تربیت کودک سه ساله | فوق تخصص روانشناسی
تربیت کودکان سه ساله، ۱۲ راه درمان لجبازی کودک سه ساله دکتر هلاکویی و آموزش کودک سه ساله در خانه در این مقاله آمده است. کودکان سه ساله علاقه مند هستند که روی مهارت های حرکتی خود کار کنند. آن ها ممکن است تمام صبح را به پایین رفتن از سرسره یا بازی با سه چرخه بگذرانند. آن ها دوست دارند کارهای مشابه را بارها و بارها انجام دهند، این کر باعث می شوند مهارت بیش تری کسب کنند.
به یاد داشته باشید که هر کودکی متفاوت است. آن ها ممکن است با سرعت های متفاوتی یاد بگیرند و رشد کنند اما می توان برخی از انتظارات را به طور کلی از کودک سه سال داشت.
تربیت کودک سه ساله | توانایی بچه های سه ساله
مهارت های فیزیکی
- کفش خود را می پوشد (اما نمی تواند بند آن را ببندد)
- می تواند خودش لباس بپوشد.
- می تواند با قاشق کوچک غذا بخورد حتی اگر مقدار زیادی از غذا را بریزد.
- می تواند بایستد، تعادل داشته باشد و روی یک پا بپرد.
- می تواند یک توپ پرتاب کند.
- با هر دو پا می پرد.
- می تواند با سه چرخه رکاب بزند.
- از توالت استفاده می کند البته ممکن است به کمک نیاز داشته باشد.
نیازهای عاطفی کودک سه ساله
- نیاز به درک شدن
- آزادی در اشتباه کردن
- تشویق و تمجید
- لزوم اعلام استقلال
- آزادی در تصمیم گیری متناسب با سن
رشد ذهنی کودک سه ساله
- به داستان های کوتاه و کتاب گوش می دهد.
- داستان هایی که تکرار یا شعرگونه هستند را دوست دارد.
- دوست دارد با خاک بازی کند.
- می توانید یک پازل شش تکه را کنار هم بچینید.
- صداهای رایج را می شناسد.
- رنگ های رایج مانند قرمز، آبی، زرد، سبز را می شناسد.
- می تواند دو یا سه چیز را بشمارد.
- می تواند دستورالعمل های ساده را دنبال کند.
مهارت صحبت کردن
- با استفاده از سه تا پنج کلمه در قالب جمله صحبت می کند.
- دوست دارد همان کلمات و صداها را بارها و بارها بگوید.
- آواز خواندن را دوست دارد و می تواند یک آهنگ ساده را تکرار کند.
- سوال می پرسد.
- کلماتی را می سازد که هیچ معنایی ندارند.
مهارت ارتباطی با دیگران
کودک شما احتمالاً در حال حاضر روان صحبت می کند و ۷۵ تا ۱۰۰ درصد از آنچه می گویند را متوجه خواهید شد، اما اگر با صداهای خاصی مشکل داشت نگران نباشید: این طبیعی است و بیشتر اوقات آن ها بدون کمک نیز این مشکل را پشت سر می گذارند.
- می خواهد بزرگسالان را راضی کند.
- از انجام کارهای ساده و کمک به دیگران لذت می برد.
- دوست دارد به تنهایی، اما در کنار کودکان دیگر بازی کند.
- برای مدت کوتاهی با کودک دیگری بازی خواهد کرد.
- دوست دارد “خانه” بازی کند.
نکاتی برای کار با کودکان سه ساله
- در تربیت کودک سه ساله به یاد داشته باشید که نمی توانند برای مدت طولانی بنشینند.
- انتظار مشکلات با دستشویی را داشته باشید زیرا بچه های سه ساله هنوز در حال یادگیری هستند.
- به کودکان اجازه دهید در کارهای ساده مانند چیدن اسباب بازی ها، چیدن میز، مرتب کردن جوراب ها، تا کردن دستمال ها و غیره را انجام دهند.
- به یاد داشته باشید که کودکان سه ساله نمی توانند چیزی را به اشتراک بگذارند. یادگیری این مهارت ها بعداً به دست می آید. بیش از یک اسباب بازی مشابه داشته باشید تا از دعوا جلوگیری کنید.
- با صحبت کردن با آن ها به کودکان کمک کنید تا مشکلات خود را حل کنند.
بازی های بچه های سه ساله |آموزش کودک سه ساله در خانه
- کتاب خواندن برای تربیت کودک ۳ ساله بسیار مفید می باشد.
- توپ بازی: به کودکان نشان دهید که چگونه توپ‌هایی با اندازه‌های مختلف پرتاب کنند، بگیرند و پا بزنند.
- همراه با آن ها آهنگ های ساده بخوانید.
- به آن ها زمان زیادی برای دویدن، پریدن و بازی کردن در بیرون بدهید.
- هر روز برای آن ها کتاب بخوانید.
- آهنگ های اکشن را با حرکات بخوانید و با انگشت بازی کنید.
- به کودکان رنگ، مداد رنگی، گچ و رنگ انگشتی بدهید تا نقاشی کنند و خط خطی کنند. به یاد داشته باشید، هیچ راه درست یا غلطی برای ساختن هنر وجود ندارد.
- برای تربیت کودک سه ساله، همانطور که با کودکان بازی می کنید در مورد رنگ ها، اعداد و اشکال نیز صحبت کنید.
- بیا وانمود کنیم. ایفای نقش در حال حاضر برای تربیت کودک سه سال شما اهمیت بیشتری پیدا کرده است، زیرا آن ها در عرض چند ثانیه خود را از ابرقهرمان به دایناسور تبدیل می کنند. بازی تظاهر برای رشد آنها مهم است: زیرا می‌توانند دنیا را با سرعت خودشان کشف کنند، عمل کنند و می توانند احساسات خود را بیان کنند و مشکلات خود را حل کنند.
لجبازی کودک سه ساله دکتر هلاکویی
کودک لجباز نیاز زیادی به ابراز وجود دارد. او می خواهد بر محیط خود تأثیر بگذارد و بر بدن و فعالیت های خود کنترل داشته باشد، تا صدایش شنیده شود. او می خواهد انتخاب کند و به این انتخاب ها احترام گذاشته شود.
در عین حال، این بدان معنا نیست که او اجازه دارد که با دیگران بدرفتاری کند، به دوستان خود زور بگوید، یا رفتارهای بی ادبانه، نامناسب و بی احترامی نسبت به دیگران داشته باشد.
ما نمی‌توانیم با تنبیه یا کنترل او را مجبور کنیم از این کار دست بردارد. والدین و معلمان ارباب یا صاحب فرزندان نیستند، در حقیقت وظیفه ما هدایت، نشان دادن و تشویق امور مثبت است. با کمک ۱۲ راه زیر می توانید تربیت کودک سه ساله خود را به بهترین شکل انجام دهید و با لجبازی کودک سه ساله دکتر هلاکویی مقابله کنید:
۱. خودتان را آماده کنید.
احساسات شما نقش زیادی در ادامه لجبازی کودک دارد. آیا احساس عصبانیت می کنید؟ مراقب احساسات خود باشید و برای تسلط بر آن تلاش کنید.
نیازی نیست که یک ربات بی احساس باشید (در واقع، بهتر است که به کودک نشان دهید رفتارش بر احساسات دیگران تأثیر می گذارد) اما اگر نمی توانید آرام بمانید چگونه می توانید آن را از خودتان بخواهید؟
۲. انتخاب های مناسب سن و استقلال فراهم کنید.
یک کودک ۳ ساله می تواند تصمیم بگیرد که پیراهن آبی بپوشد یا قرمز. کودک پیش دبستانی می تواند تصمیم بگیرد که آیا می خواهد ساندویچ ماکارونی باقیمانده را برای ناهار مدرسه خود بسته بندی کند یا خیر.
دانش آموز ابتدایی می تواند و باید تصمیم بگیرد که آیا باید در کلاس پیانو یا گیتار شرکت کند یا به جای آن فوتبال را دنبال کند.
۳. به فرزندتان اجازه دهید بر بدن خودش تسلط داشته باشد.
شما می توانید با رعایت کردن این امر مرزهای محکمی ایجاد کنید: برای مثال، منطقی است که از کودک پیش دبستانی بخواهید در یک زمان معین در رختخواب استراحت کند اما مجبور نیست بخوابد. کودک نوپا برای صرف غذا باید پشت میز بنشیند، اما تغذیه اجباری به او کاملاً اشتباه است.
۴. از جنگ قدرت اجتناب کنید.
مراقب باشید که هدف یا انگیزه واقعی خود را هر زمان که دچار درگیری شدید به خاطر بسپارید. هدف شما هرگز نباید “برنده شدن” باشد، به ویژه زمانی که به قیمت “بازنده شدن” فرزندتان باشد. در نهایت، شما می خواهید هر دوی شما “برنده شوید”، اینطور نیست؟
۵. اگر کاری غیرقابل مذاکره وجود دارد که فرزند شما باید انجام دهد، دلیل آن را توضیح دهید.
و اگر انجام ندهد عواقب آن را توضیح دهید. به خودتان اجازه ندهید که درگیر یک بحث بی پایان شوید.
۶. در صورت لزوم محدودیت های محکمی ایجاد کنید.
به یک کودک دو ساله نمی توان این آزادی را داد که در یک جاده شلوغ بدود. یک بچه چهار ساله نمی تواند در اواسط زمستان لباس مورد علاقه اش را برای مدرسه بپوشد.
کودک سیزده ساله نمی تواند مدرسه را رها کند تا مانند شخصیت کتاب مورد علاقه اش در مزرعه زندگی کند. کاری که می توانید انجام دهید این است که با مشکل فرزندتان همدردی کنید و همدلی و درک خود را ارائه دهید، ولی نباید به هیچ عنوان با این امور سازش نشان دهید.
۷. نحوه سازش را نشان دهید.
ممکن است نخواهید فرزندتان در مورد هر قانونی بحث کند، اما باید شرایط را به گونه ای فراهم کنید که کودک بتواند انعطاف پذیری قانون را درک کند.
به عنوان مثال، اگر به کودک پیش دبستانی توضیح دهید که خسته هستید و هنوز کارهای زیادی برای انجام دادن دارید، ممکن است برود و کارهای آشپزخانه را به عهده بگیرد تا بعداً شما را وادار کند که با او بازی کنید.
اگر به او بگویید که این هفته پولی برای رفتن به سینما وجود ندارد، ممکن است پیشنهاد دهد که به جای آن از تفریح دیگری صرف نظر می کند یا سعی می کند خودش برای آن پول جمع کند.
۸. به حرف فرزندتان گوش دهید.
ارتباط یک خیابان دو طرفه است. اگر به حرف او گوش ندهید و به او احترام نمی نگذارید، نمی توانید از کودک انتظار داشته باشید که به حرف شما گوش دهد و دیدگاه شما را در نظر بگیرد.
۹. نشان دهید که فرزندتان را می بینید.
شناخته شدن و درک شدن برای هر انسانی، به ویژه کودک در حال رشد و تغییر، تجربه ای مثبت است. اگر کودک احساس بیگانگی، سوء تفاهم یا نادیده گرفته شدن کند، احتمال کمی وجود دارد که واقعاً با شما همکاری کند.
برای انجام این کار، به کودک خود کمک کنید تا احساسات و تجربیات خود را نامگذاری کرده و تفسیر کند، در سرگرمی هایی که برای او مهم یا لذت بخش است شرکت کنید، به فعالیت ها و دوستان او صمیمانه علاقه نشان دهید. یاد بگیرید که سوالات باز بپرسید و به پاسخ های او گوش دهید.
۱۰. اجازه دهید که کودکتان اشتباه کند.
این احتمال وجود دارد که کودک شما بی ادب و تحمل ناپذیر بوده و گاهی اوقات رفتار نامناسبی از خود نشان دهد. مطمئن شوید که او می داند که حتی وقتی ناامید و عصبانی هستید، باز هم او را دوست دارید و می پذیرید.
مطمئن شوید که او می داند چه اشتباهی انجام داده است و چه کار بهتری می توانسته انجام دهد و دفعه بعد به او فرصتی بدهید تا دوباره تلاش کند.
۱۱. مسئولیت اشتباهات خود را بپذیرید.
اشتباه کردن یک امر انسانی است و همه ما مرتکب اشتباه می‌شویم، وقتی اشتباه خود را قبول کنید، می‌توانید الگوی خوبی برای کودک خود باشید. این یکی از با ارزش ترین درس هایی است که می توانید به فرزندتان بدهید.
۱۲. روی رابطه خود سرمایه گذاری کنید.
لجبازی کودک می تواند ( هم برای شما و هم برای او) بسیار ناامید کننده باشد. کشمکش‌های ناشی از لجبازی کودک گاهی اوقات می‌تواند روابط بین والدین و فرزند را تحت الشعاع قرار دهد.
حتی در چالش‌برانگیزترین لحظات نیز فرزندتان عمیقاً به عشق و تأیید شما اهمیت می‌دهد و می‌خواهد هم شما را راضی کند و هم مثل شما باشد. هنگام درگیری، یکی از ارزشمندترین چیزهایی که می توانیم به آن تکیه کنیم عشق و رابطه است، بنابراین مطمئن شوید که از فرزند خود مراقبت و محافظت می کنید.
بحرانهای سه سالگی
۱. کودک همه چیز اطراف خود را نسبتاً مستقل بررسی می کند.
او کنجکاو است که بداند چرا همه چیز در حال وقوع است.
۲. تفاوت های جنسی آناتومیک
در این سن، کودک اندام تناسلی خود و احساسات مرتبط با آن را کشف می کند.
۳. روابط عاطفی
کودک از قبل با برادران، خواهران و سایر افراد خانواده و کودکان بیرون از خانه ارتباط برقرار می کند که اگر همسن باشند همبازی می شوند. بنابراین دایره عاطفی اولیه کودک گسترش می یابد.
آن ها آشکارا ابراز محبت می کنند، به راحتی از والدین خود جدا می شوند و می توانند یک کودک پسررا از دختر تشخیص دهند. اما هنوز کاملاً تفاوت بین جنسیت را درک نمی کنند.
۴. خلاقیت
فعالیت فوق العاده از طریق داستان گویی یا خواندن داستان به رشد تفکر آن ها کمک می کند. طبیعی است که گاهی اوقات بچه ها واقعیت را با خیال اشتباه می گیرند.
۵. خود محوری
کودک دنیا را فقط با چشمان خود درک می کند. او هنوز نمی تواند خود را به جای دیگران بگذارد. این دیدگاه به تدریج در فرآیند بلوغ شناختی کسب می شود.
۶. اجتماعی شدن و دستاوردهای عاطفی
این مرحله به توسعه روابط اجتماعی کمک می کند. آن ها مستقل تر رفتار می کنند. کودکان آماده بحث در مورد راه حل بوده و به تضادها علاقه مند هستنتد.
۷. تفکر و استدلال (رشد شناختی)
آن ها نام، سن و جنسیت را می دانند، دستورالعمل های ۲-۳ مرحله را دنبال می کنند، مفهوم را درک می کنند، کودک می تواند حروف را تلفظ کند و دوست دارد پازل ها و مکعب هایی را جمع آوری کند.
۸. رشد زبان
کلمات جدید را به سرعت یاد می گیرند. اکثر آن ها اشیاء رایج را تشخیص می دهند و می توانند نام ببرند، از کلمات جمع استفاده می کنند، از ضمایر (من، شما، من، ما، آنها) استفاده می کنند، آن ها بیشتر آنچه را که می شنوند می فهمند. اما هنوز نمی توانند احساسات خود را به طور کامل با کلمات بیان کنند.
۹. “من نمی خواهم!”، “من!”، “مال من!”
آنها مفهوم “مال من” و “مال تو” را درک می کنند. گاهی اوقات ممکن است هنگام بازی با دیگران به اشتراک گذاشتن اسباب بازی ها یا درگیری برای آن ها دشوار باشد. این خودخواهی یا بدخلقی نیست و استقلال کودک در این سن را نشان می دهد.
۱۰. منفی گرایی
کودک نه تنها برخلاف والدین، بلکه حتی گاهی اوقات برخلاف میل خودش نیز عمل می کند یا پاسخ می دهد. کودک از انجام درخواست ها خودداری می کند نه به این دلیل که نمی خواهد، بلکه فقط به این دلیل که از او خواسته شده است که این کار را انجام دهد.
۱۱. لجبازی بسیار شبیه به منفی گرایی است
اما از این جهت متفاوت است که متوجه شخص خاصی نیست. کودک از انجام خواسته های بزرگسالان امتناع می ورزد، گویی که آن ها را نمی شنود ( این اتفاق به ویژه در خانواده هایی روی می دهد که پدر و مادر هماهنگ نیستند.)
تربیت کودک سه ساله دختر
- در هنگام بحران، دختران از توانایی های کلامی خود استفاده می کنند، زیرا در سن ۳ سالگی بسیار بهتر از پسرها صحبت می کنند. بنابراین، باید فوراً مشخص کنید که چه چیز هایی باید گفته شود و چه چیزهایی نباید.
- دختران درک شنوایی خوبی دارند، بنابراین او باید تمام درخواست ها را با صدای بلند و واضح بیان کند.
- دختران احساساتی‌تر هستند، بنابراین آنها هستند که اغلب در هنگام بحران عصبانی می‌شوند و احساس خود را نشان می‌دهند.
تربیت کودک سه ساله پسر
- گفتار در سن ۳ سالگی به اندازه دختران توسعه نیافته است، بنابراین پسرها همیشه نمی توانند احساسات شدید خود را با کلمات بیان کنند. این به پرخاشگری و انزوا ترجمه می شود. برای جلوگیری از این امر، هر روز با نوزاد در مورد آنچه اتفاق افتاده، احساسات و خواسته هایش صحبت کنید.
- پسرها درک بصری خوبی دارند و نیمی از اطلاعات را از دست می دهند. بنابراین بهتر است همه چیز را به وضوح نشان دهد.
- در سن ۳ سالگی، پسران نیاز به کشف دنیای اطراف خود را پیدا می کنند. بنابراین، زیاد می دوند، به زیرزمین می روند و هر دری را باز می کنند، از درختان و حصارها بالا می روند، کشف می کنند، لوازم خانگی را باز می کنند و چیزهای زیادی را می شکنند.
چرا کودک ۳ ساله بد رفتار می کند؟
همانطور که قبلاً گفتم، کودکان سه ساله بسیار حساس هستند. سمت راست مغز آن ها (سمت عاطفی) معمولاً پیشرو است، به همین دلیل است که در چند سال گذشته شاید به نظر می رسد که کودک بحران های عاطفی را طی می کند.
در سن سه سالگی کودک هنوز در تلاش است تا احساس استقلال در این دنیا را به دست آورد و رفتار آن ها هنوز هم می تواند بسیار خودخواهانه به نظر برسد.
بچه های ۳ ساله بدرفتاری می کنند چون در دنیایی زندگی می کنند که برای آن ها ساخته نشده است. این که همیشه نمی توانند کاری که می خواهند را انجام دهند (به دلیل ایمن نبودن، یا زمان انجام کار دیگری و غیره) آن ها را عصبی می کند، بنابراین برای تربیت کودک سه ساله بهترین کار این است که از دید آن ها به دنیا نگاه کنید.
نکات مراقبت از کودک سه ساله
مراقبت از دندان
کودک شما باید تا کنون به دندانپزشک مراجعه کرده باشد. دندانپزشکان اطفال ویزیت را برای کودکان بسیار سرگرم کننده می کنند، پس لطفاً نگران نباشید، به یاد داشته باشید که ترس شما می تواند بر تجربه کودک تأثیر بگذارد.
در صورت لزوم، متخصص اطفال می تواند شما را به دندانپزشک اطفال معرفی کند. حتماً بعد از هر وعده غذایی، به خصوص قبل از خواب، دندان های کودک خود را مسواک بزنید.
عاداتی مانند پستانک و مکیدن شست می توانند در این سن باعث ایجاد ناهنجاری دندان شوند. تشویق فرزندتان به محدود کردن این رفتارها به زمان و مکان خاصی (برای مثال در اتاق خواب و شب) به کودک شما کمک می کند تا به مرور این عادت را ترک کند.
دستشویی کردن | تربیت کودک سه ساله
حدود ۷۵ درصد از کودکان تا این سن کنترل ادرار و مدفوع خود را در طول روز کسب می کنند، در حالی که ۲۵ درصد هنوز علاقه ای به استفاده از توالت ندارند. اکثر کودکان هنوز هم شب ها رختخواب را خیس می کنند.
اگر کودک شما در برابر استفاده از توالت مقاومت می کند، به یاد داشته باشید که این یکی از زمینه های زندگی است که بچه ها کنترل آن را دارند.
شما نمی توانید با تربیت کودک سه ساله فرزندتان را مجبور به استفاده از توالت کنید و معمولاً راحت ترین کار این است که دست از تلاش بردارید. برای اطلاعات بیشتر در مورد دستشویی کردن، لطفاً با متخصص اطفال کودک خود صحبت کنید.
جنسیت
کودکان پیش دبستانی به عملکردهای بدن خود از جمله دستشویی رفتن و تمایلات جنسی علاقه مند می شوند. این سنی است که بچه ها اغلب با بچه های دیگر «دکتر بازی می کنند» تا ببینند بچه های جنس مخالف چه شکلی هستند.
به عنوان والد، درک این نکته مهم است که فرزند شما در حال یادگیری و کشف محیط خود است. کودک پیش دبستانی شما شروع به درک این موضوع کرده است که بین افراد تفاوت هایی از جمله تفاوت در قد، وزن، نژاد و جنسیت وجود دارد.
وقتی بچه ها متوجه می شوند که افراد متفاوت هستند، یاد می گیرند که آن ها افراد منحصر به فردی هستند. در حالت ایده‌آل، والدین می‌توانند با آرامش با فرزندان خود در مورد بدن و حریم خصوصی آن ها صحبت کنند.
برای تربیت کودک سه ساله ممکن است لازم باشد برای اکتشاف جنسی فرزندتان محدودیت هایی تعیین کنید. توضیح دهید که مناطق خصوصی بدن شخصی هستند و نباید توسط دیگران لمس شوند. همچنین توضیح استثناهای این قانون مفید است، مانند زمانی که کودک برای معاینه به مطب دکتر می آید.