مکانیسم دفاعی تجزیه | مکانیزم تجزیه در کدام موقعیت ها بیشتر استفاده می شود؟

مکانیسم دفاعی تجزیه، مکانیزم تجزیه در کدام موقعیت ها بیشتر استفاده می شود؟

مکانیسم دفاعی تجزیه چیست و چه کاربردی در سطح روان انسان دارد؟ یکی از مکانیسم های دفاعی، مکانیسم تجزیه نام دارد که باعث می شود فرد در هنگام مواجه با رویداد آسیب زا از نظر هیجانی و احساسی خود را جدا کرده و در بعضی اوقات به گونه ای رفتار می کند که انگار هیچ اتفاقی نیفتاده است.

مکانیسم های تجزیه با مکانیسم های دیگری مانند سرکوب یا همان واپس رانی در ارتباط می باشد و در بسیاری از موارد همراه با آن اتفاق می افتد.

در ادامه این مقاله اطلاعاتی را در مورد مکانیسم های دفاعی تجزیه بیان می کنیم تا آگاهی شما در این خصوص افزایش یابد.

آشنایی با مکانیسم دفاعی تجزیه

یکی از مکانیسم های دفاعی، مکانیسم تجزیه نام دارد که عملکرد آن دفاع از خودآگاه انسان در برابر تجربیات تنش زا می باشد، این مکانیسم با نام های گسستگی یا dissociation نیز شناخته می شود.

در این شرایط فرد هنگام تجربه یک رویداد اضطراب آور نمی تواند تجربه ای کلی و منسجم از خویش داشته باشد و از این رو حس می کند که با جنبه هایی از احساسات و هیجاناتش به خوبی نمی تواند ارتباط برقرار کند.

در همین راستا هویت یکپارچه فرد متناسب با شدت واقعه  استرس زا آسیب می بیند و در این شرایط فرد نمی تواند برخی از ابعاد وجودی خویش را به طور خودآگاه مورد پردازش قرار دهد.

موقعیت های مرتبط با مکانیسم دفاعی تجزیه

مکانیسم دفاعی تجزیه زمانی که فرد در موقعیت آسیب زا قرار می گیرد توسط ناخودآگاه فرد اتفاق می افتد از جمله این رویدادها می توان به مواردی مانند تهدید های جانی، سوء استفاده جسمانی و روانی و مشاهده صحنه های خشونت آمیز و مرتبط با مرگ اشاره نمود.

افرادی که اتفاقات و حوادثی مانند سیل، زلزله، سایر بلاهای طبیعی را تجربه کرده اند یا در جنگ حضور داشته اند و با خشونت هایی نظیر کشتار و تجاوز رو به رو شده اند بیش از دیگران در معرض مکانیسم دفاعی تجزیه قرار می گیرند.

مکانیسم دفاعی تجزیه و اختلالات تجزیه ای

یکی از انواع اختلالات روان پزشکی، اختلالات تجزیه ای یا گسستگی یک طبقه می باشد که مواردی مانند فراموشی تجزیه ای، اختلال هویت تجزیه ای و مسخ شخصیت را شامل می شود.

وجه مشترک همه این اختلالات این است که افراد توانایی به دست آوردن ادراک کلی و یکپارچه از خود و یا واقعیت بیرونی شان را ندارند و همین مسئله باعث می شود تا واقعیت خودشان را نادیده بگیرند و شخصیت رفتاری آن ها به صورت جداگانه باشد یا ابعاد خاصی از یک اتفاق را به طور کلی به دست فراموشی می گذارند.

مکانیسم دفاعی اصلی که همه این اختلالات را در بر می گیرد به نام تجزیه یا همان dissociation شناخته می شود.

ارتباط مکانیسم دفاعی تجزیه با سرکوب یا واپس رانی

مکانیسم های دفاعی تجزیه با ساز و کارهای دفاعی ابتدایی تر مانند سرکوب یا همان واپس رانی ارتباط تنگاتنگی دارند، در واقع پیش زمینه ای که برای تجزیه مورد استفاده می شود سرکوب شدید می باشد که آن چه در ذهن خودآگاه اتفاق می افتد را مورد پردازش قرار نمی دهد و آن ها را به سمت نا خود آگاه هدایت می نماید.

در این شرایط و موقعیت ها بروز فراموشی تجزیه ای در مورد تروما یا همان رویداد های آسیب زای زندگی تا حد زیادی متحمل خواهد شد.

تفاوت تجزیه با فراموشی های عادی

در مکانیسم دفاعی تجزیه فرد ممکن است ابعادی از وجود خود یا واقعیت پیرامون را از خودآگاه جدا کرده و نتواند آن را به درستی مورد پردازش قرار دهد، همین مسئله باعث می شود که حافظه فرد در زمینه مذکور عملکرد مناسبی نداشته باشد و در نتیجه در ابعاد مختلف فراموشی صورت می گیرد.

فراموشی تجزیه ای با فراموشی عادی تفاوت هایی دارد و آن چه در این فراموشی تجزیه ای یادآوری نمی شود محتوای تنش زا می باشد و به راحتی با نشانه های ساده بازیابی نمی شود ولی در فراموشی طبیعی هر موضوعی به راحتی یادآوری می شود و یادآوری آن آسان تر می باشد.

منبع : مکانیسم دفاعی تجزیه | مکانیزم تجزیه در کدام موقعیت ها بیشتر استفاده می شود؟