اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) علائم و تمامی روشهای درمانی

اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) علائم و نحوه درمان

اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) چیست؟ در زندگی روزمره ممکن است با حوادث طاقت فرسا، ترسناک و خارج از کنترل رو به رو شوید. اختلالات هیجانی که بعد از حملات و جراحت جسمانی (به خصوص تجاوز)، تصادف، حوادث طبیعی یا فقدان و سوگ ناگهانی عزیزان تجربه می کنید. به آن ها اختلال استرس پس از ضربه گفته می شود.

PTSD چیست؟

اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) مشکل سلامت روان است که در اثر یک رویداد بسیار استرس زا یا وحشتناک ایجاد می شود، علائم ممکن است شامل فرو رفتن در گذشته، کابوس، اضطراب شدید و افکار غیر قابل کنترل در مورد رویداد باشد(منبع).

البته همه افراد در این شرایط مشابه ممکن است با اختلال استرس پس از سانحه رو به رو نشوند، در صورتی که فشار روانی به وجود آمده از این اتفاقات بیش از اندازه باشد و نتوانید به خوبی با آن ها مقابله کنید این آسیب پدید می آید.

پیامدهایی که به خاطر این اختلال به وجود می آید آنقدر جدی هستند که سازگاری اجتماعی و عملکردی تان را با اختلالاتی رو به رو می کند در نتیجه تشخیص به موقع و درمان بیماری کمک می کند تا هر چه سریع تر به روند عادی زندگی تان برگردید.

در ادامه این مقاله به بررسی استرس پس از آسیب، علائم، علل و راهکارهای درمانی آن می پردازیم.

اختلال استرس پس از سانحه PTSD

در صورتی که حوادث آسیب زننده ای را تجربه می کنید احساسات ناراحت کننده عمیقی به سراغ شما می آید و در این شرایط اگر راهکاری برای رو به رو شدن با این احساسات نداشته باشید ممکن است تاثیرات منفی درازمدتی به صورت اختلال استرس پس از آسیب بر جای بگذارد.

استرس پس از سانحه یک نوع اختلال روانی می باشد که به خاطر عوامل استرس زا به وجود می آید.

گاهی ممکن است شما به خاطر بروز حادثه یا دیدن صحنه ای یک عارضه روحی دردناکی را تجربه کنید و تا مدتی دچار مشکلاتی شوید و با گذشت زمان کم کم سلامتی خودتان را به دست آورید اما در برخی از اوقات عارضه های دردناک بیش از یک ماه طول می کشد که ممکن است شما را با این اختلال رو به رو کند.

هم چنین عوامل و سوانح استرس زا به گونه های مختلفی به وجود می آید که مهم ترین آن ها عبارت اند از:

• شخص رویداد استرس زا را به طور مستقیم تجربه می کند.
• فرد رویداد استرس زایی که برای دیگران به وجود آمده است را به طور مستقیم مشاهده می کند.
• شخص از رویداد آسیب زا و استرس زایی که برای یکی از اعضای خانواده یا دوستان نزدیکش ایجاد شده است آگاه می شود.
• قربانی بارها یا به شدت در معرض جزئیات ناراحت کننده رویدادهای آسیب زا قرار می گیرد، به عنوان مثال نخستین کسانی که به محل حادثه می روند دچار این اختلال ها می شوند به عنوان مثال کسانی که جنازه ها و بقای انسانی را جمع آوری می کنند.

پیشنهاد مشاور:

• احساس می کنم فردی می خواهد به من تجاوز کند چگونه از تجاوز پیشگیری کنم؟
• راه درمان پسری که مورد تجاوز قرار گرفته چیست؟
• تجاوز به کودک و مقصر بودن والدین

علائم استرس پس از سانحه

به طور کلی علائم این اختلال به ۴ دسته تقسیم می شوند که می توان به مواردی مانند خاطرات سرزده، پرهیز از سانحه، تغییرات منفی در حالات و افکار و تغییر در واکنش های فیزیکی و احساسی اشاره نمود.

فردی که دچار آسیب استرس بعد از سانحه می شود در بسیاری از موارد علائم استرس را به صورت زیر تجربه می کند:

• نفوذ افکار یا خاطرات تکراری، مزاحم و ناخواسته مربوط به رویداد آسیب زا
• کابوس های تکراری و آزاردهنده که در آن ها، محتوا یا احساسات موجود در رویا با رویدادهای آسیب زا در ارتباط هستند.
• واکنش هایی مانند فلش بک یا تجدید خاطره، که در آن ها فرد طوری احساس یا عمل می کند که انگار رویدادهای آسیب زا دوباره در حال رخ دادن هستند.
• شخص از خاطرات، افکار یا احساساتی که به طور مستقیم و غیرمستقیم با رویدادهای آسیب زا در ارتباط هستند اجتناب می کند.
• بیمار همیشه در حالت هیجانات منفی مانند ترس، وحشت، خشم، احساس عذاب وجدان و احساس گناه قرار دارد.
• از علاقه فرد به کارهای مهم زندگی یا میزان مشارکتش در آن ها به شدت کاسته شده است.
• شخص زودرنج است و ناگهان با کوچکترین تحریکی از خشم منفجر می شود.
• بی احتیاطی، رفتارهای پر خطر و خود تخریب گر در قربانی دیده می شود.

عوارض موثر در بروز اختلال استرس پس از سانحه

اختلال استرس پس از ضربه، آسیب روانی می باشد که یک موقعیت یا اتفاق آشکار ساز برای آن وجود دارد، یعنی فرد زمانی که با مشکلی رو به رو می شود و ضربه روحی را تحمل می کند به این اختلال مبتلا می شود، برخی از افراد در شرایط مشابه سازگاری و انعطاف بیشتری دارند.

در مباحث سبب شناسی اختلال استرس پس از آسیب، مباحثی مانند زیست شناختی، اجتماعی و روان شناختی کاربرد دارد، مواردی مانند سابقه خانوادگی اضطراب باعث آسیب پذیری فرد از نظر زیست شناسی می شود.

بی ثباتی هایی که در محیط خانواده به وجود می آید این باور را در شما ایجاد می کند که دنیای جای خطرناک و غیر قابل کنترلی می باشد که باعث بروز این اختلال می شود و در به وجود آمدن این اختلال موثر است.

در سطح اجتماعی باید به دریافت حمایت اجتماعی از طرف خانواده، دوستان و دیگران ارگان های اجتماعی بپردازید و این موارد نقش عامل محافظتی هستند در نتیجه عدم دریافت حمایت کافی باعث به وجود آمدن اختلالاتی در فرد می شود.

در زمینه روان شناختی عامل فشار یا همان استرسورها می تواند نقش تعیین کننده ای داشته باشند، در کنار این مسئله پژوهشگران اعلام کرده اند که تجربیات آسیب زا می تواند تغییراتی در مغز فرد ایجاد کند و در قسمت هیپوکامپ که مسئول تحکیم بخشیدن به حافظه است این اتفاق رخ می دهد.

درمان PTSD

برای درمان استرس پس از سانحه می توان از روش های دارودرمانی و روان درمانی استفاده کرد، در این شرایط مشاوره کنترل استرس به شما کمک می کند تا بهترین روش درمانی را در پیش بگیرید، در ادامه این مقاله به توضیح رایج ترین درمان ها می پردازیم و آن ها را مورد بررسی قرار می دهیم.

۱-حساسیت زدایی و پردازش مجدد حرکات چشم (EMDR)

درمان EMDR یک روان درمانی ساختاریافته است که در درجه اول بر درمان افرادی تمرکز دارد که رویدادهای ناراحت کننده و آسیب زا را تجربه کرده اند.

بیمارانی که تروما را تجربه کرده‌اند، اغلب به فکر رویدادهای گذشته و تجربه اختلالات هستند. این خاطرات حل نشده می توانند به شکل اضطراب، افسردگی، PTSD و سایر شرایط مرتبط با تروما ظاهر شوند(منبع).

۲-نوروفیدبک

اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) یک وضعیت سلامت روان ناتوان کننده است که بر افرادی تأثیر می گذارد که حوادث آسیب زا یا تهدید کننده زندگی را تجربه کرده اند، از جمله تجربیات جنگ، تجاوز جنسی و فیزیکی، سوء استفاده و غفلت در دوران کودکی، شاهد آسیب های خشونت آمیز و بلایای طبیعی. PTSD با تجربه مجدد رویدادهای آسیب زا، اجتناب از محرک های مربوط به تروما، افزایش برانگیختگی و تغییرات منفی در خلق و خو و شناخت مشخص می شود (انجمن روانپزشکی آمریکا، )، در حالی که قرار گرفتن در معرض ترومای شدید و مزمن، همانطور که در ICD-11 توضیح داده شده است. همچنین می تواند منجر به اختلال در تنظیم، تغییر ادراک از خود و اختلالات بین فردی شود (سازمان بهداشت جهانی، ۲۰۱۹ ) همانطور که در PTSD پیچیده دیده می شود.

بر اساس یک متاآنالیز هفت کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (RCTs)، نوروفیدبک (NFB) دارای اثرات سودمند متوسطی بر علائم PTSD و اثرات مثبت بر پیامدهای ثانویه مانند افسردگی و اضطراب است.

در ۲۰ سال گذشته، مرکز مشاورانه و کلینیک روانشناسی ستاره ایرانیان با موفقیت از نوروفیدبک برای درمان PTSD، اضطراب عمومی، اختلال هراس، افسردگی، ADHD، اوتیسم و ​​غیره استفاده کرده است.

به طور خلاصه، نوروفیدبک به بیماران کمک می کند تا از ارتباط ذهن و بدن برای رسیدن به حالت عمیق تری از آرامش و آرامش استفاده کنند. با کمک درمان نوروفیدبک، بیماران می‌توانند نشانه‌های استرس و اضطراب را تشخیص دهند و عملکرد امواج مغزی خود را به حالت سالم‌تری تغییر دهند تا علائم را کاهش دهند. درمان نوروفیدبک حتی می تواند دفعات و شدت حملات پانیک بالقوه را کاهش دهد یا از بین ببرد(منبع).

۳-دارو درمانی

گروهی از داروهای ضد افسردگی که برای درمان اختلال استرس پس از سانحه مورد استفاده قرار می گیرد شامل مهارکننده های بازجذب سروتونین (SSRlS) نظیر سرترالین و پاروکستین می باشد که به دلیل کارایی بیشتر، قابل تحمل بودن و بی خطر بودنشان مورد استفاده قرار می گیرد.

در این زمنیه می توانید از دکتر کمال آزمندیان وقت بگیرید.

۴-روان درمانی

درمانگران معتقدند که باید با آسیب خود رو به رو شوید تا بتوانید هیجان های خود را مورد پردازش قرار دهید و روش های کنار آمدن سازگارانه را تقویت نمایید، در این حالت سعی کنید موارد به وجود آمده را تجسم کنید سپس محتوای آسیب و هیجان های همراه با آن را مورد بررسی قرار دهید.

زمانی که فرد درگیر اختلال استرس پس از سانحه می شود، دچار مداخلات روان درمانی مانند رفتار درمانی، هیپنوتیزم و روان پویشی می شود، هم چنین حساسیت زدایی از طریق حرکات سریع چشم و پردازش مجدد هیجان ها برای درمان این اختلال موثر می باشد و می توان از این روش ها برای درمان این اختلال استفاده کرد.

اختلالات مرتبط با اختلال استرس پس از آسیب

اختلال استرس پس از ضربه در صورتی که مورد درمان قرار نگیرد به اختلالی مزمن تبدیل می شود که با آسیب های زیادی از جمله آسیب های روانی مانند افسردگی، اختلالات اضطرابی دیگر و سوء مصرف مواد و غیره همراه می باشد.

این اختلال شبیه اختلال استرس حاد می باشد به جز این که علائم اختلال استرس حاد زودتر از PTSD و در ظرف چهار هفته پس از واقعه پیدا می شود و به مدت ۲ روز یا چهار روز طول می کشد، در صورتی که علائم این اختلال پس از ۴ هفته طول بکشد تشخیص اختلال پس از سانحه داده می شود.

خودسرزنشی در PTSD

برخی از بیماران دچار خود سرزنشی یا احساس گناه بازماندگان می شوند. به همین دلیل باید برای تصحیح باورهای غلط، شناخت درمانی صورت گیرد و در صورتی که احساس کردید نیاز به صحبت با کسانی دارید که تجربه های مشابه دارند می توانید از گروه درمانی استفاده نمایید تا از این طریق تا حدودی با مسائل مورد نظر کنار بیایید.

در صورتی که درباره روش های مختلف درمان اختلال استرس پس از سانحه اطلاعات مناسبی را کسب کنید تا بهترین راهکار را در اختیار اطرافیان یا خودتان قرار دهید در این حالت باید از مشاوران کمک بگیرید.

در این خصوص مرکز مشاوره ستاره ایرانیان و یا مرکز مشاوره مشاورانه خدماتی را به صورت حضوری، آنلاین و تلفنی ارائه می دهند. این مجموعه از جمعی مشاوران برجسته تشکیل شده اند که در زمینه اختلالات روانی خدماتی را ارائه می دهند تا در کمترین زمان به درمان مشکلات خود بپردازید.

منبع : اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) علائم و تمامی روشهای درمانی