برونشیت در کودکان کانون مشاوران ایران

برونشیت در کودکان به صورت اپیدمی، بیشتر در کودکان کمتر از ۲۴ ماه و بین ۲ تا ۶ ماه رخ می دهد. ویروس از مجرای تنفسی فوقانی به نایژه میانی و کوچکتر پخش می شود و باعث پاسخ التهابی می شود. عفونت ممکن است در نوزادانی که مادرانشان سیگار می‌کشند شایع‌تر باشد، به‌ویژه اگر مادر در دوران بارداری نیز سیگار می کشیدند. به نظر می رسد کودکانی که از شیر مادر تغذیه می کنند کمتر تحت تأثیر این ویروس قرار می گیرند.

برونشیت چیست؟

برونشیت بیشتر در اثر عفونت های زیر ایجاد می شود:

ویروس سنسیشیال تنفسی (RSV)
ویروس سرماخوردگی
ویروس پاراآنفلوانزا
سایر ویروس ها

عفونت با هر یک از این ویروس ها می تواند باعث التهاب راه هوایی شود. این امر راه های هوایی را باریک می کند و جریان هوا را به داخل و خارج از ریه ها کاهش می دهد، در موارد شدید، سطح اکسیژن در خون پایین آمده و این باعث علائمی می شود که در ادامه ذکر شده است.

علائم و نشانه های برونشیت

برونشیت با علائمی مانند سرماخوردگی شروع می شود که شامل:

آبریزش بینی
عطسه
تب خفیف
سرفه

پس از چند روز به مرور کودکان دچار مشکل تنفسی شدید می‌شوند و تنفس سریع‌تر و سرفه بدتر می‌شود. بازدم کودک اغلب با صدای بلند ( خس خس سینه ) همراه است، البته اکثر کودکان فقط علائم خفیف دارند و هوشیاری، شادی و اشتهای خوبی دارند.

کودکانی که به صورت شدید تر مبتلا به بیماری می شوند، تنفس سریع و کم عمقی دارند که عضلات تنفسی را تحت فشار قرار می دهد و باعث گشاد شدن سوراخ های بینی می شود، به دلیل استفراغ و نوشیدن ضعیف، دچار کم آبی شوند و اغلب تب بالایی دارند. برخی از کودکان نیز دچار عفونت گوش می شوند.

پیشنهاد مشاور: دلایل اصلی گریه نوزادان

نوزادان نارس یا کودکان خردسال کمتر از ۲ ماه گاهی اوقات دچار دوره هایی می شوند که در آن تنفس برای مدت کوتاهی متوقف می شود (آپنه). در موارد بسیار شدید و غیرعادی، کودک ممکن است به دلیل کمبود اکسیژن، اطراف دهانش کبود شود.

پیشگیری

بهترین راه برای پیشگیری از برونشیت در کودک نوپا این است که از تماس با افرادی که سرماخورده یا آنفولانزا دارند خودداری کنید. ویروس یا از طریق قطرات موجود در هوا (حدود ۲ تا ۳ متر) به عنوان مثال از طریق عطسه یا سرفه یا از طریق تماس با اشیاء آلوده منتقل می شود.

در حالت ایده آل، افراد بیمار باید حداقل سه متر از نوزاد فاصله بگیرند. این ویروس می تواند چندین ساعت روی اشیایی مانند اسباب بازی ها، حیوانات عروسکی یا کتاب زنده بماند.

سایر اقدامات احتیاطی عبارت هستند از:

پنجره ها را در هوای مناسب باز کنید تا هوای خانه تازه شود.
از مکان‌های پرتردد خودداری کنید (وسایل نقلیه عمومی، مهدکودک‌ها، مراکز خرید و غیره)
دست‌های خود را مرتب بشویید.
تماس با افرادی که تب یا سرماخوردگی دارند را محدود کنید. اگر کودک شما تازه متولد شده است، به خصوص نوزاد نارس، از بودن در اطراف افراد مبتلا به سرماخوردگی خودداری کنید.
در صورت سرفه یا عطسه دهان و بینی خود را با دستمال بپوشانید. دستمال را دور بیندازید. سپس دستان خود را بشویید. اگر آب و صابون در دسترس نیست، از ضدعفونی کننده دست استفاده کنید
کودک خود را از هر کسی که سرماخوردگی، تب یا آبریزش بینی دارد دور نگه دارید.

تشخیص

عفونت که در ابتدا به صورت سرفه و احتقان بینی ظاهر می شود و ممکن است با یک سرماخوردگی ساده اشتباه گرفته شود. ولی ویژگی هایی مانند کاهش اشتها و مشکل در بلع ناشی از مشکلات شدید تنفسی. هنگامی که اولین علائم ظاهر می شود به دلیل برونشیت کودک رخ می دهد.

پیشنهاد مشاور: افزایش ایمنی نوزاد و کودک

علاوه بر این، صداهای مشخصه ای در حین تنفس ممکن است به دلیل درگیری راه های هوایی به دلیل وجود مخاط و التهاب آن ظاهر شود، به همین دلیل صدای تنفس از علائم برونشیت در کودکان است.

در این هنگام ویزیت مهم است: اگرچه درمان خاصی وجود ندارد، اما با تشخیص به موقع علائم و با مداخله سریع اطفال می توان از بستری شدن در بیمارستان جلوگیری کرد که در صورت بدتر شدن پویایی تنفسی ناشی از برونشیولیت ضروری است.

آیا برونشیت خطرناک است؟

برونشیت در کودکان خطرناک است بله، زیرا ممکن است که منجر به تنگی نفس شود. در این صورت نوزادان باید برای نظارت در بیمارستان بستری شوند و در صورت نیاز به آن ها حمایت تنفسی ارائه شود. گاهی اوقات حدود ده روز بستری در بیمارستان لازم است بنابراین در صورت مشاهده علائم گفته شده باید به متخصص مراجعه کنید.

افزایش خطر برونشیت

در دوران کودکی، به دلیل عدم بلوغ سیستم ایمنی و ریه ها، ابتلا به برونشیولیت آسان تر است. سایر عوامل خطر نیز احتمال عفونت را افزایش می دهند، شامل موارد زیر است:

نارس بودن (تولد قبل از هفته ۳۷ بارداری)
بیماری قلبی یا ریوی مادرزادی
استعداد خانوادگی برای آلرژی و آسم
افسردگی ایمنی
برای نفس کشیدن تلاش می کند و نمی تواند صحبت کند یا گریه کند.
زندگی در شرایط شلوغ یا تماس با کودکان دیگر
هرگز با شیر مادر تغذیه نشده است.
قرار گرفتن در معرض دود سیگار
برونشیت عمدتاً کودکان زیر ۲۴ ماه را تحت تاثیر قرار می دهد و اوج آن در نوزادان متولد شده کمتر از ۶ ماه است.

اگر مراقبت های پزشکی کافی باشد، بیشتر کودکان در عرض ۳-۵ روز بدون عواقب بهبود می یابند، اگرچه خس خس سینه و سرفه می تواند چند هفته طول بکشد. علائم مرتبط با این بیماری به تدریج بهبود می یابد و معمولاً هیچ مشکل طولانی مدتی وجود ندارد.

عوارض

عوارض برونشیت در کودکان شدید بسته به شرایط متفاوت است اما به طور کلی شامل موارد زیر است:

اکسیژن کم در بدن.
مکث در تنفس، که به احتمال زیاد در نوزادانی که خیلی زود به دنیا می آیند رخ می دهد.
ناتوانی در نوشیدن مایعات کافی که باعث کم آبی بدن شود.
عدم توانایی در دریافت اکسیژن مورد نیاز یا نارسایی تنفسی

درمان برونشیت کودکان در منزل

اکثر کودکان را می توان در خانه با مشورت و مراقبت های درست مدیریت کرد. اطمینان حاصل کنید که کودک شما مایعات زیادی می نوشد. کودک شما ممکن است آهسته‌تر غذا بخورد یا به دلیل مشکلات تنفسی تمایلی به خوردن نداشته باشد.درمان برونشیت کودکان در طب سنتی آمده است که در این مدت باید به کودک مقدار کمی نوشیدنی داده شود. اگر مشکلات تنفسی بدتر یا کودک خسته شود و علائم کم آبی ظاهر گردد باید در بیمارستان درمان شوند. کودکان مبتلا به بیماری مادرزادی قلبی یا ریوی یا نقص ایمنی باید زودتر در بیمارستان بستری شوند و بسیار بیشتر مستعد ابتلا به برونشیت شدید هستند.

درمان در بیمارستان

در اکثر مواقع، برونشیت در کودکان در نوزادان خود به خود و بدون عواقب برطرف می شود، اما در برخی موارد بستری شدن در بیمارستان به خصوص در سنین ۳ تا ۶ ماهگی ضروری است. نشانه های بستری شدن در بیمارستان عبارتند از:

تنگی نفس
بی حالی یا خستگی
آپنه
هیپوکسمی
از دست دادن اشتها
استفراغ مداوم

در بیمارستان، سطح اکسیژن خون با استفاده از یک حسگر متصل به انگشت یا پا کنترل می شود. در موارد نادر، ممکن است برای کمک به تنفس به یک ونتیلاتور ( medical ventilator) (وسیله ای که به ورود و خروج هوا به ریه ها کمک می کند) نیاز باشد.

اگر کودک مایعات کافی دریافت نکند، باید داخل ورید تزریق شود. داروهایی برای باز کردن مجاری تنفسی (گشاد کننده های برونش) نیز می توانند تجویز شوند. این داروها خس خس سینه و تنگی راه های هوایی ناشی از آسم را تسکین می دهند. این درمان و درمان های دیگر بسته به شرایط کودک متفاوت است.

در صورت مشاهده علائم زیر کودکتان ترخیص می شود:

وقتی آهسته تر و راحت تر نفس می کشند.
وقتی خوب غذا می خورند.
زمانی که داروها یا اکسیژن، در صورت نیاز، می توانند در خانه تجویز شوند.
هنگامی که تحرک کودک افزایش می یابد و سلامت خود را به دست می آورد.
خس خس معمولاً در عرض ۲ تا ۵ روز بهبود می یابد.
احتقان بینی و سرفه ممکن است یک یا دو هفته دیگر ادامه داشته باشد.
روال خواب و غذا خوردن ممکن است تا ۴ تا ۷ روز به حالت عادی بازگردد.

داروی برونشیت در کودکان

درمان برونشیت در کودکان شامل استراحت، استامینوفن و داروهای ضد التهابی و تب بر هایی است که باید زیر نظر دکتر مصرف شود.

یکی از راه های موثر در پیشگیری از برونشیت، عدم استفاده از سیگار و محرک هایی مثل دود تنباکو است. شستن دست برای رفع آلودگی ویروسی احتمالی تاثیر بالایی دارد. داروی های ضد سرفه نیز برای بزرگسالان ممکن است تاثیر گذار باشد اما برای کودکان فایده ای ندارد. به طور کلی مصررف دارو برای کودکان و نوزادان تنها زیر نظر دکتر متخصص توصیه می شود و نباید دست به خوددرمانی بزنید.

آیا با واکسیناسیون می توان از آن پیشگیری کرد؟

هنوز هیچ واکسنی علیه برونشیت در کودکان نی نی سایت وجود ندارد. با این حال، یک واکسن خاص علیه ویروس تنفسی در حال مطالعه است، اما هنوز چند سال طول می کشد تا در دسترس باشد.

با این حال، به نظر می‌رسد تلاش‌های جامعه علمی نتایج امیدوارکننده‌ای دارد، مانند آنچه در مطالعه منتشر شده در مجله پزشکی نیوانگلند منتشر شده است که قصد دارد اثربخشی تجویز یک دوز از آنتی‌بادی‌ها را بر برونشیت در کودکان نشان می دهد.

منبع : برونشیت در کودکان