برنامه پیشگیری از اعتیاد، مراحل و نحوه اجرا کانون مشاوران ایران

برنامه پیشگیری از اعتیاد، مراحل و نحوه اجرا

برنامه پیشگیری از اعتیاد چطور می تواند به شما کمک کند؟ در بسیاری از موقعیت ها شنیده اید که پیشگیری بهتر از درمان می باشد و در مورد موضوع اعتیاد این مسئله به درستی صدق می کند، نگرانی های بسیاری از خانواده ها را در مورد اعتیاد فرزندشان را می توان به درستی درک کرد، این نگرانی در خانواده هایی که عضوی از آن معتاد بوده است بیشتر احساس می شود.

یکی از مهم ترین نهاد های اجتماعی خانواده می باشد که می تواند گرایش جوانان به اعتیاد و مصرف مواد مخدر را پیشگیری کند و به همین دلیل لازم است خانواده ها در این زمینه آگاهی خود را افزایش دهند تا بتوانند نسبت به اعتیاد شناخت بیشتری داشته باشند و برای افزایش اطلاعات می توانند از مشاور کمک بگیرند.

با توجه به روش هایی مانند آگاه ساختن فرزندان، غنی سازی اوقات فراغت، توجه به خواسته های منطقی آن ها و برقراری رابطه عاطفی در خانواده می تواند پیشگیری های لازم را در اعتیاد را انجام دارد و خانواده در این پیشگیری ها نقش بسیار مهمی دارد.

برنامه پیشگیری از اعتیاد: احتمال اعتیاد در افراد

در جلسات مشاوره علل گرایش اعتیاد مورد بررسی قرار می گیرد و در این جلسات مسئله پیشگیری برای برخی از افراد باید با جدیت بیشتری انجام شود که در زیر نمونه ای این گروه ها را بیان می کنیم:

افرادی که پدر و مادر آن ها معتاد می باشد.
افرادی که در کودکی مورد آزار و اذیت و یا تجاوز قرار گرفته اند.
افرادی که به هر دلیلی ترک تحصیل کرده اند.
دانش آموزانی که از مدرسه اخراج شده اند و یا فرار کرده اند.
افرادی که تمایل به خودکشی و یا تجربه آن را دارند.
جوانانی که شخصیت خشونت آمیز و یا تخلفات رفتاری دارند.
معلولان فیزیکی، افراد بی خانمان و آواره نسبت به دیگران بیشتر به سمت مواد مخدر کشیده می شوند.

موارد بالا به این معنی نمی باشد که این گروه ها معتاد هستند و حتما معتاد می شوند بلکه باید آگاهی لازم و برنامه های پیشگیری از اعتیاد به آن ها گفته شود و به خوبی اعمال گردد و چون بسیاری از مواقع اعتیاد از سیگار شروع می شود باید علل گرایش به سیگار مورد بررسی قرار گیرد.

برنامه پیشگیری از اعتیاد: نقش خانواده

گرایش افراد به مواد مخدر تا حد زیادی به شرایط زندگی آن ها مربوط می شود، کودکانی که در زمان کودکی در خانواده سالمی رشد کرده اند و تمام نیازهای روحی و جسمی آن ها به درستی برطرف شده است به احتمال بسیار کمی به اعتیاد دچار می شوند، برنامه پیشگیری از اعتیاد در خانواده باید به صورتی باشد تا نیازهای کودک به درستی و تا حد زیادی رفع شود.

مهم ترین نیازهایی که کودکان دارند، شامل موارد زیر می شود:

امنیت
تشویق و تایید
بازی آزاد
تحرک و تغذیه صحیح
دوست و همراه
محیط و افرادی که او را بفهمند و درک کنند
الگوهای سالم، تخیل و هدف

در صورتی که هر کدام از نیاز های بیان شده با مشکلاتی رو به رو شوند به احتمال زیاد فرد درگیر اعتیاد شده و مشکلاتی برای او ایجاد می شود بنابراین بسیار اهمیت دارد تا سبک های فرزند پروری را بشناسید و در زمینه تربیت کودک از مشاور کمک بگیرید تا بتوانید از فرزند جوان و نوجوانتان تا حد زیادی در مقابل اعتیاد محافظت کنید و پیشگیری های لازم در برابر اعتیاد را انجام دهید.

برنامه پیشگیری از اعتیاد: زمینه ساز اعتیاد نباشید

شناسایی علل اعتیاد بسیار مهم می باشد اما با توجه به بحث قبلی باید بگوییم که در بسیاری از موارد خانواده ها باعث معتاد شدن فرزندشان می شوند زیرا فرزندان به راهنمایی و همکاری، اعتماد، انضباط، درک متقابل، دلسوزی و محبت نیاز دارند و در صورتی که این موارد به درستی دریافت نشود، نوجوان مجبور می شود برای رفع نیازهایش به سمت گروه دیگری از افراد برود تا نیازها او را تامین کنند به طوری که به گروه همسالان گرایش پیدا می کند.

افرادی که مورد توجه والدین قرار نمی گیرند و در محیط خانواده به آن ها توجه نمی شوند و یا توسط دیگران طرد می شوند بیشتر تمایل دارند تا به سمت همسالان خود کشیده شوند و پیشنهادات مبتنی بر مصرف مواد مخدر را می پذیرند در این صورت نقش گروه دوستان و همسالان نقش بسیاری در زندگی جوان دارد و باعث می شود تا پیوند او با خانواده کمتر شود، در این مورد علل گرایش نوجوان به اعتیاد به خاطر عدم رابطه صحیح والدین با فرزندان می باشد.

برنامه های پیشگیری از اعتیاد

برنامه هایی که برای پیشگیری از اعتیاد صورت می گیرد باید ویژگی های خاص خودش را داشته باشد، به عنوان مثال نسبت به انواع مواد مخدر و لزوم شناخت آن آگاهی های را کسب کند و مهارت های پیشگیری باید به گونه به فرد آموزش داده شود تا در برابر پیشنهادات مصرف مواد مخدر مقاومت نشان دهد، برنامه هایی که برای پیشگیری از اعتیاد انجام می شود باید عوامل بازدارنده را تقویت نماید و عواملی که مخاطره انگیز است و برای فرد آسیب وارد می کند را کاهش دهد.

برنامه پیشگیری از مواد مخدر و اعتیاد زمانی موثر می باشد که همه انواع سوء مصرف دارویی را مورد هدف قرار دهد و در مورد آن اطلاعات جامعی را بیان کند و هم چنین این برنامه باید در برگیرنده کودک و نوجوان و والدین و مراقبان آن ها باشد و بهترین زمانی که برای بیان اطلاعات در زمینه پیشگیری از اعتیاد، دوران مدرسه می باشد که باید به درستی و در زمان طولانی مدت انجام شود.

برنامه پیشگیری از اعتیاد چه مواردی را در بر می گیرد؟

مهم ترین اصولی که در برنامه های پیشگیری از اعتیاد مطرح می شود، شامل مواردی است که زمینه آگاه سازی افراد در مورد خطرات و مضرات مواد مخدری، به طوری که در این برنامه عواملی که باعث خطر و آسیب برای فرد می شود مورد بررسی قرار می گیرد و در برنامه پیشگیری از اعتیاد مهارت های زندگی فرد مانند مهارت تصمیم گیری، حل مسئله و ارتباطات اجتماعی را در فرد تقویت می کند و اطلاعاتی مهمی در این زمینه بیان می کند.

بسیار لازم است برای این که نیازهای روانی و اجتماعی نوجوانان ارضا شود فعالیت های مثبت که می توان جایگزین مصرف مواد مخدر کرد برای فرد ارائه و تقویت شود و برای این که از اعتیاد پیشگیری شود و بحران های مختلف زندگی به درستی حل گردد می توان از مشاوره کمک گرفت زیرا راهکارهای آن ها بسیار موثر می باشد.

هم چنین علاوه بر موارد بالا مواردی مانند ارتقا فرهنگی و مذهبی، تقویت قوانین و مقررات مبارزه با مواد مخدر و درمان معتادان برای جلوگیری از سرایت اعتیاد در برنامه پیشگیری از اعتیاد جای می گیرد و در مورد این موارد به درستی بحث می شود.

اجرای برنامه پیشگیری از اعتیاد

مطالبی که در بالا بیان شده است بهتر است توسط خانواده ها، مربیان مدرسه و رهبران جامعه صورت گیرد و برخی از فعالیت هایی که در برنامه پیشگیری از اعتیاد صورت می گیرد مستقیما بر روی فرد متمرکز می شود و برخی از راه ها برای آموزش و آگاه سازی والدین صورت می گیرد.

فعالیت های پیشگیرانه توسط معلمان، مدرسه، رسانه ها، از طریق آگاه سازی عمومی در مکان های تجمع، استفاده از شبکه های مراقبت های بهداشتی اولیه و وضع و اجرای قوانین نیز امکان اجرا دارد. و باید توسط این گروه ها اطلاعات در زمینه اعتیاد در اختیار افراد قرار گیرد.

برنامه های پیشگیری از اعتیاد در مراکز مشاوره روانشناسی

امروزه برنامه های پیشگیری از اعتیاد با محتواهای متفاوت و در قالب کارگاه های آموزشی در بسیاری از مراکز مشاوره روانشناسی ارائه می شود و افراد در سنین های مختلف می توانند از این کارگاه ها استفاده کنند و آگاهی خود را در زمینه اعتیاد افزایش دهند تا با استفاده از این مهارت ها و آگاهی ها از اعتیاد خود و سایز نزدیکان پیشگیری نمایند. در ادامه این مقاله مهم ترین سر فصل هایی که در برنامه پیشگیری از اعتیاد مورد بررسی قرار می گیرد و در مراکز مشاوره ارائه می شود را بیان می کنیم.

آموزش مهارت جرات مندی و نه گفتن

یکی از مهارت های اولیه ای که همه افراد باید برای پیشگیری از اعتیاد یاد بگیرند مهارت چگونگی نه گفتن یا همان مهارت جرات مندی می باشد ، افرادی که در این خصوص مهارت دارند می توانند در عین این که احترام طرف را نگه می دارند خواسته های غیر معقول آن ها را به خصوص گروه همسالان را رد کنند و با این روش تا حد زیادی گرفتار اعتیاد نخواهند شد و در دام آن قرار نمی گیرند.

بسیار اهمیت دارد که والدین از همان دوران کودکی این مهارت ها را به فرزندش آموزش دهد و در دوران نوجوانی این مهارت ها را تقویت نمایند و زمانی که فرزند شما با مشکلاتی رو به رو می شود علاوه بر کارگاه های آموزشی می توانید از جلساتی که مشاوره روان درمانی صورت می گیرد یا روانشناس مشاوره می دهد کمک بگیرید تا این آموزش ها را به درستی فرا بگیرید.

برنامه پیشگیری از اعتیاد، افزایش آگاهی در مورد مواد مخدر جدید

بسیاری از افراد امروزه درگیر مواد مخدر جدیدی می شوند که در مورد آن ها اطلاعات غلطی بیان شده است به عنوان مثال میزان شیوع اعتیاد به ماده مخدر مانند گل یا ماری جوانا و حشیش تا حد زیادی در حال افزایش می باشد و بسیاری از افراد فکر می کنند که این مواد اعتیاد آور نیستند و باعث افزایش خلاقیت و آگاهی فرد می شوند.

این در حالی است که مواد جدید مانند ماریجوانا بیش از آن که باعث وابستگی جسمانی شوند وابستگی روانی را ایجاد می کنند و بر روی ذهن و مغز فرد تاثیرات بلند مدت منفی می گذارند و آسیب هایی را به فرد وارد می کنند، همین موارد باعث می شود تا فرد خیال کند استفاده از این مواد ضرر و آسیبی به او وارد نمی کند.

هم چنین در برنامه هایی که در زمینه پیشگیری از اعتیاد وجود دارد توجه به نکته اهمیت بسیاری دارد زیرا بسیاری از مصرف کننده های مواد در معرض ریسک ابتلا به اختلالات روانی می باشند و در کارگاه های آموزشی یا جلسات مشاوره با روانشناسی که به صورت تخصصی صورت می گیرد اطلاعات بسیار مهم و دقیقی در مورد مواد مخدر و تاثیرات آن بیان می کنند و افراد با افزایش اطلاعات می توانند به طور آگاهانه در اجتماع حضور داشته باشند و درگیر مواد مخدر نشوند.

آموزش مهارت حل مسئله

بسیاری از افراد برای این که احساسات منفی خود را کم کنند و آن ها را فرونشانند از به سمت مواد اعتیاد آور می روند و به آن وابسته می شوند در حالی که این روش بسیار غلط می باشد و برای پشت سر گذاشتن مشکلات زندگی مناسب نیست، زیرا بر مشکلات زندگی می افزاید، بسیاری از افرادی که چنین رفتاری دارند تا حد زیادی بر احساسات شان متمرکز می شوند و نمی توانند راه حل های موجود را به درستی در نظر بگیرند.

در صورتی که آن ها با مهارت حل مسئله آشنا باشند و در این زمینه اطلاعات کافی داشته باشند به خوبی می توانند در مواجهه با مشکلات و چالش های زندگی از خودشان مقاومت نشان دهند و بتوانند با داشتن احساسات منفی راه حل های موجود و صحیحی برای خروج از وضعیت فعلی شان در نظر بگیرند.

برنامه پیشگیری از اعتیاد، تقویت اعتماد به نفس

یکی از مواردی که افراد در جلسات روانشناسی از آن ها شکایت می کنند کمبود اعتماد به نفس می باشد که در آن فرد تلاش می کند تا به دنبال راهی بگردد تا کمبود اعتماد به نفس را بهبود بخشد، افرادی که اعتماد به نفس آن ها پایین است بیش از دیگران احتمال دارد به سمت رفتارهای ناسالم بروند و یا به مواد اعتیاد آور وابسته شوند زیرا آن ها می خواهند با این کارشان دیگران را تحت تاثیر قرار دهند و از جانب آن ها پذیرفته شوند.

اگر آن ها بتوانند روش ها و راهکارهایی که مناسب است و باعث افزایش اعتماد به نفس می شود را بیاموزند تا حد زیادی می توانند نسبت به ریسک درگیری با مصرف مواد و اعتیاد پیشگیری کنند، هم چنین می توانند از درمان های روانشناختی کمک بگیرند و در جلسات روان درمانی شرکت کنند و برنامه های آموزشی ببیند تا در این زمینه اطلاعات و آگاهی آن ها افزایش یابد و اعتماد به نفس خود را به روش صحیح ارتقا بخشند.

ارتباط بیماری های روانشناختی و اعتیاد

در برنامه های پیشگیری از اعتیاد بسیار اهمیت دارد که بدانید اعتیاد می تواند بازتاب درگیری با اختلالات روانی مانند افسردگی و یا اختلال دو قطبی را داشته باشد. در واقع بسیار از افکار برای این که از افکار و هیجانات ناخوشایند دوری کنند به سمت مواد مخدر می روند درحالی که امروزه برای رهایی از افکار منفی و ناخوشایند درمان های روانشناختی گسترده ای ابداع شده است که به بهبود این مشکلات بسیار کمک می کند.

اگر در مورد درمان هایی مانند رویکرد شناختی رفتاری و درمان های هیجان مدار اطلاعاتی داشته باشید و آگاهی شما در این زمینه افزایش یابد به طوری که به موقع بتوانید این اختلالات را درون خود و یا اطرافیان تشخیص دهید با استفاده از روش های سالمی برای مقابله با این اختلالات اقدام خواهید کرد. تا آن ها را به درستی حل نمایید.

منبع : برنامه پیشگیری از اعتیاد، مراحل و نحوه اجرا