چطور با افراد کنترل گر رفتار کنیم؟
برخورد با افراد کنترلگر مستلزم ایجاد تعادل بین شفقت و مرزهای محکم است تا از سلامت عاطفی خود محافظت کنید و تعاملات سالمتری را ممکن سازید. ضمن حفظ ارتباط شفاف، به خود و نیازهایتان احترام بگذارید.
نشانههای فرد کنترلگر در روابط
افراد کنترلگر گاها بدون خشونت مستقیم، با روشهای ظریف و روانشناختی، آزادی و عزت نفس طرف مقابل را محدود میکنند. Psychology Today در مقالهای توضیح میدهد که کنترلگری لزوماً آشکار نیست؛ افراد کنترلگر ممکن است با انتقاد مستمر، محدودیتهای اجتماعی و تهدیدهای پنهان به تدریج شریک خود را از حمایتهای بیرونی جدا کنند.
آنها ممکن است «عزت نفس شریک را تخریب کرده یا او را مجبور کنند که اعتماد و محبت را بهواسطهای خاص کسب کند»—این روند کمکم قربانی را باورمند میسازد که هیچکس بهتر از این کنترلگر نباید در زندگیاش باشد(منبع).
در مقاله دیگری در سایت The Vessel (تفسیر روانشناختی دربارهٔ روابط کنترلگر)، مواردی مثل «محدودکردن آزادی شخصی»، «تجربهٔ خوارشماری علایق و دستاوردها» و «تردید به احساسات و عقاید شریک» شناسایی شدهاند: مثالاً فرد کنترلگر از لباس پوشیدن تا انتخاب دوستان و تصمیمات روزمرهٔ شما دخالت میکند(منبع).
همچنین Marriage.com مجموعهای از ۲۵ نشانه را معرفی میکند، از جمله: «محروم کردن فرد از خانواده و دوستان»، «تحمیل احساس گناه و مقصرپنداری»، «عاشقانه یا کمک ظاهری که تبدیل به وابستگی میشود»، و «نقد مداوم حتی بر جزئیات کوچک»(منبع).
نشانه های همسر کنترل گر | 11 راه برای برخورد با همسر کنترل گر
نتیجهگیری کاربردی: اگر در رابطهای هستید که یکی از طرفین رفتارهایی از قبیل کنترل روی دوستان، انتقاد مداوم، محدودکردن تصمیمات یا تضعیف عزت نفس را اعمال میکند، اینها هشدارهایی جدیاند که باید آنها را نادیده نگیرید. شناخت آنها گام اول حفظ سلامت روان و ارتباطی سالم است.
اثر کنترلگری بر عزت نفس دیگران
کنترلگری در روابط تأثیری عمیق و منفی بر عزت نفس شریک دارد. وبسایت PsycheCentral در گزارشی جدید بیان میکند که روابط سمی و کنترلگر، عزت نفس فرد را تضعیف کرده و باعث میشود احساس کند لایق دوست داشته شدن نیست یا ارزش خودش را فراموش کند؛ حتی ممکن است تا مدتها پس از ترک رابطه، این آسیب پابرجا باقی بماند(منبع).
مطالعهای دانشگاه واترلو در Waterloo News نشان میدهد افرادی که عزت نفس پایین دارند، در روابط با مشکلات بیشتری روبرو میشوند: این افراد به احتمال بیشتری خیالات ردشدن یا نادیده گرفتهشدن دارند و بهصورت مداوم رفتارهای شریک را شخصی تفسیر میکنند که زمینه را برای کنترلپذیری و سوءاستفاده فراهم میکند(منبع).
علاوه بر این، مقالهای از Psychology Today به خوبی روشن میکند که کنترلگری غالباً با مرزهای شخصی ضعیف یا آسیبدیده همراه است. فرد کنترلگر با نفوذ به حریم خصوصی شخص مقابل، آنقدر عزت نفس او را تضعیف میکند که وی احساس کند مرزهایش مهم نیست و در نهایت باور میکند که لایق احترام نیست؛ چنین فضایی، بستر مناسبی برای ادامه کنترل میسازد(منبع)(منبع).
کنترلگری رابطهای نه تنها استقلال را خدشهدار میکند بلکه اعتماد به نفس و تصویر فرد از خود را تخریب میکند. اگر توجه کنید که پس از تعامل با فردی کنترلگر، احساس ارزشمندیتان کاهش مییابد یا شک میکنید که لایق احترام هستید، این نشانهایست برای محافظت بیشتر از مرزهای روانی و جستجوی حمایت.
تأثیر روانشناختی کنترل بر عزت نفس دیگران قابل توجه و چندوجهی است:
- وقتی افراد احساس میکنند که بر زندگی و تصمیمات خود کنترل دارند، عزت نفس آنها تمایل به افزایش دارد. حس خودمختاری از احساس شایستگی و عزت نفس پشتیبانی میکند که اجزای حیاتی عزت نفس سالم هستند.
- برعکس، وقتی افراد از دست دادن کنترل یا کنترل خارجی تحمیل شده توسط دیگران را تجربه میکنند، میتواند عزت نفس آنها را تضعیف کند. احساس ناتوانی میتواند منجر به افزایش اضطراب، کاهش انگیزه و اعتماد به نفس کمتر به تواناییهایشان شود.
- عزت نفس بالا به عنوان یک عامل محافظتی عمل میکند و افراد را قادر میسازد تا با موقعیتهای استرسزا بهتر کنار بیایند و چالشها را به جای تهدیدآمیز بودن، قابل مدیریت بدانند. افرادی که عزت نفس بالایی دارند، بیشتر احتمال دارد که استراتژیهای حل مسئله فعال را اتخاذ کنند، در حالی که افرادی که عزت نفس پایینی دارند ممکن است به استراتژیهای اجتنابی متوسل شوند که میتواند احساس کنترل کم و درماندگی را تداوم بخشد.
