بایگانی برچسب برای: توهم

اختلالات روان پریشی (سایکوز)

اختلال روان پریشی جزء بیماری های های شدید است و مغز را تحت تاثیر قرار می دهد و عملکرد مغز را مختل می کند.

نشانه های اختلال روان پریشی در همه به صورت یکسان نیست و از فردی به فرد دیگر متفاوت است ولی ویژگی اصلی اختلال روان پریشی قطع ارتباط با واقیعت است.

فرد مبتلا به اختلال روان پریشی نمی تواند با واقیعت تماس برقرار کند وممکن است چیزهایی را ببیند یا صداهایی را بشنود که دیگران آن ها را تجربه نمی کنند.

فردی که به اختلال روان پریشی مبتلا است معمولا این عقیده را دارد که دیگران آن ها را درک نمی کنند.

این اختلالات باعث می شوند که افراد فاقد توانایی لازم برای فکر کردن باشند و همچنین در قضاوت صحیح، دادن پاسخ های هیجانی مناسب، برقراری ارتباط موثر و رفتار کردن به صورت مناسب مشکل داشته باشند.

به همین دلیل این افراد در رفع کردن نیازهای روزانه ی خودشان ناتوان هستند و همچنین عملکرد شغلی و اجتماعی و تحصیلی این افراد نیز تحت تاثیر قرار می گیرد.

در صورت درمان نشدن احتمال عوارض این اختلال بسیار بیشتر است.

در وضعیت حاد احتمال آسیب زدن به خود یا یگران نیز وجود دارد.

این افراد چون متوهم هستند و افکاری در تضاد با واقیعت دارند، تمایل به جمع گریزی پیدا می کنند و انگیزه هایشان در زندگی محدود و اندک می شود.

ویژگی های عمده اختلالات روان پریشی

• توهم (هالوسینیشن)
• هذیان ( ایلوژن)

توهم

افرادی که دارای نشانه های سایکوز یا روان پریشی هستند معمولا در حواس پنج گانه ی خود نابهنجاری هایی را تجربه می کنند، مثلا چیز هایی را تصور می کنند که وجود خارجی ندارند.

توهم ها (هالوسینیشن ها) ممکن است در همه ی حواس روی دهند ولی رایج ترین آن ها توهم شنیداری است که در ۷۰ درصد افراد سایکوز یا روان پریش مشاهده می شود.

توهم های شنیداری معمولا به صورت صداهای بیرونی هستند که به فرد دستور می دهند کاری را انجام دهد، دو یا چند صدا هستند که با هم حرف می زنند، یا فرد صدای یک نفر را می شنود که در حال حرف زدن درباره ی افکار اوست.

بعد از توهم های شنیداری، توهم های دیداری رایجترین هستند.

توهم های دیداری ممکن است حالت عام داشته باشند، مثلا فرد، رنگ ها، شکل ها یا انسان هایی را ببیند که وجود خارجی ندارند، یا ممکن است خاص باشند.

یعنی فرد، یک انسان خاص و مشخص را ببیند که حضور دارد (مثلا، همسر یا پدر)، در حالی که او کیلومترها دورتر است یا فوت کرده است.

انواع دیگر توهم

• توهم حسی یا جسمی (احساس خارش یا سوزش در بدن)
• توهم چشایی ( غیر عادی حس کردن طعم غذا)
• توهم بویایی (چیزی در حال سوختن نیست ولی فرد گزارش بوی سوختگی می دهد).

هذیان (دیلوژن)

هذیان ها عبارتند از باورهای راسخ اما غلط که معمولا بصورت سوء تفسیر ادراک های ذهنی یا تجربه ها جلوه می کنند.

حدود ۷۵ درصد کسانی که به علت اختلالات سایکوز بستری می شوند، هذیان (دیلوژن) دارند.

بعضی از هذیان ها آشکارا عجیب به نظر می رسند (مثلا، فرد فکر میکند که همه ی اعضای داخلی بدنش را بیرون آورده اند و اعضای یک نفر دیگر را به جای آنها گذاشته اند).

بعضی دیگر عجیب به نظر نمی رسند (مثلا، این باور که فرد فکر می کند دائما تحت نظارت پلیس است).

صرف نظر از میزان عجیب غریب بودن دیلوژن، افراد مبتلا به آن، برای تایید دیلوژن خود، همیشه می توانند منطق و دلایلی ارائه دهند، هرچند خود باور آشکارا عجیب به نظر می رسد.

انواع هذیان

• هذیان تعقیب و آزار: فرد فکر می کند دیگران در تعقیب آن هستند وجاسوسی اش را می کنند و او در خطر است.
• هذیان عظمت و خود بزرگ بینی: فرد فکر می کند فردی مشهور یا قدرتمند است (مثلا رئیس جمهور، پیامبر).
• هذیان کنترل: فرد فکر می کند افکار، احساسات و اعمالش تحت کنترل نیروهای خارجی است (مثلا موجودات فضایی یا فوق طبیعی).
• هذیان به خود گرفتن: فرد فکر می کند رویدادهای خارجی مستقل و بی طرف، مشخصا به آن اشاره دارد (مثلا فکر می کنند گویندگان رادیو و تلویزیون درباره ی آن حرف می زنند).
• هذیان کاپگراس: فرد فکر می کند یکی از آشنایانش با یک نفر دیگر و مشابه او تعویض شده و این فرد، خود او نیست.
• هذیان کاتراد: فرد فکر می کند که مرده است.
• هذیان پخش افکار: فرد فکر می کند افکارش پخش می شود و دیگران می توانند آنها را بشنوند.
• هذیان درج افکار: فرد قویا باور دارد دیگران یا نیروهای غیبی افکاری را در سر او می کارند.
• هذیان برداشت افکار: فرد فکر می کند که یک قدرت یا یک فرد خارجی افکار او را از ذهنش بیرون می کشد.
• هذیان نیست انگاری: فرد فکر می کند جنبه ای از دنیا یا خود او دیگر وجود ندارد، مثلا فکر کند دنیا وجود خارجی ندارد یا ممکن است فکر کند دست ندارد، قلب ندارد.
• هذیان جسمی یا سوماتیک: فرد فکر می کند بدنش بوی بد می دهد یا یک بیماری وحشتناک دارد.
• هذیان فقر: بر خلاف شواهد (حساب بانکی پر از پول)، فرد کاملا معتقد است که فقیر است.
• هذیان گناه کاری: فرد مطمئن است که یک گناه بزرگ یا یک اشتباه وحشتناک مرتکب شده است.

دیگر نشانه های اختلالات روان پریشی

• گفتار آشفته یا نامنسجم
• تفکر آشفته
• رفتار عجیب و غریب
• رفتار حرکتی به شدت نامنظم یا آنرمال
• نقص در عملکرد عادی یا عدم عملکرد عادی
• از دست دادن تفکر منطقی و فقدان بینش
• ناتوانی در بروز پاسخ هیجانی
• بروز پاسخ هیجانی به صورت نامناسب (مثلا در مکانی که باید بخندد گریه می کند یا بالعکس)

علت ایجاد اختلالات روان پریشی

علت اصلی این اختلال ناشناخته است، اما عواملی نیز دخیل هستند، از جمله عوامل زیستی، مانند عدم تعادل عملکرد در قسمت خاصی از مغز که موجب تولید مقدار زیاد انتقال دهنده ی دوپامین می شود، عدم تعادل دوپامین می تواند منجر به توهم و هذیان شود.

وراثت و عوامل محیطی مانند محیط استرس زا، ضربه ها و تنش های شدید روانی نیز می توانند زمینه ی بروز اختلالات روان پریشی را فراهم کنند.

مصرف الکل و داروهای خاص نیز می تواند یکی از دلایل ایجاد اختلالات روان پریشی باشد.

درمان اختلالات روان پریشی

درمان این اختلالات حتما باید تحت نظر متخصص باشد، و ترکیب دارو درمانی و روان درمانی می تواند درمان موثری باشد.

بعضی از بیماران نیاز به بستری نیز پیدا می کنند.

خوشبختانه اختلالات روان پریشی در بسیاری موارد به درمان به خوبی پاسخ می

دهند و اگر گاهی هم به طور کامل نتوانیم بیمار را درمان کنیم می توانیم با تشخیص زود هنگام روند بیماری را متوقف کنیم و از پیشروی آن جلوگیری کنیم.

منبع : اختلالات روان پریشی (سایکوز)