خواب فرآیند تجارب خاطرات آسیب زا را تسهیل می کند

آیا خواب موجب کاهش فرآیند استرس و آسیب می شود؟ یا آن واقعاً موجب تشدید واکنش های هیجانی و یادآوری خاطرات وقایع می شود؟ این سؤال قبلاً با وجود داشتن ارتباط بالایی با جلوگیری از اختلالات آسیب زا مانند استرس پس از آسیب بی جواب مانده است. اما، چگونه تجارب بسیار آشفته کننده ای که درست در همان ابتدا پردازش می شوند می توانند بر دوره های بعدی زندگی و تحول اختلال پس از آسیب تأثیرگذار باشند. بیماران مبتلا به اختلال پس از آسیب هیجان های بالا و خاطرات ناراحت کننده ای را تحربه می کنند یا حتی مکان احساس آنها را بازمی تابانند، گویی که آنها همواره در حال تجربه آسیب هایشان می باشند. خواب می تواند نقشی حیاتی در پردازش آنچه بیماران از آن رنج می برند، داشته باشد. طی مطالعه ای گروهی از انجمن روانشناسی دانشگاه زوریخ و کلینیک روانپزشکی زوریخ در پی پاسخگویی به این سؤال بودند که آیا خواب در ۲۴ ساعت نخست پس از آسیب تأثیر مثبتی بر اختلال هیجانی زیاد و یادآوری خاطرات مرتبط با حوادث آسیب زا دارد یا خیر. محققان در محیطی آزمایشگاهی به افراد تحت آزمایش ویدئویی مربوط به آسیب را نشان دادند. خاطرات فراخوانده شده ی تصاویر از طریق فیلم که افراد آزمایشی را نیز به مدت چند روز متوالی درگیر کرد، به تفصیل ثبت و ضبط شد. سپس به طور غیرمنتظره ای افراد تحت آزمایش یکسری تصاویری فوری ناشی از آنچه آنها از طریق چشمان ذهنشان دیده بودند را مشاهده کردند، که موجب زنده شدن احساسات و تفکرات ناخوشایندی شد که طی فیلم تجربه کرده بودند. کیفیت این خاطرات با خاطرات افراد مبتلا به اختلالات استرس پس از آسیب (پس از تروما) مشابه بود. اما، جز پس از آن وقایع آسیب زا، آنها (خاطرات) پس از چند روز کاملاً محو شدند.

مطالب مرتبط: به راستی شما چه میزان خواب نیاز دارید؟

خاطرات هیجانی کمتر آشفته کننده

شرکت کنندگان مطالعه به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. یکی از گروه ها به مدت یک شب در فضای آزمایشگاه خوابیدند، سپس ویدئویی از خوابشان از طریق نوار مغزی الکتروآنسفالوگراف (EEG) ضبط شد. گروهی دیگر بیدار ماندند. بیرجت کلیم نویسنده نخست انجمن سایکوپاتولوژی و روان درمانی دانشگاه زوریخ شرح داد: “نتایج مان نشان داد افرادی که خوابیدند پس از فیلم دارای خاطرات هیجانی فراخوانده شدۀ کمتر آشفته کننده ای نسبت به افراد بیدار بودند”. این مطلب مفروضات دارا بودن تأثیر محافظتی خواب از پیامدهای بعدی تجارب آسیب زا را تأیید می کند. از طرفی، خواب می تواند باعث ارتباط هیجان های خفته با ایجاد شدن حافظه ای مانند ترس معلول از تجارب آسیب زا شود. برای مثال، از سویی دیگر، آن همچنین به مکان یابی تجدید خاطرات، پردازش آنها به طور آگاهانه و ذخیره این خاطرات کمک می کند. اما، این فرآیند احتمالاً چندشب طول می کشد. براساس نظر نویسندگان این مطالعه، توصیه های موجود در مورد درمان های اولیه و نحوه مواجهه افراد مبتلا به آسیب در مراحل اولیه بین دو طیف کم و زیاد قرار دارند.”رویکرد ما اهمیت راه حل های آرامی را برای تلاش های رایج در از بین بردن خاطرات آسیب زا پیشنهاد می دهد”. دکتر بیرجت کلیم می گوید”کاربرد خوابیدن ممکن است یک راهبرد اولیه ی طبیعی مناسب و پیشگیرانه ای در این فرآیند استدلال شود “.

منبع:مرکز مشاوره ستاره ایرانیان