درمان متمرکز بر شفقت (CFT) یکی از رویکردهای نوین روان‌شناسی است که با پرورش مهربانی، همدلی و شفقت نسبت به خود و دیگران، به کاهش اضطراب، افسردگی و احساس گناه کمک می‌کند. این روش با ترکیب علم روان‌شناسی شناختی و تمرین‌های ذهن‌آگاهی، راهی مؤثر برای بهبود سلامت روان و افزایش آرامش درونی فراهم می‌کند.

درمان CFT چیست؟

درمان CFT بر اهمیت شفقت و همدلی به خود در تعامل با جهان و خود تأکید می کند. CFT از ارزش‌های بودایی سرچشمه می‌گیرد که بر تأثیر شفقت بر شادی دیگران و همچنین شادی شما تأکید می‌کند(منبع).

درمان متمرکز بر شفقت (CFT) یک رویکرد درمانی است که هدف آن کمک به افرادی است که با شرم و انتقاد از خود دست و پنجه نرم می کنند، که اغلب ناشی از تجربیات اولیه سوء استفاده یا بی توجهی است.

CFT به مراجعین می آموزد که مهارت های شفقت به خود و شفقت دیگر را پرورش دهند، که تصور می شود به تنظیم خلق و خوی کمک می کند و منجر به احساس امنیت، پذیرش خود و راحتی می شود. این تکنیک شبیه درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی است، زیرا به مراجعین در مورد علم پشت ارتباط ذهن و بدن و نحوه تمرین آگاهی ذهن و بدن آموزش می دهد(منبع).

شفقت به خود چیست؟

وقتی برای خود دلسوز هستید، از رنج خود آگاه هستید. شما توجه خود را به درون جلب می کنید تا به افکار و احساسات خود توجه کنید. وقتی با خودمان هماهنگ می‌شویم، قضاوت‌کننده و کنجکاو نیستیم.

بدون دلسوزی به خود، ممکن است با خود بگویید: “باورم نمی‌شود که اینقدر استرس دارم و مدام به اتفاقی که فردا قرار است بیفتد فکر می‌کنم. چرا یک گره احمقانه در شکم من وجود دارد”(منبع).

تکنیک غلبه بر نگرانی ها، دلشوره ها و استرس ها

شفقت درمانی برای کودکان

درمان متمرکز بر شفقت (CFT) شکل نسبتا جدیدی از روان درمانی است. این ترکیبی از عناصر درمان شناختی رفتاری، ذهن آگاهی، و درمان پذیرش و تعهد است تا به افراد کمک کند نگرش دلسوزانه ای نسبت به خود و احساساتشان ایجاد کنند.

این نوع روان درمانی می تواند به ویژه برای کودکان و نوجوانانی که با افسردگی دست و پنجه نرم می کنند مفید باشد.

روان درمانی متمرکز بر شفقت یک درمان مؤثر برای کودکان مبتلا به افسردگی است، اگرچه مدت درمان مورد نیاز اغلب به فرد و شرایط آنها بستگی دارد. به طور کلی، یک کودک به طور منظم در جلسات مشاوره و روان درمانی با درمانگر خود در طول هفته ها یا ماه ها شرکت می کند. با کار با روان درمانگر، کودک بینشی نسبت به افکار، احساسات و رفتارهای خود به دست می آورد و گام های عملی برای شروع سفر درمانی خود را می آموزد(منبع).

افسردگی جوانان در مدرسه و دانشگاه

در یک جلسه شفقت درمانی چه میگذرد

مجموعه‌ای از تمرین‌ها که شامل تصاویر شفقت است تا به مراجع کمک کند تا درک درستی از تصویر شفقت خود داشته باشد.

از افراد خواسته می شود تا بیان کنند که تصویر ایده آل آنها از شفقت از دیگری چگونه خواهد بود. ممکن است از آنها بپرسند که از طریق حالات صورت و لحن صدا، شفقت چگونه به نظر می رسد یا به نظر می رسد. آنها همچنین باید کلماتی مانند گرم یا قوی را که به این تصویری که ایجاد کرده‌اند، مرتبط کنند.

همچنین ممکن است به فرد توصیه شود که نقش یک شخص عمیقاً دلسوز را بازی کند و آن تصویر را از طریق حالات چهره، لحن صدا، وضعیت بدنی و کلمات به نمایش بگذارد. از مراجع خواسته می شود که در لحظاتی که معمولاً ممکن است از خود انتقاد کنند، تصاویر دلسوزانه را به تصویر بکشند(منبع).

بهترین مشاوره تلفنی، مشاوره روانشناسی تلفنی| مرکز مشاوره ستاره ایرانیان

درمان اضطراب با شفقت درمانی

درمان متمرکز بر شفقت بر ایجاد درک از منابع اصلی رنج تمرکز دارد. همچنین به افراد کمک می‌کند تا مهارت‌های مقابله با تجارب دشوار را با آموزش پاسخ دادن به احساسات، افکار و احساسات دشوار با مهربانی و درک، توسعه دهند. این نوع درمان بر اساس تحقیقات علوم اعصاب است که نشان می دهد انسان ها به طور طبیعی برای همدلی و شفقت طراحی شده اند.

CFT بزرگسالان مبتلا به اضطراب را تشویق می کند تا آگاهی ذهنی را تمرین کنند و افکار خود را مجدداً چارچوب بندی کنند تا بینش خود را در مورد علل پریشانی خود به دست آورند(منبع).

ابن درمان یک رویکرد درمانی روانشناختی است که در ابتدا برای کمک به افرادی که شرم و انتقاد از خود دارند، ایجاد شد. CFT بر سه سیستم تنظیم احساسات متمرکز است که در طول زمان در انسان تکامل یافته است.

• سیستم تهدید (محافظت)
• سیستم محرک (جستجوی منابع)
• سیستم تسکین دهنده.

نشان داده شده است که CFT برای افرادی که دارای سطوح بالایی از شرم و انتقاد از خود هستند که باعث اضطراب آنها می شود نسبت به سایر اشکال سنتی تر گفتار درمانی موثرتر است. با پرداختن به آن الگوهای شرم و انتقاد از خود و ایجاد شفقت به خود، CFT می تواند در مدیریت اضطراب بسیار مفید باشد.

CFT می‌تواند به تنهایی به‌عنوان یک رویکرد درمانی/گفتگودرمانی مستقل ارائه شود، یا می‌تواند با شکل دیگری از گفتار درمانی که درمانگر مورد تأیید اضطراب انگلستان شما آموزش دیده و واجد شرایط ارائه آن است، ترکیب شود. هیپنوتیزم بالینی، CBT یا مشاوره(منبع).

تفاوت استرس و اضطراب چیست؟

درمان افسردگی با شفقت درمانی

درمان متمرکز بر شفقت (CFT) نوعی روان درمانی است که به بزرگسالان مبتلا به افسردگی کمک می کند. این بر کمک به افراد برای شناسایی و کار از طریق احساس شرم، انتقاد از خود، و ناراحتی عاطفی تمرکز دارد.

CFT می تواند به افراد کمک کند تا با منابع درونی دلسوز خود ارتباط برقرار کنند و هر گونه رفتار یا باور خود خرابکارانه را که ممکن است در افسردگی آنها نقش داشته باشد، رسیدگی کند.

در طول یک جلسه معمولی CFT، یک درمانگر فرد را از طریق فعالیت هایی که برای افزایش آگاهی او از نحوه تعامل با خود و دیگران طراحی شده اند، راهنمایی می کند. این می تواند شامل بررسی احساس شرم یا گناه مرتبط با رویدادهای گذشته یا بررسی الگوهایی در روابطی باشد که ممکن است به احساسات منفی نسبت به خود کمک کند.

روش های درمان افسردگی | با دارو و بدون دارو | درمان سریع | عوارض

سپس درمانگر با استفاده از تکنیک هایی مانند ذهن آگاهی یا رفتار درمانی شناختی (CBT) از طریق این مسائل کار می کند. از طریق این فرآیند، افراد یاد می‌گیرند که چگونه در مواجهه با احساسات یا موقعیت‌های دشوار، به جای انتقاد، دلسوزانه پاسخ دهند. این رویکرد درمانی می تواند در کاهش علائم مرتبط با افسردگی مانند اعتماد به نفس پایین، ناامیدی و تحریک پذیری فوق العاده مفید باشد(منبع).

منبع : درمان متمرکز بر شفقت (CFT): رویکردی نوین برای کاهش اضطراب و احساس گناه 

CAT مخفف عبارت Cognitive Analytic Therapy است. یک برنامه درمانی مشترک برای نگاه کردن به نحوه تفکر، احساس و عمل یک فرد، و رویدادها و روابطی که زمینه ساز این تجربیات (اغلب از دوران کودکی یا اوایل زندگی) است.

رویکرد شناختی تحلیلی چیست؟

همانطور که از نام آن پیداست، ایده ها و درک از درمان های مختلف را در یک درمان کاربرپسند و موثر گرد هم می آورد(منبع). درمان تحلیلی شناختی که به عنوان CAT نیز شناخته می شود، یک درمان گفتاری است که عمدتاً بر روی الگوهای رابطه متمرکز است.

این مبتنی بر این ایده است که تجربیات اولیه زندگی ما بر نحوه ارتباط ما با دیگران و نحوه رفتارمان با خود تأثیر می گذارد. این بدان معنی است که گاهی اوقات الگوهای رفتاری، یا انتظارات ما از رفتار دیگران، می توانند به الگوهای تکرار شونده ناسالم یا غیر مفید و همچنین الگوهای سالم و مفید تبدیل شوند(منبع).

تعداد جلسات با رویکردCAT

هر برنامه درمانی با توجه به شرایط فعلی و مشکلاتی که با آن دست و پنجه نرم می کند، متناسب با نیازهای فرد تنظیم می شود. درمان تحلیلی شناختی که به عنوان یک درمان با زمان محدود در نظر گرفته می شود، بسته به ماهیت مشکل مورد بررسی می تواند بین چهار تا 24 هفته طول بکشد. به طور کلی، به طور متوسط 16 هفته هنجار در نظر گرفته می شود(منبع).

تفاوت بین روانشناس، روانپزشک و روانکاو چیست؟

اختلال های قابل درمان با رویکرد شناختی تحلیلی

CAT به ویژه برای مقابله با افسردگی، اضطراب و عزت نفس پایین مفید است. این درمان به افراد کمک می کند تا الگوهای منفی را که به این شرایط کمک می کنند شناسایی کرده و بشکنند.

به عنوان مثال، فردی که رفتارهای خودآزاری دارد ممکن است یاد بگیرد که محرک ها را تشخیص دهد و مهارت های مقابله ای سالم تری را توسعه دهد.

همچنین این درمان از کسانی که با اختلالات شخصیتی، به ویژه اختلال شخصیت مرزی (BPD) دست و پنجه نرم می کنند، حمایت می کند.

با ترسیم رفتارها و احساسات مشکل ساز، بیماران می توانند علل زمینه ای را بهتر درک کنند و روی تغییر آنها کار کنند.

CAT همچنین می تواند برای افراد مبتلا به بی اشتهایی عصبی مفید باشد و به آنها کمک کند تا بفهمند که چگونه الگوهای فکری آنها بر رفتارهای غذایی آنها تأثیر می گذارد(منبع).

دکتر روانشناس تهران و درمان افسردگی❤️

هدف اصلی درمان CAT:

درمان تحلیلی شناختی (CAT) اذعان می‌کند که افراد غالباً «نقش‌های متقابل» یا الگوهای تکرارشونده رفتار و تعامل را تشکیل می‌دهند که ریشه در تجربیات و روابط اولیه دارد. این نقش ها می توانند تطبیقی یا ناسازگار باشند و بر نحوه درک و تعامل فرد با جهان تأثیر بگذارند. ایده این است که الگوهای رفتاری و تفکری که افراد در سال‌های اولیه خود ایجاد می‌کنند، در طول زندگی‌شان تداوم دارند.

CAT پیشنهاد می‌کند که افراد در پاسخ به موقعیت‌های خاص، توالی‌های رویه‌ای خاصی را دنبال کنند. این توالی ها اغلب به نتایج و پیامدهای قابل پیش بینی منجر می شوند. هدف درمان تحلیلی شناختی کمک به افراد برای ادغام این حالت‌ها و کاهش تعارضات درونی با درک و تغییر الگوهای رفتار و تفکر است.

CAT معتقد است که تغییر از طریق شناخت و بازنگری الگوهای تثبیت شده رفتار و تفکر تسهیل می شود. مراجعین برای شناسایی و اصلاح این الگوها با درمانگر این حوزه کار می کنند(منبع).

معتبر ترین تست افسردگی با پاسخ تحلیلی رایگان + راهکار درمانی

درجلسه درمان چه میگذرد

در طول درمان، چگونگی مدیریت روابط خود و کنار آمدن با احساسات یا موقعیت های دشوار را بررسی خواهید کرد. این شامل شناسایی الگوهای تفکر، احساس و رفتار است. با نگاه دقیق تر به این الگوها، خواهید دید:

• روشن کنید که کدام یک مفید یا غیر مفید هستند
• درک کنید که این الگوها چگونه توسعه یافته اند
• کشف کنید که چه چیزی باعث می شود آنها را مدام تکرار کنید
• راه های جایگزین و مؤثرتری برای مدیریت جلوگیری از تکرار تجارب یا احساسات منفی پیدا کنید.

هدف از این کار به حداقل رساندن ناراحتی است که در روابط خود با دیگران و با خودتان تجربه می کنید(منبع).

درمان افسردگی و اضطراب با CAT

درمان تحلیلی شناختی تنها یکی از بسیاری از رویکردهای گفتار درمانی است که برای درمان بیماری های روانی مانند اضطراب، افسردگی و اختلالات شخصیت استفاده می شود.

CAT تاکید زیادی بر روشی دارد که تجربیات و روابط شخصی بر افکار، احساسات و رفتارها تأثیر می گذارد. درمان با CAT می تواند به افراد این امکان را بدهد که نه تنها تعاملات خود را با خود و دیگران تشخیص دهند، بلکه رفتارهای خود را نیز برای بهبود سلامت روان خود تغییر دهند(منبع).

افسردگی در مردان| علائمی که نباید نادیده بگیرید

در درمان با رویکرد شناختی تحلیلی چه کار هایی باید انجام دهیم؟

• ابزارهایی (به عنوان مثال حروف، نمودارها) ایجاد کنید که به شما در درک خود کمک می کند
• درک واضح تری از الگوهای مشکل ساز و بخش های سالم خود داشته باشید
• به طور مشترک با درمانگر خود کار کنید تا احساس کنید که صدای / نظر شما شنیده می شود
• برای کمک به ایجاد یک رابطه درمانی مثبت، با درمانگر خود همکاری کنید

این می تواند به شما کمک کند که کنترل بیشتری در الگوهای مراقبت از خود، آسیب رساندن به خود و روابط با دیگران داشته باشید. همچنین می تواند به شما در ایجاد تغییرات مثبت کمک کند(منبع).

تفاوت CAT با CBT:

CAT مخفف Cognitive Analytic Therapy و CBT برای Cognitive Behavioral Therapy است. شباهت‌هایی بین این درمان‌ها وجود دارد هر دو درمان‌های مختصر با محدودیت در تعداد جلسات هستند. هر دو تمرکز بر دامنه محدودی از اهداف را ارائه می دهند و ممکن است از روش های مشابهی برای کمک به شما برای پیگیری مشکلات خود استفاده کنند، به عنوان مثال. یادداشت روزانه مشکل خاصی را که می خواهید با آن مقابله کنید یا اینکه چگونه در حال ایجاد تغییرات هستید، یادداشت کنید. هر دو رویکردهای مشترک هستند به طور فعال با درمانگر روی مشکلات خود کار می کنند(منبع).

درمان شناختی رفتاری(CBT) چیست؟

• CBT نحوه شناخت افکار منفی، یادگیری توانایی های جدید و تعیین اهداف و حل مشکلات و نظارت بر خود.
• CAT چیزهایی که حول این اطمینان ایجاد می شوند که می توانید افکار، احساسات و اعمال خود را بهتر درک کنید و یاد خواهید گرفت که افکار منفی را ببینید. برای کمک به باز کردن تفکر ناخودآگاه که منجر به مشکلاتی می شود که اغلب از این ایده رنج می برید(منبع).

منبع : همه چیز درباره درمان تحلیلی شناختی (CAT)

آیا اغلب نسبت به دیگران احساس برتری می کنید؟ اینکه شما مستحق امتیازات و حقوق خاصی هستید؟ یا شاید کلمه “نه” را دوست ندارید و در تلاش هستید که اشتباه کنید؟ اگر معمولاً به این سؤالات با «بله» قاطع پاسخ می‌دهید، ممکن است طرحواره استحقاق را داشته باشید(منبع).

طرحواره استحقاق و بزرگ منشی چیست؟

طرحواره استحقاق و حق طلبی یک طرحواره ناسازگار اولیه است که با این باور فراگیر مشخص می شود که شخص ذاتاً بر دیگران برتری دارد و بنابراین بدون نیاز به متقابل یا پیروی از قوانین اجتماعی معمول، مستحق امتیازات، حقوق و رفتار ویژه است. افراد مبتلا به این طرحواره اغلب احساس می کنند که لیاقت بیشتری از زندگی و دیگران دارند، صرفاً به این دلیل که «خاص» یا منحصر به فرد هستند.

ویژگی های کلیدی 

• احساس برتری: افراد نسبت به دیگران احساس برتری می کنند و انتظار تحسین، رفتار ویژه و امتیازاتی دارند که لزوماً به دست نیاورده اند.
• بی اعتنایی به قوانین: آنها معتقدند هنجارها یا قوانین اجتماعی در مورد آنها صدق نمی کند و انتظار دارند که هر کاری را که می خواهند انجام دهند بدون توجه به تأثیر آن بر دیگران.
• فقدان همدلی: آنها اغلب نیازها و احساسات دیگران را نادیده می گیرند و نسبت به اینکه چگونه رفتارشان بر دیگران تأثیر می گذارد، همدلی یا نگرانی کمی نشان می دهند.
• رفتار دستکاری: برای برآورده شدن نیازهای خود، ممکن است از جذابیت، احساس گناه یا تاکتیک های کنترلی در روابط استفاده کنند که منجر به درگیری و روابط تیره شود.

روانشناسی تاریک(Dark psychology) چیست؟

حق شکننده طرحواره می تواند به دو شکل اصلی ظاهر شود:

1. استحقاق شکننده (خودشیفتگی) اغلب احساسات عمیق شرم و بی کفایتی را جبران می کند.
2. استحقاق بزرگ معمولاً از خراب شدن یا زیاده‌روی در دوران کودکی، بدون مرزها یا محدودیت‌های مشخص ناشی می‌شود(منبع).

تاثیر بر روابط و رفتار

افراد دارای این طرحواره تمایل دارند به دنبال روابطی باشند که بتوانند دیگران را کنترل کنند و اعتبار و توجه دائمی دریافت کنند.

آنها ممکن است در حفظ روابط سالم به دلیل ماهیت رقابتی، عدم همدلی و توقع اینکه دیگران مطابق خواسته هایشان باشند، مشکل داشته باشند.

در روابط صمیمانه، استحقاق می تواند منجر به استفاده از رابطه جنسی برای کنترل یا تأیید اعتبار و نادیده گرفتن رضایت یا نیازهای شریک زندگی شود(منبع).
از نظر حرفه ای، ممکن است به دلیل رفتارهای حق طلبانه و مقاومت در برابر اقتدار یا قوانین با درگیری یا شکایت مواجه شوند(منبع).

پیامدهای روانی و عاطفی

علیرغم موفقیت بیرونی، افراد دارای این طرحواره اغلب احساس تنهایی، افسردگی یا ناکامل می کنند زیرا ارزش خود به اعتبار خارجی بستگی دارد تا پذیرش واقعی خود.
ادراک تحریف شده آنها از خود منجر به ناامیدی مکرر و بی ثباتی عاطفی در روابط می شود(منبع)(منبع).
به طور خلاصه، طرحواره استحقاق و بزرگواری شامل یک باور عمیق به ویژه بودن و برتری فرد است که منجر به انتظارات غیر واقعی، رفتارهای کنترلی و دستکاری شده و مشکلات در روابط و رفاه عاطفی می شود(منبع).

33 نشانه که با فرد خودشیفته ازدواج کرده اید

ویژگی های طرحواره استحقاق

طرحواره استحقاق با اعتقاد فراگیر به برتری خود و احساس سزاوار بودن امتیازات و رفتاری خاص فراتر از آنچه دیگران دریافت می کنند مشخص می شود. ویژگی های کلیدی عبارتند از:

• احساس برتری و خاص بودن: افراد بر این باورند که منحصر به فرد هستند و بنابراین در مقایسه با دیگران سزاوارتر از زندگی و مردم هستند.
• رفتارهای خودخواهانه و برتر: آنها همیشه خود را در اولویت قرار می دهند، انتظار دارند هر کاری را که می خواهند انجام دهند و اغلب هنجارها یا قوانین اجتماعی را نادیده می گیرند.
• دشواری در پذیرش محدودیت ها: آنها در برابر “نه” گفتن یا دریافت دستورالعمل مقاومت می کنند، ترجیح می دهند تحت کنترل باشند و اعتراف به اشتباه را غیرقابل تحمل می دانند.
• تمایلات رقابتی و دستکاری: به خصوص در دوران کودکی، این می تواند به صورت تقلب، تغییر قوانین، یا دزدی برای اطمینان از برنده شدن یا به دست آوردن آنچه می خواهند، اغلب با اندکی پشیمانی ظاهر شود.

• به حداقل رساندن احساسات منفی: آنها رفتارهای خودخواهانه را قابل قبول یا توجیه می کنند، گاهی اوقات کاملاً تسلیم باورهای برتری می شوند و بدون توجه به آسیب دیگران عمل می کنند.

• نیاز به کنترل و اعتبارسنجی: آنها به دنبال کنترل روابط و موقعیت ها هستند، توجه، اعتبارسنجی و بحث های برنده را دوست دارند و ممکن است از رابطه جنسی برای کنترل یا اعتبار استفاده کنند.
• فقدان همدلی: آنها اغلب برای درک یا پاسخ دادن به احساسات دیگران تلاش می کنند و ممکن است در صورت بروز مشکلات یا زمانی که دیگر سودمند نیستند، روابط را ترک کنند.

این ویژگی ها در مجموع منجر به چالش هایی در روابط شخصی و حرفه ای و مشکلات عاطفی می شود که اغلب ریشه در نیازها و آسیب پذیری های برآورده نشده اولیه دارد.

طرحواره جلب توجه و پذیرش جویی چیست؟

رویکردهای درمانی مانند طرحواره درمانی با کمک به افراد در شناخت و اصلاح باورها و رفتارهای استحقاق از طریق تکنیک هایی مانند رویارویی همدلی و بازنویسی تصاویر، به این الگوها می پردازد(منبع)(منبع)(منبع).

علت ایجاد طرحواره استحقاق

طرحواره استحقاق اساساً به عنوان پاسخی به نیازهای عاطفی اصلی برآورده نشده در دوران کودکی شکل می گیرد که توسط تجربیات اولیه و سبک های فرزندپروری شکل می گیرد.

دلایل اصلی ایجاد طرح استحقاق عبارتند از:

• والدین سهل‌گیر: وقتی والدین بیش از حد کودک را «خاص» یا برتر می‌بینند، بدون اینکه مرزهای مناسبی تعیین کنند، ممکن است این باور را درونی کند که آنها ذاتاً مستحق امتیازات و رفتار ویژه هستند. گاهی اوقات به این اثر “کودک طلایی” می گویند.

• فقدان محدودیت های مناسب: کودکانی که بدون قوانین یا عواقب روشن بزرگ می شوند ممکن است یاد نگیرند که به مرزها یا نیازهای دیگران احترام بگذارند و این باعث تقویت حس استحقاق می شود.

• غفلت و محرومیت عاطفی: برعکس، کودکانی که غفلت، مراقبت ناسازگار یا عدم دسترسی عاطفی را تجربه می‌کنند، ممکن است تمایل به توجه و تحسین ایجاد کنند. پس از آن طرح استحقاق می تواند به عنوان دفاعی در برابر احساس بی کفایتی یا شرمندگی عمل کند و به آنها کمک کند تا با ساختن یک تصویر بزرگ از خود کنار بیایند.
• مسائل دلبستگی: سبک های دلبستگی ناایمن، به ویژه آنهایی که با اضطراب یا نیاز به اطمینان خاطر مشخص می شوند، می توانند به توسعه طرحواره های استحقاق کمک کنند. ممکن است کودک به عنوان راهی برای جبران ناامنی عاطفی به دنبال درمان یا شناخت خاصی باشد.
• یادگیری اجتماعی: کودکان ممکن است رفتارهایی را که در مراقبین یا محیط اجتماعی مشاهده می شود الگوبرداری کنند و یاد بگیرند که چنین نگرش هایی در برآورده شدن نیازهای آنها قابل قبول یا مؤثر است(منبع).

مشاوره کودک| بهترین مشاوران آینده کودک شما را می سازند

به طور خلاصه، طرحواره استحقاق غالباً ریشه در تجربیات اولیه دارد که در آن نیازهای عاطفی اصلی مانند دلبستگی ایمن، مرزهای مناسب و اعتبار عاطفی به اندازه کافی برآورده نشده است، که منجر به باورهای جبرانی برتری و ویژه می شود(منبع)(منبع)(منبع).

چند تکنیک درمان طرحواره استحقاق

چندین تکنیک مؤثر برای درمان طرحواره استحقاق، عمدتاً در چارچوب طرحواره درمانی، که روش های شناختی، رفتاری، تجربی- عاطفی و بین فردی را ادغام می کند، استفاده می شود:

1. طرحواره درمانی

طرحواره درمانی رویکرد درمانی پیشرو برای طرحواره استحقاق است. بر شناسایی و اصلاح طرحواره های ناسازگار با پرداختن به ریشه های رشدی و زیربنای عاطفی آنها تمرکز دارد(منبع)(منبع).

2. تکنیک های شناختی

• خاطرات طرحواره ای: مراجع زمان وقوع افکار، احساسات و رفتارهای مرتبط با استحقاق را ردیابی می کنند که به افزایش آگاهی و ایجاد پاسخ های سالم تر کمک می کند.
• تجزیه و تحلیل مزایا و معایب: ارزیابی مزایا و معایب حفظ طرحواره استحقاق برای تشویق انگیزه برای تغییر.
• فلش کارت های طرحواره ای: جملات مثبت و اصلاحی بین جلسات برای مقابله با باورهای استحقاق و تقویت ادراک سالم تر از خود استفاده می شود.

راز پنهان در مورد شخصیت خود را کشف کنید.

3. تکنیک های تجربی-عاطفی

• تصویرسازی و بازنویسی تصویر: مراجعان خاطرات اولیه مرتبط با استحقاق را دوباره مرور می‌کنند، نیازهای برآورده نشده را بیان می‌کنند و تجربیات دردناک را با حمایت درمانگر برای تقویت شفای عاطفی بازبینی می‌کنند.
• کار صندلی: گفتگو بین بخش‌های مختلف خود (مثلاً قسمت تحت عنوان در مقابل بزرگسال سالم) به مراجع کمک می‌کند بینش خود را به دست آورده و ارتباطات داخلی سالم‌تری را تمرین کند.

4. تکنیک های رفتاری

• آموزش جرات ورزی: به مراجع کمک می کند تا نیازهای خود را بدون استحقاق به خود یا دستکاری بیان کند.
• آموزش همدلی: درک و در نظر گرفتن احساسات دیگران را برای مقابله با فقدان معمولی همدلی در طرحواره های استحقاق تشویق می کند.
• وظایف قرار گرفتن در معرض: مشتریان به تدریج با موقعیت هایی مواجه می شوند که واکنش های استحقاقی را برای ایجاد تحمل و مقابله سالم تر ایجاد می کند.

5. تکنیک های بین فردی

• بازپروری محدود: درمانگر با ارائه صمیمیت، محدودیت‌ها و اعتباری که در دوران کودکی وجود نداشت، یک تجربه عاطفی اصلاحی ارائه می‌کند.
• رویارویی همدلانه: درمانگران به آرامی با رفتارهای استحقاق مواجه می شوند و در عین حال آنها را با درد اساسی و نیازهای برآورده نشده دوران کودکی مرتبط می کنند و شفقت به خود و مسئولیت پذیری را ترویج می کنند(منبع).

6. شیوه های خودآگاهی

یادداشت روزانه و ذهن آگاهی: این شیوه ها خودآگاهی از الگوهای استحقاق را افزایش می دهند و به مراجع کمک می کنند تا افکار و رفتارهای خود را بدون قضاوت مشاهده کنند و از تغییر خارج از جلسات درمانی حمایت کنند(منبع).

7. راهنمایی حرفه ای

از آنجایی که طرح‌واره‌های استحقاقی عمیقاً ریشه‌دار هستند، کار با یک متخصص سلامت روان ماهر در طرحواره درمانی اغلب برای درمان مؤثر ضروری است.

به طور خلاصه، درمان طرحواره استحقاق شامل ترکیبی از بازسازی شناختی، شفای عاطفی از طریق تکنیک‌های تجربی، مهارت‌سازی رفتاری، و کار رابطه‌ای در درمان برای ایجاد یک خودپنداره سالم‌تر و متعادل‌تر و عملکرد بین فردی است.

منبع : طرحواره استحقاق (حق‌طلبی): چرا بعضی افراد فکر می‌کنند همیشه حق با آن‌هاست؟ 

همه ما گاهی اوقات ممکن است نگران اتفاقات بدی باشیم که برایمان اتفاق می افتد. با این حال، برای افرادی که طرحواره آسیب پذیری دارند، احساس دائمی تهدیدات قریب الوقوع برای ایمنی خود را تجربه می کنند. این به دلیل این باور است که جهان مکان خطرناکی است(منبع).

طرحواره آسیب پذیری چیست؟

طرحواره آسیب‌پذیری در روان‌شناسی، که به طور خاص «طرحواره آسیب‌پذیری در برابر آسیب/بیماری» نامیده می‌شود، یک طرحواره ناسازگار اولیه است که با یک باور مداوم و تشدید شده مشخص می‌شود که چیزی وحشتناک در حال رخ دادن است و اینکه فرد قادر به پیشگیری، اجتناب یا کنار آمدن با پیامدهای آن نخواهد بود.

این طرحواره باعث می شود که افراد در ترس دائمی زندگی کنند و اغلب نگران تهدیدات بیش از حد در سه حوزه اصلی هستند: پزشکی (به عنوان مثال ترس از بیماری های جدی)، عاطفی (مانند ترس از دست دادن کنترل یا فروپاشی ذهنی)، و خطرات خارجی (مانند بلایای طبیعی یا جنایت)(منبع).

این طرحواره معمولاً در دوران کودکی ایجاد می‌شود، اغلب به خاطر مراقبانی که بیش از حد محافظ یا مضطرب هستند، از هشدارهای اغراق‌آمیز درباره خطر یا به دنبال تجارب آسیب‌زا مانند بیماری یا از دست دادن در خانواده استفاده می‌کنند. چنین تربیتی باعث می شود که کودک دنیا را مکانی خطرناک و خود را آسیب پذیر و درمانده بداند. افراد مبتلا به این طرحواره برای اطمینان و حمایت شدیداً به دیگران وابسته هستند، از مسئولیت پذیری اجتناب می کنند و ممکن است با احساس انزوا و اضطراب دست و پنجه نرم کنند(منبع).

طرحواره انزوای اجتماعی چیست؟

به طور خلاصه، طرحواره آسیب پذیری شامل ترس عمیق از یک فاجعه قریب الوقوع همراه با اعتقاد به ناتوانی فرد در مدیریت یا زنده ماندن از چنین تهدیداتی است که ریشه در تجربیات اولیه زندگی دارد و با اضطراب و هوشیاری مداوم تقویت می شود(منبع)(منبع)(منبع).

نشانه های طرحواره آسیب پذیری

• نگرانی مداوم و بیش از حد از اینکه اتفاق وحشتناکی رخ دهد، مانند ترس از بیماری جدی، فروپاشی عاطفی، یا خطرات خارجی مانند جنایت یا بلایا(منبع).
• مشکل در تمرکز روی کارهای روزانه به دلیل تمرکز مداوم بر تهدیدات درک شده.
• اضطراب مزمن که منجر به ایجاد مشکل در آرامش، اجتناب از فعالیت های لذت بخش و انزوای اجتماعی می شود.
• جستجوی مکرر اطمینان از نزدیکان، پزشکان یا اینترنت برای مدیریت ترس ها.
• علائم فیزیکی مرتبط با استرس مزمن، مانند مشکل در خوابیدن و مشکلات سلامتی.
• واکنش‌های رفتاری در هنگام ایجاد، از جمله اجتناب از موقعیت‌های ترسناک، جبران بیش از حد با انجام اقدامات خطرناک، یا تسلیم شدن در برابر اضطراب و کناره‌گیری.
• احساس انزوا یا درک نادرست به این دلیل که دیگران ممکن است شدت ترس خود را درک نکنند.
• افکار مسابقه ای، احساس ترس، و تمایل به فاجعه سازی بدترین سناریوها.
• برای احساس امنیت به دیگران تکیه کنید که منجر به تنش در روابط می شود.

تست فوبیا و ترس | هراس | فوبیای اجتماعی با پاسخ

این نشانه‌ها از یک باور عمیق ناشی از ناتوانی در پیشگیری یا مقابله با آسیب ناشی می‌شوند که اغلب ریشه در تجارب کودکی از محافظت بیش از حد یا آسیب دیدگی دارد(منبع)(منبع).

طرحواره آسیب پذیری نسبت به بیماری

طرحواره آسیب پذیری در برابر بیماری، نوع خاصی از طرحواره های ناسازگار اولیه است که با ترس فراگیر و اغراق آمیز مشخص می شود که فرد در معرض خطر دائمی بیماری، آسیب یا فاجعه قرار دارد و قادر به پیشگیری یا مقابله با چنین رویدادهایی نیست. این طرحواره ریشه در این باور دارد که جهان ذاتاً خطرناک است و فرد در محافظت از خود ناتوان است.

• نگرانی مداوم در مورد مسائل پزشکی (مانند ترس از حملات قلبی، سرطان)، شکست‌های عاطفی، یا تهدیدهای خارجی (مانند حوادث، بلایای طبیعی).
• اضطراب مزمن، هوشیاری بیش از حد، و تمایل به فاجعه سازی علائم یا رویدادهای جزئی.
• کسب اطمینان مکرر از دیگران، متخصصان پزشکی، یا بررسی مداوم اخبار و اطلاعات سلامتی.
• اجتناب از فعالیت ها یا موقعیت هایی که به عنوان خطرناک تلقی می شوند، که می تواند عملکرد و لذت روزانه را محدود کند.

ریشه ها:

اغلب در دوران کودکی ایجاد می شود، به ویژه در محیط هایی که مراقبان بیش از حد محافظ، مضطرب هستند یا از هشدارهای اغراق آمیز در مورد خطر استفاده می کنند.

همچنین ممکن است پس از تجارب آسیب زا مانند بیماری، از دست دادن یا مشاهده آسیب به دیگران ایجاد شود.

بهترین و سریع ترین درمان وسواس خود بیمار پنداری

تاثیر طرحواره آسیب پذیری نسبت به بیماری:

می تواند منجر به مشکلات در روابط، وابستگی به دیگران برای ایمنی، و اختلال در استقلال شود. با استرس مزمن، کاهش کیفیت زندگی، و افزایش خطر ابتلا به اختلالات اضطرابی و شرایط مربوط به سلامت روان مرتبط است(منبع)(منبع)(منبع).

به طور خلاصه، طرحواره آسیب پذیری در برابر بیماری یک الگوی عمیق تفکر است که باعث می شود افراد احساس ناامنی، مضطرب و ناتوانی در اعتماد به توانایی خود برای مقابله با تهدیدات مربوط به سلامت یا محیطی داشته باشند(منبع)(منبع).

درمان طرحواره آسیب پذیری

طرحواره درمانی رویکرد اولیه برای درمان طرحواره آسیب پذیری در برابر آسیب/بیماری است. درمان بر کمک به افراد در شناخت، چالش و تغییر باورهای عمیق خود در مورد ایمنی، خطر و توانایی آنها برای مقابله متمرکز است.

• تکنیک های شناختی:

مراجعین یاد می‌گیرند که تفکر فاجعه‌بار را شناسایی کرده و به چالش بکشند، واقعیت ترس‌های خود را آزمایش کنند و ارزیابی‌های متعادل‌تر و واقع‌بینانه‌تری از ریسک ایجاد کنند(منبع).

• تکنیک های رفتاری:

قرار گرفتن در معرض موقعیت های ترسناک به شکستن الگوهای اجتناب و ایجاد تحمل در برابر عدم اطمینان کمک می کند و به مرور زمان اضطراب را کاهش می دهد.

درمان شناختی رفتاری(CBT) چیست؟

• تکنیک های تجربی:

روش‌هایی مانند بازنویسی تصاویر و ایفای نقش به مراجع کمک می‌کند تا تجربیات دوران کودکی را که در طرحواره نقش داشته است پردازش کرده و درمان کنند(منبع).

• رابطه درمانی:

درمانگر “بازپروری محدود” را ارائه می دهد، حمایت، اعتبار و تجارب عاطفی اصلاحی را برای برآوردن نیازهای برآورده نشده دوران کودکی و تقویت احساس امنیت و استقلال ارائه می دهد(منبع).

• خودمختاری ساختمان:

درمان، مراجع را تشویق می کند تا به قضاوت خود اعتماد کند، وابستگی به اطمینان را کاهش دهد و با اعتماد به نفس بیشتری با چالش ها مقابله کند(منبع).

اهداف درمان:

• تحمل برای عدم قطعیت ایجاد کنید
• تفکر فاجعه آمیز را کاهش دهید
• بازگرداندن استقلال و اعتماد به نفس
• نیاز به کنترل یا اطمینان بیش از حد را کاهش دهید
• احساس ایمنی سالم تر و واقعی تر را تقویت کنید

با طرحواره درمانی ثابت، افراد می توانند به طور قابل توجهی اضطراب را کاهش دهند، عملکرد روزانه را بهبود بخشند و دیدگاه انعطاف پذیرتر و متعادل تری نسبت به زندگی ایجاد کنند(منبع)(منبع)(منبع).

منبع : طرحواره آسیب پذیری

آیا تمایل دارید جنبه های منفی اتفاقات را ببینید؟ شاید دوست دارید برای بدترین سناریوها برنامه ریزی کنید تا آماده باشید؟ شاید فکر می کنید یک واقع گرا هستید، اما دیگران فکر می کنند شما بدبین هستید؟ اگر چنین است، ممکن است طرحواره منفی/بدبینی داشته باشید(منبع).

طرحواره منفی گرایی و بدبینی چیست؟

طرحواره منفی گرایی/بدبینی یک طرحواره ناسازگار اولیه است که با تمرکز مداوم بر جنبه های منفی زندگی، با تمایل به انتظار بدترین نتایج و کم اهمیت جلوه دادن یا نادیده گرفتن تجربیات مثبت مشخص می شود. افراد دارای این طرحواره اغلب:

• اغراق کنید یا روی درد، رنج، شکست و ناملایمات تمرکز کنید.
• رویدادها یا دستاوردهای مثبت را به حداقل برسانید یا رد کنید.
• در اضطراب مزمن، نگرانی و گاهی اوقات در ناامیدی زندگی کنید و انتظار داشته باشید که اوضاع بد پیش برود(منبع).

باورها و رفتارهای رایج

• انتظار دارید که همه چیز حتی در موقعیت های خنثی یا مثبت به اشتباه پیش برود.
• فاجعه پردازی تخیل بدترین سناریوها و هوشیاری بیش از حد نسبت به مشکلات احتمالی.
• مشکل در لذت بردن از لحظات مثبت، احساس اضطراب یا انتظار برای ناامیدی زمانی که همه چیز خوب پیش می رود.
• عدم تصمیم گیری و اجتناب از فرصت های جدید به دلیل ترس از شکست یا فاجعه.
• از سوی دیگران بدبین یا “نگران” دیده شدن، اگرچه اغلب خود را یک واقع گرا معرفی می کنند(منبع)(منبع).

ریشه های طرحواره بدبینی

این طرحواره اغلب در دوران کودکی، به ویژه در محیط هایی که عبارتند از:

• بیش از حد محتاط، مضطرب یا انتقادی.
• نداشتن بازیگوشی، خودانگیختگی یا حمایت عاطفی.
• با الگوبرداری از بدبینی والدین یا پیامدهای منفی مکرر مشخص شده است(منبع)(منبع).

تاثیر طرحواره بدبینی در زندگی

• می تواند منجر به افسردگی، اضطراب مزمن، انگیزه کم و مشکل در ایجاد روابط سالم شود.
• ممکن است منجر به پیشگویی های خودشکوفایی شود، جایی که انتظارات منفی بر نتایج تأثیر می گذارد(منبع).

به طور خلاصه، طرحواره منفی/بدبینی یک الگوی عمیق از انتظار و تمرکز بر نتایج منفی است که اغلب ریشه در تجربیات اولیه زندگی دارد و می تواند به طور قابل توجهی بر خلق و خو، تصمیم گیری و روابط تأثیر بگذارد(منبع)(منبع).

درمان بدبینی و شکاکیت همسر

آسیب های طرحواره منفی گرایی

مضرات طرحواره منفی/بدبینی قابل توجه و چندوجهی است:

• اضطراب مزمن و فاجعه‌سازی: افراد تمایل دارند انتظار داشته باشند که همه چیز بد پیش برود که منجر به نگرانی مداوم، هوشیاری بیش از حد و تفکر فاجعه‌آمیز در مورد پیامدهای منفی بالقوه می‌شود.
• عدم تصمیم گیری و اجتناب: ترس از تصمیم گیری اشتباه می تواند باعث عدم تصمیم گیری مزمن و دوری از فرصت ها شود و رشد و موفقیت شخصی را محدود کند.
• کاهش شادی و ناامیدی: افراد مبتلا به این طرحواره اغلب در لحظات مثبت یا شاد احساس ناراحتی می‌کنند و ناامیدی را پیش‌بینی می‌کنند، که توانایی آنها را برای تجربه شادی کاهش می‌دهد و احساس ناامیدی و غم را در آنها تقویت می‌کند.

چگونه با شمشیر شادی افسردگی را از پای درآورید؟

• مشکلات بین فردی: منفی نگری مداوم آنها می تواند دیگران را از نظر عاطفی تخلیه کند، و منجر به انزوای اجتماعی یا دوری از همسالانی شود که بدبینی مداوم را خسته کننده می دانند. آنها همچنین ممکن است در مثبت سمی شرکت کنند، احساسات واقعی را پنهان کنند و از ارتباطات معتبر جلوگیری کنند.
• تأثیر بر سلامت جسمانی: سرکوب مداوم احساسات منفی مرتبط با این طرحواره می تواند در طول زمان بر سلامت جسمانی تأثیر منفی بگذارد.
• پیشگویی خودشکوفایی: تمرکز طرحواره بر انتظارات منفی می تواند منجر به رفتارهایی شود که ناخواسته جهان بینی بدبینانه آنها را تأیید می کند و چرخه منفی گرایی را تقویت می کند(منبع)(منبع).

به طور کلی، طرحواره منفی/بدبینی بهزیستی روانی را تضعیف می کند، تصمیم گیری را مختل می کند، رضایت از زندگی را کاهش می دهد و به روابط آسیب می رساند و آن را به مانعی مهم برای زندگی سالم و رضایت بخش تبدیل می کند(منبع)(منبع)(منبع).

روش های تشخیص طرحواره منفی گرایی

تشخیص طرحواره‌های منفی‌گرایی یا بدبینی معمولاً شامل ترکیبی از ابزارهای ارزیابی بالینی و تکنیک‌های درمانی با هدف شناسایی الگوهای منفی شناختی-هیجانی مداوم است:

• مصاحبه های بالینی و پرسشنامه های خود گزارشی:

ابزارهایی مانند پرسشنامه طرحواره جوان (YSQ) به طور گسترده برای ارزیابی وجود و قدرت طرحواره های ناسازگار اولیه، از جمله منفی گرایی/بدبینی استفاده می شود. این پرسشنامه‌ها از افراد می‌خواهند تا عباراتی را که منعکس‌کننده باورها و انتظارات اصلی منفی هستند، برای شناسایی فعال‌سازی طرحواره رتبه‌بندی کنند.

• کاربرگ ها و یادداشت های طرحواره درمانی:

کاربرگ های ساختاریافته به مشتریان کمک می کند تا افکار و رفتارهای ناسازگار مرتبط با منفی گرایی/بدبینی را شناسایی و ردیابی کنند. یادداشت های طرحواره ای امکان نظارت بر الگوهای افکار منفی و پاسخ های عاطفی را در طول زمان فراهم می کند و تشخیص و برنامه ریزی درمان را تسهیل می کند(منبع).

• تکنیک های شناختی و تجربی:

در طول جلسات درمانی، تکنیک هایی مانند بازسازی شناختی (به چالش کشیدن باورهای منفی)، بازنویسی تصاویر (بازبینی و اصلاح خاطرات ناراحت کننده)، و ایفای نقش می توانند عمق و تأثیر طرحواره های منفی را آشکار کنند(منبع).

• مشاهده الگوهای رفتاری:

روانشناسان رفتارهایی مانند نگرانی مزمن، اجتناب از تجربیات جدید، بلاتکلیفی و به حداقل رساندن رویدادهای مثبت را ارزیابی می کنند که نشان دهنده طرحواره منفی/بدبینی است(منبع)(منبع).

• ادغام با دامنه های طرحواره گسترده تر:

منفی/بدبینی در حوزه طرحواره مراقبت بیش از حد/بازداری طبقه‌بندی می‌شود، که به درمانگران کمک می‌کند علائم را در کنار طرحواره‌های مرتبط مانند مهار هیجانی و اصلاح تشخیص، زمینه‌سازی کنند.

طرحواره بازداری هیجانی چیست؟ نشانه‌ها، ریشه‌ها و راه‌های درمان آن

در مجموع، تشخیص طرحواره‌های منفی‌گرایی شامل اقدامات خودگزارشی معتبر، مصاحبه‌های بالینی و روش‌های درمانی تجربی برای شناسایی الگوهای شناختی-هیجانی منفی ریشه‌دار است که بر عملکرد و بهزیستی تأثیر می‌گذارد.

تست سنجش میزان خوشبینی ‏

راهکار های درمانی طرحواره منفی گرایی

طرحواره درمانی اولین و موثرترین رویکرد درمانی برای طرحواره منفی/بدبینی است. شامل:

• شناسایی و درک طرحواره: درمانگران به مراجع کمک می کنند تا تشخیص دهند که طرحواره منفی گرایی چه زمانی و چگونه ایجاد می شود و آگاهی از الگوهای افکار منفی و منشأ آنها در تجربیات اولیه افزایش می یابد.
• به چالش کشیدن باورهای منفی: با استفاده از تکنیک‌های شناختی، مراجع یاد می‌گیرد که با افکار فاجعه‌بار و بدبینانه مقابله کرده و آن‌ها را اصلاح کنند و خطرات واقع بینانه را از ترس‌های اغراق‌آمیز یا بدترین سناریوها متمایز کنند.
• توسعه یک حالت بزرگسال سالم: درمان بر تقویت بخشی متعادل و خوش بینانه از خود متمرکز است که می تواند تفکر و رفتار سازگارتر را هدایت کند و اتکا به طرحواره منفی گرایی را به عنوان مکانیزم مقابله کاهش دهد.
• پردازش عاطفی: تکنیک هایی مانند بازنویسی تصاویر و کار با صندلی به مراجع کمک می کند تا احساسات حل نشده دوران کودکی را پردازش کند که به طرحواره دامن می زند و باعث بهبودی عاطفی می شود.

• مداخلات رفتاری: مراجعان برای تمرین راهبردهای مقابله ای جدید، کاهش اجتناب و ایجاد اعتماد به نفس در مواجهه با موقعیت های ترسناک، در آزمایش های رفتاری و نقش آفرینی شرکت می کنند.
• تمرین قدردانی و تمرکز مثبت: فهرست کردن مرتب چیزهایی که فرد بابت آنها سپاسگزار است به مغز کمک می کند تا متوجه جنبه های مثبت زندگی شود و با سوگیری نسبت به منفی گرایی مقابله کند.
• شفقت به خود: تشویق مهربانی نسبت به خود به کاهش انتقاد شدید از خود کمک می کند و انعطاف پذیری در برابر الگوهای فکری منفی را تقویت می کند.

به طور خلاصه، درمان استراتژی‌های شناختی، عاطفی و رفتاری را در طرحواره‌درمانی ترکیب می‌کند تا طرحواره منفی/بدبینی را تضعیف کند، تفکر سالم‌تر را ارتقا دهد و بهزیستی کلی را بهبود بخشد(منبع)(منبع)(منبع).

منبع : طرحواره منفی‌گرایی و بدبینی چیست؟ دلایل، نشانه‌ها و روش‌های درمان آن