سیکل قاعدگی و روش محاسبه چرخه قاعدگی
سیکل قاعدگی و روش محاسبه چرخه قاعدگی
به خونی که هر ماه به شکل طبیعی از سطح داخلی رحم خارج می گردد قاعدگی گفته می شود. زنان و دختران در زمان قاعدگی علائم و نشانه های مختلفی را تجربه می کنند که برخی از این نشانه ها ممکن است طبیعی نبوده و نشان دهنده اختلالاتی باشد.
به همین دلیل زنان و دختران باید سعی کنند اطلاعات خود را در مورد قاعدگی و اختلالات آن افزایش دهند، تا تغییراتی که در زمان قاعدگی بر روی بدن آن ها ایجاد می شود برای آن ها نگران کننده نباشد و سعی کنند در جهت درمان یا کاهش درد و رنج آن اقداماتی را انجام دهند.
در صورتی که در این خصوص آگاهی کافی نداشته باشند تغییرات روانی و فیزیکی در چرخه قاعدگی منجر به کاهش عملکرد و اختلال در سبک زندگی می شود و مشکلاتی را برای فرد به وجود می آورد.
در این مقاله درباره قاعدگی، تغییرات روانی و فیزیکی این دوره مطالبی را بیان می کنیم هم چنین برای کسب اطلاعات دقیق تر می توانید از مشاور کمک بگیرید تا در این خصوص شما را راهنمایی کند و اطلاعات مفیدی در اختیار شما بگذارد.
تعریف قاعدگی
به خون ریزی در سطح داخلی رحم قاعدگی، پریود یا عادت ماهیانه گفته می شود. عادت ماهیانه دختران از سنین ۸ تا ۱۳ سالگی شروع می شود و تا زمان یائسگی آن ها ادامه دارد. بارداری زنان به عادت ماهیانه آن ها بستگی دارد تا سنی که زنان پریود شوند و یائسگی رخ ندهد، می توانند باردار شوند.
زمانی که لقاح و شکل گیری جنین صورت گرفته باشد خون ریزی اتفاق نمی افتد، در غیر این صورت دیواره محکمی که در رحم ساخته شده است از طریق خون ریزی از هم می پاشد. به طور معمول دوران عادت ماهیانه زنان بین ۲ تا ۷ روز متغیر می باشد و زنان باردار معمولا پریود نمی شوند و هم چنین قاعدگی سه ماه بعد از زایمان اتفاق می افتد.
احتمال بارداری در زمان پریود بسیار کم و شانس آن بسیار پایین است، اما غیرممکن نمی باشد. تخمک گذاری در روند خاصی اتفاق می افتد و به همین علت در روزهای اول و دوم قاعدگی بارداری رخ نمی دهد، اما از روز سوم قاعدگی ممکن است بارداری اتفاق بیفتد.
چرخه پریود و یا سیکل قاعدگی
چرخه قاعدگی عبارت است از اولین روز خون ریزی تا نخستین روز قاعدگی او در ماه بعد. در این دوره تغییراتی بر هورمون ها و بدن زن ایجاد می شود که این تغییرات طبیعی هستند و بدن او را برای تولید مثل آماده می کنند.
در دوره قاعدگی هر ماه یک تخمک آماده بارور شدن قرار می گرد اما اگر لقاح صورت نگیرد تخمک از بین می رود و فرد خون ریزی کرده و عادت ماهانه می شود.
توجه داشته باشید که چرخه قاعدگی در زنان متفاوت می باشد اما چرخه طبیعی آن از ۲۱ تا ۳۵ روز متغیر است. البته هر کس می تواند چرخه قاعدگی خاص خودش را داشته باشد. هم چنین مردان باید با بدن زنان آشنا باشند و شناخت کافی از بدن همسرشان داشته باشند تا بتوانند ارتباط موثری با همسرشان برقرار کنند.
تغییرات روانی و فیزیکی در سیکل قاعدگی
در دوران قاعدگی زنان با تغییرات جسمانی رو به رو می شوند که برخی از این تغییرات ممکن است با شدت بسیار زیادی اتفاق افتد که برخی از آن ها شایع تر هستند و عبارت اند از:
- دردهای شکم
- حساس شدن و دردناک شدن پستان ها
- احتباس آب
- تغییر در فعالیت و تمایل به رابطه جنسی
در اغلب موارد زنان در زمان پریود، با تغییرات روانی رو به رو می شوند که برخی از این تغییرات عبارت اند از:
- احساس خستگی و بی قراری
- اندوه
- تحریک پذیری
- عصبانیت و خشم
- گریه کردن زیاد
- عدم تمرکز
- خواب آلودگی
این شرایط برای برخی از زنان سخت و دشوار می باشد و برای پایان دادن به این وضعیت بدون توجه به عوارض دارو، از قرص های مختلف استفاده می کنند.
انواع وضعیت های غیرطبیعی در چرخه و سیکل قاعدگی
چرخه قاعدگی طبیعی در بسیاری از زنان ۲۸ روز می باشد و دوره های خون ریزی در فاصله این بازه زمانی اتفاق می افتد. اغلب زنان در ۷ روز قاعدگی به طور معمول بین ۲۰ تا ۸۰ میلی لیتر خون از دست می دهند. در صورتی که زنان خون ریزی بیش از حدی داشته باشند و یا تغییرات قابل توجهی در زمان و سیکل پریودی آن ها صورت گیرد، باید به دکتر زنان مراجعه کنند. این تغییرات شامل موارد زیر می باشد:
- خون ریزی بسیار شدید و دفع بیش از ۸۰ میلی لیتر خون.
- طولانی شدن قاعدگی و ادامه داشتن خون ریزی بیش از ۷ روز به طوری که خون ریزی قطع نشود.
- طولانی شدن دوره قاعدگی به بیش از ۳۵ روز
- دوره های قاعدگی نامنظم از نظر پزشکی به آن اصطلاح متروراژی تعلق می گیرد.
عوامل ایجاد کننده اختلال در سیکل قاعدگی
عوامل بسیاری بر روی سیکل پریود تاثیر می گذارد و باعث به وجود آمدن اختلالاتی مانند به هم ریختن سیکل پریود، تجربه خون ریزی های شدید و پریود دردناک می شود. در زیر مهم ترین آن ها را بیان کرده ایم:
- داروها عامل تغییر در سیکل قاعدگی
برخی از داروها بر روی بدن تاثیر می گذارند و تغییر و نوساناتی در هورمون های زنانه ایجاد می کنند که منجر به توقف قاعدگی یا تغییر فرآیند آن می شود. از جمله مهم ترین داروهایی که بر روی سیکل قاعدگی اثر می گذارد می توان به قرص ضد بارداری اشاره کرد.
- وجود مشکلاتی در وضعیت جسمانی
برخی از مشکلات جسمی منجر به اختلالات هورمونی می شود، بر روی قاعدگی اثر می گذارد و دوره های پریود را نامنظم می کند. برخی از این بیماری ها عبارت اند از:
- کم کاری یا پرکاری تیروئید
- بالا بودن قند خون
- بیماری های مقاربتی
- مشکلات تغذیه ای و گوارشی
- دچار بودن به سندروم تخمدان پلی کیستیک
تنبلی تخمدان یا سندروم تخمدان پلی کیستیک وضعیتی است که رحم در طول ماه فولیکول های ریز زیادی را به صورت کیست های بسیار کوچکی تولید می کند و در آن جا شروع به رشد می کنند اما هیچ کدام بالغ نمی شوند تا به صورت تخمک آزاد شوند و خون ریزی اتفاق افتد. به همین دلیل سیکل ماهانه فرد نامنظم شده و فردی که به این سندروم مبتلا است قاعدگی نامنظمی دارد.
- پیروی از رژیم های غذایی بسیار سنگین
در صورتی که فرد برای لاغر شدن، رژیم های سنگینی دریافت کند و مانع از دریافت غذای کافی بر بدنش شود در چرخه پریود اختلالاتی به وجود خواهد آمد و باعث توقف چرخه پریود می شود. هم چنین افرادی که به بی اشتهایی عصبی مبتلا هستند و نگرانی زیادی در مورد اندام شان دارند به طور بیمارگون خودشان را گرسنگی می دهند که همین مسئله منجر به بروز اختلالاتی مانند آمنوره (قطع خون ریزی قاعدگی) می شود.
- انجام ورزش های بسیار سنگین
ورزش ها و فعالیت های بدنی سنگین بر روی قاعدگی اثر می گذارد و منجر به بروز مشکلاتی در آن می شود. به همین دلیل زنانی که ورزش های سنگین و قهرمانی انجام می دهند و از نظر بدنی تحت فشار بسیار زیادی هستند ممکن است دچار نامنظم شدن دوره قاعدگی، توقف آن و یا مشکلات مشابه شوند.
- قرار داشتن در دوره های سنی خاص
سیکل قاعدگی به طور معمول در اوایل بلوغ و دوران یائسگی ریتم منظمی ندارد و دچار نامنظمی هایی می شود و بسیاری از افراد در این دوران تاخیرهای کوتاه مدت یا بلندمدتی را در قاعدگی خود تجربه می کنند، اما توجه داشته باشید که تاخیر در پریود امری طبیعی می باشد و ممکن است در دوره های خاصی اتفاق افتد.
- قرار داشتن تحت استرس های شدید
استرس باعث ترشح هورمون کورتیزول می شود، بسیاری از فرایندهای فیزیولوژیک را تحت تاثیر قرار داده و تغییراتی در ریتم های بیولوژیک بدن ایجاد می کند. به همین دلیل ممکن است رو به رو شدن با استرس های شدید و مزمن، اضطراب و بی قراری باعث اختلالات هورمونی شود و توازن هورمون ها را از بین ببرد. در این حالت عواقبی نظیر بی نظمی هایی در قاعدگی به بار خواهد آورد.
سندروم پیش از قاعدگی
سندروم پیش از قاعدگی مجموعه ای از علائم جسمانی و روانی می باشد که معمولا ۱۰ روز قبل از شروع اولین خون ریزی در فرد ایجاد می شود، این سندروم با مصرف ویتامین D، نوشیدن مایعات و رژیم غذایی سالم می تواند کنترل شود. این سندرم با علائم و نشانه های روانی و فیزیولوژیکی همراه می باشد که برخی از آن ها عبارت اند از:
- نوسانات خلقی
- تنش و اضطراب
- نفخ
- یبوست
- آکنه
- حساسیت به لمس پستان
- دل پیچه
اختلال ملال پیش از قاعدگی
اختلال ملال از اختلال های جدیدی می باشد به اختلال افسردگی اضافه شده است. این اختلال نسبت به سندروم پیش از قاعدگی قوی تر می باشد و مشکلات بیشتری را در جریان روزمره فرد ایجاد می کند و بر روی جنبه های مختلف زندگی فرد اثر می گذارد. هم چنین توجه داشته باشید که پریود دردناک همیشه به معنای وجود PMS یا PMDD نیست.
سخن آخر
در زمان های قدیم صحبت در مورد قاعدگی را زشت و قبیح بوده و این یکی از باورهای غلط می باشد زیرا باعث شده دختران نوجوان آگاهی لازم در مورد قاعدگی و چگونگی کاهش علائم آن نداشته باشند یا اطلاعات آن ها در این خصوص کم بوده و اطلاعات ضروری و صحیح به آن ها داده نشود.
هم چنین یکی از دلایل افسردگی در زنان، سندروم پیش از قاعدگی می باشد در صورتی که دختران با این موضوعات آشنا شوند یاد می گیرند که برای کاهش تنش های روانی باید از اطرافیان کمک بگیرند تا آگاهی و اطلاعات کافی را دریافت نمایند.
هم چنین خانواده ها با آغوش باز به گرمی موضوعات را به فرزندان ارائه دهند تا در آینده صحبت کردن در مورد این مسائل برای افراد راحت و طبیعی باشد و از بیان این موضوعات خجالت نکشند.
در صورتی که والدین در مورد روش های موثر برای تربیت فرزندان، تربیت جنسی کودکان و رفتار صحیح با نوجوان آگاهی کامل داشته باشند می توانند ارتباط بهتری با فرزندشان برقرار کنند و مسائل مورد نظر را راحت تر و بهتر با او در میان بگذارند.
در این راستا مرکز مشاوره ستاره ایرانیان خدماتی را به صورت تلفنی و حضوری ارائه می دهد و با سال ها تجربه در زمینه های مختلف به افراد کمک می کند و یاری گر آن ها است