راهکارهای طلایی درمان اختلال پرخاشگری و آسیب ها و باورهای غلط در مورد آن بیان شده است.
معنی پرخاشگری چیست و با آن چه کنیم؟
پرخاشگری به رفتاری اطلاق می شود که هدف آن آسیب رساندن به دیگران است.
همه ی ما تا حدودی با پرخاشگری چه از جانب خود و چه دیگری، آشنا بوده ایم.
معمولا آن چه که به همراه این مفهوم در ذهن ما تداعی می گردد، آسیب ها و خسارت هایی است که فرد مقابل تجربه می کند.
اما این آسیب ها فقط شامل محیط یا فرد مقابل نبوده و شخص پرخاشگر نیز از پیامد های مخرب و آسیب رسان رفتار خود مصونیت ندارد.
این موضوع را افراد پرخاشگری که خود رفتار آسیب رسان داشته، اعتراف نموده اند که از رفتار خود پشیمان و آسیب دیده اند.
پرخاشگری نه فقط در انسان بلکه در میان حیوانات نیز به وفور دیده می شود که تا حدودی ضامن بقای آن هاست( جهت تصاحب قلمرو، شکار و…).
علی رغم این که خشم در وجود همه ی ما قرار دارد و در موقعیت های خاص نیز سودمند است، آن چه که برای بشر دردسر ساز می شود، نبود مهارت های مدیریت و کنترل خشم و پرخاشگری است.
پرخاشگری تا حد زیادی تحت تاثیر یادگیری قرار دارد بخصوص محیط های خانوادگی و اجتماعی که در آن پرخاشگری به وفور مشاهده و آموخته می شود.
پرخاشگری طیف گسترده ای از رفتارهای آسیب رسان ساده تا مجموعه ای رفتارهای یک یا چند نفره را شامل می شود.
مثلا بی توجهی یا پاسخ سلام را ندادن تا توهین و زد و خوردهای جسمانی گروهی در طبقه ی رفتار پرخاشگرانه جای می گیرند.
اختلال پرخاشگری در سنین مختلف
بعد بررسی گروه سنی به راه های درمان اختلال پرخاشگری مراجعه کنید.
پرخاشگری در دو سال اول زندگی
اگرچه خشم در کودکان مانند خشم در بزرگسالان نیست اما جالب است بدانید که تحقیقات نشان داده اند که کودکان در پایان اولین سال زندگی خود خشم را درک و ابراز می کنند.
رفتار پرخاشگرانه یک کودک ممکن است شامل پرت کردن و هل دادن یا ضربه زدن باشد!
با افزایش سن این موضوع شکل واضح تر و شدید تری به خود می گیرد، به عنوان مثال وقتی چیزی را از دست یک کودک دوساله می گیرید ممکن است رفتار توام با خشم و ناراحتی از خود نشان دهد.
پرخاشگری در دورران پیش دبستانی
با افزایش تعامل با خواهر برادر ها و همسالان در این دوره، شاهد افزایش رفتار پرخاشگرانه کودک خواهیم بود.
در این مرحله بخصوص پرخاشگری وسیله ای (به دست آوردن یک وسیله از طریق پرخاشگری) بیشتر دیده می شود.
با افزایش سن کودک پرخاشگری از حالت جسمانی به پرخاشگری کلامی تمایل پیدا می کند.
پرخاشگری در کودکان دبستانی
در این سن که همه تا حدودی کنترل پرخاشگری جسمانی را آموخته اند، همچنان از سایر روش های پرخاشگرانه استفاده می کنند.
برای درمان اختلال پرخاشگری به انتها نوشته مراجعه کنید.
پرخاشگری در دوران بلوغ
در این دوره که قلدری یک مشکل رایج آن در هر دو جنس است پرخاشگری اغلب با افراد صاحب قدرت بخصوص والدین دیده می شود.
برخی نوجوانان نیز برای دست یابی به اهداف خود از روش پرخاشگرانه به عنوان یک روش کاربردی جهت تسلیم دیگران استفاده می کنند که این تا حد زیادی به تربیت و جو حاکم در خانواده و یادگیری فرد بستگی دارد.
باورهای غلط در مورد پرخاشگری چیست؟
باورهای نادرستی در مورد پرخاشگری وجود دارد که باعث ادامه یافتن یا افزایش چنین رفتاری می گردد، شامل:
۱_ تخلیه خشم لازم و ضروری است
خیلی ها فکر می کنند که تخلیه کردن خشم با رفتار پرخاشگرانه اقدامی ضروری و در جهت سلامتی شان است.
اگرچه در موارد خاص مثلا با توصیه روانشناس، فرد به انجام رفتارهایی سازنده مثلا ورزش جهت تخلیه انرژی و خشم می پردازد،
اما به طور کلی تخلیه خشم و ابراز پرخاشگری در زندگی روزمره چیزی جز افزایش خشم و مشکلات ناشی از آن را در پی ندارد.
۲_ واکنش و رفتار پرخاشگرانه، در زمان عصبانیت و خشم غریزی و غیرقابل کنترل است:
طبق این باور، پرخاشگری رفتاری ذاتی و ریشه در وراثت ما داشته که نمی توان از پس آن برآمد،
برعکس این باور رایج، اکثر رفتارهای ما آموختنی و بر اثر یادگیری بوده، در نتیجه چنین باوری صرفا جهت توجیه و سلب مسئولیت فرد پرخاشگر است.
۳_ در شرایط ناکامی و ناراحتی، نشان دادن رفتار پرخاشگرانه رفتاری طبیعی است
اگرچه در مواقعی که دچار سردرگمی، ناکامی و ناراحتی می شویم، به احتمال بسیار بالاتری به رفتار پرخاشگرانه تمایل داریم،
اما این موضوع که در چنین شرایطی چه واکنشی از خود نشان بدهیم، تا حد زیادی به یادگیری های گذشته بخصوص نوع تعبیر و تفسیر ما از موقعیت بستگی دارد.
مثلا وقتی پشت ترافیکی سنگین قرار گرفته اید این که رفتار پرخاشگرانه نشان دهید یا شروع به گوش دادن رادیو نموده و صبر پیشه کنید بستگی به تفسیر شما از این واقعه دارد.
آسیب های پرخاشگری
با توجه به تعریف و ماهیت پرخاشگری به عنوان رفتار آسیب رسان به دیگری، می تواند پیامد های پرخاشگری به فرد پرخاشگر را به شرح زیر بیان نمود:
۱_ پرخاشگری باعث از دست دادن میزان قابل توجهی از نیروی فکری و ذهنی فرد پرخاشگر می شود:
پرخاشگری باعث درگیری ذهنی و فکری شدید نه تنها در زمان بروز پرخاشگری، بلکه تا مدت ها بعد از اقدام به اعمال خشونت آمیز می گردد.
مسلما فردی که بخش قابل توجهی از نیروی فکری خود را صرف پرخاشگری نموده، در بقیه امور از ظرفیت ذهنی کمتری برخوردار است.
این موضوع بخصوص در افرادی که به میزان قابل توجهی رفتار خشونت آمیز از خود نشان می دهند، بارزتر است.
۲_ پرخاشگری پرخاشگری می آورد:
پرخاشگری باعث برانگیخته شدن پرخاشگری متقابل و اقدام های مشابه جهت مقابله به مثل و دفاع می گردد، مگر این که فرد مقابل در موضع ضعف قرار داشته باشد.
همچنین در صورتی که فرد پرخاشگر با پرخاشگری متقابل مواجه نگردد، نگرانی از اقدام مشابه باعث صرف انرژی فکری و ذهنی وی می شود.
در واقع فردی که پرخاشگری تولید می کند، در نهایت خود به عنوان مصرف کننده ی پرخاشگری خودش است.
۳_ خاطره ها و آثار به جا مانده از پرخاشگری
از آن جایی که پرخاشگری یک رفتار خام، ناپخته و مرتبط با مراحل رشدی پایین تر است،
فرد بعد از آگاهی یا رشد معنوی و ذهنی و اخلاقی، با یادآوری پرخاشگری یا مشاهده ی آسیب ناشی از اعمال خود (بخصوص پرخاشگری مداوم یا شدید در گذشته )، احساس پشیمانی رنجش و ناراحتی خواهد داشت.
راههای طلایی درمان اختلال پرخاشگری
۱_ پرخاشگری با افزایش آگاهی، شناخت و تمرین، کاهش می یابد:
با توجه به عوارض مخرب پرخاشگری در زندگی خود و دیگران، می توان با مطالعه کتاب های خودیاری، شرکت در دوره های آموزشی، الگوبرداری از افراد فرهیخته و متشخص و در کل فعال بودن جهت یادگیری بر این عادت ناسالم غلبه نمود.
بنابراین داشتن انگیزه و دغدغه ی تغییر جهت رفتار رشد یافته و بالغانه، مسلما به صورت تدریجی و با ممارست نتیجه بخش خواهد بود.
همچنین به خود یادآور شویم که همه ی افرادی که به صورت پخته و سالم رفتار می کنند، نه به صورت ذاتی، بلکه این مهارت را هرچند به سختی اما با تلاش خود فرا گرفته اند.
۲_ به سایر عوامل در بروز رفتار پرخاشگرانه دقت کنیم
دیگر راه درمان اختلال پرخاشگری:
مسلما برخورد افراد در موقعیت ناکامی و فشار متفاوت بوده و این که فردی در چنین موقعیت پر فشاری دست به رفتار پرخاشگرانه بزند یا نه، به عوامل متعددی بستگی دارد که باید به آن توجه و رسیدگی نمود.
به عنوان مثال، خستگی جسمانی زیاد و کم خوابی در تحریک پذیری و بی صبری مان و در نتیجه افزایش احتمال بروز رفتار پرخاشگرانه نقش دارد.
۳_ از تماشای صحنه ها و فیلم های خشونت آمیز همچنین تعامل با افراد پرخاشگر پرهیز کنیم.
۴_ خود را به عنوان فردی ملایم همراه با رفتاری پخته و بالغ تصور کنیم:
داشتن تصویر ذهنی و رفتاری حتی ظاهرانه به مرور باعث درونی شدن و شکل گیری همان رفتار در شخصیت ما می شود.
۵_ هنگام خشم، از محیط فاصله بگیرید و تصمیم گیری را برای زمان بعد موکول کنید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.