بهترین برخورد با کودکان پرخاشگر و زورگو کانون مشاوران ایران

اگر فرزند شما به کودکان دیگر چه از نظر جسمی و چه از نظر عاطفی صدمه می ‎زند و این کار را مدام و مکرر انجام می دهد، باید گفت کودک شما جزو کودکان پرخاشگر است. پرخاشگری و زورگویی فرزندان یکی از مشکلات بزرگ والدین است که رفتار و برخورد مناسب با این گونه کودکان باعث می شود رفتار پرخاشگرایانه آن ها کاهش یافته و آن ها بتوانند در آینده با هم سالان خود، بدون رفتارهای پرخاشگرانه همراه شوند.

اکثر کودکان در مراحلی از رشد خود، ممکن است هم سن و سال های خود را اذیت کنند، اما زورگویی و پرخاشگری مقوله ای فراتر از این است. در این قسمت از مشاورانه به بررسی این مساله خواهیم پرداخت.

علائم رفتاری کودکان زورگو

علائم رفتاری کودکان پرخاشگر عبارتند از:

کودکان دیگر را مکرر و مدام اذیت می کنند.
اجازه ی شرکت در بازی ها و فعالیت های خودشان را به کودکان دیگر نمی دهند و آن ها را نادیده می گیرند.
در مورد کودکان دیگر بدگویی می کنند و رازهای آن ها را فاش می نمایند.
بچه های دیگر را با اسم های زشت و ناپسند صدا می کنند.
به زور اسباب بازی بچه های دیگر را از آن ها می گیرند و یا کسی دیگر را به این کار تشویق می کنند.
در مورد کودکان دیگر به صورت تهاجمی و منفی صحبت می کنند.
در وسایل آن ها پول، اسباب بازی و یا چیزهایی که متعلق به او نیست پیدا می شود.

البته داشتن این علائم به صورت صد در صد نشان دهنده زورگویی یا پرخاشگری فرزند شما نیست؛ اما بهتر است اگر این علائم را در او می بینید برای فهمیدن حقایق با معلم او صحبت کنید.

تشخیص پرخاشگری فرزندان

اگر فرزند با کودکان دیگر و هم سن و سالانش با زور و پرخاش رفتار کند، احتمالا دوستان، معلم و یا والدین دیگر کودکان که از این موضوع باخبر شده اند شما را در جریان قرار خواهند داد.

درمان پرخاشگری کودکان

کار مهمی که شما باید در این رابطه انجام دهید، این است که با فرزند خود صحبت کرده و در مورد اشتباهش به او تذکر بدهید. این گفت و گو باید در کمال آرامش و خونسردی باشد تا اثر بخشی آن نیز بیشتر شود؛ اما در عین حال رفتار و گفتار شما باید قاطعانه باشد تا او کاملا متوجه شود که شما خواستار تغییر این رفتار او هستید.

اقدامات دیگری که شما به عنوان والدین باید انجام شوید در ادامه آورده شده است.

به فرزند خود توضیح دهید که زورگویی چیست؟ در مورد رفتار و کارهای اشتباهی که انجام داده است با او حرف بزنید و علت انجام دادن این رفتارها را از او بپرسید. باید کاملا به حرف های او گوش بدهید و او را به هیچ وجه سرزنش نکنید.
با کودک خود صحبت کنید و برایش توضیح دهید که زورگویی او چه تاثیری روی کودکان دیگر دارد. برای مثال به او بگویید ” فکر می ‎کنی که آن کودک چه حس داشته است ؟” یا ” آیا دوست داری کسی با تو این رفتارها را داشته باشد؟ “
باید مراقب استفاده کودکتان از اینترنت و گوشی هوشمند باشید و بر آن نظارت داشته باشید.
باید به کودک خود قاطعانه بفهمانید که خواستار ترک این رفتارهای او هستید و اگر این اعمال زورگویانه اش را ادامه دهد با او برخورد خواهید کرد و برایش تنبیه در نظر می گیرید. برای مثال به او بگویید در صورت تکرار این رفتار، اجازه استفاده از موبایل خود را نخواهد داشت، یا هزینه های مربوط به اینترنت او را پرداخت نخواهید کرد. همچنین اگر فرزند شما برای برادر یا خواهر خود زورگویی می کند، باید با روش های تنبیهی مناسب او را تنبیه کنید.
شما باید مهربانی و با عطوفت رفتار کردن با دیگران را به فرزند خود یاد بدهید و به او بفهمانید که نباید به خاطر مسائل نژادی، مذهبی، اقتصادی و غیره کسی را مسخره کند.
گاهی اوقات کودکان به خاطرضعف در مهارت های اجتماعی دست به رفتارهای پرخاشگرانه و اعمال زورگویانه می زنند. برای مثال وقتی نمی توانند از پس یک کار بر بیایند یا توانایی حل درست مساله ای را ندارند، زورگویی می کنند. در نتیجه باید به کودک کمک کرد تا مهارت های اجتماعی و ارتباطی خود با هم سالان خود را تقویت کند تا اینگونه رفتار خشونت آمیز او نیز برطرف شود.

رفتارهای لازم برای تغییر رفتار زورگویی در مدرسه

در مورد پرخاشگری فرزندتان در مدرسه، بسیار مهم است که با با مدیر و معلمش برای پیدا کردن راهکارهای مناسب جهت تغییر این رفتار کودک، صحبت کنید. شما باید در مورد این رفتار فرزند خود با مسئولین مدرسه مشورت کرده و از آن ها راهنمایی بخواهید و با مسئولین مدرسه به طور مرتب، برای مطلع شدن از وضعیت رفتاری فرزندتان در ارتباط باشید.

علت بروز رفتار زورگویی در کودکان

شناسایی دلایلی که باعث بروز این رفتار در فرزند شما می شود، به پیدا کردن راه کار عملی و مناسب برای تغییر این رفتار کمک بسیاری می کند.

باید این مساله را بفهمید که آیا ممکن است، فرزند شما مورد زورگویی سایر افراد اطراف خود قرار گرفته باشد؟ زیرا، دلیل اینکه بعضی از کودکان با هم سن و سالان خود، با زورگویی و پرخاش رفتار می کنند این است که خودشان مورد زورگویی کسِ دیگری قرار گرفته اند. پس لازم است در مورد این موضوع با کودک خود صحبت کرده و از این وقوع یا عدم وقوع این اتفاق مطلع شوید.

یکی از دلایل دیگری که ممکن است باعث ایجاد این رفتار در کودکان شود، این است که آن ها می خواهند با این رفتار، خود را از زورگویی دیگران در امان نگه دارند. پس لازم است با مدرسه یا مربی باشگاه او صحبت کرده و در مورد چگونگی رفتار کودک خود از آن ها سوال بپرسید.

باید بررسی کنید که آیا فرزندتان در خانه و یا فضای مجازی هم رفتاری زورگویانه دارد یا خیر. بعضی کودکان به دلیل دیده شدن و مورد توجه دیگران قرار گرفتن دست به رفتارهای خشونت آمیز می زنند. این اتفاق به خاطر کمبود اعتماد به نفس در کودکان ایجاد می شود.

باید بررسی کنید که آیا فرزندتان بخاطر رفتار زورگویانه اش مورد تشویق قرار می گیرد؟ گاهی اوقات نظرات مثبت در مورد رفتارهای زورگویانه و خشونت آمیز باعث می شود کودک به انجام این رفتار تشویق شود.

اگر با وجود اینکه شما قبلا راه کارهای مناسب را در مورد کودک خود به کار گرفته اید، فرزندتان باز هم رفتار پرخاشگری خود را تکرار می کند، نیاز است که اقدامات جدی تری برای جلوگیری از این رفتار او انجام گیرد. اگر رفتار خشونت آمیز او در مدرسه و یا باشگاه اتفاق می‎افتد، همکاری با مدرسه و باشگاه برای مقابله با این رفتارِ کودکتان کمک زیادی خواهد کرد.

می توانید به کودکان کارهایی را یاد دهید که به جای زورگویی می تواند انجام دهد، همچنین باید از او بخواهید که برای کسانی که با آن ها بدرفتاری کرده نامه عذرخواهی بنویسد.

کمک گرفتن از مشاور

ممکن است برای جلوگیری از بروز رفتارهای پرخاشگرانه و زورگویانه کودکتان، به کمک گرفتن از یک مشاور نیاز داشته باشید. اگر فرزند شما در عزت نفس، اعتماد به نفس و خویشتن داری در هنگام عصبانیت دچار مشکل باشد، صحبت کردن با یک مشاور می تواند بسیار کمک کننده باشد. اگر فرزندتان در مدرسه زورگویی می کنند، ممکن است مسئولین مدرسه او را به مشاور مدرسه یا شخص دیگری ارجاع دهند.

یکی از مسائلی که باید به فرزند خود آموزش دهید، همدلی و احترام به هم نوع است. بهترین روش برای یاد دادن این کار، الگو بودن برای فرزندتان است. شما با داشتن رفتار خوب و مثبت همراه با همدلی و احترام به دیگران، این ویژگی های خوب را در فرزند خود ایجاد و تقویت کنید.

باید به رفتارهای خود نیز توجه کنید، زیرا معمولا کودکانی که در خانه مورد خشم و آزار و تنبیه فیزیکی قرار می گیرند، تمایل بیشتری به انجام رفتارهای خشونت آمیز پیدا می کنند. در نتیجه باید شما در هنگام خشم و عصبانیت خود را کنترل کنید تا از رفتارهای خشونت آمیز، داد زدن و از این قبیل رفتارها جلوگیری شود و بتوانید با خونسردی و آرامش با فرزند خود رفتار کنید.

یکی از راه هایی که در جلوگیری و رفع رفتار پرخاشگرانه بسیار کمک کننده خواهد بود، تقویت اعتماد به نفس و عزت نفس او است. شما می توانید او را به انجام فعالیت های مثبت و خوب تشویق کنید، فعالیت هایی از قبیل هنری، ورزشی، موسیقی و یا هر چیزی که کودک شما به آن علاقه مند است؛ با انجام این کار اعتماد به نفس فرزند شما افزایش پیدا می کند.

برای تقویت عزت نفس فرزندتان نیز باید او را مورد توجه و محبت خود قرار دهید. معمولا کودکانی که مورد بی مهری و بی توجهی والدین خود قرار دارند، احساس بی ارزشی کرده و در نتیجه به اعمال زور و رفتارهای خشونت آمیز روی می آورند. در حالی که کودکانی که از توجه و محبت کافی از طرف والدین برخوردار هستند معمولا این کم تر به سمت این گونه رفتارها کشیده می شوند.

یاد دادن نظم و انضباط نیز در جلوگیری از بروز رفتارهای پرخاشگرانه در کودکان موثر است. داشتن نظم و انضباط به معنی تقویت رفتارهای خوب و برطرف کردن رفتار و اعمال نادرست می باشد.

یکی از موارد مهم دیگری که باید به فرزند خود آموزش دهید این است که در اگر در بعضی مواقع در شرایطی قرار می گیرد که با فردی اختلاف نظر دارد، بهتر است آرامش خود را حفظ کرده و موضوع را در خونسردی کامل و به دور از اعمال زور و خشونت حل کند. این آموزش، باعث می شود کودک شما توانایی مدیریت شرایط بحرانی را به دست آورد.

منبع : بهترین برخورد با کودکان پرخاشگر و زورگو