آموزش همدلی به کودکان با کمک روانشناس کانون مشاوران ایران

آموزش همدلی به کودکان امر بسیار مهمی می باشد. همدلی توانایی درک، احساس یا به اشتراک گذاشتن احساسات دیگران است. همدلی یک واکنش عاطفی به آنچه که شخص دیگری احساس می کند یا انتظار می رود آن را احساس کند.

همدلی چیست؟

بسیاری از افراد همدلی و همدردی را با هم اشتباه می گیرند اما آن ها دو ارزش مجزا می باشند. همدلی تنها توانایی درک احساسات فردی نیست، بزهکاران اغلب با تظاهر به درک احساسات و متعاقباً کسب اعتماد دیگران از افراد منفعت می برند. همدلی چیزی بیشتر از این است. همدلی نه تنها توانایی تشخیص کیفیت احساسات کسی است بلکه ارزش گذاری و محترم دانستن احساسات شخص دیگری را شامل می شود. همدلی به معنای رفتار کردن با دیگران از روی مهربانی، بزرگی و توافق و تفاهم است.

دو نوع اصلی همدلی وجود دارد: شناختی و عاطفی.

همدلی شناختی: توانایی درک دیدگاه دیگران و احساس درد آن ها می باشد. زمانی این نوع همدلی را تجربه می کنید که بدون از دست دادن احساسات خود در تجربه شخص دیگری غوطه ور شوید.

همدلی عاطفی: این نوع همدلی به این دلیل روی میدهد که با آن شخص همدردی می کنید یا احساس می کنید شبیه هم هستید. همدلی عاطفی به عنوان پاسخگویی عاطفی نیز شناخته می شود.

چرا رشد همدلی در کودکان مهم است؟

همدلی برای یک جامعه منسجم حیاتی است. همدلی امکان تصمیم گیری اخلاقی و مهربانانه و نوع دوستانه را فراهم می کند. فقدان همدلی با احساسات دیگران در اوایل کودکی با مشکلات سلامت روان (مانند اختلال سلوک و روان پریشی) در آینده مرتبط است، بنابراین نباید اهمیت آن را دست کم بگیرید.
درک احساسات دیگران باعث تقویت تعاملات اجتماعی و رفتار همدلانه می شود.
همدلی در کودکان با رفتارهای نوع دوستانه، مشارکتی و اجتماعی همراه است. کودکان همدل مهارت های اجتماعی و هوش هیجانی بهتری دارند و پرخاشگری کمتر و استدلال اخلاقی بهتری نشان می دهند. آن ها همچنین هنگام اشتباه کردن و عدم رعایت قوانین حتی بدون نظارت نیز احساس گناه بیشتری نشان می دهند.
احساس همدلی برای بزرگسالان در زندگی روزمره نیز مهم است. در نظر گرفتن دیدگاه شخص دیگر می تواند اعتماد و نزدیکی بین فردی را افزایش دهد.
به مرور زمان این کار باعث افزایش اعتماد به نفس کودک می شود.

آموزش همدلی به کودکان پیش دبستانی

۱. کودکان باید شاهد نشان دادن همدلی بزرگسالان باشند.

در حالی که برخی از کودکان ذاتاً دارای موهبت قلب های رئوف می باشند، اکثر موارد کودکان نیاز دارند تا همدلی را توسط بزرگسالان پیرامون خود آموزش ببینند.

الگوبرداری همدلی از طریق نحوه ارتباط والدین با کودکان خود شروع می شود. والدینی که به چیزهای حائز اهمیت برای کودکان خود علاقه نشان می دهند و همچنین به روشی ملتفت و مثبت به هیجان ها عکس العمل نشان می دهند، درحال آموزش همدلی به کودکان می باشند.

۲. نیازهای هیجانی را برآورده کنید

زمانی که نیازهای هیجانی کودکان برآورده شود، دو چیز اتقاق می افتد. اول اینکه آن ها یاد می گیرند که چگونه نیازهای هیجانی دیگران را برآورده کنند و به آنچه دریافت می کنند، پایبند می شوند، بدان معنا که به اندازه کافی برای ابراز همدلی به دیگران هنگام نیاز، احساس امنیت می کنند.

۳. با کودکان در مورد نیازهای هیجانی صحبت کنید

برای بسیاری از بزرگسالان گفتگو در مورد نیازهای هیجانی یا هر چیز مرتبط با هیجان ها دشوار است. در نتیجه، آن ها به کندی برای صحبت درباره موضوع هیجان ها پیش می روند. در این حالت کودکان از کنترل هیجان های دیگران آگاه نیستند و در هر موقعیتی که واکنش هیجانی را ایجاب می کند، احساس ناراحتی می کنند.

گاهی اوقات آن ها از هیجان های خود می ترسند؛ زیرا آنها هرگز چگونگی مواجهه با نیازهای هیجانی را فرا نگرفته اند. گفتگو با کودکان در مورد نیازهای هیجانی و تجربه کردن آن ها در دیگر افراد ایده ی خوبی است. نیازهای هیجانی آن ها را نام گذاری کنید (برای مثال؛ حسادت، عصبانیت و دوستی) و به آن ها آموزش دهید که بروز این هیجان ها در شما امری نرمال است.

با کودکان خود گفتگو کنید که چگونه هیجان ها را به شکلی مثبت کنترل کنند و موقعیت هایی که در آن افرادی از آشنایان در حال تجربه کردن هیجان ها هستند را بازگو کنید و آموزش همدلی به کودکان را شکل دهید.

۴. موقعیت های زندگی واقعی را برای تمرین همدلی جستجو کنید

هیچ چیزی مانند مثال های زنده زندگی واقعی برای الگوسازی آنچه شما آموزش می دهید، وجود ندارد. در پی موقعیت هایی باشید که در شخصی دیگر تأثیرگذار است. با کودکان خود در مورد آنچه آن به افراد درگیر در این حس معنا می دهد و اینکه ممکن است آن ها چگونه احساسی نشان دهند، صحبت کنید. این کار ر حتما در برنامه فرزندپروری خود قرار دهید.

برای مثال، اگر شما آمبولانسی را می بینید که به سرعت رد می شود با کودک خود درمورد آنکه اعضای خانواده ی شخص بیمار در آن لحظه چه احساسی دارند، صحبت کنید.

۵. بازی ها

خردسالان به ویژه در محبت ورزیدن وانمود می کنند که آن ها کسی یا چیز دیگری غیر از آن هستند. شما می توانید از این زمان های جالب برای آموزش همدلی به آنها استفاده کنید. با کودکان خود نقش شخص دیگر را بازی کنید. این ممکن است یک شخصیت موجود در کتاب یا تلویزیون و یا حتی کسی که می دانید اخیراً تجربه مهمی را پشت سرگذاشته است، باشد.

شما می توانید یک داستان را با یکدیگر مرور کنید و از کودک خود بخواهید تا بایستد و احساسی که شخصیت آن ها ممکن است در آن لحظه معین داشته باشد را تجسم کند. این بر متمرکز کردن توجه آن ها بر هیجان هایی که شخص دیگر در آن موقعیت ممکن است تجربه کند، تاثیر دارد. شما می توانید از او بخواهید ادای احساساتی را درآورند که منعکس کننده ی احساسات شخصیت آنها است.

۶. محدوده اخلاق درونی آنها را مشخص کنید

آموزش تفاوت بین درست و نادرست به کودکان خود از دوران کودکی موجب تعیین کردن مرز اخلاقی درونی برای آن ها می شود که آن ها را به سمت داشتن انتخاب خوب سوق می دهد. در موقعیت هایی که نیاز به تصمیم است طوری عمل کنید که آن ها بتوانند نحوه ای که انتخاب و رفتارهای ما بر دیگران اثر می گذارد را ببینند و درک کنند.

با آنها در مورد اینکه چگونه کار بد به دیگران آسیب می زند، صحبت کنید و نیز به آن ها آسیب و صدمات ناشی از آن کار و اقدام او را بفهمانید. صحبت با کودکان درمورد چیزهای کوچکی مانند اسم گذاشتن روی دیگران یا بازی نکردن با برادر خود هنگامی که دوستش را می بیند، ایده خوبی است. هنگام ساختن یک اساس اخلاقی قوی از چیزهای کوچک و ملموس شروع کنید.

۷. مدیریت احساسات

تصور کنید در حین آموزش همدلی به کودکان، او می‌پرسد: «چطور وقتی روز قبل بستنی‌ام را انداختم، مدام به من گفتی که نباید ناراحت باشم، در حالی که من خیلی ناراحت بودم، اما بعد باید سعی کنم بفهمم. دیگران چه احساسی دارند؟»

«چرا باید احساسات دیگران را درک کنم در حالی که هیچکس احساسات من را نمی فهمد؟»

نادیده گرفتن احساسات فرزندانمان در آموزش همدلی به کودکان اثر معکوس دارد و ناهماهنگی در گفتار و عمل ما را نشان می دهد.

هر چه والدین بیشتر به فرزندان خود آموزش دهند که چگونه احساسات مختلف را به درستی برچسب و نام گذاری کنند، احتمال اینکه این کودکان نسبت به دیگران ابراز نگرانی کنند بیشتر می شود. و هرچه والدین بیشتر علل و پیامدهای احساسات را توضیح دهند، احتمال بیشتری دارد که بچه ها آگاهی عاطفی پیدا کنند و سعی کنند احساسات دیگران را درک کنند.

۸. آموزش مهارت های مقابله ای برای ایجاد همدلی

رشد عاطفی در رشد همدلی در کودکان مهم است. رشد عاطفی به کودک این امکان را می دهد که به شیوه ای سالم با احساسات منفی دیگران روبرو شود.

۹. همدلی را بر اساس ارزش ها و نه شباهت ها آموزش دهید

آموزش به کودکان برای یافتن شباهت‌ها در دیگران این ایده را تقویت می‌کند که باید با کسانی که شبیه خودمان هستند همدلی داشته باشیم، اما به شرطی که بتوانیم چیزی پیدا کنیم که نشان دهد ما شبیه هم هستیم. اما شباهت ها همیشه دلایل خوبی برای همدلی نمی باشند.

تحقیقات نشان می دهد که ما می توانیم با کسانی که با ما متفاوت هستند همدلی داشته باشیم. انگیزه نوع دوستانه یکی از این دلایل است. ما ذاتاً می خواهیم به آن ها کمک کنیم مهم نیست چقدر متفاوت هستیم.

مثال برای مهارت همدلی

اگر دوست شما اسباب بازی مورد علاقه خود را گم کرد، ممکن است متوجه شوید که او ناراحت است زیرا می دانید اسباب بازی مورد علاقه خودتان چقدر برای شما مهم است.
گوش دادن به صحبت کودکان دیگر در طول کلاس نشان دهنده رشد همدلی در کودکان است.
احترام گذاشتن به احساسات دیگران.

سخن پایانی

به طور کلی اعتقاد بر این است که توسعه همدلی کودکان، بحث در مورد احساسات دیگران و توضیح دیدگاه‌های مختلف، راه‌های خوبی برای آموزش همدلی به کودکان است.

شما با پرورش دادن کودکان خود به درک کردن و تمرین همدلی، در واقع به آنها موهبت بخشش را اهدا می کنید. در دنیایی که در آن تأکید زیادی بر توجه به علایق شخص خود شما می شود؛ دهندگان بسیار کمیاب می باشند. اما آنها افرادی هستند که با رضامندی بیشتر از زندگی لذت می برند، معنادار ترین زیستن ها را احیا می کنند و از پاداش دهنده ترین ارتباطات لذت می برند. آموزش همدلی به کودکان خود یک سرمایه ی ارزنده و ماندگار برای آینده آن ها و نیز برای دنیایی است که آنها در آن سکنی می گزینند.

منبع : آموزش همدلی به کودکان با کمک روانشناس