درمان کودک خجالتی و کمرو، ۲۱ راه تضمینی | بازی هایی برای درمان کمرویی کودکان
درمان کودک خجالتی، راههای درمان کمرویی کودکان و بازی هایی برای درمان کمرویی کودکان در این مقاله آورده شده است. در چنین مواردی والدین عموما دچار اضطراب شدیدی می شوند و ممکن است از جملاتی مثل “ببخشید پسر من یه کم خجالتیه” و یا ” این که خجالت نداره پسرم!” استفاده کنند.
در بعضی موارد حتی ممکن است والدین به عنوان یک راه حل، کودک را مجبور به مواجهه با موقعیت خجالت آور کنند.
مثلا مادری که بدون توجه به خجالت کودکش، او را مجبور می کند تا در جمع به آواز خواندن، ساز زدن یا پذیرایی از مهمان ها بپردازد نمونه ای از این گونه رفتارهاست.
اگر به عنوان والدین با مساله ی کمرویی فرزندتان مواجه هستید لازم است بدانید، رفتارهایی از قبیل آنچه در بخش بالا مثال زده شد، در درمان کمرویی کودک تان تاثیری معکوس دارند.
بر اساس اصول روانشناسی کودک، کمرویی پدیده ای پیچیده است که دلایل مختلفی دارد و درمان کودک خجالتی نیازمند آگاهی از دلایل اولیه آن است.
بنابراین برای شروع اقدامی آگاهانه، علمی و موثر در جهت رفع کمرویی با ادامه ی متن همراه باشید.
نشانه های کودک خجالتی
- اضطراب در هنگام تعاملات اجتماعی و برخورد با دیگران
- ترس از موقعیت هایی که کودک ممکن است در آن ها مورد قضاوت قرار بگیرد.
- ترس شدید کودک از حرف زدن و تعامل با افراد غریبه که شناختی از آن ها ندارد
- ترس از علائم جسمانی که نشان دهنده استرس آن ها می باشد. مانند قرمز شدن یا عرق کردن شدید که توسط دیگران دیده می شود.
- پرهیز از کارهای گروهی
- از هر گونه توجهی بیزار است و دوست ندارد در جمع دیگران به او توجه کنند.
- پرهیز از سخنرانی در اجتماعات
- از گفتگو اجتناب می کند، کودک خجالتی دوست دارد بیش تر شنونده باشد و تا زمانی که دیگران را به خوبی نشناسد شروع به حرف زدن نمی کند.
- تجزیه و تحلیل شدید رفتار خود پس از تعامل با دیگران.
علائم جسمانی کودک خجالتی شامل موارد زیر می باشد:
- خجالت زدگی
- ضربان قلب تند
- تعریف
- حالت تهوع
- میگرن یا سردرد
- تنگی قفسه سینه
- وحشت زدگی
- سرگیجه
علت خجالتی بودن کودکان
برای کودکان خردسال طبیعی است که از تجربیات جدید اجتناب کنند و در هنگام ناراحتی به سختی صحبت کنند. با این حال، کودکان خجالتی ممکن است علائمی مانند نگرانی در مورد اشتباه کردن، اجتناب از موقعیت‌های اجتماعی، احساس خجالت و اضطراب در اطراف همسالان خود نشان دهند.
به عنوان روانشناس کودک و نوجوان، والدین زیادی را دیده ام که معتقدند “بچه ام دقیقا مثل پدرشه. پدرش هم مثل خودش خجالتیه”.
این جمله اگر چه جمله ی ساده ای به نظر می رسد، اما دربردارنده ی “باور اساسی” است که تغییر کمرویی کودک را با مشکل مواجه می کند.
باور به اینکه ” کمرویی پدیده ای ارثی است که از والدین به ارث رسیده است”، یکی از مهم ترین باورهای غلط در درمان کودک خجالتی است.
بر اساس دیدگاه کتل که یکی از مهم ترین نظریه پردازان حوزه ی شخصیت است، ممکن است برخی کودکان نسبت به سایرین با زمینه ی کمرویی بیشتری متولد شوند، اما باور به ارثی بودن ویژگی های شخصیتی باوری غلط است.
این جمله به این معناست که اگر شما پدر یا مادری کمرو و خجالتی هستید، فرزندتان نیز زمینه ی بیشتری برای پرورش کمرویی دارد.
چراکه رفتارهای توام با کمرویی بیشتری را در ارتباطش باشما مشاهده می کند، یاد می گیرد و با آن ها همانند سازی می کند.
براین اساس باید گفت، اصولا همه ی رفتارها قابل یادگیری هستند و می توانید باورتان را به این شکل تغییر دهید که “فرزندم کمرویی را یادگرفته است و لازم است نحوه ی یادگیری اش را تغییر دهم تا اجتماعی تر برخورد کند”.جدیدترین روش های روانشناسی کودک
درمان کم رویی و کم حرفی کودکان | درمان کودک خجالتی
آگاه شدن از این نکته که کمرویی یادگرفتنی است، مساله ی بسیار مهمی است که راه درمان را برای شما بسیار کوتاه تر می کند.
حالا برای درمان لازم است گام های زیر را اجرا کنید.
۱) یادگیری های قبلی را تغییر دهید.
برای تغییر یادگیری ها، به خوبی فکر کنید و اطرافیان کودتان را از لحاظ رفتار اجتماعی بررسی کنید.
آیا در اطراف کودک تان فرد یا افرادی خجالتی وجود دارند که با آن ها به همانند سازی پرداخته باشد؟
مطمئنا پاسخ تان مثبت است. از آنجا که تغییر رفتار دیگران امری دشوار است، پیشنهاد می شود کودکی اجتماعی تر را به جمع دوستان فرزندتان اضافه کنید.
در این شرایط کودک کمرو به همانند سازی با دوست اجتماعیش می پردازد و به مرور، رفتارهای اجتماعی را از او خواهد آموخت.
۲) تشویق رفتارهای توام با خجالت، تعطیل.
بر اساس اصول روانشناسی، هیچ رفتاری ادامه پیدا نمی کند، مگر آنکه تشویق شود.
برای درمان کودک خجالتی، لازم است به این سوال پاسخ دهید که “رفتارهای توام با خجالت فرزندم در چه موقعیت هایی تشویق شده اند؟ “
اگر کودک تان را در مدرسه ای ثبت نام کرده اید که دانش آموزان ساکت و آرام، نمره انضباط بالا می گیرند و تشویق می شوند، چگونه انتظار دارید کودک تان خجالتی بار نیاید؟
او در محیط مدرسه بخاطر رفتارهای آرام و بی حاشیه اش تشویق می شود و تصمیم می گیرد تا همواره خجالتی باشد و آفرین و احسنت دریافت کند. بنابراین لازم است با معلم و یا مشاور مدرسه صحبتی در این خصوص داشته باشید.
۳) رفتارهای اجتماعی را تشویق کنید.
برای معکوس کردن یادگیری ها، لازم است رفتارهای متضاد با کمرویی مانند بلند سلام کردن، صحبت کردن در جمع، شیطنت، صحبت کردن با همسالان و… را تشویق کنید و به رفتارهای نشانگر کمرویی بی توجه باشید.
اگر در مهمانی که کودک تان از حضار جدید خجالت کشیده، واکنش شما این باشد که “خجالت نکش، بیا برای خاله شعر بخون”، کودک خجالتی احساس درک نشدن و اضطراب شدید کرده و بیشتر خجالت خواهد کشید.
اما اگر به رفتار توام با خجالتش بی توجه باشید (یعنی در مورد خجالت هیچ صحبتی نکنید) و رفتارهای اجتماعی و هرچند کوچک فرزندتان را تشویق و تحسین کنید، موفق شده اید چرخه را برعکس کنید.
۴) خوبی های کودک تان را ببینید و بازخورد دهید.
کودکان خجالتی و یا دارای زمینه ی درونگرایی، نسبت به سایر همسالان خود از دقت دیداری و شنیداری بیشتری برخوردارند و مشاهده گران و شنوندگان ماهری هستند.
از این توانایی طلایی استفاده کنید و به او بازخورد مثبت دهید.
به عنوان مثال اگر در جمعی هستید که کودکی با صحبت کردن زیبا می درخشد، ممکن است محو توانایی کلامی او شوید و در ذهن تان این مقایسه ایجاد شود که ” چرا بچه من بلد نیست توی جمع حرف بزنه”.
به این حالت آگاه باشید و فرزندتان را به خاطر چیزهایی که به دقت می بیند و می شنود تشویق کنید و به هیچ عنوان او را مقایسه نکنید.
مثلا در جمع فامیل به پدر بزرگش بگویید ” ببینید پسرم چی رو دیده؟ چقدر خوب دقت می کنه. هیچ کدوم بچه ها اینو ندیده بودن! “.
۵) برای تغییر عجله نکنید.
تغییر عادات رفتاری امری زمان بر است و یک شبه اتفاق نمی افتد.
اگر دستورات رفتاری گفته شده را اجرا کنید، می توانید اطمینان داشته باشید که فرزندتان تغییر می کند اما این تغییر زمان بر و نیازمند صبوری است.
۶) کودک خجالتی را در موقعیت اضطراب برانگیز تنها نگذارید.
موقعیت هایی مانند صحبت کردن در جمع، پذیرایی کردن و … برای بزرگسالان نیز تا حدودی اضطراب آور است. بنابراین کودک خجالتی را مجبور نکنید تا در موقعیتی اضطراب آور، وارد عمل شود.
لازم است از موقعیت های کوچک شروع کنید. مثلا اگر یک دوست صمیمی دارد، یک دوست دیگر را نیز به دوستانش اضافه کنید تا بتواند به تدریج بدون اضطراب در جمع عمل کند.
۷) برچسب نزنید.
برچسب زدن به کودک خجالتی می تواند در تشدید نشانه های کمرویی بسیار موثر باشد. بنابراین در موقعیت های مختلف از بیان اینکه “بچه ام خجالتیه” دوری کنید چراکه این مساله می تواند باور خجالتی بودن را در او درونی کند و عزت نفس را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
۸) استقلال را توسعه دهید |راههای درمان کمرویی کودکان
کودکان خجالتی معمولاً برای مستقل شدن بیشتر به تشویق بیشتری نیاز دارند، اما ایجاد تغییرات خیلی سریع می تواند باعث آسیب به آن ها شود. اینکه کودکان خجالتی وظایف کوچکی را به طور مستقل انجام دهند، مانند تهیه صبحانه یا بستن چمدان برای مدرسه، می تواند به آنها کمک کند تا در این موقعیت ها اعتماد به نفس بیشتری داشته باشند بدون اینکه فشار زیادی به آن ها وارد شود.
به عنوان مثال، یک کودک کمرو در مدرسه ممکن است از بالا بردن دست برای پاسخ دادن به سوالات یا معاشرت با دیگران در زمین بازی اجتناب کند. آن ها ممکن است بیشتر وقت خود را صرف انجام فعالیت های انفرادی (مانند مطالعه) یا معاشرت با یک دوست خاص کنند.
۹) یک مکان آرام در خانه ایجاد کنید
برای کودک خجالتی، داشتن فضای اختصاصی برای زمانی که احساس خستگی می کند، بسیار مهم می باشد. ایجاد یک منطقه امن در خانه برای آن ها که می توان آن را هر طور که دوست دارند تزئین کنند به کودک ترسو کمک می کند تا کمتر استرس داشته باشد و آن ها را تشویق می کند تا زمانی را دور از دیگران بگذرانند.
فضای آرام به کودک ترسو کمک می کند تا مکانی مناسب برای خواندن، تماشای تلویزیون، بازی کردن یا انجام هر کار دیگری که از آن لذت می برد فراهم کند. همچنین اتاق باید نور طبیعی زیادی داشته باشد تا روشن و جذاب باشد.
کمرویی کودکان در مدرسه | کودک کمرو
دانش‌آموزان دیگر ممکن است نشانه‌هایی از خجالتی بودن را نشان دهند زیرا در یک محیط جدید و ناآشنا هستند، اغلب در کودکان کوچکتر که تازه وارد مدرسه شده‌اند یا دانش‌آموزانی که تازه وارد محله شده‌اند رایج می باشد.
۱۰) مجبورش نکنید
کمرویی کودکان در مدرسه ممکن است مشکل ساز شود، اگر کودک کمرو نمی توانند جلوی کلاس بایستند یا با صدای بلند بخوانند، آن ها را مجبور نکنید. همانطور که همه بچه ها متفاوت یاد می گیرند، به طور متفاوتی نیز با هم تعامل دارند!
۱۱) مراقب باشید که خجالتی بودن آن ها چگونه بر یادگیری آن ها تأثیر می گذارد
به‌طور کلی، خجالتی بودن بر یادگیری دانش‌آموز تأثیری نمی‌گذارد، اما «اگر خجالتی بودن دانش‌آموز باعث نگرانی یا مشغله او در بیشتر روز و استرس او شود آنگاه بر یادگیری او نیز تاثیر می گذارد.»
۱۲) با ارتباطات غیر کلامی شروع کنید
بسیاری از دانش آموزان ابتدایی عاشق صحبت کردن هستند. چند بار مجبور شده اید بگویید که آن را برای بعد از کلاس نگه دارند اما برای دانش‌آموزان خجالتی که تمایلی به صحبت کردن ندارند، باید سعی کنید با روش‌های غیرکلامی شروع کنید تا بتواند با شما ارتباط برقرار کنند و شروع به ایجاد رابطه بسیار مهم بین معلم و دانش‌آموز کنید.
۱۳) ملاقات با معلم، درمان کودک خجالتی
ارتباط شفاف بین والدین و معلمان تضمین می کند که به نیازها و چالش های کودک به مفیدترین و سازنده ترین راه ها پاسخ داده می شود. معلم و والد می توانند ایده ها را با هم بررسی کنند و روش مناسبی در مورد اینکه چه چیزی جواب می دهد و چه چیزی خوب نیست، به دست آورند.
۱۴) کودک را تشویق کنید تا علایق خود را به اشتراک بگذارد
یکی از راههای وارد کردن راحتی خانه به محیط مدرسه، تشویق کودک برای به اشتراک گذاشتن علایق شخصی خود با همکلاسی‌هایش است. به عنوان مثال، اگر فرزند شما به دایناسورها علاقه دارد و مجموعه ای از انواع دایناسورها دارد، از او بخواهید چند تا در مورد آن ها در مدرسه با دوستان خود صحبت کند یا انشایی بنویسد.
۱۵) از قطع کردن گفتار کودک خودداری کنید
بسیاری از بزرگسالان عادت دارند به طور مداوم گفتار کودک خود را تصحیح کنند، ممکن است نیت آن ها درست باشد، اما این روی اعتماد به نفس کودک تأثیر می گذارد و باعث می شود کودک احساس کند که صحبت های او ارزش کافی را ندارد.
۱۶) درمان کودک خجالتی، با مشاور حرفه ای تماس بگیرید
گاهی اوقات تربیت فرزندان مستقل می تواند یک چیز چالش برانگیز باشد. عدم رسیدگی به این موضوع احتمالاً بر عزت نفس و اعتماد به نفس کودک در مراحل بعدی زندگی تأثیر می گذارد. بنابراین، کمک گرفتن از یک مشاور حرفه ای می تواند کمک کننده باشد.
برای کمک گرفتن از مشاور می توانید به راحتی می توانید با مرکز برتر مشاوره کودک همچون “مرکز مشاوره ستاره” تماس حاصل کنید، رزرو وقت با شماره های ۰۲۱۲۲۳۵۴۲۸۲ و ۰۲۱۲۲۲۴۷۱۰۰ و ۰۹۰۳۵۶۷۳۰۵۰ و ۰۹۱۰۸۳۴۷۵۹۷ امکان پذیر است.
۱۷) کودک را مقایسه نکنید
بسیاری از والدین عادت دارند بچه خجالتی را با دوستان یا خواهر و برادر خود مقایسه کنند. این تکنیک معمولاً کودک را دلسرد می کند و عزت نفس او را پایین می آورد. حتی باعث می شود که بیش تر از همسالان خود دور شود و منزوی تر گردد.
۱۸) کودک را تشویق کنید که تماس چشمی خود را حفظ کند
بچه‌های خجالتی معمولاً هنگام صحبت به کناری نگاه می‌کنند. اما تشویق کودک کمرو به حفظ تماس چشمی در حین صحبت کردن به الگوسازی اعتماد به نفس کمک می کند برای این کار می توانید ابتدا از آن ها بخواهید تماس چشمی را با شما حفظ کنند.
۱۹) اهداف قابل دستیابی را تعیین کنید
اهداف معقولی داشته باشید و به کودک کمک کنید تا بر کمرویی غلبه کند. در نظر داشته باشید که این اهداف به تدریج محقق خواهند شد.
سعی کنید گام به گام به کودک آموزش دهید که با این مسئله برخورد کند. عجله نکنید زیرا سرعت کار را سخت تر می کند. همیشه پس از انجام هر مرحله کودک را تحسین کنید و به او پاداش دهید.
۲۰) خواندن کتاب
بر اساس تحقیقات در دهه ۱۹۸۰، خواندن کتاب با فرزندتان درباره غلبه بر کمرویی واقعا می تواند به او کمک کند. کتاب های زیادی در مورد کودکان خجالتی وجود دارد که می توانید آن ها را برای او بخوانید و خجالت کودک خود را کاهش دهید.
۲۱) به کودکان خجالتی زمان زیادی بدهید
به کودکان خجالتی زمان زیادی بدهید تا به سؤالات پاسخ دهند یا با کودکان کلاس صحبت کنند. عجله نکنید که به جای آن ها صحبت کنید، صبور باشید، ممکن است مدتی طول بکشد تا بر اضطراب خود غلبه کنند و صحبت کنند.
بازی هایی برای درمان کمرویی کودکان
۱.بازی صنایع دستی | درمان کودک خجالتی
می توانید از هر کودک بخواهید صنایع دستی ایجاد کند و در کلاس میزی را به هرکدام اختصاص دهید. این کار نشان می دهد که هرکدام می توانند ایستگاهی داشته باشند و سپس معلم با بچه ها می چرخند و از هرکدام می پرسند تا در مورد چیزی که آماده کرده است توضیح دهند.
۲.باغبانی در فضای باز
سعی کنید با راه اندازی یک باغ، مهارت های باغبانی را در کودک خجالتی پرورش دهید. این کار به کودک کمرو کمک می کند تا فعالیت های بیرون از خانه را دوست داشته باشد و یاد بگیرد که چگونه با درست کردن باغ مسئولیت پذیر باشد و به آن رسیدگی کند.
۳. ایجاد مجلات خانوادگی
والدین باید اهمیت و ارزش با هم بودن در خانواده را به فرزندان یادآوری کنند. این را می توان با ایجاد خاطرات خانوادگی فراموش نشدنی از طریق ایجاد مجلات انجام داد. می توانید از کودکان بخواهید تا روزنامه دیواری از خانواده و علاقه مندی های خود ایجاد کنید و در مورد آن جلوی کلاس و بقیه کودکان توضیح دهید.
۴. بازی های گروهی و تیمی
بازی والیبال، فوتبال، بسکتبال یا هندبال می تواند به کودک شما کمک کند تا بازی گروهی و روحیه تیمی را یاد بگیرند و یاد بگیرند که چگونه با یکدیگر تعامل کنند و کمرویی آن ها کم تر می شود.
عوارض کمرویی کودک چیست؟
- عصبی بودن
- کاهش روابط نزدیک
- تداخل در یادگیری و کاهش فرصت‌ها برای تمرین و بهبود مهارت‌های اجتماعی.
- اثرات منفی بر عزت نفس کودک کمرو
منبع : درمان کودک خجالتی و کمرو، ۲۱ راه تضمینی | بازی هایی برای درمان کمرویی کودکان