نوشته‌ها

بازی درمانی کودکان| انواع، فواید، تکنیک ها

بازی درمانی کودکان (Play Therapy)، بازی درمانی در منزل یک تعامل درمانی بین کودک و درمانگر است که از طریق ارتباط نمادین در بازی در جست و جوی راه‌هایی برای کاهش اشفتگی هیجانی کودک می باشد.

بازی درمانگر بدون توجه به ارزش ها، رفتار های پذیزفته شده کودک را درک می کند و با منعکس کردن آنچه که کودک می گوید، افکار و احساسات وی را اصلاح می کند. به مرور بازی به وسیله ای تبدیل می شود که کودک می تواند از طریق آن، به ضمیر ناخود اگاه خود بپردازد و احساسات، ترس ها و نگرانی های خود را ابراز نماید (انگجی و عسگری، ۱۳۸۵)

والدین نقش مهم و اساسی در درمان کودک دارند، در ابتدا درمانگر معمولاً با انجام مصاحبه با یک یا هر دو والدین شروع می کند تا اطلاعاتی در مورد کودک جمع آوری کند و بفهمد مشکل ارائه شده چیست و دلایل احتمالی آن را در دست داشته باشد.

سپس درمانگر به طور جداگانه با کودک مصاحبه کرده و بازی کودک را به تنهایی تماشا کند. مشاهده نحوه تعامل والدین و کودک در این مقطع می تواند اطلاعاتی در مورد رابطه والد با کودک و میزان دلبستگی کودک در اختیار درمانگر قرار دهد که برای شروع و روند درمان ضروری می باشد.

بازی درمانی چیست؟

بازی درمانی روشی است که به وسیله آن، ابزارهای طبیعی بیان حالت کودک، یعنی بازی، به ­عنوان روش درمانی به کار گرفته می شوند تا به کودک، کمک کند فشارهای احساسی خویش را تحت کنترل قرار دهد. تکنیک های بازی درمانی در موارد زیر به کار می رود:

  • مشکلات خانوادگی (مانند طلاق والدین)
  • ناخن جویدن
  • شب ادراری اختلال رفتاری
  • بیش فعالی
  • قربانی سوء استفاده از کودکان
  • اختلال سلوک
  • بازی درمانی برای اضطراب
  • استرس
  • ترس و فوبیا
  • دروغ گویی
  • رفتار پرخاشگرانه

این نوع درمان در مورد تعلیم وتربیت کودکان استثنایی نیز از جایگاه ویژهای برخوردار است.(محمداسماعیل، ۱۳۸۸).

کودک درزندگی روزانه نیازمند است که خود را از نگرانی­هایی که فشار محیط در او ایجاد می­کند رها سازد. بازی بهترین وسیله ای است که او را در رسیدن به این هدف از راه تغییر عواطف کمک می کند. کودک می­تواند احتیاجات و امیال سرکوفته خود را از راه بازیهای گوناگون ارضا کند. همچنین بازی او را قادر می­سازد که نقشه­ هایی را برای حل مسایل خود طرح کند که در تامین بهداشت روانی تاثیر بسزایی دارد. (قزوینی­نژاد، ۱۳۸۷).

پیشنهاد مشاور:

ما در مرکز مشاوره ستاره ایرانیان به شما کمک می کنیم تا با بازی درمانی مسائل و احتیاجات کودک خود را بشناسید و با بازی درمانی آن ها را درمان کنید.

تاریخچه بازی درمانی

اولین بحث های شناخته شده در مورد ارتباط بازی و آموزش به فیلسوفان یونانی افلاطون و ارسطو برمی گردد. در قرون وسطی، نظریه‌های مربوط به بازی وجود ندارد و اولین نظریه‌های واقعی در قرن نوزدهم توسط شیلر، اسپنسر یافت شد، که ذکر کرد بازی برای تخلیه انرژی بیش از حد کودکان است و به سادگی باعث سرگرمی او می‌شود.

شفر روان‌شناس آمریکایی می باشد که بسیاری او را «پدر بازی‌درمانی» می‌دانند اما ایده بازی درمانی کودکان سال ها قبل توسط آنا فروید مطرح شد، وی باور داشت که باید سیستمی را توسعه داد که از بازی کودکان به شیوه ای مشابه با رویاها در روانکاوی بزرگسالان استفاده شود. ملانی کلاین اظهار داشت که بازی درمانی دسترسی مستقیم به ناخودآگاه کودک را فراهم می کند. بنابراین می توان گفت که بازی درمانی به شکلی که ما اکنون داریم نتیجه تلاش بسیاری از روانشناسان، روانکاوان و فیلسوفان می باشد.

در نگاه این افراد بازی درمانی می تواند فواید زیر را به دنبال داشته باشد:

  • توسعه ارتباطات
  • خودکنترلی را یاد بگیرند
  • پذیرش کودک همانطور که هست
  • کمک به کودک برای بیان احساسات خود
  • اعتقاد به اینکه کودک توانایی حل مشکلات خود را دارد

جلسه بازی درمانی

بازی‌درمانی کلاسیک که در یک اتاق بازی با ابعاد معمولی اجرا می‌شود که در آن انواع اسباب‌بازی‌ها و وسایل هنری وجود دارد، درمانگر سعی می‌کند رابطه گرم و صمیمانه‌ای با کودک برقرار کند. وی کودک را همانگونه که هست می‌پذیرد و به او اجازه می‌دهد ابتکار عمل را به دست گیرد و سعی نمی‌کند وی را تغییر دهد یا مداخله خاصی انجام دهد یا به بازی‌های کودک خط بدهد.

جلسات ممکن است معمولا بین ۳۰ تا ۴۵ دقیقه طول بکشد و درمان متناسب به مشکل کودک ممکن است فردی یا گروهی باشد.

در طول بازی درمانی، درمانگر  فضایی امن ایجاد می‌کند تا کودک خیلی راحت خودش را ابراز نماید. وی احساسات کودک را می‌پذیرد و آن را به گونه‌ای منعکس می‌کند تا خودشناسی کودک افزایش یابد. درمانگر به جای “کمک” به کودکان در حل مسایل به آن ها اجازه می‌دهد مسایل خود را به روش خویش حل کنند.

وی فقط محدوده‌ها را مشخص می‌کند و به آن ها کمک می‌کند مسئولیت‌پذیر باشند. در بازی‌درمانی کلاسیک، اعتقاد بر این است که این نحوه رفتار درمانگر، گرایش طبیعی کودک به کمال را افزایش می‌دهد. در این نوع بازی‌درمانی، بیشتر بر رابطه و تقویت گرایش طبیعی کودکان تأکید می‌شود تا بر هدف‌های درمانبخش. اما هدف‌های کلی بازی‌درمانی کلاسیک عبارتند از:

  • تقویت عزت نفس کودکان
  • مسئولیت‌پذیری
  • خودپذیری با بازی درمانی کودکان
  • احساس اقتدار و خودفرمانی
  • شناسایی و درمان اختلالات افسردگی، اضطرابی، پرخاشگری و غیره
  • مقبولیت اجتماعی.

در مرکز ستاره ایرانیان جلسات بازی درمانی کودکان در محیطی امن انجام می شود و به کودک کمک می کند تا احساسات خود را نشان دهد و با آن ها کنار بیاید. نتیجه جلسات بازی درمانی کاهش قابل توجه خشم، اضطراب و بدرفتاری کودک را نشان می دهد.

تکنیک های بازی درمانی

انواع بازی و بازی درمانی در روانشناسی را می توانیم در هفت گروه دسته بندی کنیم که شامل موارد زیر می شود:

۱. تکنیک قصه گویی

تکنیک قصه گویی برای کودکانی استفاده می شود که در بیان مشکلات خود مشکل داشته یا اضطراب، بی خوابی و جویدن ناخون را تجربه می کنند، ای تکنیک به آن ها کمک می کند تا اضطراب نهان خود را آشکار کنند.

۲. تکنیک مهارت های بیانی

این تکنیک برای رفع تعارض با همسالان یا خواهر و برادران کاربرد دارد و به کاهش اضطراب و فشار عاطفی آن ها کمک می کند. این تکنیک به کودک کمک می کند تا بتواند نیازهای خود را بهتر بیان کرده و پاسخ مناسبی برای آن ها دریافت کند.

۳. تکنیک بازی های رقابتی

کودکان با مشکلات توجه، ایذایی و اضطراب از این درمان سود زیادی می بند زیرا این بازی ها نیازمند فعالیت زیاد می باشند. این تکنیک به کودکان کمک می کند تا یاد بگیرند بدون حضور والد خود نیز به درستی رفتار کنند.

۴. تکنیک عروسک بازی

این تکنیک برای درمان ترس از خواب کودک، کودکانی که عزیز خود را از دست داده اند یا اضطراب مفرط، خودخواه و با مهارت اجتماعی پایین را تجربه می کنند، کاربرد زیادی دارد.

۵. تکنیک وسایل و اشیا اسباب بازی

این تکنیک برای کودکان عصبانی، پرخاشگر و بی نظم کاربرد دارد.  علاوه بر این می تواند به کودکان کمک کند تا مهارت حل مسئله، خلاقیت و رشدد اجتماعی خود را افزایش دهند و به مرور مسائل را ریشه یابی و راه های احتمالی برای حل آن ها را ارائه دهند.

۶. تکنیک بازی گروهی

این تکنیک برای افزایش مهارت های کار گروهی، همکاری و خودکنترلی استفاده می شود. این تکنیک به صورت گروهی انجام می شود و به کودک این امکان را می دهد که بتواند تعامل خود را با همسن و سالان خود برقرار کرده و دوست های خوبی پیدا کند.

۷. سایر تکنیک ها

این تکنیک ها در دسته بندی های بالا قرار ندارند اما به مرور باعث افزایش بیان کودک می شود و مشکلات اضطراب و افسردگی آن ها را ریشه یابی و حل می کنند.

بازی درمانی برای بزرگسالان 

بازی درمانی می تواند برای بزرگسالانی که نمی توانند احساسات خود را بروز دهند و در نشان دادن آن مشکل دارند مفید می باشد.

جلسات درمانی در مرکز ستاره ایرانیان این یک محیط راحت و امن را برای افراد فراهم می کند تا با استفاده از خلاقیتی که بزرگسالان نیز دارند احساسات خود را بروز دهند. هنر درمانی یا بازی درمانی برای بزرگسالان باعث می شود که بتوانند احساساتی را که نمی توان با کلمات بیان کرد، بروز دهند.

انواع بازی درمانی گروهی

  1. درست کردن آدمک خمیری
  2. جعبه خشم
  3. ادا بازی
  4. مداد شمعی سحرآمیز
  5. بازی کردن تئاتر
  6. شخصیت عروسکی

چرا مرکز مشاوره ستاره ایرانیان؟

مرکز مشاوره ستاره ایرانیان با برخورداری از بیش از ۳۰ مشاور و متخصص با تجربه و مجرب، فراهم کردن سه شعبه در تهران و استفاده از ابزارها و تکنولوژی‌های روز دنیا به کودک شما کمک می کند تا بر اختلالات افسردگی، اضطراب، پرخاشگری، دو قطبی، همدلی، کنار آمدن با مرگ عزیز، کنار آمدن با طلاق، آفازیا، اختلالات یادگیری و غیره کمک می کند.

برای دریافت نوبت، رزرو وقت، آگاهی از قیمت ها برای بازی درمانی زیر نظر متخصص کودک می‌توانید با شعبه مورد نظر تماس بگیرید یا با استفاده از وب‌سایت وقت خود را تنظیم کرده و هرچه زودتر روند درمان کودک خود را شروع کنند تا از تشدید آن در آینده جلوگیری کنید.

برای بازی درمانی و کمک گرفتن از مشاور کودک می توانید با مراکز

برتر مشاوره کودک همچون “مرکز مشاوره ستاره” تماس حاصل کنید، رزرو وقت با مشاور از طریق شماره های ۰۲۱۲۲۳۵۴۲۸۲ و ۰۲۱۲۲۲۴۷۱۰۰ به وسیله موبایل از طریق شماره های ۰۹۰۳۵۶۷۳۰۵۰ و ۰۹۱۰۸۳۴۷۵۹۷ امکان پذیر است.

منبع : بازی درمانی کودکان| انواع، فواید، تکنیک ها