نوشته‌ها

کاردرمانی اوتیسم

کاردرمانی اوتیسم یکی از موثرترین روش‌های توانبخشی برای کودکان مبتلا به اوتیسم است که به بهبود مهارت‌های حرکتی، شناختی، حسی و اجتماعی آن‌ها کمک می‌کند. این روش به کودک کمک می‌کند تا استقلال بیشتری در انجام کارهای روزمره پیدا کند و تعاملات اجتماعی بهتری داشته باشد. در این مقاله بهترین تمرینات توجه و تمرکز برای کودکان اوتیسم که شامل لورتا و ریهاکام هست هم آورده شده است که به صورت تضمینی توجه و تمرکز کودک شما را افزایش می دهد.

اوتیسم چیست ؟

اختلال اوتیسم یا درخودماندگی نوعی اختلال رشدی است که در ارتباطات اجتماعی مشکل ایجاد می کند. بر اساس پژوهش ها، علت اصلی اوتیسم تاکنون شناخته نشده است و همبستگی معناداری بین این اختلال با وضعیت اقتصادی، اجتماعی، سبک زندگی و سطح تحصیلات والدین دیده نشده است.

به لحاظ آماری از هر ۶۰ تا ۷۰ تولد زنده در دنیا یک نفر مبتلا به اوتیسم است. می توان گفت زندگی ماشینی و عوامل ناشی از آن مانند استرس در سیر صعودی ابتلا به این بیماری دخیل است. این اختلال که در پسران شایع‌تر از دختران است به این صورت عمل می کند که  بر رشد طبیعی مغز در حیطه ی تعاملات اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی تأثیر می‌گذارد.

اهداف کاردرمانی اوتیسم

بهبود مهارت‌های حرکتی (ظریف و درشت)
تقویت پردازش حسی (کنترل حساسیت به صدا، نور، لمس و…)
 افزایش مهارت‌های اجتماعی (برقراری ارتباط و تعامل با دیگران)
بهبود تمرکز و توانایی توجه
آموزش مهارت‌های خودیاری (لباس پوشیدن، غذا خوردن، بهداشت شخصی)

کودک اوتیسم چه ویژگی هایی دارد؟

 کودک اوتیسم ، در ارتباطات کلامی و غیر کلامی، تعاملات اجتماعی و فعالیت‌ های مربوط به بازی، مشکل دارند.  این اختلال، ارتباط با دیگران و دنیای خارج را برای کودک دشوار می‌ کند.

کودک اوتیسم ممکن است رفتارهای خودآزارانه و یا پرخاشگری نیز نشان دهند. در این افراد حرکات تکراری، پاسخ‌های غیرمعمول به افراد، دل‌بستگی به اشیا یا مقاومت در مقابل تغییردیده می‌شود. اما باید گفت هسته ی مرکزی اختلال اوتیسم، اختلال در “ارتباط” است.

اگر با کودکی که دارای اختلال اوتیسم است در ارتباط باشید، تقریبا می توانید نیمی از نشانگان زیر را در بیشتر موقعیت ها در او مشاهده کنید: 

  • مشکلات شدید تکلم
  • مشکل در بیان نیازها و استفاده از اشارات به جای کلمات
  • اشتباه در کاربرد ضمایر      
  • تکرار کلمات و یا جملات دیگران
  • خنده، گریه، پریشانی و قشقریق بی دلیل
  • مشکلات اساسی در برقراری ارتباط (در آغوش گرفته شدن را  دوست ندارند، تماس چشمی کم، فاصله گرفتن از دیگران)
  • تحرک بیش از اندازه و یا کم
  • نترسیدن از خطرات   
  • به روش های معمولی آموزش پاسخ نمی دهند
  • عدم حساسیت به صدا: ممکن است فکر کنید کودک واقعا صدای شما را نمی شنود در حالیکه از نظر شنوایی کاملا سالم است.
  • ناتوانی هوشی در حدود ۷۰ درصد موارد 

درمان اوتیسم

تا کنون هیچ روش قطعی‌ای برای درمان اوتیسم یافته نشده‌است. می توان گفت کارآمدترین روش درمانی، توانبخشی است. در ادامه برخی از رویکردهای اثرگذار درمان را معرفی خواهیم کرد.

ریهاکام و اوتیسم

ریهاکام (RehaCom) یک برنامه درمانی نوین و تضمینی است که به طور ویژه برای بهبود عملکرد مغزی افراد با مشکلات شناختی و عصبی طراحی شده است. برای کودکان مبتلا به اوتیسم، ریهاکام می‌تواند به عنوان یک ابزار تکمیلی در کنار درمان‌های دیگر مانند رفتار درمانی (ABA) و درمان‌های حسی مورد استفاده قرار گیرد.

مشکل اصلی که باعث آسیب به آینده کودکان اوتیسم می شود مشکل اجتماعی آن هاست. علاوه بر موارد گفته شده ریهاکام به اجتماعی شدن آن ها نیز کمک کند و در کنار آن تمرینات توجه و تمرکز برای کودکان اوتیسم، مهارت حل مسئله و مهارت های اجرایی را نیز تقویت می کند.

برای کمک به بهبود توانمندی‌های اجتماعی و شناختی فرزندتان، استفاده از روش‌های نوین درمانی مانند ریهاکام و لورتا در مجموعه ستاره ایرانیان می‌تواند تأثیر بسزایی در تسهیل فرایند رشد و توسعه مهارت‌های اوتیسمی کودک شما داشته باشد. برای صحبت با برترین روانشناسان کودک و نوجوان و استفاده از برترین دستگاه ها می توانید با شماره های ۰۲۱۲۲۳۵۴۲۸۲ و ۰۲۱۸۸۴۲۲۴۹۵ تماس بگیرید و به صورت حضوری، آنلاین یا تلفنی صحبت کنید.

روش رفتاردرمانی ABA 

این روش از بهترین مداخلات توانبخشی برای اختلال اوتیسم است که بیش از ۵۰ سال قدمت دارد. ABA رفتارهای مثبت را تقویت و رفتارهای نامطلوب را کاهش می‌دهد.

 در این رویکرد علمی، مهارت‌های بازی، ارتباطات، مراقبت از خود و مهارت های تحصیلی به کودک اوتیستیک آموزش داده می شود.  در این شیوه از دستورالعمل های مستقیم استفاده نمی شود.

به عنوان مثال ممکن است درمانگر از کودک بخواهد تا با استفاده از وسایل موجود یک کارت هدیه ولنتاین درست کند و در خلال کار به او بگوید که با قیچی چگونه کار کند، چطورکاغذها برش بزند و رنگ آمیزی کند. اما در پایان کودک مجموعه از مهارت های ظریف مانند برش زدن، رنگ آمیزی، در دست گرفتن مداد و قیچی زدن را یاد گرفته است.

درمان رفتاری شناختی یاCBT 

این روش باتمرکز بر اصلاح شناختی به طور معمول برای کودکان مبتلا به علائم خفیف اوتیسم کاربرد دارد. این روش به افراد کمک می‌کند تا الگوهای فکری و رفتاری خود را بشناسند و تغییر دهند.

لورتا و اوتیسم

لورتا در موارد زیر تاثیر زیادی دارد:

  • نقشه‌برداری از فعالیت مغزی
  • شناسایی الگوهای مغزی غیرطبیعی
  • ارزیابی نوروپلاستیسیته (Plasticity) مغز
  • ارزیابی آسیب‌های مغزی و نقایص شناختی

دارو درمانی اختلال اوتیسم

داروهایی وجود دارد که می تواند به افرادی که دارای عملکرد اختلال اوتیسم هستند کمک کند. برای مثال دارو ممکن است به کنترل بیش فعالی، علایم ناتوانی در تمرکز ، افسردگی یا تشنج کمک کند. البته باید گفت همه ی کودکان نسبت به دارو پاسخ یکسانی نمی دهند و پزشک متخصص باید آن را توصیه کند.

کاردرمانی برای اوتیسم

کاردرمانی اوتیسم رمز موفقیت مداخلات کاردرمانی در درمان زودهنگام است.

رویکردهای مبتنی بر مداخله ی زودهنگام، معتقدند در صورتی که بتوانیم توانایی کودک در انجام تمرینات، تماس اجتماعی و همکاری با جمع را ارتقا دهیم، می توانیم ادعا کنیم که کودک فاقد مشکل است. رویکرد مداخله ی زودهنگام نوعی درمان بیولوژِیک است که از طریق تغییر در عملکرد مغز، مشکلات کودکان را از بین می برد. در موارد زیر کاردرمانی لازم است:

⚡️ مشکل در هماهنگی حرکتی یا تعادل
⚡️ حساسیت بیش‌ازحد یا کم‌توجهی به محرک‌های حسی
⚡️ مشکل در انجام کارهای روزمره (مثل غذا خوردن یا پوشیدن لباس)
⚡️ ناتوانی در برقراری تعامل اجتماعیجدیدترین روش های روانشناسی کودک


دستاوردهای کاردرمانی اوتیسم

کودکان با اختلال اوتیسم دریافت کننده ی مداخلات زودهنگام کاردرمانی، در طی دو تا سه سال آینده می توانند دستاوردهای شان را حفظ کنند.

براساس یک مقاله منتشر شده در سال ۲۰۱۲، کودکانی که تحت درمان ESDM (مدل دنور) قرار می گیرند، نسبت به قبل واکنش های مغزی متفاوتی را در برابر محرک های اجتماعی خواهند داشت.

واکنش کودکان اوتیسم تحت این نوع خاص از درمان، نسبت به چهره ها در مقایسه با اسباب بازی ها سریع تر و قوی تر است. همان طور که کودکان عادی نیز چنین واکنشی دارند. این در حالی است که در گروه مقایسه (کودکان اوتیسمی که این نوع درمان را دریافت نکردند)، واکنش کودکان نسبت به اشیا و اسباب بازی ها سریع تر از واکنش آن ها نسبت به انسان هاست.

این یافته به عنوان یکی از ۵ یافته ی علمی برتر سال ۲۰۱۰  مطرح شده است. یافته ای که بر اساس آن دنیا از تاثیر مداخلات زودهنگام در تغییر عملکرد مغز آگاه شد.

کاردرمانی اوتیسم می تواند موفق باشد؟

همان طور که گفته شد اوتیسم از حمله اختلالات عصبی است که مشکلاتی از خفیف تا شدید در ارتباطات اجتماعی ایجاد می کند. اما بررسی شواهد تاریخی و سرگذشت افراد موفق نشان دهنده ی آن است که با وجود اوتیسم نیز می توان موفق بود.

نمونه ی بارز این مساله موسیقی دان مشهور، موتزارت است. او از کودکی  نسبت به صداهای بلند به شدت حساس بود، دایره‌ی توجه کوتاهی داشت و می‌توانست در طی چند ثانیه از چرخه‌ای از حالات چهره حرکت کند.

او در زندگی کوتاه خود بیش از ششصد قطعه موسیقی برای اپرا، سمفونی، کنسرتو، مجلسی، سونات، سرناد و گروه کُر ساخت. موتزارت در سومین سال از زندگی اش شروع به آهنگسازی کرد و در اروپا شهرت بسیاری یافت. در هفت سالگی اولین سمفونی و در دوازده سالگی اولین اپرای کامل خود را نوشت. موتسارت در تمام ژانرهای مرسوم در دوران زندگی اش موسیقی تصنیف کرد و  بررسی شرح حال و زندگی او نشان می‌دهد که او در طیف اوتیسم قرار می‌گرفته است.

شخصیت های معروف دیگری مانند دن آیکروید، کورتنی لاو، استنلی کوبریک و داریل هانا نیز در طیف اوتیسم قرار داشته و دارند.

بنابراین آنچه مهم است تشخیص به هنگام، استفاده از خدمات توانبخشی و مهارت آموزی به این کودکان است تا بتوانند توانمندی های منحصر به فرد خود را شکوفا کنند و به سبک خود از زندگی لذت ببرند.

برای کمک به بهبود توانمندی‌های اجتماعی و شناختی فرزندتان، استفاده از روش‌های نوین درمانی مانند ریهاکام و لورتا در مجموعه ستاره ایرانیان می‌تواند تأثیر بسزایی در تسهیل فرایند رشد و توسعه مهارت‌های اوتیسمی کودک شما داشته باشد. برای صحبت با برترین روانشناسان کودک و نوجوان و استفاده از برترین دستگاه ها می توانید با شماره های ۰۲۱۲۲۳۵۴۲۸۲ و ۰۲۱۸۸۴۲۲۴۹۵ تماس بگیرید و به صورت حضوری، آنلاین یا تلفنی صحبت کنید.

چرا مرکز مشاوره ستاره ایرانیان؟

آیا به دنبال محیطی امن و تخصصی برای حمایت از کودک اوتیسمی خود هستید؟ مرکز مشاوره کودکان ستاره ایرانیان با تیمی از متخصصان باتجربه و متعهد، فضایی حرفه‌ای و دوست‌داشتنی را فراهم کرده است تا کودکان بتوانند بر چالش‌های عاطفی، رفتاری و رشدی خود غلبه کنند.

ما با استفاده از جدیدترین روش‌های علمی و درمانی مانند ریهاکام و لورتا، به کودکان کمک می‌کنیم تا مهارت‌های اجتماعی، شناختی و عاطفی خود را تقویت کنند و به زندگی شادتر و مستقل‌تری دست یابند. از شما دعوت می‌کنیم تا با مراجعه به مرکز مشاوره کودکان ستاره ایرانیان، گامی مهم در جهت سلامت روانی و پیشرفت کودکتان بردارید. منتظر دیدار شما هستیم! 

برای مطالب بیشتر :

منبع : کاردرمانی اوتیسم

کاردرمانی کودکان| آینده کودک خود را تضمین کنید

کاردرمانی کودکان به عنوان تاثیرگذارترین روش توانبخشی برای نوزادان و کودکان مطرح است، که در درمان بسیاری از اختلالات نقش مستقیم و درخشانی دارد.

 این علم عبارت است از هنر استفاده از فعالیت های هدفمند درمانی، در جهت مشغول ساختن ذهن، روان و جسم کودک، به منظور کاهش اثرات مشکل، افزایش توانمندی فردی و رشد استقلال.

چه در مواردی که کودک دارایی نوعی از نقص مادرزادی است و چه در مواردی که آسیبی در حین تولد ایجاد شده باشد، کاردرمانی به منظور رفع نواقص ایجاد شده و یا ژنتیکی تجویز می شود.

  از آنجایی که نیاز هر نوزاد به درمان بر اساس ناتوانی و اختلالات موجود، متفاوت است کاردرمانی برای هر نوزاد نیز به نحوی منحصر به خود او انجام می شود.

نوع این تمرینات تاحد زیادی بستگی به سن نوزاد و نوع مشکل دارد و رایج ترین تمرینات کاردرمانی قابل استفاده برای کودکان عبارتند از :

  • تمرینات تعادلی و انعطافی
  • تمرین با توپ با هدف بهبود سینه خیز رفتن و تقویت توان عضلانی
  • ماساژ آرام
  • استفاده از کمپرس گرم و سرد روی مفاصل و عضلات

اختلالات رایج نوزادان و کودکان

از جمله اختلالات رایج نوزادان و کودکان که آن ها را نیازمند استفاده از خدمات کاردرمانی می کند.

می توان به فلج مغزی، اوتیسم، اسپینا بیفیدا یا همان شکاف مادرزادی مهره ها، ضربه های مغزی، اختلالات عصبی- عضلانی و کجی گردن یا  همان تورتیکولی اشاره کرد.

علاوه بر موارد فوق آسیب هایی مانند دررفتگی بخشی از بدن نوزاد در حین زایمان از طریق کاردرمانی قابل رفع است.

در ادامه به توضیح مختصری در مورد چیستی و چگونگی درمان این اختلالات از طریق کاردرمانی می پردازیم.

تورتیکولی:

یا همان کج گردنی به معنای پیچ خوردن گردن است.

این اختلال معمولا بخاطر قرار گرفتن نامناسب جنین در رحم یا بخاطر زایمان دشوار اتفاق می افتد.

لازم است بدانید تورتیکولی به میزانی که برای شما به عنوان مادر یا پدر آزاردهنده است برای نوزاد سخت نیست.

بیشتر نوزادان دردی از این بیماری حس نمی کنند و خوشبختانه این مشکل معمولاً با تغییر وضعیت یا نرمش های کششی در منزل کم کم رفع می شود.

اوتیسم یا درخودماندگی:

این اختلال به عنوان یکی از اختلالات نافذ رشدی است که هسته ی اصلی آن از طریق مشکل فرد در ارتباطات مشخص می شود.

باتوجه به اینکه تشخیص اوتیسم در سن قبل از ۳سالگی نیز امکان پذیر است.

، در صورت مداخله ی زودهنگام، تمرینات کاردرمانی با استفاده از متدهای مختلف قادر به بهبود وضعیت نوزاد یا کودک خواهند بود.

فلج مغزی در کاردرمانی کودکان

اگر در طول دوره ی رشدی کودک متوجه مشکلات غیر معمولی در نشستن، خزیدن، گردن گرفتن، جمع کردن اشیای ریز و حرکات کودک شوید.

لازم است برای بررسی دقیق تر مساله به متخصص اطفال مراجعه کنید.

تشخیص فلج مغزی یک فرآیند ساده نیست و در ماه های اول رشد نیاز به نظارت دقیق دارد.

مقایسۀ مهارت های حرکتی کودک با مراحل رشد تکاملی کودکان عادی به پزشکان کمک می کند تا بتواند وجود یا عدم وجود فلج مغزی را به درستی تشخیص دهد.

اگر چه در ۹ ماه اول تشخیص فلج مغزی مشکل است، اما آنچه مهم است مراجعه ی زودهنگام به منظور تشخیص مشکل است.

می توان گفت این کودکان دارای یک سن طلایی برای مداخله های توانبخشی هستند و اقدامات کاردرمانی و گفتاردرمانی به موقع می تواند در روند بهبودی آنها موثر باشد.

به عنوان مثال کاردرمانی می تواند به کاهش درد، سفتی عضلات و بهبود تحرک  عمومی و نشستن کودکان فلج مغزی کمک قابل توجهی کند.

مشکلات در گردن گیری

گردن گیری در کودکان یک مرحله تکاملی بسیار مهم است.

می توان گفت پایه و اساس کلیه ی مراحل تکاملی و رشدی کودک به گردن گیری به موقع او بستگی دارد .

تاخیر در این امر درصورت عدم توجه والدین می‌تواند به تاخیر جبران ناپذیری در مراحل بعدی همچون سینه خیز رفتن، نشستن چهاردست و پا رفتن، ایستادن و راه رفتن منجر شود.

باتوجه به حساسیت تمرینات کاردرمانی با هدف تقویت عضلات گردن نوزادان، پیشنهاد می شود تا قبل از مراجعه به کاردرمانگر از انجام تمرینات خودسرانه جدا اجتناب کنید.

تاخیر در نشستن:

در صورت تاخیر در کسب توانایی جهت نشستن، می توانید تمرین های ساده ای را در منزل انجام دهید.

به عنوان مثال کودک را به حالت نشسته روی یک زانوی خود قرار دهید و با حرکت دادن زانوی خود به طرفین، تعادل خود را به هم بزنید (کمر کودک را کنترل کنید).

در صورتی که کودک توانایی کمی در نشستن دارد و فقط مشکل تعادل در نشستن را دارد روی پاهای او در حالت نشسته چند کیسه شن کوچک قرار دهید تا به تعادلش کمک شود.

به عنوان تمرین ساده ی دیگری می توانید کودک را در گوشه یا کنج دیوار بنشانید و یا دو طرف ستون فقرات کودک را از بالا به پایین ماساژ دهید.

اگر چه انجام این تمرین ها می تواند مفید باشد اما بهتر است جهت تشخیص دقیق منشا مشکل به متخصص کاردرمانی مراجعه کنید.


کاردرمانی در منزل برای کودکان

اگر به دنبال تمرین هایی ساده و خوشایند به منظور کنترل سطح انرژی، افزایش توان جسمی، عضلانی و مفصلی فرزندتان هستید می توانید از موارد زیر استفاده کنید.

دقت کنید که میزان تند و یا کند انجام دادن این تمرین ها بستگی به هدف تان دارد.

اگر قصد دارید در ابتدای صبح و به منظور افزایش سطح انرژی کودک، تمرین کنید می توانید حرکات را به صورت تند انجام دهید.

اما اگر در تایم اوج انرژی کودک (عصر) هستید و می خواهید تا حدی او را آرام کنید اجرای کندتر حرکات کمک کننده است.

تمرین جارو برقی:

در حالیکه کودک به صورت طاق باز خوابیده، رو به روی او قرار بگیرید.

با او تماس چشمی برقرار کنید و بگویید آیا دوست دارد جارو برقی ای شود برای تمیز کردن اتاق؟

سپس در حالیکه کمی بالاتر از مچ پای او را با دو دست گرفته اید، پاها را در راستای بدن به آرامی به جلو عقب حرکت دهید.

به طوری که گویا کودک جارو برقی است که با آن در حال تمیز کردن محیط هستید.

بازی بولینگ:

در حالیکه کودک خوابیده، پاهایش را به درون شکمش جمع کنید. در همین زمان وظیفه ی شمارش را نیز به کودک بدهید.

یعنی بعد از هربار جمع کردن پاها، کودک یک عدد را می شمارد. بچه ها معمولا این بازی را دوست دارد و می توانند از طریق آن به آرامش عضلانی خوبی دست یابند.

زمان طلایی را از دست ندهید

بر اساس جدیدترین تحقیقات در حیطه ی بازتوانی و توانبخشی کودکان، مداخلات زودهنگام می تواند از طریق تاثیر بر سلول های مغزی در حال شکل گیری، عملکرد مغز را به طور قابل توجهی تحت تاثیر قرار دهد.

این بدین معناست که حتی در موارد حادی مانند اوتیسم و فلج مغزی، اگر مداخله ی به هنگام انجام شود، مساله تا حد زیادی قابل درمان است.

به عنوان مثال در مطالعه ای که در سال ۲۰۱۲ انجام شد، گروهی از کودکان اوتیسم در سنین پایین تحت درمان از طریق رویکرد ESDM به عنوان نوعی از مداخلات زودهنگام قرار گرفتند.

نتایج این پژوهش حاکی از رفع مشکلات این گروه، از بین رفتن علام اولیه اوتیسم و باقی ماندن دستاوردها در طول ۲ سال بود.

بر این اساس پیشنهاد می شود با مشاهده ی علایمی که حاکی از تاخیر حرکتی یا شناختی در رشد فرزندتان هستند، به متخصص کاردرمانی مراجعه کنید تا زمان طلایی درمان را از دست ندهید.

منبع : کاردرمانی کودکان| آینده کودک خود را تضمین کنید