اثر تماشاگر، یک پدیده روانشناختی اجتماعی است که در آن افراد در حضور افراد دیگر، کمتر احتمال دارد که به قربانی کمک کنند یا در مواقع اضطراری مداخله کنند. حضور دیگران باعث پراکندگی مسئولیت می‌شود، به طوری که هر فرد احساس تعهد شخصی کمتری برای اقدام دارد. عوامل دیگری که این اثر را توضیح می‌دهند عبارتند از: ترس از قضاوت، عدم اطمینان در مورد وضعیت و نگاه کردن به دیگران برای یافتن سرنخ‌هایی در مورد نحوه رفتار.
چرا وقتی جمعیت زیادتر است، کمتر کمک می‌کنیم؟
دلیل اینکه وقتی جمعیت بیشتر است، کمتر کمک می‌کنیم، با اثر تماشاگر توضیح داده می‌شود، یک پدیده روانشناسی اجتماعی که در آن افراد در حضور افراد دیگر، کمتر احتمال دارد به قربانی کمک کنند. این امر به دلیل چندین مکانیسم روانشناختی رخ می‌دهد:
پخش مسئولیت: وقتی افراد زیادی در اطراف هستند، افراد مسئولیت شخصی کمتری برای اقدام احساس می‌کنند زیرا فرض می‌کنند شخص دیگری کمک خواهد کرد. حس پاسخگویی به طور ضعیفی در بین همه تماشاگران پخش می‌شود و احتمال مداخله هر فرد را کاهش می‌دهد.
ترس از ارزیابی: افراد ممکن است از قضاوت شدن توسط دیگران در صورت رفتار نادرست یا شرمساری خود بترسند و این منجر به تردید در کمک کردن می‌شود.
جهل کثرت‌گرا: وقتی دیگران واکنشی نشان نمی‌دهند، افراد از بی‌عملی گروه الگو می‌گیرند و فرض می‌کنند که مداخله لازم نیست، به خصوص اگر وضعیت مبهم باشد.
مورد کلاسیکی که توجه را به پدیده تماشاگر جلب کرد، قتل کیتی جنووسی در سال ۱۹۶۴ در شهر نیویورک بود که طبق گزارش‌ها، بسیاری از همسایگان شاهد حمله بودند اما مداخله نکردند. آزمایش‌های دارلی و لاتانه تأیید کرد که افراد به تنهایی بیشتر احتمال دارد کمک کنند، در حالی که در گروه‌ها رفتار کمک‌رسانی آنها کاهش می‌یابد(منبع)(منبع)(منبع).
درمان فوبیای اجتماعی ، گوشه گیری ، انزوای اجتماعی
به طور خلاصه، جمعیت‌های بزرگتر، کمک‌رسانی را کاهش می‌دهند زیرا افراد احساس مسئولیت کمتری می‌کنند و قبل از تصمیم‌گیری برای اقدام، به واکنش‌های دیگران توجه می‌کنند. این اثر تحت تأثیر عوامل موقعیتی مانند وضوح وضعیت اضطراری، خطر درک شده و روابط با قربانی قرار می‌گیرد(منبع)(منبع)(منبع).
نمونه‌های معروف اثر تماشاگر
پرونده کیتی جنووسی (۱۹۶۴): شناخته‌شده‌ترین نمونه، جایی که کیتی جنووسی چندین بار در نزدیکی خانه‌اش در شهر نیویورک مورد اصابت چاقو قرار گرفت. طبق گزارش‌ها، علیرغم فریادهای کمک‌خواهی او، حدود ۳۷ همسایه صدای حمله را شنیدند یا دیدند، اما مداخله نکردند یا به موقع با مقامات تماس نگرفتند. این پرونده توجه گسترده‌ای را به پدیده «اثر تماشاگر» و «پخش مسئولیت» جلب کرد.
آزمایش میلگرام (۱۹۶۱): در حالی که در درجه اول مطالعه‌ای در مورد اطاعت از اقتدار بود، موقعیت‌هایی را نشان داد که در آنها افراد با وجود پریشانی قربانی، به اقدامات مضر خود ادامه می‌دهند و تأثیر نفوذ اجتماعی و پخش مسئولیت را با پیروی شرکت‌کنندگان از دستورات نشان می‌دهد.
آزمایش «اتاق پر از دود»: شرکت‌کنندگان تنها، ۷۵٪ دود را گزارش کردند؛ اما در حضور دو نفر دیگر، گزارش به ۳۸٪ کاهش یافت و وقتی دو نفرِ همدست بی‌تفاوت بودند، تنها ۱۰٪ گزارش دادند. این یک نمونه آزمایشگاهی روشن از اثر تماشاگر است.
موارد متعدد روزمره: از جمله موارد اضطراری در مکان‌های عمومی مانند رستوران‌ها، خیابان‌ها، سواحل و باشگاه‌های ورزشی، که در آنها افرادی که پریشانی یا خطر را مشاهده می‌کنند، به دلیل ابهام یا فرض اینکه دیگران عمل خواهند کرد، از کمک به او خودداری می‌کنند و نمونه‌ای از رفتار تماشاگر در زمان واقعی هستند.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.