نشانه ها و درمان فوبیای ارتفاع
ترس از ارتفاع، علل، نشانه ها و درمان فوبیای ارتفاع
ترس از ارتفاع یا همان فوبیای ارتفاع از اختلالات اضطرابی می باشد که طی آن فرد دچار ترس شدید و افراطی از ارتفاع می شود.
این افراد زمانی که تصور می کنند که در ارتفاعات هستند دچار اضطراب و ترس می شوند و آن را به صورت شناختی، حسی و جسمانی نشان می دهند. امروزه روش های درمانی موثر مانند درمان شناختی رفتاری برای این نوع فوبیا وجود دارد.
در این مقاله به بررسی فوبیای ارتفاع، علل و نشانه های و درمان آن می پردازیم مطالعه این مقاله می تواند اطلاعات بسیاری در اختیار شما قرار دهد.
ترس از ارتفاع، فوبیای ارتفاع
به طور کلی فوبیا باعث ترس های غیر منطقی، افراطی و مداوم نسبت به یک شی یا وضعیت خاصی می شود. افرادی که به فوبیای ارتفاع دچار هستند به طور فعالانه ای از رفتن به ارتفاعات، ساختمان های بلند و آسانسورهای شیشه ای بیرون از ساختمان و غیره دوری می کنند.
این افراد اگر تصور کنند که در جایی بلند هستند دچار اضطراب شدید می شوند و علائم فوبیا را تجربه خواهند کرد. فوبیای ارتفاع دارای سه بعد می باشد که به بررسی آن ها می پردازیم.
شناختی
بعد شناختی مربوط به تفکراتی است که فرد در مورد ارتفاع دارد، به طور مثال نوع نگرش فرد در مورد سقوط کردن از ارتفاع مربوط به بعد شناختی می شود.
احساسات
زمانی که فرد در ارتفاعات قرار می گیرد و یا موقعیت آن را تصور می کند، احساساتی مانند رفتار غیرکنترل مانند ترس و اضطراب شدید را تجربه می کنند.
علائم جسمانی
علائم جسمانی همان علائم فیزیولوژیکی می باشد که فرد از خود نشان می دهد این علائم شامل بالا رفتن ضربان قلب، تعریق شدید، سرگیجه، مشکل در تنفس و لرزش دست و پا می باشد.
افرادی که فوبیای ارتفاع دارند و از ارتفاع می ترسند در زندگی روزمره خود دچار مشکل می شوند. به عنوان مثال بالا رفتن از نردبان، رانندگی کردن بر روی پل، چرخ و فلک، ایستادن در تراس و موقعیت های مشابه برای آن ها اضطراب شدیدی را به همراه دارد.
موارد بیان شده باعث اختلال در سبک زندگی فرد و پایین آمدن کیفیت زندگی او می شود تا جایی که اختلالات روانی مانند اضطراب، افسردگی و وسواس فکری را به دنبال خواهد داشت.
علائم ترس از ارتفاع
علائم فوبیای ارتفاع در افراد متفاوت است در موارد خفیف ممکن است فردی که به فوبیا مبتلا می شود زمانی که در ارتفاعات قرار می گیرد احساس تنش و دلشوره می کند اما در موارد شدیدتر حتی تصور بودن در ارتفاعات برای فرد، علائم شدید اضطراب و سرگیجه را به همراه خواهد داشت.
اولین نشانه ترس از ارتفاع سرگیجه می باشد، افرادی که دچار فوبیا از ارتفاع شده اند هنگامی که در بلندی قرار می گیرند دچار سرگیجه می شوند، از دیگر علائم فوبیای ارتفاع می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- اضطراب افراطی در هنگام بودن در ارتفاعات
- ایجاد علائم جسمانی و روانی ترس مانند بالا رفتن ضربان قلب و احساس دلهره شدید بلافاصله بعد از بودن در ارتفاعات
- تلاش بسیار زیاد برای عدم مواجهه با مکان های بلند
- این علائم و نشانه ها بیشتر از ۶ ماه در فرد ادامه دارند و عملکرد وی در زندگی اجتماعی و روابط بین فردی و شغلی تاثیر منفی می گذارد.
علل ترس از ارتفاع
اصلی ترین علل ایجاد فوبیای ارتفاع می توان به موارد زیر اشاره نمود:
تجربیات ناگوار گذشته
ممکن است برای فرد و اطرافیان او حادثه ناگواری در ارتفاعات رخ داده باشد و ارتفاع تداعی کننده این حادثه است و تجربیات ناگور گذشته را به خاطر او می آورد.
تفکرات فرد در مورد ارتفاع
تفکرات نقش بسیار مهمی در به وجود آمدن فوبیا دارند.
به عنوان مثال اگر فرد تفکراتی مانند این که اگر در لبه بلندی بایستم ممکن است وسوسه شوم که بپرم و یا ممکن است دیگران من را هل دهند، ممکن است تعادلم را بر هم بزنند، ساختمان ساختار ضعیفی دارد.
ممکن است خراب شود و یا سرگیجه بگیرم و از ارتفاع سقوط کنم همگی باعث به وجود آمدن فوبیا در فرد می شود و او از ارتفاع و بلندی می ترسد.
نقش حفاظت کنندگی پرهیز از ارتفاع
بر اساس تحقیقاتی که در دانشگاه کالیفرنیا انجام شده است نشان می دهد که نوزادان پس از مدت کوتاهی در مکان هایی که بلند است و ارتفاع دارد احتیاط می کنند. در نتیجه ترس از ارتفاع می تواند یک مکانیسم اکتسابی برای حفاظت از خود باشد.
درمان ترس از ارتفاع یا فوبیای ارتفاع
برای درمان فوبیا روش های مختلفی وجود دارد که در جلسات استرس بیان شده است اما در ادامه سه روش درمانی کارآمد برای ترس از ارتفاع را بیان کرده و مورد بررسی قرار می دهیم.
شناخت درمانی
یکی از موثرترین راهکارهای درمانی برای ترس از ارتفاع، درمان شناختی می باشد، افرادی که ترس از ارتفاع و بلند هراسی دارند، بودن در ارتفاع را بسیار خطرناک از چیزی که هست می پندارند. این درمان باعث می شود طرز فکر افراد مبتلا نسبت به ارتفاع تغییر کند.
حساسیت زدایی منظم
یکی دیگر از روش های درمانی فوبیا، حساسیت زدایی منظم می باشد، این روش درمانی سه مرحله دارد که شامل مراحل زیر است:
الف) تهیه لیست از حالت ها و موقعیت هایی که فرد دچار اضطراب می شود. به ترتیب از محرکی که کمترین اضطراب را ایجاد می کند تا اضطراب آورترین محرک
ب) یادگیری روش های آرمیدگی و ریلکسیشن
ج) تصور لیستی از محرکی که کمترین اضطراب را ایجاد می کند به ترتیب تا اضطراب آورترین محرک، در حالی که فرد کاملا ریلکس و ارام است.
مواجهه درمانی
مواجهه درمانی شباهت بسیاری به روش حساسیت زدایی منظم دارد. فرد در معرض سلسله مراتب قرار می گیرد با این تفاوت که فرد احساس اضطرابش را در هر مرحله حفظ می کند تا به تدریج این اضطراب برای او عادی شود.
برای اینکه فرد بتواند مشکلش را حل کند و روش های درمانی موثر واقع شود فرد باید مسئله را به خوبی بشناسد و در مورد عامل ایجاد کننده آن آگاهی کافی داشته باشد.
شرکت در جلسات درمانی و مشاوره روانشناسی تخصصی به شما کمک می کند تا بهترین روش های درمانی فوبیا را بشناسید و با متعهد ماندن به برنامه درمانی، ترس از ارتفاع را از خودتان دور کنید. در مواقعی که فوبیای شما شدید است می توانید از دوره دارو درمانی مانند داروهای ضداضطراب و ضد افسردگی استفاده کنید.