازی متوقف می شود و یوه دیگری به خود می گیرد. این دفعه هیولا دور می شود و کودک آرام به دنبال هیولا می رود و او را تعقیب می کند. بهتر است کودک را تشویق کنید تا احساسات خود را با کلمات بیان کرده و حتی در این راه بزرگنمایی کند.

حتی می توانیم از کودک بخواهیم تا  با پا و دست خود به هیولا ضربه بزند. در دو حالت رفتارهای کودک بسیار شدید و حالت افراز و تفریط می شود. کودکانی که اضطراب شدید یا اضطراب پس از صانحه را تجربه می کنند ممکن است خشک شوند و هیچ حرکتی از خود نشان ندهند یا با پرخاشگری زیادی به هیولا حمله کنند و ممکن است پرخاشگری آن ها در حدی باشد که حتی والدین آن ها نتوانند کنترلش کنند.

پیشنهاد مشاور: ۹ بازی احساسات برای کودکان (کودکان ۹ تا ۱۵ سال)

به مرور کودک می تواند نقاشی از هیولا خود کشیده و آن را پاره یا دور بیندازد.

می توانید داستان هایی بسازید و با استفاده از آن داستان ها روحیه کودک خود را بهبود ببخشید مثلا پتویی که وقتی زیر آن می روی دیگر هیولا تو را نمی بیند.

۲. بازی خنده

این بازی درمانی اضطراب کودکان برای مشکلات اجتماعی و گوشه گیری بسیار مناسب می باشد. آیا کودک شما به سختی لبخند زده یا در برابر لبخند زدن مقاومت می کند؟ این کار نشانه افسردگی، اضطراب، اختلال نافرمانی و کمال گرایی می باشد.

هدف از این بازی این است که کودک بتواند آزادانه احساسات خود را نشان دهد. این بازی برای زمانی مناسب است که بچه ها دور هم جمع شده و در حال بازی هستند در این شرایط از آن ها بخواهید که سعی کنند بازیکن دیگری را بخندانند، در حالی که طرف مقابل تلاش می کند تا نخندد، اما نمی توانند او را لمس کنند. حتی می توانید شما هم وارد بازی شوید فقط دقت کنید که کودک ناراحت و گریان نشود و جو شاد را برقرار سازید.

این بازی درمانی اضطراب کودکان باید به سرعت انجام شود و جای خود را عوض می کنند.

این تکنیک برای کودکانی مناسب است که دوستان زیادی ندارند و می ترسند که با دیگران ارتباط برقرار کنند و از این امر احساس اضطراب پیدا می کند.

۳. بازی آدمک

برخی از کودکان به دلیل شرایطی که در مدرسه و خانه تجربه می کنند نمی توانند احساسات خود را بروز دهند. عدم توانایی صحبت کردن و بروز احساسات باعث دردهای جسمانی می شود.

اولین گام برای درمان این کودکان رهاسازی احساسات در محیطی کاملا امن و بدون خشونت و قضاوت می باشد و این وظیفه شما یا درمانگر است که این محیط را فراهم کند.

در این بازی که نوعی هنردرمانی نیز می باشد بادکنک ها را به شکل افرادی در می آوریم که داخل زندگی کودک هستند می توانید با نوار چسب بادکنک ها را به هم بچسبانید تا حالت دست، پا و سر را پیدا کند و سپس با ماژیک آن ها را رنگ بزنید و دهان و بینی برای او بکشید.

خودتان نیز ببا بادکنک ها آدمکی بسیازید حال با بادکنک خود به بادکنک کودک بزنید این کار نشان دهنده عصبانیت و خشمی است که قبلا به وجود آمده اما حل نشده است در اینجا به احتمال زیاد یک دعوا بین دو آدمک شکل می گیرد که با خنده کودک همراه است، کودک هر زمان مضطرب یا عصبانی شد می توانید از این جنگ بادکنکی کمک بگیرد.

۴. عروسک بازی

این بازی نیاز به جوراب های رنگی، کتاب داستان و وسایل تزئینی می باشد.

جوراب هایی را به کودک بدهید که اندازه دست او باشند و بتواند آن را در دست خود کند و برای هرکدام اسم بگذارد دقت داشته باشید که اسم هر جوراب باید بر اساس یک احساس مانند خشم، آشفتگی، مهربانی و.. باشد. با استفاده از مو، ماژیک، دکمه هرکدام از جوراب ها را می تواند تغییر دهد و در آخر با آن یک نمایش عروسکی اجرا می کند.

این بازی برای کودکانی بیش ترین کاربرد را دارد که اضطراب شدیدی را تجربه می کنند.

۵. داستان عروسکی

این بازی برای کودکانی مناسب است که به دلیل تغییر مکان زندگی، طلاق یا فوت یکی از افراد نزدیک اضطراب جدایی را تجربه می کنند.

این بازی برای کودکان هفت سال یا کوچک تر کاربرد دارد، در این داستان شما شروع به گفتن یک داستان ساده می کنید که پایان و شروع مشخصی دارد در میان داستان با کمک اسباب بازی ها شخصیت ها را معرفی کرده و وارد داستان می کنید. هر داستان باید دو یا سه بار در آرامش برای کودک تعریف شود.

مثال های داستان باید متناسب با مشکلات کودک در مورد خواب، دوستی، مدرسه، تغذیه و موارد دیگر باشد. داستان باید مثبت باشد بنابراین از کلمات یا پایان بندی منفی خودداری کنید، داستان باید برای کودک با احساس موفقیت همراه باشد.

۶.شن بازی

سینی شن بازی را می توان تهیه کرد این بازی بهترین راه برای درمان و کنترل اضطراب و استرس می باشد. در اینجا از تمام اعضای خانواده خواسته می شود که شروع به شن بازی کرده و اجسام مختلفی را با آن خلق کنند. در این میان مشکلاتی میان اعضا پیش می آید به طور مثال کودک می خواهد شن بیش تری داشته باشد یا اول شروع کند. در این شرایط باید بگذارید کودک حرف خود را زده و نیاز خود را عنوان کند.

به مرور اعضای خانواده در کنار شن بازی شروع به تعامل کرده و مشکلات خود را مطرح می کنند و مشکلات ارتباطی را کنار می گذارند.

۷. تخلیه خشم

بیان کلامی عصبانیت و ناراحتی مشکلی است که حتی بزرگسالان نیز با آن درگیر هستند. این بازی نیاز به بادکنک های زیاد و ماژیک دارد. تلاش برای بادکردن بادکنک خود تا حدودی باعث افزایش آرامش می شود. برای هر عضو خانواده یک بادکنک فراهم کنید و از کودک بخواهید آن ها را نقاشی کند. بادکنک ها را زیاد باد نکنید تا نترکد!

بادکنک ها را یکی یکی به کودک بدهید و از او بخواهید عنوان کند که چرا از دست آن ناراحت است. این کار برای خانواده هاای طلاق بسیار مفید می باشد و به آن ها کمک می کند تا خشم خود را به صورت مفید بیان کنند.

۸.  بازی حباب

ای بازی درمانی اضطراب کودکان با بیرون دادن نفس و پر کردن حباب ها شروع می شود به احتمال زیاد کودک بسیاری از آن ها را می ترکاند. سپس از کودک بخواهید تا تنها یک حباب را اما سالم فوت کند. اما به مرور کودک به تنفس خود آگاه می شود. به کودک کمک کنید که مانند مدیتیشن از شکم نصف بکشد برای این کار از او بخواهید که دستش را روی شکم قرار داده و بالا و پایین شدن آن را احساس کند.

در اینجا می توانید به کودک توضیح دهید که هنگام خشم و اضطراب بدن به اکسیژن بیش تری نیاز دارد اما شش ها نمی توانند آن را تامین کنند با این کار کودک می تواند در هنگام عصبانیت و اضطراب خود را آرام تر کنند. از آن ها بخواهید که بر تنفس خود تمرکز کنند.

۹. مداد شمعی

این بازی درمانی در منزل برای کودکانی استفاده می شود که می توانند کلمات را هجی کنند. در ابتدا از کودک بخواهید تا شروع به نوشتن کلمات بکند در حالی که تصور می کند یک مداد شمعی جادویی در میان دندان های خود دارد. بسیاری از کودکان در ابتدا مقاومت می کنند اما نیازی به خجالت کشیدن نیست.

می توانید از آن ها بخواهید نام خود، پدر یا مادرشان را بنویسند.حال می توانید از کودک بخواهید که مداد را با دست، آرنج و حتی ناف خود بگیرد که باعث خنده تمام کودکان می شود. به دلیل خنده و بازی دست جمعی پس از اتمام بازی روحیه تمام کودکان دچار تغییر شده و اضطراب آن ها به شدت کاهش می یابد.

۱۰. مهارت حل مشکل

این بازی درمانی اضطراب کودکان برای بهبود مهارت حل مشکل در کودکان مضطرب در سن ۶ تا ۱۳ سال طراحی شده است. در این بازی نیاز به تلفن است.

کودک  متخصص یک برنامه تلویزیونی است  و می تواند در برابر دو موضوعی که برای او فراهم می کنید صحبت کرده و داستان های دیگری را نیز به آن اضافه کند. در این حالت به کودک بگویید که کسی پشت خط است و سوالی از او دارد و از او بخواهید ک تلفن را بردارد. سوالاتی که می پرسید باید مربوط به مشکلات کودک باشد.

بازی شماره ۱۱ را شما با ما به اشتراک بگذارید چه بازی باعث کاهش اضطراب کودک شما شده است یا از چه تکنیکی برای کنترل اضطراب استفاده می کتید؟ روش های خود را در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.

برای آگاهی از روش ها و تکنیک های بازی درمانی اضطراب کودکان با “مرکز مشاوره ستاره” تماس حاصل کنید، رزرو وقت با مشاور کودک از طریق شماره های ۰۲۱۲۲۳۵۴۲۸۲ و ۰۲۱۲۲۲۴۷۱۰۰ و ۰۹۰۳۵۶۷۳۰۵۰ و ۰۹۱۰۸۳۴۷۵۹۷ امکان پذیر است.

منبع : بازی درمانی اضطراب کودکان

افسردگی در جوانان | علل، نشانه ها و راه های مقابله

یکی از دوره های مهم و حساس زندگی، جوانی می باشد اگر جوانان در این مرحله از زندگی شان دچار یکی از انواع افسردگی شوند ممکن است با آسیب های بسیاری رو به رو شوند و افسردگی تاثیرات نامطلوبی بر روی بهداشت جسمی و روانی آن ها می گذارد.

در دوره جوانی آن ها سرشار از امید و نشاط هستند و در صورتی که با موانع زیاد و شکست های فراوانی رو به رو شوند امیدهای آن ها از دست می رود و به افسردگی دچار می شوند، گاهی اوقات والدین نشانه ها و علائم افسردگی را در فرزندشان می بینند ولی این رفتارها را طبیعی می دانند در صورتی که می توانند به آن ها توجه کنند و برای درمان آن به روانشناس و متخصص مراجعه نمایند.

در ادامه این مقاله درباره علل، نشانه ها و راه های مقابله با افسردگی مطالبی را بیان می کنیم و مراجعه به روانشناس برای درمان افسردگی بسیار موثر می باشد.

نشانه های افسردگی در جوانان

زمانی  که جوانان به افسردگی دچار می شوند تا حدودی در شیوه زندگی آن ها تغییراتی به وجود می آید و آن ها از فعالیت های زندگی شان لذت نمی برند و اتفاقاتی که در زندگی آن ها به  وجود می آید یکنواخت و تکراری می باشد،

در ادامه این مقاله برخی از نشانه هایی که افسردگی جوانان را نشان می دهد را بیان می کنیم.

• تغییراتی در خلق و خو آن ها به وجود می آید و آن ها احساس دلمردگی و غمگینی و گناه می کنند.
• نسبت به آینده نا امید هستند و به اتفاقات زندگی حس بی علاقگی دارند.
• انگیزه و تلاش و پشتکار خود را از دست می دهند و مانند گذشته مسئولیت پذیر نمی باشند و کارها را نیمه تمام رها می کنند.
• کاهش میل جنسی طبیعی یا میل جنسی بیش از اندازه،زیرا برخی از افراد افسرده از رابطه جنسی شان لذت نمی برند و دوست دارند تعداد مقاربت ها را بیشتر کنند تا بتوانند لذت ببرند.
• اشکالاتی در خوابشان به وجود می آید، درگیر کابوسهای مکرر شبانه می شوند و سحرخیز هستند در حالی که با کم خوابی مواجه هستند.
• یکی از نشانه های افسردگی در جوانان نشخوار فکری و اشکال در تمرکز آن ها می باشد که با استفاده از تکنیک های روانشناسی می توانید تا حدودی آن ها را از بین ببرید و بر روی نکات مثبت تمرکز داشته باشید.
• یکی دیگر از نشانه های افسردگی پرخاشگری بی مورد می باشد به طور معمول جوانانی که از افسردگی رنج می برند رفتارهای ضد اجتماعی دارند.
• تمایلی به تعاملات اجتماعی ندارند و تنهایی را به حضور در جمع ترجیح می دهند.

در صورتی که این نشانه ها را به مدت طولانی در خود و یا دیگران مشاهده کردید بر روی زندگی اجتماعی و فردی شما تاثیر خواهد گذاشت و به همین دلیل توصیه می شود به روانشناس مراجعه کنید و از شیوه های درمانی آن برای بهبود علائم افسردگی بهره بگیرید.

علل افسردگی در جوانان

افسردگی در جوانان به دلایل مختلفی به وجود می آید و در بسیاری از اوقات شرایط محیطی باعث ایجاد افسردگی در جوانان می شود، یکی از عواملی که باعث بروز افسردگی در جوانان خانواده ها می باشند زیرا خانواده ها در بسیاری اوقات امکانات رفاهی را برای فرزندشان مهیا می کنند و گمان می کنند تمام نیاز های آن ها را برآورده کرده اند و به نیازها و خواسته های درونی فرزندشان توجهی ندارند، این مسئله باعث می شود تا در فرزندشان حس خلا و افسردگی به وجود بیاید.

در این شرایط بهتر است به روانشناس مراجعه کنید و از شیوه های تربیتی صحیح آگاه شوید تا از به وجود آمدن افسردگی در فرزندتان جلوگیری شود.

عوامل دیگری در بروز افسردگی در جوانی تاثیر دارد که شامل موارد زیر می شود:

• مشکلات اقتصادی
• استرس های محیطی
• جنسیت
• مزاج
• اختلال در عملکرد بخش هایی از سیستم اعصاب مرکزی و مغز
• ضربه های روحی و عاطفی
• طلاق
• اعتیاد
• تنش های خانوادگی
• عوامل ژنتیک

انواع افسردگی در جوانان

افسردگی در بین جوانان انواع مختلفی دارد و هر کدام از آن ها روش های درمانی خاص خودش را دارد با کمک روانشناس می توانید از بهترین شیوه های درمانی استفاده کنید به طور کلی در میان جوانان شش نوع افسردگی وجود دارد که در ادامه به توضیح هر یک از آن ها و نشانه های آن می پردازیم.

افسردگی اساسی

افرادی که به افسردگی اساسی مبتلا می شوند بیشتر زمان در زندگی شان احساس غم و اندوه می کنند و در زمان کمتری حس شادی و نشاط به آن ها دست می دهد آن ها در این افسردگی علائمی مانند غمگینی و احساس گناه و بی ارزشی و اختلال در خوردن و خوابیدن را تجربه می کنند، حتی ممکن است فرد در این شرایط خودکشی را تجربه کند.

در صورتی که فرد به افسردگی اساسی مبتلا شده است و تحت درمان قرار نگیرد احتمال این که شدت افسردگی در او افزایش یابد بسیار زیاد می باشد.

افسردگی خویی

علائم و نشانه های افسردگی خویی کمتر شدید تر از افسردگی اساسی می باشد و نیاز به درمان عمیق تری دارد، علائم افسردگی  خویی به گونه ای می باشد که در فرد ماندگار می شود و فرد گمان می کند که تا آخر عمر باید با این علائم و نشانه ها کنار بیاید و راه درمانی برای آن وجود ندارد.

در صورتی که فرد به روانشناس مراجعه کند با روان درمانی و دارو درمانی می تواند این علائم را از بین ببرد.

اختلال دو قطبی

علائم اختلال دوقطبی کمی متفاوت تر از افسردگی می باشد زیرا افرادی که به اختلال دو قطبی دچار می شوند علاوه بر احساس غمگینی و ناراحتی در دوره هایی از زندگی شان احساس سرخوشی و شادی می کنند و در آن ها تغییرات خلقی و نوسانات اخلاقی به وجود می آید و این نوسانات ممکن است در سال چندین بار اتفاق افتد و یا در هفته چندبار پیش آید و نمی توان تعداد و زمان نوسانات خلقی را به صورت قطعی و درست تعیین کرد.

برای این که اختلال دو قطبی درمان شود باید پزشک دوره های ناراحتی و سرخوشی را مورد بررسی قرار دهد تا بتواند از روش های درمانی صحیح برای افسردگی جوانان استفاده نماید.

افسردگی روانی

علائم افسردگی روانی یا سایکوتیک شامل هذیان، توهم و پارانویا می باشد و در این نوع افسردگی روان پریشی فرد با نوعی افسردگی مشخص می شود تشخیص این اختلال سخت می باشد زیرا افرادی که از این اختلال رنج می برند سعی می کنند تا نشانه ها و علائم افسردگی را در خودشان مخفی کنند تا کمتر مورد تحقیر قرار گیرند، اما برای آن که درمان به صورت دقیق و کارآمد انجام شود باید این اختلال توسط روانشناس تشخیص داده شود.

افسردگی فصلی

افسردگی فصلی به دلیل تغییرات فصلی و ویژگی های مربوط به فصل به وجود می آید و نسبت به افسردگی های دیگر از شدت کمتری برخوردار می باشد، افراد بیشتر در فصل زمستان این افسردگی را تجربه می کنند زیرا افسردگی به دلیل کمبود نور اتفاق می افتد و باعث می شود تا تغییراتی در خلق افراد ایجاد شود.

به صورت کلی تشخیص به موقع و درمان افسردگی ها از اهمیت بسیاری برخوردار می باشد و با توجه به شرایط روانی باید فرد تحت درمان قرار گیرد و از روش های درمانی و دارویی کمک بگیرد.

عوارض و پیامدهای افسردگی در جوانان

افسردگی در جوانان آسیب های جسمانی و روحی دارد و بر روی عملکرد اجتماعی، تحصیلی، شغلی و بسیاری از موارد دیگر تاثیر می گذارد و جنبه های مختلف زندگی فرد تاثیر می گذارد.

افرادی که افسرده هستند نمی توانند تمرکز داشته باشند و مانند گذشته علاقه ای به خواندن درس و حضور در کلاس ندارند و همین مسئله باعث افت تحصیلی آن ها می شود و بر روی عملکرد تحصیلی آن ها اثر می گذارد، زمانی افت تحصیلی مشهود است که فرد افسرده در  گذشته عملکرد تحصیلی خوب و عالی داشته است.

افرادی که به افسردگی مبتلا می شوند دچار ضعف در عملکرد اجتماعی می شوند و با دیگران رفتار پرخاشگرانه ای داشته و رفتارهایی را انجام می دهند که ضد هنجارهای اجتماعی می باشد از این رفتارها می توان به فرار از خانه، رانندگی های خطرناک، بی بند و باری، زیاده روی در نوشیدن الکل، مصرف مواد مخدر، اعتیاد به تکنولوژی و مواردی از این قبیل رفتارها اشاره کرد.

البته باید این نکته را در نظر بگیرید که فردی که این رفتارها را انجام می دهد صرفا افسرده نمی باشد و ممکن است به خاطر شرایطش این رفتارها را از خود نشان دهد برای این که افسردگی را تشخیص دهید باید از روانشناس کمک بگیرید تا به خوبی بتواند آن را تشخیص داده و برای درمان آن اقداماتی را انجام دهد.

درمان افسردگی جوانان

بروز افسردگی در جوانان به خاطر دلایل گوناگونی به وجود می آید و در صورتی که درمان نشود ممکن است عوارض بسیاری به همراه داشته باشد بر اساس تحقیقات انجام شده فردی که به افسردگی مبتلا می شود در صورتی که تحت درمان های دارویی و روانی قرار نگیرد در آینده رفتارهای ضد اجتماعی از خود نشان خواهد داد.

برای بهبودی افسردگی، برخورداری از حمایت های اجتماعی نقش بسیار مهمی دارد، افرادی که از حمایت های اجتماعی برخوردار نیستند بیشتر گوشه گیر می شوند و در لاک خود فرو می روند، آن ها از اجتماع دوری می کنند و سعی می کنند در اجتماع حضور نداشته باشند.

انجام ورزش هایی مانند یوگا که نیاز به تمرکز دارد باعث می شود اضطراب و افسردگی شما کاهش یابد و همچنین خواب کافی و تغذیه مناسب باعث بهبودی افسردگی شما می شود و می تواند در تسریع درمان به شما کمک کند.

به طور کلی روان درمانی موثرترین شیوه درمان افسردگی می باشد و در صورتی که شدت افسردگی بسیار بالا باشد باید در کنار روان درمانی می توان از دارو درمانی هم استفاده کرد، زیرا افرادی که تحت روان درمانی قرار می گیرند روانشناسان علت بروز افسردگی را در آن ها مشخص می کند و با کمک فرد افسرده حالت های رفتاری نامناسب را از بین می برد.

چرا مرکز مشاوره ستاره ایرانیان

بر اساس مطالبی که بیان شده است روانشناس متخصص  در درمان افسردگی نقش بسیار مهمی دارد و بدون حضور او درمان افسردگی سخت خواهد بود و احتمال این که علائم برگردد بسیار زیاد است، اما امروزه افراد به دلایل متعددی مانند مشکلات رفت و آمد، مسائل مالی و یا معذب بودن در حضور روانشناس در جلسات حضوری شرکت نمی کنند و به همین دلیل ممکن است به مدت طولانی با افسردگی درگیر باشند.

در این خصوص مرکز مشاوره ستاره ایرانیان امکاناتی را فراهم کرده است که علاوه بر حضوری به صورت تلفنی به مراجعین کمک کنند تا فرایند درمان به خوبی پیش رود.

همچنین مرکز مشاوره ستاره ایرانیان از مشاوران و متخصصان با تجربه ای تشکیل شده است که سابقه چندین ساله در ارائه خدمات درمانی در زمینه اختلال روانی از جمله افسردگی دارند و از جامع ترین و بهترین مراکز خدمات روانشناسی می باشند. این مرکز به شما تضمین خواهد داد تا در کمترین زمان ممکن به علت افسردگی در خود پی برده و با شناسایی علائم و انتخاب بهترین راهکارهای درمانی بتوانید روند عادی زندگی خود را دنبال کنید. همچنین در صورتی که در اطرافیان شما کسی از این اختلال رنج می‌برد با دریافت راهکارها و روش‌های گوناگون از طریق روانشناسان و مشاورین  به درمان او کمک نمایید.

منبع : افسردگی در جوانان و آنچه جوان من را تا پای مرگ برد

ترس از ازدواج، علل اصلی + چند روش درمانی

 یکی از دلایلی که ازدواج جوانان را به تاخیر می اندازد ترس از ازدواج یا همان گاموفوبیا می باشد. ازدواج یکی از تصمیمات مهم زندگی می باشد که بر روی جنبه های مختلف زندگی تاثیرات بسیاری می گذارد و به همین دلیل باید در زمان درست و با انتخاب فرد مناسب صورت گیرد.

گاهی افراد به خاطر مسائلی مانند افزایش مسئولیت پذیری، مشکلات شخصیتی و یا داشتن تصورات غلط درباره ازدواج از آن هراس دارند، در این شرایط باید راهکارهای مناسبی را در پیش گیرید و از روانشناس کمک بگیرید تا بتوانید شرایط برای ازدواج را در خود فراهم کنند.

در ادامه این مقاله در مورد علل و روش های درمانی ترس از ازدواج مطالبی را بیان می کنیم هم چنین در این شرایط می توانید از مشاوره قبل از ازدواج کمک بگیرید تا در کنار کاهش ترس از ازدواج، بهترین انتخاب را برای زندگی مشترک خود داشته باشید.

ترس از ازدواج، علل مختلف

ترسیدن از ازدواج از ترس های رایج در میان مردم به خصوص مردان می باشد، احتمال دارد فرد دچار شرطی سازی ترس شده باشد. در این شرایط فرد باید در جلسات مشاوره شرکت کند افراد به دلایل مختلفی مانند دلایل شخصی، مالی و اجتماعی از ازدواج می ترسند و در تصمیم گیری در امر ازدواج دچار شک و تردید شده و مشکلاتی برای آن ها به وجود می آید، در ادامه این مقاله به صورت دقیق تری علل گاموفوبیا را مورد بررسی قرار  می دهیم.

1. احساس ناامنی

یکی از بزرگ ترین دلایلی که باعث ترس فرد از ازدواج می شود احساس ناامنی می باشد. ازدواج کردن همیشه آسان نمی باشد در واقع زوجین باید با مهارت های لازم برای ازدواج موفق آشنا باشند زیرا ازدواج، مسئولیت های زیادی را به دوش فرد اضافه می کند.

ازدواج کردن تنها به اشتراک گذاشتن احساسات و مسائل عاطفی نمی باشد بلکه فرد باید تمام تعلقات مادی و حقوقی، خانوادگی و شخصیتی خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند، گاموفوبیا یا ترس از ازدواج می تواند نشات گرفته از احساس ناامنی و آسیب پذیری در مورد هر یک از موارد گفته شده باشد.

2. رویدادهای ناگوار مرتبط با ازدواج

گاموفوبیا ممکن است به خاطر رویدادهای ناگوار و ناخواسته ای که مربوط به ازدواج می شود به وجود آید و تصویر افراد را از ازدواج شمل می دهد این رویدادها می تواند شامل موارد زیر باشد:

• طلاق والدین در کودکی
• مشاهده چالش ها و مشکلات بسیار والدین در زندگی مشترک
• شکست های عاطفی قبلی
• شنیدن اعترافات والدین در مورد اشتباهاتشان در زمینه ازدواج

3. افسردگی از دلایل ترس از ازدواج

احتمال دارد دلیل ترس از ازدواج و پذیرفتن مسئولیت سنگین آن به خاطر افسردگی باشد به همین دلیل باید علائم افسردگی در فرد مورد بررسی قرار گیرد، در این شرایط فرد ممکن است علاقه ی بسیاری به ازدواج داشته باشد اما به خاطر ترس و اضطرابی که دارد تصمیم گیری در امر ازدواج برای او دشوار باشد.

در شرایطی که فرد دچار افسردگی است عوامل دیگری مانند کمبود اعتماد به نفس، تصویر تحریف شده فرد از خود و عدم اطمینان از عملکرد جنسی حضور دارند که باعث ترس در فرد می شوند.

4. داشتن شخصیت اجتنابی و درونگرا

افرادی که شخصیتی اجتنابی و یا درونگرا دارند قرار گرفتن در خانواده و روابط جدید برای آن سخت است و بهداشت جسمی و روانی آنان را تهدید خواهد کرد، در این شرایط فرد می ترسد که دیگران به او بی توجهی کنند و از جانب دیگران محبتی دریافت نکنند از این رو ازدواج کردن استرس و اضطراب آن ها را افزایش می دهد و ترس از ازدواج در آن ها به وجود می آید.

علائم مربوط به ترسیدن از ازدواج

ترسیدن زنان از ازدواج با ترسیدن مردان از ازدواج متفاوت می باشد، به طور کلی علائم اصلی که در زنان و مردان به وجود می آید شامل موارد زیر می باشد بنابراین باید توجه داشته باشید که فردی ممکن است تمام این علائم را داشته باشد و فردی دیگر تنها تعدادی از این ها را تجربه کند.

• ترس بسیار شدید و غیر منطقی از ازدواج، به طوری که حتی فکر کردن در مورد ازدواج و یا مشاهده ازدواج دیگران می تواند ترس را در فرد ایجاد کند.
• اجتناب کامل از ازدواج یا هر رویداد و بحث مربوط به آن
• هنگام فکر کردن یا بحث کردن در مورد ازدواج، فرد دچار اضطراب و یا حملات پانیک می شود و احساساتی مانند خشم را تجربه می کند.
• درک این مسئله که ترس غیر منطقی می باشد اما با این حال در کنترل این ترس ناتوان می باشد.
• عزت نفس پایین
• تجربه علائم جسمی مانند افزایش ضربان قلب، مشکلاتی در تنفس، حالت تهوع، سرگیجه، تعریق و ناراحتی های شکمی

ترس از ازدواج، روش های درمانی

با استفاده از روش های مختلف روان درمانی می توان گاموفوبیا را درمان کرد برای کاهش این ترس روش های درمانی موفقیت آمیزی در زیر بیان شده است:

1. درمان شناختی، رفتاری

یکی از موثرترین روش های درمانی در درمان ترس از ازدواج، درمان شناختی رفتاری می باشد، گاموفوبیا می تواند با خاطرات و تجارب ناگواری در ارتباط باشد و در این شرایط درمانگر با درمانجو وارد گفت و گو می شود و سعی می کند تا افکار منفی و نادرستی که مرتبط به ازدواج است و در ذهن او ایجاد شده است را استخراج کند.

در واقع فردی که به گاموفوبیا دچار شده است تصاویر منفی از ازدواج در ذهن او وجود دارد که درمانگر با استفاده از گفت وگوی سالم و با استفاده از تکنیک های درمانی این افکار را با افکار مثبت جایگزین می کند.

2. مواجهه درمانی

یکی دیگر از روش های درمانی برای گاموفوبیا، مواجهه درمانی می باشد، در مواجهه درمانی، درمانگر شرایطی مشابه با ازدواج را برای بیمار به وجود می آورد و یا بحثی جدی در مورد ازدواج ترتیب می دهد و در این شرایط درمانگر به فرد کمک می کند تا آرامش خود را حفظ کند و ریلکس باشد.

روش مواجهه درمانی اگر به صورت منظم انجام شود باعث می شود تا درمان جو با شرایطی که مرتبط به ازدواج می باشد عادت کند و این توانایی را به دست آورد تا اضطراب ناشی از افکار مربوط به ازدواج را راحت تر تحمل کند و راحت تر بتوانند با این شرایط کنار بیاید و ترس از ازدواج در او کاهش یابد.

3. خانواده درمانی

خانواده درمانی یکی از فاکتورهای مهم  در کل فرایند درمان می باشد در این روش درمانگر با سایر اعضای خانواده کار می کند و اطلاعات آن ها را در زمینه ترس فرد در خصوص ازدواج بالا می برد و آگاهی آن ها را افزایش می دهد، در واقع جلسات درمانی که به همراه خانواده برگزار می شود باعث می شود تا انگیزه مناسبی در فرد از طریق خانواده ایجاد شود بنابراین خانواده نقش حمایتی دارد، در این صورت روند درمان در فرد با سرعت بیشتری انجام می شود، این مساله می تواند کلیت روند درمان را ارتقا بخشد.

ترس از ازدواج، چه زمانی باید به متخصص مراجعه کنید؟

فردی که به گاموفوبیا مبتلا شده، از ازدواج می ترسد اما نسبت به آن بی علاقه نمی باشد و این ترس می تواند به موقعیتی جدی تبدیل شود، هم چنین این ترس بر روی روابط عاطفی فرد اثر می گذارد و به آن ها آسیب می زند و در مقابل انگیزه های ازدواج او قرار می گیرد.

زمانی که علائم مربوط به گاموفوبیا بیش از ۶ ماه در فرد باقی بماند و اختلالاتی در کیفیت زندگی او ایجاد کند در این صورت باید به متخصص و روانشناس مراجعه کرد تا مشکل فرد مورد بررسی قرار گیرد.

در این راستا مرکز مشاوره ستاره ایرانیان با داشتن مشاورانی برجسته در زمینه ازدواج این امکان را برای شما فراهم می کنند تا بتوانید از خدمات آن ها به صورت حضوری و تلفنی بهره مند شوید، مرکز ستاره ایرانیان در این خصوص سابقه چندین ساله دارد و در زمینه های مختلف روانشناسی و مشاوره ازدواج این اطمینان را به شما می دهد که در کمترین زمان ممکن بهترین راهکارها را دریافت کنید و بر ترس خودتان غلبه کنید.

منبع: ترس از ازدواج، علل اصلی + چند روش درمانی