روانشناسی کودک دو تا سه ساله کانون مشاوران ایران

آنچه باید در مورد روانشناسی کودک دو تا سه ساله خود بدانید: (راهنمای دو تا سه سالگی)

یکی از بزرگترین لذت ها برای پدر و مادر تماشای یادگیری وترقی کودکشان است. ولی آیا می دانید به کدام سمت می رود و چه نقاط عطف رشدی دارد؟ آیا می دانید برای کمک به کسب اعتماد به نفس از توانمندی هایش جهت رفتن به مرحله بعدی زندگی چه کاری از شما ساخته است؟

در سه سالگی، کودک نسبت به چند ماه قبل تحرک و بی پروایی بیشتری دارد. هنگام دویدن و راه رفتن کنترل بیشتری بر مسیر حرکتش دارد. و ممکن است بتواند روی انگشت یک پا راه برود و یا لی لی کند. او می تواند در هر گام به کمک یک پا از راه پله بالا برود و حتی ممکن است چنان به خود مطمئن باشد که بتواند بدون گرفتن جایی از راه پله استفاده کند. اغلب اوقات او می تواند توپ را از پایین به بالا پرتاب کند و یک توپ بزرگ را در بین دست های کشیده اش نگه دارد. کودک می تواند توپ را به سمت جلو شوت کند.

شما می توانید با دادن فرصت بازی در فضای باز مثل پارک و یا زمین بازی صاف و بی خطر به کودکتان کمک کنید تا مهارت هایش به شکل کامل پرورش یابد.

مهارت های حرکتی ظریف کودک نیز کم کم پیشرفت می کند. در سه سالگی کودک باید این توانایی را داشته باشد که غذایش را با قاشق بخورد بدون اینکه غذا بریزد و نیز باید بتواند دست هایش را خودش بشوید و خشک کند و لباس هایش را به تنهایی و تنها با کمی کمک از جانب شما بپوشد.

مهارت های بازی و فیزیکی در کودک دو ساله

کودک می تواند مداد شمعی را به شکل صحیح تر و محکم در دستانش نگه دارد و آنچه که ترسیم می کند نسبت به قبل قابل تشخیص تر است. او می تواند از تیزی اسباب بازی‌هایش برای بریدن اشیا استفاده کند.

هر چیزی که این فرصت را در اختیار کودک بگذارد تا مهارت هایش را تقویت وتمرین کند بسیار با ارزش است. وقتی کاغذ و مدادشمعی و مداد دراختیار کودک قرار می دهید موجب تقویت چالاکی کودک می شوید که این چالاکی هنگامی که او می خواهد مهارت نوشتن را بیاموزد به او کمک می کند.

با اینکه برای نوشتن به کودک کاغذ داده اید ممکن است نوشتن بر روی دیوار ها برایش جذاب تر از صفحه کاغذ باشد.

اکنون نوبت شماست که شرایطی فراهم کنید و مشوق کودکتان باشید تا استفلال بیشتری کسب کند. اجازه دادن به کودک برای تنهایی غذا خوردن و لباس پوشیدن، حتی اگر زمان زیادی از شما بگیرد عامل کمک کننده مهمی است چون فرصت زیادی تا قبل از اینکه او مدرسه را شروع کند وجود ندارد.

در این سن، مهارت سخن گفتن و تفکر در کودک به سرعت پیشرفت می کند. او می تواند تعدادی از رنگ ها را بر هم منطبق کند و نیز نام برخی از آنها را بداند. او داستان را دوست دارد و اکنون همان زمانیست که ممکن است مجبور شوید یک داستان را بارها برای کودک بخوانید. دایره لغات او هر روز وسیع تر می شود، با اینکه ممکن است از خیلی از این لغات جدیدی که یاد گرفته استفاده نکند.

تلاش کودک برای مهارت کلامی

گفتگو با کودک بسیار مهم است زیرا به او کمک می کند چیز هایی مثل ساختارجمله، ضمیر و زمان ها را یادبگیرد.

وقتی کودک تلاش می کند مهارت های کلامی که تازه کسب کرده است را تمرین کند حتما به او گوش دهید.

در این سن روش بازی کردن کودک مدام در حال تغییر است. زمانیکه در حال تمرین بر روی مهارت حل مساله، مهارت کلامی و خلاقیت است، دارای قوه تخیل بیشتری است و در این هنگام داستان هایی که به زبان می آورد بیشتر بر مبنای داستان کتاب هایی است که خوانده و یا برنامه های تلویزیونی است که دیده است.

اگر تا به حال چنین کاری انجام نداده اید باید بدانید اکنون بهترین زمان است تا کودک را با مهارت در آوردن لباس و نیز فعالیت های ابتکاری مثل خمیربازی، آب و شن و رنگ آمیزی یا پخت و پز آشنا کنید.

کارهایی که کودکتان انجام می دهد شاید چندان احساس خاصی را در شما بر انگیخته نکند ولی این کارها به عنوان یک خروجی مهم برای اوست که ایده های درونی اش را به شکل عینی و واقعی تبدیل می کند.

واجب است کودک فرصت بازی با سایر بچه ها را داشته باشد تا بتواند مهارت های اجتماعی را در خود تقویت کند. این مهارت ها اورا توانمند می کند تا برای قرار گرفتن در محیط مدزسه آماده شود. سه سالگی بهترین زمان برای ایجاد بستری مناسب جهت کسب مهارت های اجتماعی، شناختی و فیزیکی است که او هنگام شروع مدرسه به آنها نیاز دارد.

کسب این مهارت ها تنها برای زنده ماندن کودک نیست، بلکه این مهارت ها موجب پیشرفت کودک در محیط آموزشی رسمی می شود ونقش شما در این زمینه بسیار مهم و حیاتی است.

رشد کودک 2 تا 3 ساله

فرزند شما اکنون شروع به آزمایش مرزها می کند و می تواند عصبانیت های خود را ایجاد کند، بنابراین مهم است که راه هایی برای استراحت او پیدا کنید تا باتری های خود را دوباره شارژ کند. حافظه آنها به سرعت در حال رشد است و اکنون می توانند در مورد افرادی صحبت کنند که در آن زمان با آنها نیستند. این زمانی است که تخیل کودک شما در حال افزایش است. آنها از انجام کارهای خارج از خانه لذت می برند، بنابراین زمان بسیار خوبی برای بازدید از پارک ها و زمین های بازی است. زمان بازی تبدیل به یک بازی ساختگی می شود، جایی که آنها مهارت ها را تمرین می کنند و موقعیت هایی را که در اطراف خود می بینند تقلید می کنند. از این زمان برای صحبت با فرزندتان در مورد احترام به دیگران استفاده کنید تا آنها یاد بگیرند که چگونه عادلانه بازی کنند. منبع: Community Child Care Co-operative Ltd NSW (CCCC)

تشویق کودک دو تا سه ساله

با رفتن به مکان‌های مختلف مانند پارک، ساحل، استخر عمومی، فروشگاه‌ها، تجربیات بیشتری به آنها بدهید.
با هم آهنگ بخوانید، موسیقی گوش دهید و برقصید
چیزهایی را که می توانند در محیط خود ببینند و بشنوند توصیف کنید، مانند گرم، سرد، بزرگ، بلند، سبز
از آنها بخواهید مشکلات روزمره را حل کنند، مثلاً باران می بارد، وقتی بیرون می رویم چه چیزی باید ببریم؟
سعی کنید آموزش توالت رفتن را شروع کنید. ابتدا با “شیر” شروع کنید
به آنها جعبه ها و بلوک هایی برای ساختن چیزهایی بدهید، مثلاً خانه ها و پل ها
به آنها کمک کنید تا مهارت های حرکتی خود را توسعه دهند و مفاهیمی مانند “زیر” و “بالا” را با ایجاد مسیرهایی با موانع در خانه مانند عبور از روی بالش، “از طریق” تونل، “زیر” صندلی درک کنند.
با استفاده از مداد رنگی، رنگ یا گچ، کودک خود را تشویق کنید تا از تخیل خود استفاده کند و ماهیچه های دستان خود را رشد دهد.

برخی از نقاط عطف رشدی که می توانید مشاهده کنید

رشد فیزیکی کودک 2 تا 3 سالگی

به راحتی راه می رود، می دود، بالا می رود، لگد می زند و می پرد
از مراحل یک به یک استفاده می کند
برای بازی چمباتمه می زند و بدون استفاده از دست ها برای حمایت بلند می شود
توپی را که به سمت او می‌پیچد می‌گیرد
به سمت توپ می رود تا به آن ضربه بزند
از یک پله پایین یا از روی اجسام پایین می پرد
تلاش برای حفظ تعادل روی یک پا
از موانع اجتناب می کند
قادر به باز کردن درها
به راحتی متوقف می شود
به سمت موسیقی حرکت می کند
صفحات را یکی یکی ورق می زند
مداد رنگی را با انگشتان نگه می دارد
از یک مداد برای ترسیم یا خط خطی در دایره ها و خطوط استفاده می کند. ممکن است هنوز در مشت نگه داشته شود
با کمک لباس می پوشد
با استفاده از ظروف و فنجان، خود تغذیه می کند

بحران دو سالگی کودک

رشد اجتماعی کودک دو و سه ساله

با بچه های دیگر بازی می کند
در بازی ساختگی ساده شرکت می کند
ممکن است همبازی ها و اسباب بازی های همجنس را ترجیح دهد
بعید است که اسباب بازی ها را بدون اعتراض به اشتراک بگذارد

تربیت کودک دوساله

رشد عاطفی در دو تا سه سالگی

وابستگی شدید به والدین (یا مراقب اصلی خانواده) نشان می دهد.
ناراحتی و اعتراض را نشان می دهد زمانی که یکی از والدین یا سایر مراقبان او را ترک می کند و می خواهد که آن شخص کارهایی را برای آنها انجام دهد
شروع به نشان دادن گناه یا پشیمانی از اعمال نادرست می کند
ممکن است کمتر تمایل داشته باشد که اسباب بازی ها را با همسالان خود به اشتراک بگذارد
ممکن است توجه بزرگسالان را طلب کند

ویژگی های شناختی کودکان 2-3 ساله

برجی از پنج تا هفت شی می سازد
اشیاء را به روش “قطاری” (پشت سر هم) ردیف کنید
با اشاره اشیاء و تصاویر مشترک را تشخیص و شناسایی می کند
از بازی با ماسه، آب، خمیر لذت می برد. به جای ساختن چیزهایی با آنها، به بررسی احساس این مواد می پردازد
از بازی نمادین استفاده می کند، به عنوان مثال از یک بلوک به عنوان ماشین استفاده می کند
آگاهی از کلیشه های نقش جنسیتی را نشان می دهد
کودک را در تصویر به عنوان پسر یا دختر شناسایی می کند
درگیر بازی های ساختگی و وانمودی می شود
شروع به شمارش با اعداد می کند
شباهت ها و تفاوت ها را تشخیص می دهد
ریتم ها و حرکات حیوانات را تقلید می کند
از طریق فعالیت بدنی از فضا آگاه می شود
می تواند دو یا چند جهت را دنبال کند

تربیت کودک دو سال و نیم