مشاوره استرس : استرس چیست و با ما چه می کند؟

در این مقاله به “استرس چیست” و مشاوره استرس می پردازیم.

انسان از ابتدای تولد با رویدادهایی مواجه می ‌شود که برایش پیش‌بینی ناپذیر و غیر قابل کنترل است.

این دو ویژگی دنیای اطراف مان یعنی پیش بینی ناپذیری و کنترل ناپذیری، باعث شده که هیچ کس در دنیا از استرس مصون نباشد.

استرس چیست؟

استرس را شاید بتوان نوعی کوفتگی ذهنی، احساس فشار و تهدید دانست که باعث ناراحتی جسمی و روحی در فرد می شود و معمولا در مقابل تغییرات رخ می دهد.

اگرچه استرس در ضمیر ناخودآگاه ما تداعی گر رویدادهای منفی است اما خود استرس همواره منفی نبوده و در واقع وجود استرس برای بشر لازم است.

استرس گاهی می تواند مثبت باشد؛ این ویژگی یعنی احساس استرس بوده که در نیاکان ما هنگام مبارزه و فرار از حیوانات درنده باعث پاسخ سریع تر و واکنش به موقع می شد.

به عنوان مثال در دنیای امروز نیز هنگامی که صدای بوق یک اتوموبیل را می شنویم درصورتی که سطح لازمی از استرس در ما وجود نداشته باشد شاید واکنشی با سرعت و شدت مناسب از خود نشان ندهیم.

استرس خوشایند!

گاهی نیز یک رویداد در ابتدا باعث استرس و فشار روانی در ما می شود ولی به تدریج به تجربه ای خوشایند تبدیل می گردد.

مثلا پریدن با چتر که اولین بار تجربه ای پر استرس و سخت است در دفعات بعدی برای فرد هیجان انگیز و لذت بخش می شود.

بنابراین می توان گفت استرس به زندگی ما هیجان می دهد، باعث می شود زندگی ما از حالت سکون درآید و در مواجه با خطرات نیز کمک کننده است.

استرس با جسم ما چه می کند؟

استرس بیش از اندازه یا طولانی مدت می تواند به انواع مختلفی از بیماری های جسمانی و روانی منجر شود.

بدن در مقابل استرس با ترشح هورمون کورتیزول واکنش نشان می دهد، ترشح طولانی مدت و زیاد از حد کورتیزول  برای سلامت ما عوارض جبران ناپذیری دارد.

واضح ترین عارضه آن، اختلالاتی در ریتم ضربان قلب، گرفتگی عروق قلبی ، فشار خون بالا و حتی سکته قلبی است.

وقتی تحت استرس قرار می گیریم، رگ هایی که به اندام های درونی مان خون می رسانند تنگ تر می شود؛ بنابراین خون بیشتری به عضلات تنه و دست و پا جریان می یابد.

در نتیجه قلب ما سخت تر کار می کند و این باعث افزایش فشار خون و  در صورت تداوم این فرایند، بیماری های قلبی می شود.

استرس بر سیستم ایمنی تاثیر می گذارد؟

استرس باعث ضعف سیستم ایمنی می شود و نیز خطر ابتلا به بیماری های عفونی را نیز افزایش می دهد.

از دیگر قسمت های آسیب پذیر بدن در مقابل استرس می توان به سیستم گوارشی اشاره کرد.

استرس می تواند باعث شود اسید معده شما افزایش یابد و احساس سوزش و درد داشته باشید همچنین روند بیماری هایی مانند زخم معده و اثنی عشر را تشدید می کند.

همچنین  وقتی تحت فشار عصبی قرار می گیرید، کبد قند خون اضافی تولید می کند تا انرژی بدن را افزایش دهد.

اگر این شرایط استمرار یابد، خطر ابتلا به بیماری دیابت نوع دو افزایش می یابد.

تحقیقات جدید حاکی از تاثیر استرس روی خطر ابتلا به سرطان، چاقی و اضافه وزن می باشد.

استرس با روان ما چه می کند؟

وقتی دچار استرس می شویم نه تنها از بدن مان بلکه از ذهن مان نیز هزینه می کنیم.

به طور کلی استرس در آغاز و تشدید بسیاری از بیماری های روانی نقش عمده دارد.

استرس های دوران کودکی ، استرس در مقابل حوادث وحشتناک و غیرعادی و همچنین استرس مداوم در برابر رویدادهای کوچک تر، هر کدام به نحوی در اختلات خاصی تاثیر گذار هستند.

استرس می تواند باعث بی خوابی شبانه، فکر کردن به خودکشی و گرایش به مصرف سیگار، مواد مخدر و الکل شود.

وقتی مغز دچار استرس است، هنگامی که باید استراحت کند همچنان فعال است و این باعث می شود که فرد نتواند خواب راحت و کافی داشته باشد.

همچنین استرس بر روی عملکرد مغز بخصوص حافظه تاثیر منفی دارد.

شاید واضح ترین تاثیر استرس روی ذهن و مغز تان را هنگام مطالعه و ضعف تمرکز در جریان استرس تجربه کرده باشید.

علاوه بر تاثیر هورمون های استرس روی اشتها، از نظر روانی پاسخی که بسیاری از افراد بعد از استرس به محیط می دهند و آرامش روحی را برایشان در پی دارد، پرخوری می باشد.

از جمله اختلالات روانی که می‌تواند پس از تجربه شدید استرس رخ دهد اختلال استرس پس از سانحه یا همان PTSD می باشد.

که معمولا پس از تجربه یک رویداد غیرعادی و پرتنش مثلا تجربه زلزله، سوء استفاده جنسی و… رخ می دهد.

جالب است بدانید که یکی از اثرات استرس و فشار روانی، بخصوص استرس طولانی مدت، خشم، نا امیدی و افسردگی است.

روش تشخیص در مشاوره استرس

رابطه تیپ شخصیتی و استرس چگونه است؟

آیا همه افراد در پاسخ به استرس واکنش یکسانی دارند؟

حتما تاکنون متوجه تفاوت شخصیتی بین اقوام و دوستان حتی تفاوت خودتان با دیگران شده اید؛ ممکن است بگویید من حساس تر از خواهرم هستم یا پدرم آرام تر از مادرم است.

در مشاوره استرس روش ابتدایی شناسایی شخصیت افراد و دلایل استرس است.

همه ما از بدو تولد دارای شخصیت ذاتی و خاص خود هستیم؛ این تفاوت به خصوص برای مادران قابل لمس است مثلا می گویند فرزند کوچکم بسیار آرام است، شب ها زود می خوابد، تربیت او نسبت به برادر بزرگ ترش برایم آسان تر است.

استرس در تیپ شخصیت B

به طور کلی افرادی که تیپ شخصیت B دارند، خلق و خویی آرام‌تر نسبت به اتفاقات روزانه دارند، خودشان را در فشار برای انجام کارها با سرعت و رقابت شدید با دیگران قرار نمی دهند.

ملاک های چندان سخت‌گیرانه برای خود و دیگران در نظر نمی‌گیرند، کارها را با سرعت پایین و در آرامش بیشتر انجام می دهند و در جریان همان کار لذت می برند.

افرادی خلاق و هنرمند اند.

به زندگی و موقعیت‌های مختلف نگاه برد و باخت ندارند و سعی دارند از اکنون خود لذت ببرند.

گروه تیپ شخصیت A

نقطه مقابل این گروه تیپ شخصیت A است که در مقابل استرس و فشار روانی حساس تر و آسیب‌پذیرتر هستند.

این افراد بسیار عجول و ناشکیبا بوده؛ تحمل بی‌نظمی و وقت نشناسی برایشان سخت است.

همواره در حال رقابت با دیگران و در موقعیت‌های پر فشار قرار دارند.

به قدری کار برای انجام دادن برمی‌دارند که از عهده انجام شان برنمی‌آیند و این باعث استرس و فشار عصبی و فرسودگی شان می شود.

مشاوره فردی

راهکار مقابله با استرس و فشار عصبی

از نظر مشاوره استرس مهم ترین راهکارهای مقابله با استرس و فشار عصبی شامل موارد زیر است:

تمرین روزانه

تمرین روزانه آرمیدگی و مراقبه در کاهش استرس و حتی فشار خون شما بسیار موثر است.

سعی کنید به صورت منظم، شب ها قبل از خواب و در طول روز این تمرینات را انجام دهید و به نوعی در زندگی پر فشار عصر جدید این کار را برای خودتان تبدیل به یک عادت کنید.

این آرمیدگی عضلانی تدریجی شامل سفت و شل کردن منظم عضلات مختلف بدن تان همراه با تمرکز و آگاهی ذهنی می باشد.

سعی کنید تمرین کنید که نسبت به تنفس خود هوشیار باشید، در شرایط پر استرس نفس کشیدن عمیق می تواند بسیار بیشتر از چیزی که فکر می کنید کمک کننده باشد.

خواب کافی و راحت داشته باشید

اگر در خوابیدن مشکل دارید از تمرین تنفس عمیق و آرمیدگی عضلانی برای سست و راحت  شدن عضلات کمک بگیرید.

ورزش کنید.

ورزش های هوازی، ایروبیک، یوگا و سایر ورزش‌ها برای کاهش تنش و استرس تان بسیار سودمند است.

برخلاف تصور کلی ما ورزش کردن صرفا برای کاهش وزن و تناسب اندام نیست بلکه در بهبود سلامت روان و بخصوص کاهش استرس و فشار عصبی نقش عمده ای دارد.

روشهای کمک کننده ثانویه مشاوره استرس

• بر افکار خود نظارت داشته باشید به خصوص در شرایط پر استرس فکر کردن به جنبه های مثبت و دوری از سخت گیری و کمال طلبی بیش از حد، می‌تواند در کاهش استرس شما نقش داشته باشد.
• از گیاهان دارویی برای آرامش بیشتر اسفاده کنید؛ مثلا دم نوش سنبل الطیب و گل گاو زبان.
• گوش دادن به موسیقی آرامش بخش،
• خندیدن
• داشتن لحظات خوب در کنار خانواده و دوستان،
• نوشتن افکار و احساسات تان

منبع : مشاوره استرس : استرس چیست و با ما چه می کند؟