همه ی ما در بسیاری از موقیعت های زندگی به طور طبیعی احساس اضطراب می کنیم، رایجترین واکنش به فشار روانی و محرک تنش زا، اضطراب است.
مفهوم اضطراب
منظور از اضطراب، هیجان ناخوشایندی است که با اصطلاحاتی مانند نگرانی، تنش و ترس بیان می شود.
اکثر رفتارهای اضطرابی، رفتارهای کاملا طبیعی و به صورت واکنش های سازگارانه هستند که به ما کمک می کنند تا در شرایط دشواری که برایمان پیش آمده صحیح عمل کنیم.
گاهی اضطراب آنقدر شدید یا انقدر با رویدادها و موقیعت های نامناسب همراه می شود که برای فرد مشکل ساز و ناسازگارانه جلوه می کند و به اضطراب مرضی و اختلال اضطرابی تبدیل می شود.
نشانه های اختلالات خلقی و اضطراب
در اختلال اضطرابی، میزان ترس بسیار بیشتر از تهدید یا خطر است. یعنی شدت ترس با شدت تهدید تناسب منطقی ندارد (مثلا در فوبیاهای خاص: ترس از آسانسور).
افراد دائما خود را در حالت ترس و نگرانی می بینند بدون آنکه علت آن مشخص باشد.
ترس و نگرانی به طور مزمن وجود دارند و دایما فرد را رنج می دهند، تا جایی که نمی تواند زندگی روزمره ی خود را با حالت عادی پیش ببرد.
این حالت ممکن است باعث شود که فرد نتواند شغل خود را حفظ کند یا با دوستان، همسر یا اعضای خانواده روابط طولانی مدت داشته باشد.
انواع اختلالات خلقی و اضطراب
اختلال اضطراب جدایی
اختلالی روانی که در آن، فرد به علت جدا شدن از خانه یا از افرادی که به آنها وابستگی عاطفی زیادی دارد (پدر، مادر، پدربزرگ، مادربزرگ، فرزندان، خواهر، برادر، همسر) به شدت مضطرب می شود.
اختلال وحشتزدگی
اختلال وحشتزدگی، یعنی حملات مکرر وحشت یا اضطراب. حمله ی وحشت زدگی عبارت است از ترس و ناراحتی شدید که در عرض چند دقیقه به اوج خود می رسد.
این حملات با بعضی سمپتوم های فیزیکی همراه هستند، از جمله: تپش قلب، تنفس سریع، سرگیجه، تعریق زیاد، تهوع و لرزش.
آگورافوبیا
افراد مبتلا به آگورافوبیا همیشه می ترسند که مبادا در جایی گیر بیفتند و در صورت نیاز فوری نتوانند به موقع کمک دریافت کنند، ترس از فضاهای بسته یا فضاهای باز، ترس از استفاده از انواع وسیله ی حمل و نقل، ترس از ایستادن در صف و قرار گرفتن در داخل جمعیت از این دسته اختلالات هستند.
فوبیاهای خاص
عبارتند از ترس های افراطی، غیر منطقی و مداوم نسبت به یک شیء یا یک وضعیت خاص (مثلا ترس از پرواز با هواپیما، ارتفاع، حیوانات، آمپول، مشاهده ی خون).
اختلال اضطراب اجتماعی
عبارت است ترس شدید و دایمی از موقیعت هایی که در آنها فرد، در جمع دیگران قرار می گیرد یا باید جلوی آنها کاری کند (سخنرانی کند).
افراد مبتلا به این اختلال از هرگونه موقیعت اجتماعی که فکر می کنند در آن مورد ارزیابی منفی دیگران قرار می گیرند، می ترسند و سعی می کنند از آن دور باشند.
۲٫ اختلالات خلقی
اختلالات خلقی عبارتند از ناراحتی ها و نابسامانی های هیجانی و عاطفی که باعث می شوند فرد از درون ناراحت باشد و نتواند کارها و وظایف خود را خوب انجام دهد.
اختلالات خلقی به دو دسته ی کلی اختلالات افسردگی و اختلالات دو قطبی تقسیم می شوند.
اختلالات افسردگی
همه ی انسان ها در مقطعی از زندگی خود احساس افسردگی می کنند و معمولا می توانند علت این افسردگی را به رویدادهای مشخصی ربط دهند، تجربه هایی مثل از دست دادن شغل یا فوت بستگان نزدیک می توانند آغاز دوره ای از غم و تکرار بعضی افکار منفی شوند.
اکثر افراد می توانند این احساسهای منفی را در عرض چند روز یا چند هفته از بین ببرند و به زندگی عادی خود بازگردند.
اما برای بعضی از افراد نشانه های افسردگی به مدت طولانی می ماند و در همه ی جوانب زندگی آن ها نفوذ می کند.
نشانه های هیجانی و انگیزشی اختلال افسردگی
تجربه های هیجانی افراد افسرده منفی هستند و دیگران آن ها را معمولا غمگین، نومید، پریشان، محزون، بی انگیزه، بی نشاط و دلسرد توصیف می کنند.
از تمایلات جنسی این افراد به شدت کاسته می شود.
نشانه های شناختی اختلالات خلقی و اضطراب
افراد افسرده معمولا احساس بی فایدگی، خلاء، تهی بودن و ناامیدی دارند، این افراد درباره ی توانایی های خود باورهای بسیار بدبینانه دارند و مطمئن هستند که آینده ای تیره و تار در انتظارشان است.
همچنین از خودشان عیب و ایراد غیر منطقی می گیرند و خودشان را مسخره و تحقیر می کنند.
ناتوانی در تمرکز حواس و ناتوانی در تصمیم گیری سریع و آسان از دیگر نشانه های شناختی افراد افسرده است.
نشانه های رفتاری
آهسته شدن گفتار و رفتار، آهستگی روانی – حرکتی و یا بی تابی و بی قراری (پر تحرکی روانی – حرکتی)، از نشانه های رفتاری اختلال افسردگی است.
نشانه های فیزیولوژیک
پر اشتهایی یا بی اشتهایی و در نتیجه ی آن افزایش بیش از اندازه یا کاهش بیش از اندازه وزن، یبوست، اختلال خواب و اختلال در سیکل عادت ماهانه ی عادی در زنان (معمولا بیشتر از حد معمول)، از نشانه های فیزیولوژیک اختلال افسردگی است.
اختلالات دو قطبی
در اختلال دو قطبی، خلق (مود) فرد به طور مستمر و غیر عادی خیلی خوب است یا بدون تناسب و بیجا از حالت خیلی خوب به حالت خیلی بد و افسرده تغییر می کند.
ویژگی اصلی اختلال دو قطبی حضور علائم مانیا یا هیپومانیا، بعد از یک دوره ی افسردگی یا بدون وجود دوره ی افسردگی است.
مانیا
مانیا نوعی هیجان است که در آن، فرد در یک دوره ی حداقل ۱ هفته ای ، به طور غیر عادی احساس سرخوشی و خوشحالی می کند، به شدت تحریک پذیر و زودرنج است، به تعاملات میان فردی یا تعاملات سکشوآل علاقه ی بی حد و حصر نشان می دهد یا دوست دارد در هرکاری و در هر پروژه ای شرکت کند.
این حالت دوستانه، معاشرت جویی و عدم تبعیض در فرد با حالت همیشگی او تفاوت دارد (یعنی، فرد ذاتا چنین شخصیتی ندارد و اینها رفتارهای معمولی او نبوده اند).
خود بزرگ بینی، پرش افکار، احساس نیاز کم به خواب، پر حرفی و تند تند حرف زدن (به طوری که قطع کردن حرفهایش دشوار باشد)، از دیگر علائم مانیا است.
مانیا معمولا با توهم و هذیان همراه است.
هیپومانیا
نشان های هیپومانیا مانند نشانه های مانیا است ولی در ۴ چیز با مانیا تفاوت دارد:
از لحاظ مدت کوتاه تر است (۴ روز)، باعث نقص یا نابسامانی شدی در عملکرد فرد نمی شود، نشانه ها خفیف تر هستند و فرد به بستری شدن نیاز ندارد، در هیپومانیا فرد توهم و هذیان ندارد.
همبودی اختلالات خلقی و اضطراب
این دو اختلال همبودی بسیار بالایی باهم دارند، تحقیقات نشان داده که از بین افراد دارای اختلال اضطرابی حدود ۶۳ درصد یا بیشتر آن ها به اختلالات خلقی نیز مبتلا هستند.
مناطق قشری مغز مرتبط با اختلالات خلقی و اضطرابی
محققان کانادایی به این نتیجه رسیده اند که افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی و خلقی به صورت غیرطبیعی فعالیت کمتری درمناطق قشر جلوی مغز و پاریتال (inferior prefrontal and parietal cortex)، همچنین اینسولا و پوتامن (insula and the putamen)- دارند که بخش های مهمی از مدار مغز برای کنترل عاطفی و شناختی هستند و وظیفه متوقف کردن فعالیت های ذهنی در حال انجام و جابجایی به موارد جدید را دارند.
درمان دارویی این اختلالات
این دو اختلال علائم، عوامل نگهدارنده و همینطور مکانیسم های زیستی و عصبی – شیمیایی مشترکی دارند در نتیجه هر دوی آنها پاسخ مشابهی به درمان دارویی می دهند.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.