چگونه اعتماد به نفس فرزندمان را افزایش دهیم؟

اعتماد به نفس در فرزندان باعث ایجاد سلامتی روان و شادی اجتماعی می شود و عاملی اساسی برای احساس خوشبختی و موفقیت کودک در سنین کم و بزرگسالی می باشد.

احساسی که به خودتان دارید فارغ از اینکه چند ساله هستید، بر رفتار شما تاثیر می گذارد؛ اگر حس خوبی به خود دارید در نتیجه می توانید به راحتی با دیگران ارتباط برقرار کنید و نسبت به آن ها هم حس خوبی داشته باشید.

اعتماد به نفس و حس مثبت و خوبی که هر کودک می تواند به خود داشته باشد، یکی از زیباترین و با ارزش ترین هدیه هایی که هر پدر و مادری می توانند در تمام طول زندگی به فرزند خود بدهند.

برای اینکه کودک شما با اعتماد به نفس شده و احساس ارزشمندی داشته باشد، هیچ راه مستقیم و یکتایی وجود ندارد، بلکه برای آن که بتوانید فرزند خود را در این مسیر کمک کنید و نقش موثری ایفا کنید، باید نسبت به یک سری بایدها و نبایدهای اساسی آگاهی پیدا کرده و به آن عمل کنید.

اگر شما با فرزند خود به احترام رفتار کنید و به افکار، احساسات و تجربیات کودک خود علاقه و توجه واقعی نشان دهید، قدمی در راه رسیدن به اعتماد به نفس او برداشته اید. پس نمی توانید، اهمیت بالای نقش خود به عنوان والدین را در این مسیر نادیده بگیرید.

در این بخش از مشاورانه راه های ایجاد ارتباط سالم و سازگار با کودکان که باعث ایجاد و تقویت حس ارزشمندی در آن ها می شود را معرفی خواهیم کرد.

 راه هایی برای افزایش و تقویت اعتماد به نفس در فرزندان

زمانی را برای گذران وقت با کودک اختصاص دهید.

یکی از اصلی ترین راه ها برای اینکه کودک احساس کند که شما برای او ارزش قائل هستید، این است که زمانی را به او اختصاص داده و با او وقت بگذراید و به این کار اهمیت زیادی بدهید.

باید راه هایی را برای گذراندن اوقاتِ با هم بودن تان پیدا کنید. این کار باعث ایجاد احترام و حس نزدیکی بین شما و فرزندتان می شود که در نتیجه می توانید نسبت به نیازها و خواسته های او نیز آگاهی پیدا کنید.

این زمان را می توانید به پیاده روی، رفتن به پیک نیک کوتاه یا رفتن به جایی که او دوست دارد صرف کنید. اگر در این مواقع فرزند شما احساس راحتی و نزدیکی با شما داشته باشد، مسلما می تواند راحت تر با شما صحبت کند.

به کودک خود بگویید که دوستش دارید.

کودکان باید حس کنند که برای بزرگسالان خود ارزشمند هستند، در زندگی آن ها جایگاه ویژه ای دارند و دوست داشته می شوند، عشق و محبتی که بی قید و شرط است. شما باید بدانید که فقط عشق بدون شرط و شروط و قضاوت است که برای آن ها ارزشمند و واقعی است.

مثلا وقتی فرزندتان کارنامه خود با نمرات بالا و کامل را به خانه آورده است باید به در حین اینکه به دستاورد او افتخار می کنید، به او بفهمانید که حتی بدون نمرات بالا هم او را دوست دارید.

با فرزند خود حرف بزنید.

باید در طول روز وقتی را برای حرف زدن با فرزند خود اختصاص دهید تا او در مورد فعالیت های روزانه اش با شما صحبت کند و بفهمد که شما به زندگی او و حرف هایش اهمیت می دهید. این گفت و گو باعث ایجاد حس بلوغ مثبت در فرزند شما می شود.

برای کمک به مکالمه خود می توانید سوال هایی از فرزند خود بپرسید ولی این سوالات نباید به گونه ای باشد که فرزندتان از تفسیر آن آگاه نیست. تا جای ممکن سوالات شفاف و ساده بپرسید تا کودک بتواند آن را پاسخ دهد و به او اجازه دهید بفهمد که شما به حرف های او علاقه دارید.

سوالات ساده و شفاف یا به اصطلاح باز معمولاً با چه، چه کسی، چه وقت، کجا، چرا یا چگونه شروع می شود.

ادامه داشتن این روند گفت و گوها و به اشتراک گذاشتن تجربیات فرزندتان باعث می شود او بفهمد که شما برای دیدگاه فردیش احترام و ارزش قائل هستید. همچنین باعث می شود که او بتواند، توانایی خود در بیان تجربیات و احساساتش را افزایش دهد.

احساسات فرزند خود را تأیید کنید.

حتی زمانی که منظور کودکتان را متوجه نمی شوید یا با آن مخالف هستید، باید احساسات او را مهم تلقی کنید تا کودک شما متوجه شود که دیدگاهش برایتان مهم بوده و نظراتش ارزش شنیدن دارد. باید این را به وضوح به کودک خود بگویید که اشکالی ندارد که او این احساس را دارد.

شما می توانید در حالی که احساس او را تایید می کنید، می توانید با گفت و گو کردن، او را به کاری باید انجام دهد، تشویق کنید.

مثلا فرض کنید که کودکتان می خواهد بازی کند و دوست ندارد حمام کند. بازی کردن برای او کاری سرگرم کننده است اما کاری که شما از او می خواهید، سرگرم کننده نیست؛ می توانید به او بگویید که برای تمیز ماندن و نظافت نیاز به حمام دارد، ولی می تواند در حمام با اسباب بازی هایش بازی کند یا اینکه می تواند در حمام حباب بازی کند.

به فرزند خود احترام بگذارید

زمانی که به شما برای کودک خود وقت می گذارید و یا زمانی که داستان اتفاقات روزانه اش را برایتان تعریف می کند به او گوش می دهید، به فرزندان تان نشان می دهید که برایش ارزش قائل هستید و به او احترام می گذارید.

نباید در حین گوش دادن به کودک تان طوری رفتار کنید که او حس کند حواستان جای دیگری است مثلا هنوز سوالش را تمام نکرده است نباید سریع و با عجله به او پاسخ دهید. با این رعایت این نکات به کودک خود یاد می دهید که ارزشمند است زیر شما وقت گذراندن با او را در اولویت قرار داده اید.

به توانایی های کودک احترام بگذارید.

شما باید به کودک اجازه دهید که کارهایی که خودش می تواند را انجام دهد. گاهی پیش می آید که شما کارهای کودک را خودتان انجام می دهید، این کار به معنی این است که شما به توانایی او شک دارید. این کار در طولانی مدت باعث ایجاد احساس درماندگی در فرزندتان خواهد شد.

پس لازم است صبور باشید و به کودک خود وقت و اجازه انجام وظایف و کارهایش را بدهید، در این حالت شما او و توانایی هایش را تایید کرده و به آن احترام گذاشته اید.

به کودک اجازه دهید از اشتباه کند.

اغلب والدین برای جلوگیری از احساس افسردگی و پریشانی در فرزندشان، مانع اشتباه کردنشان می شوند. این در صورتی است که کودکان در سن کم اصلا نگران به هم ریختگی نیستند. والدین باید این را بدانند، اگر زمانی که کودکشان کاری انجام می دهد، اشتباه او را فورا و وسط کار تصحیح کنند، نود درصد فرصت یادگیری و آموزش را از او گرفته اند.

فقط در دو صورت می توانید کار اشتباه او را تصحیح کنید، اول زمانی که کار او خطرات سلامتی و جانی برای او دارد، دوم زمانی که کار او عواقب بدی در بلند مدت برای او خواهد داشت.

باید به کودک خود یاد بدهید که امکان اشتباه در هر شرایطی وجود دارد و این نتیجه طبیعیِ یادگیری یک مهارت جدید است. این رفتار بخش مهمی از آموزش استقلال به فرزندتان نیز هست.

کودکان خردسال دارای متفکران عینی هستند، در نتیجه بخش مهمی از فرایند یادگیری آن ها، از تجربه ی پیامدهای طبیعی ناشی از یک عمل صورت می گیرد.

این که به کودک خود اجازه می دهید تا خود انتخاب کند و از اشتباهاتش درس بگیرد، نشان دهنده این است که به او اعتماد دارید و برای استقلالش ارزش قائلید.

به فرزند خود حق انتخاب دهید.

رفتار مهم دیگری که نشان دهنده  افزایش اعتماد به نفس  می باشد این است که برای ترجیحات فرزندتان ارزش قائل هستید، این است که برای داشتن انتخاب های واقعی، به او فرصت و اجازه دهید. نباید با ایجاد محدودیت در گزینه ها و یا انتخاب هایی که به کودک پیشنهاد می کنید، او را مجبور به انتخاب مورد نظر خود کنید.

مثلا نباید دو انتخاب را پیش روی او بگذارید که یکی از آن ها انتخاب شما است و گزینه ی دیگر، چیزی است که مطمئن هستید کودک تان آن را انتخاب نمی کند؛ در عین حال می توانید با محدود کردن تعداد انتخاب ها، کار را برای کودک آسان کنید.

برای مثال ۲-۳ گزینه خوب و مناسب را به او پیشنهاد کنید، برای مثال از او بپرسید دوست دارد سیب زمینی بخورد یا پفیلا یا ذرت به یاد داشته باشید ارائه گزینه هایی که شما در انتخاب آن دخیل نیستید، باعث افزایش و تقویت حس استقلال در کودک می شود.

به خصوصیات و ویژگی ها فرزند خود احترام بگذارید.

هر کودک، یه شخص منحصر به فرد با خصوصیات و ویژگی های خاص و متفاوت از دیگری است. شما باید به کودک خود آموزش دهید، اما نباید سعی کنید ویژگی های او را عوض کنید. باید اجازه دهید تا او همانی باشد که هست و از خودش بودن نترسد و با خود بودنش احساس راحتی کند.

به عنوان مثال، اگر فرزندتان از کلاس خاصی بدش می آید نباید او را مجبور به شرکت در آن کنید، فقط برای اینکه شما فکر می کنید این کلاس برای او مفید خواهد بود. در عوض باید به او کمک کنید تا حرفه و مهارت مورد علاقه خود را پیدا کرده و در آموزش های مربوط به آن شرکت کند.

یا حتی اگر کودک شما بیماری خاصی دارد باید اجازه دهید که خودش باشد و هرگز نباید به او بگویید که باید آن بیماری را از دیگران پنهان کند.

نشان دهید که برای خودتان ارزش قائلید.

باید بدانید که کودکان از رفتار شما الگو برداری می کنند، در نتیجه مراقبت از خود یکی از جنبه های مهم تقویت و آموزش احساس ارزشمندی به کودک است.

اگر شما در جایگاه والدین به سلامتی، بهداشت و احساسات و نیازهای روانی خود و هر آن چیزی که به معنای مراقبت از خود است، بی توجه باشید، نمی توانید به کودک خود یاد بدهید که برای خودش ارزش و اهمیت قائل باشد.

به کودک خود حس امنیت بدهید.

یکی از راه های اینکه کودک حس ارزشمندی کند، این است که باید احساس امنیت کنند. فقط بزرگسالانی می توانند به فرزند خود احساس امنیت دهند که خودشان مرزهای رفتاری خوب و سالمی دارند.

در لحظات غمگین، کنار آن ها باشید.

زمانی که فرزند شما ناراحت است نباید احساس او را نادیده بگیرید یا او را قضاوت کنید، در عوض با همدردی و همدلی با او، هم او غم او را تسکین می دهید و هم اینکه حس ارزشمندی را در او تقویت می کنید. از او در مورد مشکل و ناراحتیش سوال کنید و برای بهبود اوضاع به او کمک کنید.

باید به فرزند خود بفهمانید، حتی اگر رفتار او در این شرایط، برای شما قابل قبول نباشد، باز هم دوستش دارید و برایتان با ارزش است. کودک شما باید بفهمد که همه مرتکب اشتباه می شوند و تصمیم اشتباه می گیرند،

مهم این است که از این اشتباهات درس بگیرد و هیچ کدام از این اشتباهات باعث نمی شود که شما او را دوست نداشته باشید و از میزان ارزشمندی او برای شما کم نمی شود.

منبع : چگونه اعتماد به نفس فرزندمان را افزایش دهیم؟