نوشته‌ها

عوارض و اثرات طلاق بر کودکان در سنین مختلف

کودکانی که پدر و مادرشان از یکدیگر جدا شده اند و طلاق گرفته اند می دانند که طلاق اثرات نامطلوبی بر روی کودکان می گذارد و باعث آسیب های روانی بر روی کودک می شود به عبارتی طلاق و آسیب های روانی رابطه عمیقی با یکدیگر دارند.  در این مقاله به تاثیر طلاق بر کودکان پرداخته شده است.

کودکانی که والدین آن ها از یکدیگر جدا شده اند، آسیب های روانی شدید تری را تجربه کرده اند و بر اساس پژوهش های انجام شده در بیشتر آسیب های اجتماعی رد پایی از فرزندان طلاق دیده می شود. این موضوع نشان دهنده اهمیت طلاق بر روی روحیه این فرزندان است.

بر اساس نظر مشاوران، طلاق گرفتن بر روی سلامت روان فرد تاثیر زیادی می گذارد. هنگامی که پدر و مادر از یکدیگر جدا می شوند انگار چتر امنیتی کودک از بین می رود و بر روی سلامت اجتماعی و روانی کودکان اثر می گذارد.

البته بیشتر اوقات طلاق باعث پایان دادن به مشکلات پدر و مادر، زیرا اگر پدر و مادر همیشه در حال نزاع و درگیری باشند سلامت روان کودک بیش تر به خطر می افتد و همچنین ممکن است کودک به واسطه طلاق از بسیار از آسیب ها رهایی یابد چون به احتمال زیاد ممکن است در خانواده درگیر آسیب هایی از طریق دعوای والد شود.

آثار طلاق بر فرزندان چیست؟

طلاق والدین می تواند زمینه ساز بروز بسیاری از اختلالات رفتاری، روحی و روانی شود و بر روی زندگی فرد و اجتماعی کودکان تاثیر می گذارد، کسانی که تصمیم به طلاق و جدایی می گیرند باید این نکته را در نظر بگیرند که آثار و عوارض طلاق می تواند بسیار زیاد می باشد.

در زیر نمونه هایی از عوارض طلاق و تاثیراتی که بر روی فرزند می گذارد ذکر شده است.

  • افسردگی در کودکان و نوجوانان
  • اضطراب
  • پرخاشگری و عصیان در نوجوانان
  • حسادت
  • سوء ظن و بدبینی نسبت به دیگران
  • فرار از منزل
  • ترک تحصیل و افت تحصیلی
  • بزهکاری و کج روی های اجتماعی
  • ازدواج زودرس برای دختران
  • ضعف اعتماد به نفس
  • اختلال هویت
  • اعتیاد
  • فقر
  • ضعف سلامت جسمانی و روانی مانند بی خوابی
  • بی اشتهایی
  • سوء تغذیه
  • پرخوری عصبی

همچنین طلاق از نظر اجتماعی هم بر روی فرزند اثر می گذارد و زندگی او را تحت تاثیر قرار می دهد.

  • احساس درماندگی و سرخوردگی
  • تجربه عقده حقارت به خاطر نبود محیط خانوادگی گرم و صمیمی در مقایسه با دیگر کودکان
  • درونی سازی عقده های منفی و ضد اجتماعی
  • انزوای اجتماعی
  • گرایش به انواع انحرافات اجتماعی به دلیل اینکه خانواده کنترل درستی بر روی فرزند نداشته و از نظر اخلاقی و رفتاری نتوانسته اند مدیریت صحیحی را داشته باشند.
  • اجتماع ستیزی و آزار مردم و انجام خشونت های اجتماعی

بر اساس گفته روانشناسان طلاق و جدایی پدر و مادر باعث می شود تا مشکلاتی از نظر روانی بر روی کودک به وجود آید. تحقیقات نشان داده است که یکی از عمده ترین دلایل برای بیماری های روانی در کودکان، طلاق می باشد.

هنگامی که والدین از یکدیگر جدا می شوند در کودک ممکن است اختلالاتی مانند پرخاشگری به وجود آید همچنین طلاق والدین باعث می شود تا کودک دچار اختلالات رفتاری و عاطفی شود.

در بسیاری از موارد طلاق والدین باعث می شود تا قدرت اراده از کودک گرفته شود و او را مضطرب و پریشان نشان می دهد.

بر اساس تحقیقاتی که روانشناسان در زمینه طلاق انجام داده اند به این نتیجه رسیده اند که طلاق والدین باعث می شود تا کودکان به ناراحتی و نگرانی های گوناگونی دچار شوند در زیر به موردهایی از آن اشاره شده است.

  1. کودکان احساس می کنند که در جا گذاشتن او نقش عمدی وجدی دارند و والدین خود را مقصر می داند.
  2. نسبت به والدین خود احساس تنفر دارد و والدی که به او نزدیک است ممکن است برای او داستان هایی را بسازد و در ذهن او والد غایب بسیار بد جلوه داده می شود.
  3. ممکن است هنگامی که در کنار یکی از والدین باشد دلش برای دیگری تنگ شود و دوست دارد هر دو را در کنار یکدیگر داشته باشد.
  4. ممکن است دچار بیماری شود و از دردهای مزمن یا سردرد شکایت کند.
  5. همه چیز را خوب جلوه می دهد و ناراحتی و غم موجود را انکار می کند.
  6. ممکن است برای ادامه زندگی خود الگو های نامناسبی را در نظر بگیرد و از دروغ، دزدی و پرخاشگری تقلید کند.
  7. برای این که از یکی از والدین طرفداری کند ممکن است با والد دیگری به مبارزه بپردازد.
  8. خیلی دوست دارند والدینش را در کنار یکدیگر ببیند و میل زیادی دارد تا آن ها را به یکدیگر پیوند بدهد.

تفاوت های سنی در واکنش جدایی والدین چیست | روانشناسی بچه های طلاق

بر اساس نظر مشاوران، فرزندان نسبت به طلاق پدر و مادر عکس العمل های متفاوتی از خود نشان می دهند و ممکن است واکنش های بسیار متمایزی داشته باشند.

این واکنش ها بر اساس سن و سطح رشد کودکان با هم متفاوت است که در ادامه مقاله آن ها را بررسی می کنیم.

نوزادان و کودکان پیش دبستانی

در این سن دلبستگی فرزندان به والدینشان بیشتر می باشد و هنگامی که متوجه شوند والدین می خواهند از یکدیگر جدا شوند احتمالا واکنش های شدیدی از خود نشان می دهند.

کودکان در این سن حساس تر و آسیب پذیر تر می باشند و بسیار نگران هستند که از والدین خود جدا شده و طرد شوند. در این سن کودکان در پروسه ازدواج ممکن است بسیار آسیب ببینند.

در این سن کودک ممکن است سوالات زیر را مطرح کند:

  • اگر مرا دوست دارید، چرا نمی توانید با هم بمانید؟
  • من چه کار کردم؟
  • آیا طلاق شما به این دلیل است که من همیشه آنچه را که به من گفته می شود انجام نمی دهم؟
  • قول می دهم بچه خوبی باشم
  • آیا بابا/مامان دیگر مرا دوست ندارند؟ آیا به همین دلیل آن ها می خواهند جدا شوند؟

کودکان سنین مدرسه

در این سن کودک حس می کند که او باعث طلاق پدر و مادرش شده است و خودش را مقصر جدایی آن ها می داند زیرا در این سن کودکان خود محور می باشند.

او چون خودش را مسئول اختلاف بین آن ها و طلاقشان می دانند رنج و عذاب وجدان زیادی را تحمل می کند.

نونهالان

هنگامی که کودک به سن 12 تا 14 سالگی می رسد و با طلاق پدر و مادرشان رو به رو می شوند دچار اضطراب و نگرانی شده و بی اعتماد بودن را از خود نشان می دهند.

نوجوانان

در سنین نوجوانی وقتی فرزند متوجه طلاق والدینشان می شود بسیار خشمگین شده و پرخاشگر می شود. 

آن ها ممکن است نگران این باشند که طلاق چگونه بر وضعیت اجتماعی آن ها تأثیر می گذارد (به عنوان مثال، آیا مجبور می شوند از دوستان خود دور شوند). اما آن ها همچنین می توانند طلاق را به عنوان عاملی برای بهبود شرایط بشناسند.

به طور کلی بدترین سن طلاق برای کودکان در هنگام جدایی والدین زمان کودکی می باشد.

کودکان ممکن است از نظر روحی دچار مشکل شوند، شب ها کابوس بینند، بازی های آن ها حالت افسردگی و شکست پیدا کند، دچار شب ادراری شوند، خودشان را دلیل جدایی پدر و مادرشان بدانند و احساس گناه کنند.

علاوه بر این ها فرزندان هنگامی که با جدایی پدر و مادرشان رو به رو می شوند احساس می کنند که تنها هستند و شرایط آن ها با همسن سالانشان متفاوت می باشد.

در این شرایط برای آن ها سوال هایی پیش می آید که آیا من باعث شده ام که پدر و مادرم از یکدیگر جدا شوند؟ آیا آن ها من را رها خواهند کرد و تنها خواهند گذاشت؟ هنگامی که مرا رها کنند چه کسی از من مراقبت خواهد کرد؟ در کنار چه کسی زندگی کنم؟

اگر پدر و مادر نتوانند به کمک مشاور مشکلاتشان را حل کنند و تصمیم به طلاق بگیرند در این صورت باید فرزند خود را با طلاق آشنا کنند و آگاهی های لازم در این زمینه را به آن ها بدهند تا کودک دچار مشکلات زیادی نشود و از بروز بسیاری از مشکلات جلوگیری شود.

منبع : عوارض و اثرات طلاق بر کودکان در سنین مختلف