مقاومت کودک در برابر دستشویی رفتن
مقاومت کودک در برابر دستشویی رفتن، آموزش دستشویی به کودک سه ساله، آموزش دستشویی رفتن کودک پسر، علت مقاومت کودک در برابر دستشویی رفتن، آموزش دستشویی به کودک سه ساله، آموزش دستشویی رفتن کودک دو ساله و موارد دیگر در این مقاله آمده است. متخصصان و والدین موافق هستند که آموزش دستشویی رفتن به کودکان جزو سخت‌ترین مراحل است. هر کودک نوپا روند متفاوتی را طی می‌کند بنابراین نمی‌توان قانون مشخصی برای آن تعریف کرد اما می‌توان گفت که چه نکاتی به آسان‌شدن این مراحل برای تمام کودکان کمک می‌کنند.
بسیاری از کودکان شب‌ادراری را حتی پس از یادگیری دستشویی رفتن تجربه می‌کنند این مشکل ریشه در اضطراب شدید آنها دارد، در این شرایط مشاوران و روان‌شناسان کودک مرکز ستاره ایرانیان با بازی‌درمانی و داستان درمانی اضطراب کودک را شناسایی و با بهترین روش درمان می‌کنند.
علت مقاومت کودک در برابر دستشویی رفتن
احتمالاً نام شخصیت نگه دارنده مقعدی را شنیده‌اید، و اگر نام زیگموند فروید پدر روان تحلیلی را شنیده باشید می‌دانید که احتمالاً نوع آموزش توالت رفتن کودک و از پوشک گرفتن او ممکن است روی روانش تأثیر بگذارد.
بر اساس نظر فروید یک فرد یا ویژگی‌های نگهدارنده مقعدی، کسی است که در طول آموزش توالت رفتن تنبیه شده است، و باعث می‌شود فرد بیش از حد مرتب، پیرو قانون، شسته‌ورفته و سرسخت شود یا برعکس. نظریه فروید را قبول داشته باشید یا نه یک سری نکات روان‌شناختی مهم وجود دارند که در هنگام آموزش توالت رفتن باید در نظر گرفته شوند تا لجبازی کودک برای دستشویی رفتن را کاهش دهید.
راه حل دستشویی رفتن کودکان
آموزش درست از مقاومت کودک در برابر دستشویی رفتن خودداری می‌کند و کمک می‌کند تا این روند به بهترین شکل طی شود.
۱. به کودکتان فرصت دهید
برای‌آنکه کودک توالت رفتن را بیاموزد ابتدا باید مغز او تکامل یابد و دستگاه عصبی مرکزی بتواند مثانه او را کنترل کند. وقتی هنوز مغز کامل نیست، کودک بدون اختیار ادرار می‌کند؛ یعنی مثانه یا روده‌ها به‌محض پرشدن، خالی می‌شوند. تقریباً در تمام کودکان از ۲۸ ماهگی به بعد، مغز تکامل پیدا می‌کند و می‌توانند ادرارشان را کنترل کنند.
۲. از فصل تابستان استفاده کنید
فصل تابستان، بهترین زمان برای گرفتن کودک از پوشک است. کودک را تشویق کنید اگر ادرار یا مدفوع دارد، بگوید. چند ساعت در روز او را بدون پوشک بگذارید.
۳. آموزش دستشویی رفتن به کودکان انجام شود
برای کودکتان یک صندلی توالت کوچک بخرید و به او یاد دهید که هر زمان احساس نیاز کرد، روی آن بنشیند. می‌توانید این صندلی را در حمام، دستشویی یا اتاق خود کودک قرار دهید.
۴.مثل بزرگ‌ترها با او رفتار کنید
اگر فرزندتان به تکامل مغزی رسیده؛ اما هنوز توالت رفتن را نیاموخته، او را همراه با خواهر یا برادرزاده‌هایتان به مسافرت ببرید. بودن در کنار کودکان بزرگ‌تر و دیدن آنها باعث می‌شود کودک شما نیز از رفتارهای آنها تقلید کند. فقط مراقب باشید رقابت ایجاد نشود یا اگر فرزندتان اختیار خود را از دست داد، مسخره‌اش نکنید.
۵.اجازه ندهید بیش از ۱۰ دقیقه روی صندلی بنشیند
اگر از کودکتان خواستید روی صندلی توالت بنشیند، اما ۱۰ دقیقه گذشت و او کاری نکرد، مجبورش نکنید تا همچنان روی صندلی بماند. صندلی توالت او را جمع کنید و ساعتی بعد دوباره از او بخواهید این کار را انجام دهد.
۶.به او اطمینان دهید
برخی کودکان از مدفوع یا ادرارکردن می‌ترسند؛ چون هنوز نمی‌دانند بدن آنها مواد مضر را دفع می‌کند و فکر می‌کنند قسمتی از بدنشان را از دست می‌دهند. ماجرا را برای آنها توضیح دهید تا ترسشان از بین برود.
۷.لباس‌های راحت تن او کنید
وقتی توالت رفتن را به کودک آموزش می‌دهید لباس‌های راحت تن او کنید تا بتواند بلافاصله آنها را دربیاورد. فاصله زمانی بین حس کودک برای توالت رفتن و انجام این کار گاهی بسیار کوتاه است. در تابستان فقط یک شورت پای او کنید تا بلافاصله بتواند آن را دربیاورد.
۸.تشویقش کنید
برای آموختن پاکیزگی باید کودک را تشویق کرد. تشویق‌های زبانی مثل «تو بزرگ‌شده‌ای» «مایه افتخار هستی» در کنار تشویق‌های عملی!
مثلاً هر بار که کودکتان ادرار یا مدفوعش را کنترل کرد، به او امتیاز بدهید و بعد از هر ۱۰-۵ امتیاز برایش هدیه بخرید. ولی این تکنیک آموزش دستشویی رفتن به کودکان همیشه جواب نمی‌دهد.
۹.پوشک‌های شورتی بخرید
در طول زمانی که قرار است پاکیزگی را به فرزندتان آموزش دهید، از پوشک‌های شورتی استفاده کنید تا هم مطمئن باشید همه‌جا را کثیف نمی‌کند هم بتواند در صورت تمایل فوراً آن را درآورد.
۱۰.سرزنش نکنید
توصیه‌ای مهم جهت آموزش دستشویی رفتن به کودکان است. شاید کودک برای چند روز اختیار مدفوع و ادرارش را به دست بیاورد؛ اما بعد از آن دوباره نتواند خود را کنترل کند. در این صورت او را سرزنش نکنید و فقط مرتب توالت رفتن را به او یادآور شوید.
۱۱.ترس‌هایش را از بین ببرید
اگر کودکتان از ریختن آب بعد از اجابت مزاج می‌ترسد، به او آموزش دهید آب برای شستن و پاک‌کردن است و وقتی روی توالت نشسته آسیبی به او نخواهد زد. نگذارید که دستشویی رفتن کودکان سبب ایجاد ترس از آب یا ادرارکردن شود.
۱۲.عصرها او را کنترل کنید
کودکان در ۳ سالگی تقریباً کنترل ادرار و مدفوع را می‌آموزند؛ اما باز هم کنترل این مسئله طی شب‌کار آسانی نیست و بیشتر کودکان یا آن‌قدر هوشیار نیستند که خود را کنترل کنند یا توانایی برخاستن از خواب را ندارند.
شب‌ها کودکتان را پوشک کنید و برای چند ماه عصرها که او را می‌خوابانید، مراقب کنترل ادرارش باشید. اگر لباس‌های او هنگام بیدارشدن خشک بودند، یعنی شب‌ها هم می‌شود خیالتان راحت باشد.
پیشنهاد مشاور: سن توالت رفتن کودک
۱۳. به‌تدریج شروع کنید
ابتدا در مورد دستشویی صحبت کنید یا کتاب‌هایی در این مورد بخوانید. حتماً پیش از رفتن به دستشویی به او بگویید تا متوجه شود که والدین او به دستشویی می‌روند. هرچه بیشتر در مورد آن صحبت کنید کودک بیشتر به این روند عادت می‌کند.
۱۴. وقت زیادی به این روند اختصاص دهید
زمانی این روند را شروع کنید که بتوانید زمان زیادی اطراف کودک باشید در این روند حضور شما اهمیت زیادی دارد.
۱۵. آن را به یک بازی تبدیل کنید
کودک عاشق بازی است و بهترین راه برای اینکه او را به هر چیزی علاقه‌مند کنید این است که آنها را به یک بازی تبدیل کنید و قوانین ساده‌ای برای آن تعریف کنید، آموزش را نیز جزوی از این بازی کنید و آن را هیجان‌انگیز سازید.
۱۶. او را روی دستشویی قرار دهید.
کودکتان هنگام شروع این روند دقیق نمی‌داند که چه زمانی به دستشویی نیاز دارد؛ بنابراین زیاد از آنها بپرسید و اجازه دهید که مدتی را در دستشویی باشد و این روند را چند بار در روز تکرار کنید تا کودک به دستشویی عادت کند.
۱۷.کودک خود را تحسین کنید.
وقتی کودک خود به شما می‌گوید که نیاز به دستشویی دارد او را تحسین کنید حتی هدیه کوچکی برای بار اول بخرید تا به او نشان دهید که موفقیت‌های او را متوجه شده و جشن می‌گیرید.
۱۸. روان‌شناسی معکوس را امتحان کنید.
اگر متوجه شدید که کودکتان تمایلی به استفاده از دستشویی ندارد و بهانه می‌آورد از روان‌شناسی معکوس استفاده کنید. برای مثال، به‌آرامی بپرسید که آیا ترجیح می‌دهند همیشه در پوشک بمانند، حتی زمانی که پسر یا دختر بزرگی شد؟ به‌هیچ‌عنوان در این روش نباید استرس به کودک وارد شود؛ زیرا نتیجه عکس به همراه دارد؛ بنابراین بدون هیچ استرس و ناراحتی سؤال را مطرح کنید.
۱۹. تنبیه نکنید.
هنگام آموزش دستشویی رفتن کودک دو ساله ممکن است تلاش‌های شما بی‌نتیجه باشد یا کودک نوپا در برابر یادگیری مقاومت کند. در عوض به آنها اطمینان دهید که به‌مرور یاد می‌گیرند. استرس و اضطراب بیش از اندازه باعث می‌شود در برابر یادگیری مقاومت کنند، علاوه بر این در آینده آنها نیز تأثیر منفی می‌گذارد.
۲۰. پسرفت
ممکن است پس از یادگیری کودک شما پسرفت داشته باشد، اصلاً نگران نباشید این اتفاق عادی و بخشی از فرایند یادگیری است تنها باید صبور باشید و روند را ادامه دهید.
۲۱. بهداشت صحیح را در سنین پایین آموزش دهید
هنگام آموزش دستشویی رفتن کودک پسر نیز به آنها بیاموزید دست‌های خود را بعد از دستشویی بشویند، چگونه خودشان را تمیز کنند و از عفونت جلوگیری کنند. درست است که پسرها به‌اندازه دخترها عفونت را تجربه نمی‌کنند؛ اما آموزش برای آنها نیز لازم است.
۲۲. نشان بدهید و بگویید.
صحنه «دستشویی رفتن» را اجرا کنید. از عروسک موردعلاقه آنها استفاده کنید تا نحوه دستشویی رفتن را نشان دهید. حتی می‌توانید از فرزندتان بخواهید تا او هم این نمایش را انجام دهد.
آسیب روان‌شناختی
اگر هنگام آموزش توالت رفتن به کودک او را زیاد تنبیه یا شرمنده کنید، یا هنگامی که خرابکاری می‌کند با او بدرفتاری کنید، به‌احتمال زیادی وی را دچار تروما یا آسیب روانی می‌کنید و باعث مقاومت کودک در برابر دستشویی رفتن نی نی سایت می‌شود.
سوءاستفاده و خشونت علیه کودک در طول دوره آموزش توالت رفتن در این دوره سنی بیش از هر دوره رشدی دیگر رخ می‌دهد. کودک نمی‌تواند سوءاستفاده و خشونت از سوی یک بزرگسال را از لحاظ روانی پردازش کند. او ممکن است در سنین جوانی شروع به عقب‌نشینی کند، رؤیاهای بد داشته باشد، علاقه به فعالیت‌ها را از دست بدهد و عصبانی و خشن شود.
احساس کنترل در کودک
ممکن است کودک شما از لحاظ جسمی آماده آموزش توالت رفتن باشد اما از لحاظ روانی آمادگی لازم ایجاد نشده باشد. حدود دو سالگی کودک، دوره آموزش توالت رفتن کودک کاملا منفی نگر می شود.
به‌عبارت‌دیگر، او بسیار کلمه “نه” را استفاده می‌کند. برای کودک دو ساله هیچ سرگرمی ای بالاتر از مخالفت با شما نیست، تا قدرت جدید خود را به شما نشان دهد؛ لذا آموزش دستشویی رفتن به کودکان مبنی برای آموزش سایر چیزهاست.
علت دیر دستشویی رفتن کودکان
اگر در این دوره به کودک فشار بیاورید، ممکن است وارد یک میدان نبرد شوید که اگر در آن شکست بخورید، خاطره بدی را رابطه والد – فرزندی باقی می‌گذارید، و رابطه شما با کودک تبدیل به میدان نشان‌دادن قدرت می‌شود تا محل آموزش.
بهتر است تا زمانی که کودک آمادگی لازم را کسب کند صبر کنید، تا اینکه به او فشار بیاورید و شکست بخورید. نسبت به این مسئله بی‌تفاوت باشید، و وانمود کنید که برایتان مهم نیست. اگر به دلیل عدم استفاده از لگن یا قصری با او برخورد کنید، نتیجه خوبی نخواهید گرفت و باعث مقاومت کودک در برابر دستشویی رفتن می‌شوید.
برای موفقیت کودک ابراز افتخار کنید
زمانی که کودک آماده است و می‌خواهد که به‌تنهایی توالت برود، ممکن است از اینکه جلوی هم‌بازی‌هایش مانند یک کودک با او برخورد می‌شود خجالت بکشد. به او نشان دهید که چقدر از بابت موفقیت وی احساس افتخار می‌کنید. ارائه این نگرش نتایج آتی خوبی را در پی خواهد داشت. اما اگر به او بگویید که “بالاخره تونستی” یا اینکه بگویید: “فکر نمی‌کردم بتونی”، ممکن است کودک خشمگین شود و جنگ قدرت راه بیندازد.
بعد از آموزش دستشویی به کودک سه ساله به کودک افتخار کنید تا:
- افزایش اعتماد به نفس
- آموزشهای بعدی آسانتر شود
- از مقاومت کودک در برابر دستشویی رفتن جلوگیری کنید.
- به شما اطمینان کنند
- حس مثبت از یادگیری داشته باشد
- مشکلات توالت رفتن کاملا حل شود
- جلوگیری از پرخاشگری کودک